On
scrijhaedje
, c' est ene sacwe k' est scrit, et ki sere lejhou.
Li scrijhaedje si fwait avou des senes k' on lome des
letes
, ki rintret dins on sistinme k' on lome en
alfabet
. E l'
alfabet laten
, come dins des otes alfabets, les letes polet aveur des accints et des otes faflotreyes k' on lome sincieuzmint les
diyacritikes
. On lome
sicrijha
on metou ashonnaedje di deus u sacwantes letes, u ene lete avou ene metowe faflote.
Tot scrijhaedje si fwait dins on metou
lingaedje
.
Dins l' vi vi tins, on scrijheut so des meurs, u so des pires, so des papirusses u so des plats oxheas come des spales. Dispu l'
Moyinadje
, on scrit so do
papi
.
Dins les sores di scrijhaedjes, on fwait sovint l' adire inte li
proze
et l'
powezeye
. Do tins des
vis Greks
, gn aveut kel powezeye k' esteut rwaiteye come en
art
. Paski, minme les racontaedjes, il estent scrits a mode d'
arime
. C' esteut les
epopeyes
. Ces vis scrijhaedjes la estent sovint
tchantes
.
E payis
walon
, gn a yeu les
paskeyes
k' estent sovint fwaites po ene ocazion u l' ote. Ele polnut raconter ene istwere (
paskeye do sidje di Wine
), mins pus sovint, c' esteut po-z ecinser on nobe u on sincieus ki vent d' "monter e grade".
Ls tecses di proze ki sont loukis come des
beles letes
sont aprume les
romans
et les
ptits romans
. Mins gn a eto des scrijhaedjes especias come les
pinseyes
.
Mins li contrumasse del proze ki s' sicrit totava, c' est del
proze nen racontrece
.
Li ci ki scrit on scrijhaedje artistike est lome on
scrijheu
.
A djou d' ouy, les scrijhaedjes sont eplaidis dins des
lives
, so des
gazetes
, u so des
waibes Etrernete
.
Li mot "scrijhaedje" a eto des
otes sinses
.