Trang nay gi?i thich m?t quy đ?nh chinh th?c c?a Wikipedia ti?ng Vi?t. No đ??c đa s? cac thanh vien ch?p nh?n va đ??c xem la chu?n m?c ma t?t c? cac thanh vien nen tuan th?. Xin đ?ng s?a đ?i trang nay tr? khi s?a đ?i c?a b?n đa đ??c s? đ?ng thu?n . N?u b?n mu?n đ? ngh? nh?ng s?a đ?i ho?c hoai nghi v? quy đ?nh nao đo, xin hay s? d?ng trang th?o lu?n .

Vi?t?t?t WP:CKCN WP:KCKCN WP:TCKCN WP:NPA

Xin đ?ng t?n cong ca nhan t?i b?t c? ch? nao ? Wikipedia. Hay binh lu?n v? n?i dung , đ?ng binh lu?n v? ng??i vi?t . Vi?c t?n cong ng??i khac khong giup b?n th? hi?n đ??c y ki?n c?a minh; no ch? lam t?n th??ng c?ng đ?ng Wikipedia va lam cac thanh vien m?t h?ng thu v?i vi?c xay d?ng bach khoa th? co ch?t l??ng. B?t c? ai c?ng co th? xoa b? cac binh lu?n co tinh ch?t xuc ph?m đ?i v?i m?t thanh vien nao đo. Hanh đ?ng t?n cong qua m?c ho?c l?p đi l?p l?i co th? d?n đ?n vi?c ng??i th?c hi?n hanh đ?ng b? c?m.

Nh?ng ng??i tham gia vi?t bai th??ng la thanh vien c?a cac c?ng đ?ng đ?i l?p v?i nhau, va cung mu?n quan đi?m c?a minh đ??c co m?t trong bai vi?t. Thong qua cac tranh lu?n b?ng ly l?, nh?ng ng??i tham gia vi?t co th? t?ng h?p cac quan đi?m đo vao m?t bai vi?t, va đi?u nay giup ki?n t?o m?t bai vi?t t?t h?n, trung l?p h?n cho t?t c? m?i ng??i. M?i ng??i tham gia so?n bai đ?u la m?t ph?n c?a cung m?t c?ng đ?ng l?n h?n ? c?ng đ?ng thanh vien Wikipedia.

Vi?c c?m cac hanh vi t?n cong ca nhan ap d?ng nh? nhau cho t?t c? cac thanh vien Wikipedia. T?n cong b?t c? ai đ?u la hanh đ?ng khong đ??c ch?p nh?n, k? c? n?u ng??i b? t?n cong v?n hanh x? ngu ng?c hay tho l?, k? c? n?u ng??i đo đang ch?u hinh th?c k? lu?t c?a c?ng đ?ng. Wikipedia khuy?n khich m?t c?ng đ?ng v?i thai đ? tich c?c : ng??i ta ph?m l?i, nh?ng h? đ??c khuy?n khich rut kinh nghi?m t? cac sai l?m va thay đ?i h??ng thi?n. Cac t?n cong ca nhan đi ng??c l?i v?i tinh th?n nay, gay thi?t h?i cho vi?c xay d?ng bach khoa toan th? Wikipedia co ch?t l??ng h?n.

đ? co m?t th?o lu?n l?ch s? va hi?u qu?, cac binh lu?n khong nen h??ng đ?n ca nhan, nen h??ng đ?n n?i dung va hanh đ?ng thay vi con ng??i. Tuy nhien, khi co b?t đ?ng v? n?i dung , vi?c noi đ?n nh?ng ng??i vi?t khac khong ph?i luc nao c?ng la hanh đ?ng t?n cong ca nhan. M?t đo?n th?o lu?n r?ng "kh?ng đ?nh c?a b?n v? X khong đung vi thong tin t?i Y ", ho?c "đo?n b?n đ?a vao bai co v? la nghien c?u ch?a cong b? ", khong ph?i la hanh đ?ng t?n cong ca nhan. Ho?c đoi khi thay vao đo b?n co th? noi r?ng "đo?n đ??c đ?a vao bai [DIFF] co v? la nghien c?u ch?a cong b? ". Cau đo c?ng khong ph?i t?n cong ca nhan, vi no tranh dung đ?n ngoi th? 2, va DIFF lam ro thong tin. T??ng t?, vi?c ban lu?n v? hanh vi c?a m?t ng??i dung t? no khong ph?i la m?t hanh đ?ng t?n cong ca nhan, n?u no đ??c hi?n di?n t?i m?t n?i thich h?p v?i m?t th?o lu?n nh? v?y (ch?ng h?n trang th?o lu?n ng??i dung, trang Wikipedia:Tin nh?n cho b?o qu?n vien ).

