- Iste articlo tracta sobre a
ciudat
de Nueva York. Sobre l'estato d'o mesmo nombre, se veiga
Nueva York (estato)
.
Nueva York
(clamada oficialment
City of New York
y mas a ormino clamada
New York City
ta distinguir-la de l'
estato de Nueva York
) ye a ciudat mas poblada d'os
Estaus Unius
, y a segunda mas poblada de
Nordamerica
dimpues de
Mexico DF
. Tien una
poblacion
de 8.336.817 habitants (
2019
), una
superficie
de 1.214,4
km²
y una
densidat de poblacion
de 6.764,18 hab./km².
Ye clamada carinyosament a ≪Gran Manzana≫ y reconoixida como una d'as mayors metropolis d'o planeta. A suya fama li da o titol de ≪capital d'o mundo≫ y, corroborando ixa credencial, as
Nacions Unidas
i tienen a suya seu.
Nueva York se troba entre os puestos con mayor densidat d'habitants en os Estaus Unius. A poblacion d'a suya
aria metropolitana
tien arredol de 21 millons d'habitants, y considerando a suya aria, a densidat ye cuasi igual a 10.000 hab/km².
A
ciudat de Nueva York
se clava en a costa nord-este d'o pais, en o corazon d'una ampla aria metropolitana conoixida como
tristate
(≪triestatal≫) por estar en a compleganza entre os estaus de Nueva York,
Nueva Jersey
y
Connecticut
.
Anque o suyo nombre orichinal estio
Nueva
Amsterdam
, por estar una colonia
neerlandesa
, en
1667
(dimpues d'a
Segunda Guerra Anglo-Holandesa
) cambio a
New York
en honor a
Chacobo
,
duque de York
, qui gano a guerra contra os
Paises Baixos
.
Midtown Manhattan
, anvista norte dende l'
Empire State Building
, 2005
A ciudat de Nueva York ye dividita en cinco districtos:
Bronx
(The Bronx, orichinariament en
holandes
Bronck's
),
New York
(Manhattan),
Queens
(Queens),
Kings
(Brooklyn, en holandes
Breukelyn
[1]
) y
Richmond
(Staten Island).
Antis de l'arribada d'os europeus, a zona de Nueva York yera poblada por tribus nativas
amerindias
como os
lenapes
, que ye a mes conoixida. O primer europeo en arribar a la
Badia de Nueva York
d'o cual se tiene conoixencia estio
Giovanni da Verrazano
, un explorador
italianoo
a o servicio d'o rei de Francia.
Nueva York estio o prencipal obchectivo d'os
atentaus de l'11 de setiembre de 2001
, cuan dos d'os cuatro avions de pasachers secuestrados per terroristas, lo
vuelo 11 de American Airlines
y lo
vuelo 175 de United Airlines
, estioron estrellados contra las torres cheminucas d'o
World Trade Center
, y provocoron lo suyo derrumbe dos horas dimpues y a on murioron cuasi 3.000 personas.
[2]
En o lugar a on estioron as
Torres Cheminucas
se construyio un nou complexo con o
Memorial del World Trade Center
, o
One World Trade Center
y atros edificios d'oficinas. De lo nuevo rascacielos se facio a devantadera lo 3 de noviembre de 2014, cuasi tres anyos mas tarde de lo prochectau.
A poblacion de Nueva York yera de 8.443.713 en
2019
, 258.814 personas mes que en o censo de 2010; que estioron 8.184.89.
A poblacion d'a ciudat de Nueva York ye una d'as mes diversas d'America en l'actualida y a lo largo d'a suya historia.
Poblacion de Nueva York en 2019
| Orichen
|
Poblacion (n°)
|
Porcentache (%)
|
| TOTAL
|
8.336.817
|
100
|
| indios ocidentals
|
555.804
|
6,67
|
| italianos
|
494.924
|
5,94
|
| irlandeses
|
369.109
|
4,43
|
| americanos
|
312.310
|
3,75
|
| alemans
|
239.345
|
2,87
|
| polacos
|
190.651
|
2,29
|
| subsaharians
|
183.991
|
2,21
|
| rusos
|
183.559
|
2,20
|
| angleses
|
141.416
|
1,70
|
| guyaneses
|
119.785
|
1,44
|
Poblacion de Nueva York en 2019
| Raza
|
Poblacion (n°)
|
Porcentache (%)
|
| TOTAL
|
8.336.817
|
100
|
| Blanco
|
3.531.777
|
42,36
|
| Niero u Afro-americano
|
2.060.119
|
24,71
|
| Asiatico
|
1.201.923
|
14,42
|
| Nativo
|
33.787
|
0,41
|
| Chen d'o Pacifico
|
3.860
|
0,05
|
| Atra raza
|
1.190.239
|
14,28
|
| Dos u mes razas
|
315.112
|
3,78
|
A ciudat de Nueva York ye muit vinclada en o mundo d'o
Cine
, estando lo pueslo de localizacion y d'ambientacion de cuantas filmacions de
cintas
; d'atra man, en a ciudat ye la
seu
d'o
Festival de Cine de Nueva York
, que se i celebra cada anyada.
Os
esportes
mes populars son o
beisbol
, o
baloncesto
y o
futbol americano
, anque l'esporte mes practicato ye o
footing
, especialment en
Central Park
.
O chugador de
baloncesto
Kemba Walker
naixiu d'o Bronx en Nueva York.
Entre os escaicimientos esportivos organizatos en Nueva York destaca a
Maraton de Nueva York
, por a suya larga tradicion y fama que tien entre os atletas de tot o mundo.
Entre os esportistas mas famosos cal destacar os chugadors de
baloncesto
Kareem Abdul-Jabbar
,
Michael Jordan
,
Bob Cousy
,
Dolph Schayes
,
Billy Cunningham
,
Lenny Wilkens
,
Nate Archibald
,
Kemba Walker
,
Connie Hawkins
y
Carmelo Anthony
, os chugadors de beisbol
Alex Rodriguez
y
Lou Gehrig
y os tenistas
John McEnroe
y
Jim Courier
.
Nueva York ye achirmanada con quince ciudaz de tot o mundo:
Tokio
(
Tokio
), dende
1960
.
Pequin
,
China
.
Miami
(
Estaus Unius
).
Tujillo
(
Venezuela
).
- San Juan de Colon
(
Venezuela
).
Rio Gallegos
(
Argentina
).
O Caire
(
Tokio
), dende
1982
.
Madrit
(
Espaya
), dende
1982
.
Santo Domingo
(
Republica Dominicana
), dende
1983
.
Roma
(
Italia
), dende
1992
.
Lima
(
Peru
), dende
1992
.
Budapest
(
Hongria
), dende
1992
.
Cherusalem
(
Israel
), dende
1993
.
Londres
(
Reino uniu
), dende
2001
.
Johannesburgo
(
Sudafrica
), dende
2003
.