Джэймз Джойс
|
James Augustine Aloysius Joyce
|
|
Асаб?стыя зьвестк?
|
---|
Нарадз??ся
| 2 лютага
1882
Ратгар
,
Дубл?н
,
?рляндыя
|
---|
Памёр
| 13 студзеня
1941
(58 гадо?)
Цюрых
,
Швайцарыя
|
---|
Пахаваны
|
|
---|
Бацьк?
| Джон Стан?сла?с Джойс
[d]
|
---|
Сужэнец
| Нора Барнакл
[d]
|
---|
Дзец?
| Люк?я Джойс
[d]
?
Джорджыё Джойс
[d]
|
---|
Л?таратурная дзейнасьць
|
---|
Род дзейнасьц?
| п?сьменьн?к, журнал?ст, наста?н?к
|
---|
Гады творчасьц?
| з
1904
|
---|
Жанр
| мастацкая л?таратура
[1]
[2]
,
паэз?я
[1]
,
псыхаляг?чны твор
[d]
[2]
,
раман выхаваньня
[2]
?
Плынь сьвядомасьц?
[2]
|
---|
Мова
| ?тальянская мова
,
лац?нская мова
,
француская мова
,
ангельская мова
[3]
,
нямецкая
?
дацкая
|
---|
Значныя творы
| ≪
Ул?с
≫
|
---|
Подп?с
|
|
---|
|
https://jamesjoyce.ie
|
Джэймз А?густын Ала?зыюс Джойс
(
па-ангельску
:
James Augustine Aloysius Joyce
;
па-?рляндзку
:
Seamas Seoige
; 2 лютага 1882 ? 13 студзеня 1941) ?
?рляндзк?
п?сьменьн?к ? паэт, л?чыцца адным з самых уплывовых п?сьменьн?ка?
мадэрн?сцкага
авангарду пачатку XX стагодзьдзя. Джойс больш за ?сё вядомым дзякуючы сваёму твору ≪
?л?с
≫ (1922), знакавай працы, у якой эп?зоды з
Гамэравай
≪
Адысэ?
≫ пераплецены з кантрасным? л?таратурным? стылям?. Гэта, мабыць, ёсьць самы бачны твор, дзе тэхн?ка
плын? сьвядомасьц?
была ?жыта. ?ншыя буйныя працы ёсьць апавяданьне ≪Дубл?нцы≫ (1914), раманы ≪
Партрэт мастака ? юнацтве
≫ (1916) ? ≪
Пам?нк? па Ф?нэгану
≫ (1939). Ягоная по?ная творчасьць уключае ? сябе тры кн?г? верша?, п’еса, часам журнал?стыка й ягоныя апубл?каваныя л?сты.
Джойс нарадз??ся ? сям’? прадста?н?ка сярэдняй клясы ?
Дубл?не
, дзе ён атрыма? навучаньне ? езу?цкай школе ≪Кланго?з ?удз≫ ?
Бэльвэдэр
, а затым ува ?н?вэрсытэцк?м каледжы Дубл?на. У самым пачатку дваццатых гадо? ён эм?грава? на сталае жыхарства ? кантынэнтальную
Э?ропу
, дзе жы? у
Трыесьце
,
Парыжы
й
Цюрыху
. Нягледзячы на тое, што вял?кую частку свайго дарослага жыцьця ён правё? за мяжой, дзеяньн? ? ягоных творах не выходзяць за межы Дубл?на, а пэранажы гэтых твора? вельм? нагадваюць чальцо? сям’?, ворага? ? сябро?, як?я застал?ся ? Дубл?не. Ува ≪?л?се≫, у прыватнасьц?, дакладна ап?сваецца месцазнаходданьне дубл?нск?х вул?ца? ? завулка?.
Джэймз Джойс нарадз??ся ?
Ратгары
, забудаваным геарг?янск?м? дамам? раёне на па?днёвым баку
Дубл?ну
, у вял?кай сям’? Джона Стан?сласа Джойса ? Мэры Джэйн Мары. Непасьпяховае вядзеньне справа? амаль разарыла ягонага бацьку, як? вымушаны бы? некальк? разо? зьмяняць прафэс?ю ? ?ладкава?ся ? якасьц? в?накура, ? нават падатковага ?нспэктара. Сям’я некальк? разо? пераяжджала з аднаго раёну Дубл?ну ? ?ншы. Джэймз здоле? атрымаць неблагую адукацыю, аднак галеча ? не?ладкаванасьць ягонага жыцьця ? юнацтве наза?жды застал?ся ? ягонай памяц?, што часткова знайшло сваё адлюстраваньне ? ягоных творах. Сам Джойс часта праводз??
б?яграф?чныя
аналёг?? з гало?ным героем некаторых сва?х твора? (≪
Партрэт мастака ? юнацтве
≫ ? ≪
Ул?с
≫)
Стывэнам Дэдалам
.
Ва ?зросьце 6 гадо? Джойс паступ?? у
езу?цк?
каледж
Кланго?з ?удз
у
Клэйне
, а затым, у 1896 годзе ? у дубл?нск? каледж
Бэльвэдэр
, як? скончы? у 1897 годзе. Праз год Джэймз паступ?? на вучобу ?
Дубл?нск? ?н?вэрсытэт
, гэтак званы ?н?вэрсытэцк? каледж, як? скончы? у 1902 годзе.
У 1900 годзе ? дубл?нскай газэце ≪Двухтыднёвы агляд≫ выйшла першая публ?кацыя Джэймза Джойса ? эсэ пра п’есу
Генрыка ?бсэна
≪Кал? мы, мёртвыя, абуджаемся≫. У гэты ж час Джойс пача? п?саць л?рычныя вершы. З 1916 году выдава?ся ? л?таратурным амэрыканск?м часоп?се ≪Л?тл Рэвю≫, заснаваным Джэйн Г?п ? Маргарэт Андэрсан.