Cac thanh vien nen gi? thai đ? v?n minh l?ch s? va tuan theo quy t?c ?ng x? khi noi v? nh?ng b?t đ?ng. đ?i v?i nh?ng phat bi?u co tinh ch?t khich đ?ng, cach ph?n ?ng thich h?p la noi v? cac v?n đ? n?i dung thay vi bu?c t?i ng??i kia vi ph?m quy đ?nh nay. Vi?c bu?c t?i ai đo t?n cong ca nhan ma khong co bi?n gi?i cho l?i bu?c t?i đo c?ng đ??c xem la m?t hinh th?c t?n cong ca nhan. (Xem them: Wikipedia:Thai đ? v?n minh .)

Khong co m?t quy t?c khach quan va đong đ?i v?i vi?c gi?i ngh?a v? cai gi c?u thanh m?t hanh đ?ng t?n cong ca nhan. Nh?ng co m?t s? d?ng binh lu?n la tuy?t đ?i khong bao gi? đ??c ch?p nh?n:

• L?ng m?, ph? bang, ho?c xuc ph?m m?t thanh vien b?ng cac ten g?i mang tinh phan bi?t ch?ng t?c, phan bi?t gi?i tinh, ki th? đ?ng tinh luy?n ai, tu?i tac, ton giao, ch?ng t?c, ho?c ki th? ng??i tan t?t. B?t đ?ng v? nh?ng gi c?u thanh m?t ton giao, ch?ng t?c, xu h??ng tinh d?c, ho?c dan t?c la nh?ng li do bao ch?a khong đ??c ch?p nh?n.
• Dung thong tin v? phe phai ho?c h?i đoan (th??ng mang tinh chinh tr?) ma m?t ng??i tham gia lam ph??ng ti?n đ? lo?i b? ho?c lam gi?m gia tr? quan đi?m c?a ng??i đo ? b?t k? phe phai hay h?i đoan đo co ph? bi?n hay chinh th?ng ( mainstream ) hay khong. L?u y r?ng m?c du vi?c ch? ra r?ng m?t ng??i vi?t co xung đ?t l?i ich co lien quan đ?n cu?c th?o lu?n đang di?n ra khong ph?i la hanh đ?ng t?n cong ca nhan, vi?c suy đoan v? danh tinh ngoai đ?i c?a m?t ng??i vi?t khac co th? c?u thanh hanh vi ti?t l? thong tin ca nhan ? m?t s? vi ph?m nghiem tr?ng quy đ?nh c?a Wikipedia.
• đ?ng lien k?t t?i cac trang ch?a n?i dung t?n cong, qu?y r?i ? ngoai Wikipedia v?i m?c đich t?n cong m?t ng??i vi?t khac.
• Bu?c t?i hanh vi c?a ng??i khac nh?ng thi?u b?ng ch?ng. Nh?ng l?i bu?c t?i nghiem tr?ng đoi h?i cac b?ng ch?ng đ??c cung c?p m?t cach chu đao. Cac b?ng ch?ng th??ng co hinh th?c lien k?t wiki t?i trang so sanh gi?a cac phien b?n. đoi khi, b?ng ch?ng đ??c gi? kin va ch? ti?t l? cho nh?ng ng??i dung đ??c tin t??ng.
• đe do?, trong đo co:

• Cac đe do? v? cac hanh đ?ng phap ly .
• đe do? dung b?o l?c ho?c cac hanh đ?ng ngoai wiki khac (đ?c bi?t la do? đ?n tinh m?ng).
• đe do? pha ho?i trang ca nhan ho?c trang th?o lu?n.
• đe do? ho?c hanh đ?ng c? y đ?y ng??i khac vao tinh tr?ng b? chinh ph?, ch?, hay ai khac kh?ng b? vi cac ly do ch?ng h?n chinh tr?, ton giao. Cac vi ph?m d?ng nay co th? d?n đ?n vi?c b? c?m tai kho?n trong m?t th?i gian dai. B?o qu?n vien nao phat hi?n ra c?ng co th? th?c hi?n ngay l?nh c?m, va bi m?t thong bao cho H?i đ?ng tr?ng tai v? li do c?m.

