Liggienge van de Verenigde Stoatn ip de weireldkoarte
De
Verenigde Stoaten van Amerika
of kortweg
Amerika
es e land in
Noord-Amerika
(in 't
Iengels
:
United States of America
, of kortweg
USA
of zest
US
).
'n Oofdstad is
Washington DC
. In Amerika weunn d'r meer of 330 miljoen menschn. De grotsn e belangrykstn stad is
New York
.
't Land is e bitje met e kir egroeid. 't Begost in 1776 toun da 13 kolonies nunder wilnde ofscheen van 't moederland
Groot-Brittannie
. In 1783 erkende Iengeland ton oek da 't een apart land wos.
De 13 stoatn schoovn op na 't Westn en 't land kwam grodder e grodder.
Achter e burgeroorlog (1861-1865) tusschn de zudelikke en de noordelikke stoatn (over ounder ander de sloaverny) groeide 't land en kwam et ossan moa machtiger. Miljoenn immigrantn (oek uut
West-Vloandern
) woarn d'r welekommn. Amerika dei mei an 'n
Eestn Weireldoorlog
en de
Twiddn Weireldoorlog
, e ze wounn twee keirs.
Sedert de joarn '50 is Amerika de weireldmacht. Eest nog mi
Rusland
, moa in deze tydn speel et die rolle ollene. Doadeurn kom et oek da 't in veel landn ni geirn ezien is (peis moa an de aansloagn op de
WTC-toorns
).
Moar oek intern ed et, nietegenstoande ze welvoart, vele probleemn te bekampn: vervulieng, racisme, verschil tusschn arme e ryke,...
Stoatn van de USA
Amerika is e federoale
republiek
die steunt ip de groundwet, mi vele macht voe de president die ieder vier joar ekoozn is. Voe 't moment is da
Joe Biden
, die in januoari 2021
Donald Trump
upevolgd et.
D'r zyn politiek gezien moa twee partyen die echt meitelln: de Democroatn (idder progressif) en de Republiekeinn (idder conservatif). Zyder en de macht in 't Congres: dat is de volksvertegenwoordigieng die bestoat uut de Senoat en 't Uus van Ofgevoardigdn.
In Amerika betoaln ze met Amerikoanse dollars. Ene dollar is 't zelfde gelik 0,8930 euro's (2/05/2019). 'n Dollar es ook in veel andre landn ter weireld gebrukt om gemakeliker te betoaln of ip reize, surtout in
Oazie
.
Amerika e veel nationoale parkn. Voorbeeldn dervan zyn de
Grand Canyon
,
Monument Valley
,
Yellowstone
en
Death Valley
.