Ва ?зросьце 22 гадо? Джойс зьеха? у
Парыж
. Гэта бы? яго першы ад’езд на кантынэнт, дзе з прычыны ф?нансавых праблема? ён, як кал?сьц? ягоны бацька, часта зьмяня? прафэс??. Ён працава?
журнал?стам
, наста?н?кам ? гэтак далей. Праз год пасьля таго, як ён прыеха? у
Францыю
, Джойс атрыма? тэлеграму аб тым, што ягоная мац? знаходз?цца ? цяжк?м стане, ? вярну?ся ? ?рляндыю. Пасьля сьмерц? мац? ? 1904 годзе Джойс зно?ку пак?ну? радз?му, на гэты раз разам з пакаё?кай Норай Барнакл, на якой пазьней, праз 27 гадо?, ажан??ся.
Незадо?га да пачатку
Першае сусьветнае вайны
Джойс з жонкай перабрал?ся ?
Цюрых
, дзе ён пача? працаваць над раманам ≪Партрэт мастака ? юнацтве≫, а пазьней ? над першым? главам? ≪Ул?са≫. Перамяшчаючыся па
Э?ропе
, Джойс п?са? вершы, некаторыя зь як?х публ?кавал?ся ? анталёг?ях
?мажызма
. Ён таксама працягва? працаваць над ≪Ул?сам≫, раманам, як? ?першыню пабачы? сьвет не на радз?ме п?сьменьн?ка, дзе бы? апубл?каваны ? 1933 годзе, а ? Францы?. Гэта найбольш вядомы твор Джойса, дзе а?тар на 600 старонках апавядае аб адным дн? (16 чэрвеня 1904) дубл?нскага габрэя Леапольда Блума. Нягледзячы на тое, што ≪Ул?с≫ ствара?ся за мяжой, па гэтай кн?зе, як сьцьвярджа? сам Джойс, магчыма было аднав?ць Дубл?н у выпадку ягонага зьн?шчэньня. Дзень 16 жн??ня сьвяткуецца за?зятарам? Джойса ва ?с?м сьвеце як
Блумздэй
(
Bloomsday
).
У Парыжы Джэймз Джойс пача? працу над сва?м апошн?м маштабным творам ? ≪
Пам?нк? па Ф?нэгану
≫, апубл?каваным у 1939 годзе. Гэты складаны экспэрымэнтальны раман, аднак, ня бы? дастаткова добра прыняты публ?кай, ? дагэтуль застаецца кн?гай ≪для спэцыял?ста?≫, у адрозьненьне ад ранейшай ягонай кн?г? навэлы ≪
Дубл?нцы
≫, якая л?чыцца цяпер узорнай кн?гай гэтага жанру. Папулярны цяпер таксама яго ранейшы раман ≪Партрэт мастака ? юнацтве≫.
Пасьля паразы Францы? ? акупацы? частк? ейнай тэрыторы? нямецк?м? войскам? напачатку
Другое сусьветнае вайны
Джойс вярну?ся ?
Цюрых
. Ён моцна пакутва? ад апошняе
гла?комы
. Ягонае здаро?е працягвала пагаршацца, ? 13 студзеня 1941 году ён памёр.
Джойсавы ?рляндзк? вопыт уя?ляюць сабой важны элемэнт ягоных твора?, як? сустракаецца ва ?с?х ягоных творах. Ягоныя раньн?я каротк?я апавяданьн?, ≪
Дубл?нцы
≫, зья?ляюцца глыбок?м анал?зам застою й парал?чу грамадзтва Дубл?на. Г?сторы? ?ключаюць
прасьвятленьн?
, слова якое сам Джэймз выкарысто?ва?, пад як?м? ён ме? на ?вазе рапто?ную сьвядомасьць ≪душы≫ рэчыва?.
- У 1932 годзе маско?ск? ≪
М?жнародны саюз рэвалюцыйных п?сьменьн?ка?
≫ нак?рава? да Джойса анкету з пытаньнем: ≪Як? ?плы? на Вас як на п?сьменьн?ка аказа?
кастрычн?цк? пераварот
, ? якое ейнае значэньне для Вашай л?таратурнай працы?≫ Л?ст бы? падп?саны сакратаром Саюзу Раманавай. Джойс адказа? праз свайго сакратара, былога белагвардзейца Пола (Па?ла Леапольдав?ча) Леона, наступным л?стом:
|
Шано?ны пане, м?стэр Джойс прос?ць мяне падзякаваць вам за аказаны яму гонар, з прычыны якой ён даведа?ся зь ц?кавасьцю, што ? Расе? ? кастрычн?ку 1917 году здарылася рэвалюцыя. Па бл?жэйшым разглядзе, аднак, ён высьветл??, што Кастрычн?цкая рэвалюцыя здарылася ? л?стападзе пазначанага году. Паводле зьвестак, пакуль ?м сабраных, яму цяжка ацан?ць важнасьць падзе?, ? ён хаце? бы тольк? адзначыць, што, кал? меркаваць па подп?су вашага сакратара, зьмены, в?даць, ня гэтак вял?к?я.
[4]
[5]
|
|
|
Творчасьць Джойса аказала ?плы? на
Сэм’юэла Бэкета
,
Хорхэ Лю?са Борхэса
,
Салмана Рушдз?
,
Брыяна О’Нуалана
? ?ншых.
Нарматы?ны кантроль
|
---|
М?жнародныя
| |
---|
Нацыянальныя
| |
---|
Навуковыя
| |
---|
Артысты
| |
---|
Асобы
| |
---|
?ншыя
| |
---|