Cac vi d? tren khong đ?y đ?. Vi?c l?ng m? ho?c mi?t th? ng??i khac la m?t hanh đ?ng t?n cong ca nhan, b?t k? đ??c th?c hi?n theo ki?u gi . Khi khong ch?c ch?n v? kh? n?ng nay, hay binh lu?n v? n?i dung bai vi?t ma khong đ?ng ch?m chut nao đ?n ng??i vi?t bai.

Cac vi ph?m l?n đ?u va cac v? vi?c đ?n l?

đoi khi, cach ?ng x? t?t nh?t đ?i v?i m?t hanh đ?ng t?n cong đ?n l? la khong ph?n ?ng gi h?t . Wikipedia va cac cu?c th?o lu?n t?i đay co th? tr? nen c?ng th?ng đ?i v?i m?t s? thanh vien ma đoi khi co ph?n ?ng thai qua. Ngoai ra, cac th?o lu?n t?i Wikipedia ch? đ??c th? hi?n tren v?n b?n, ph??ng ti?n nay truy?n đ?t cac s?c thai va c?m xuc r?t kem; đi?u nay co th? d? dang d?n đ?n vi?c hi?u nh?m. Tuy r?ng cac nhan t? nay khong ph?i li do bao ch?a cho cac hanh vi t?n cong ca nhan, cac thanh vien nen l? đi nh?ng l?i l? cau gi?n va vo l?i c?a nh?ng ng??i khac khi lam nh? v?y la co ly, va nen ti?p t?c t?p trung n? l?c c?a minh vao vi?c phat tri?n va nang cao ch?t l??ng c?a t? đi?n bach khoa.

N?u b?n c?m th?y m?t ph?n ?ng la c?n thi?t, b?n nen đ? l?i m?t l?i nh?n l?ch s? t?i trang th?o lu?n c?a thanh vien kia. Khong ph?n ?ng t?i trang th?o lu?n c?a bai vi?t ; vi?c nay co xu h??ng lam cho r?c r?i leo thang. T??ng t?, đi?u quan tr?ng la tranh đ? chinh minh tr? nen thu đ?ch va co thai đ? đ?i đ?u, hay c? khi co hi?n t??ng l?m d?ng . Tuy r?ng, đoi khi cac b?n m?u đ??c s? d?ng cho m?c đich nay, m?t thong đi?p t? so?n noi v? tinh hu?ng c? th? th??ng đ??c ti?p nh?n t?t h?n. N?u co th?, hay c? tim tho? hi?p ho?c đi?m chung v? v?n đ? n?i dung c?t y?u, thay vi tranh cai v? hanh vi.

T?n cong ca nhan khong bao ham ngon ng? l?ch s? dung đ? mieu t? v? hanh đ?ng c?a m?t thanh vien. Va khi đ??c th?c hi?n ma khong noi đ?n nhan v?t, cac mieu t? nay khong nen đ??c coi la t?n cong ca nhan. Vi d?: cau "kh?ng đ?nh c?a b?n la m?t hanh đ?ng t?n cong ca nhan" t? no khong ph?i la m?t hanh đ?ng t?n cong ca nhan.

Cac t?n cong đ?c bi?t xuc ph?m ho?c gay r?i (ch?ng h?n cac đe do? v? v?t ly ho?c phap ly) khong nen b? b? qua. Nh?ng tinh hu?ng đ?c bi?t đoi h?i cac can thi?p l?p t?c hi?m khi x?y ra, nh?ng co th? c?n thong bao t?i Wikipedia:Tin nh?n cho b?o qu?n vien .

T?n cong l?p đi l?p l?i

đ?i v?i cac hanh đ?ng t?n cong ca nhan l?p đi l?p l?i khong co tinh ch?t pha r?i nh?ng khong d?ng l?i sau khi đa đ??c đ? ngh? m?t cach m?ch l?c va co ly l?, c?n gi?i quy?t chung b?ng quy trinh gi?i quy?t mau thu?n . đ?c bi?t khi cac t?n cong ca nhan xu?t phat t? k?t qu? c?a cac cu?c tranh lu?n n?y l?a v? n?i dung bai vi?t, trung gian hoa gi?i va quan đi?m c?a ben th? ba th??ng la cach t?t nh?t đ? gi?i quy?t mau thu?n. Trong h?u h?t cac tr??ng h?p, cac v?n đ? v?i t?n cong ca nhan co th? đ??c gi?i quy?t n?u cac thanh vien lam vi?c cung nhau va t?p trung vao n?i dung, va khong c?n đ?n can thi?p c?a b?o qu?n vien.

đay c?ng la kho kh?n v?i cac hanh đ?ng t?n cong l?p đi l?p l?i. Chung ta ph?i gi? thi?t r?ng k? t?n cong c?ng mu?n th?a hi?p. V?i vai tro ng??i so?n bai, t?n cong nhau vi mu?n co m?t cu?c th?o lu?n m?nh m? la đi?u khong h?p ly.

Xoa b? v?n b?n

Khong co quy đ?nh chinh th?c nao v? vi?c khi nao va co nen xoa b? đa s? cac t?n cong ca nhan hay khong, m?c du đay đa la ch? đ? c?a nhi?u tranh lu?n. Vi?c xoa b? cac t?n cong ca nhan ro rang kh?i trang th?o lu?n c?a chinh b?n hi?m khi la đi?u c?n tranh cai. T?i cac trang th?o lu?n khac, đ?c bi?t khi đo?n v?n b?n đo nh?m ch?ng l?i b?n , vi?c xoa b? th??ng ch? nen gi?i h?n ? cac tr??ng h?p ro rang, khi ng??i ta d? dang th?y r?ng đo?n v?n b?n đo la hanh vi t?n cong ca nhan th?c s?.

Tuy nhien, co nh?ng tr??ng h?p đ?c bi?t. Nh?ng d?ng t?n cong ca nhan nghiem tr?ng nh?t, ch?ng h?n nh? c? y đ? l? thong tin ca nhan khong đ??c cong b? v? cac thanh vien Wikipedia, v??t ra ngoai m?c đ? c?a s? cong kich thong th??ng. Do đo, vi l?i ich c?a c?ng đ?ng va d? an, no nen b? c?t b?, b?t k? no đ??c dung đ? ch?ng l?i ai. Trong nh?ng tr??ng h?p lien quan đ?n cac thong tin nh?y c?m, co th? yeu c?u th?c hi?n oversight .

T?n cong ngoai wiki

Wikipedia khong th? qu?n ly cach c? x? t?i m?t n?i khong thu?c quy?n ki?m soat c?a t? ch?c Wikimedia , nh?ng cac hanh vi t?n cong ca nhan c?a m?t thanh vien ? n?i khac t?o nen s? nghi ng? v? thi?n y c?a ng??i nay trong cac ho?t đ?ng trong wiki. Vi?c m?t thanh vien đ?ng cac t?n cong ca nhan ho?c noi x?u ? ben ngoai Wikipedia la hanh đ?ng co h?i cho c?ng đ?ng va quan h? c?a thanh vien đo v?i c?ng đ?ng, đ?c bi?t khi nh?ng hanh đ?ng t?n cong đo co hinh th?c xam ph?m rieng t? ca nhan c?a m?t thanh vien. Nh?ng t?n cong nh? v?y co th? đ??c cac b?o qu?n vien coi la nh?ng nhan t? lam tr?m tr?ng them v?n đ?, va la c?n c? đ??c ch?p nh?n t?i quy trinh gi?i quy?t mau thu?n, bao g?m c? cac v? c?n đ?n x? ly c?a Tr?ng tai.

Lien k?t t?i trang ngoai

đ?ng lien k?t đ?n cac trang ngoai wiki ch?a cac hanh đ?ng t?n cong, qu?y r?i, ho?c xam ph?m đ?i t? nh?ng ng??i tham gia so?n th?o Wikipedia nh?m m?c đich t?n cong m?t thanh vien Wikipedia khac la hanh vi khong bao gi? đ??c ch?p nh?n. Khong đ??c t?n cong, qu?y r?i, ho?c xam ph?m đ?i t? c?a b?t c? ai tham gia so?n th?o Wikipedia thong qua vi?c đ?ng lien k?t t?i trang ngoai. Trong ng? c?nh nay, qu?y r?i co th? bao g?m nh?ng khong gi?i h?n ? vi?c đ?ng lien k?t t?i cac t?n cong ca nhan, xam ph?m đ?i t?, va/ho?c đe d?a b?o l?c t?i cac trang ngoai.

Vi?c gi?i ngh?a quy đ?nh nay r?t ph?c t?p, Xem them Wikipedia:Lien k?t t?i qu?y r?i ben ngoai đ? co h??ng d?n v? gi?i ngh?a.

• Wikipedia:Thai đ? v?n minh
• Wikipedia:Gi?i quy?t mau thu?n