V??ng qu?c Anh

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Bai nay vi?t v? m?t qu?c gia t?ng t?n t?i trong l?ch s? t? n?m 927 t?i n?m 1707. đ?i v?i qu?c gia co ch? quy?n hi?n đ?i, xem V??ng qu?c Lien hi?p Anh va B?c Ireland . đ?i v?i cac y ngh?a khac, xem V??ng qu?c Anh (đ?nh h??ng) .
V??ng qu?c Anh
Ten b?n ng?
Tieu ng? : 
" Dieu et mon droit " (Phap)
"Chua va quy?n c?a toi" [1]
Vị trí của Anh năm 1700. (xanh lục) ở châu Âu (xanh và ghi)
V? tri c?a Anh n?m 1700. (xanh l?c)

?  chau Au  (xanh va ghi)

T?ng quan
V? th? Nha n??c lien hi?p
Th? đo
Ngon ng? thong d?ng
Ton giao chinh
Cong giao La Ma (927?1534; 1553?1558)
Giao h?i Anh (1534?1553; 1558?1649; 1660?1707)
Thanh giao (1649?1660)
Ten dan c? Anh
Chinh tr?
Chinh ph? Quan ch? tuy?n c? (927?1066)
Quan ch? th? t?p (1066?1215)
Quan ch? l?p hi?n th? t?p đ?n nh?t (1215?1649; 1660?1688)
C?ng hoa đ?i ngh? đ?n nh?t (1649?1660)
Quan ch? l?p hi?n th? t?p ngh? vi?n đ?n nh?t (1688?1707)
Quan ch?  
? 927?939 (first)
Æthelstan [a]
? 1702?1707 (last)
Anne I [b]
L?p phap Ngh? vi?n
Vi?n Quy t?c
Vi?n Th? dan
L?ch s?
L?ch s?  
? Th?ng nh?t
12 thang 7 n?m 927
14 thang 10 n?m 1066
1277?1283
1535?1542
24 thang 3 n?m 1603
11 thang 12 n?m 1688
1 thang 5 1707
đ?a ly
Di?n tich  
? 1283?1542
145.000  km 2
(55.985  mi 2 )
? 1542?1707
151.000  km 2
(58.301  mi 2 )
Dan s?  
? 1283
2,600,000
? 1542
3,000,000
? 1707
5,750,000
Kinh t?
đ?n v? ti?n t? B?ng Anh
Ti?n than 		K? t?c
Wessex
Sussex
Essex
Kent
Dumnonia
Mercia
đong Anglia
Northumbria
Welsh Marches
Cong qu?c Wales
Lien hi?p Anh
Hi?n nay la m?t ph?n c?a
  1. ^ Monarch of Wessex from 925.
  2. ^ Continued as monarch of Great Britain until her death in 1714.

V??ng qu?c Anh ( ti?ng Anh : Kingdom of England ) la qu?c gia co ch? quy?n đa t?ng t?n t?i t? n?m 927 đ?n n?m 1707 ? phia tay b?c l?c đ?a chau Au . ? th?i đ?nh cao, V??ng qu?c Anh đa t?ng keo dai t?i hai ph?n ba phia nam đ?o Anh (bao g?m c? Anh va x? Wales ngay nay) va m?t vai hon đ?o nh? xa trung tam; hi?n nay thu?c th?m quy?n phap ly c?a Anh va x? Wales . V??ng qu?c nay co bien gi?i đ?t li?n v?i V??ng qu?c Scotland ? phia b?c.

Hoang cung luc đ?u đ?t ? Winchester , Hampshire , nh?ng t? th? k? 12 tr? đi, Luan đon th?c t? đa tr? thanh th? đo c?a qu?c gia nay.

Ten g?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ng??i Anglo-Saxons t? g?i minh la Engle ho?c Angelcynn , ten g?c c?a ng??i Angles . Vung đ?t h? sinh s?ng đ??c g?i la vung đ?t Engla , co ngh?a la "vung đ?t c?a ng??i Anh" b?i Æthelweard Latin hoa Anglia , t? g?c ch? vung Anglia vetus , que h??ng c?a cac Angles (đ??c Bede g?i la Angulus ) [2] . T? vung đ?t Engle đ??c đ?c ch?ch thanh England b?i am ti?t trung th?i trung c? ( Engle-land , Engelond ) [3] . Ten Latin la Anglia ho?c đ?t Anglorum , Phap c? va Anglo-Norman g?i la Angleterre [4] . T? th? k? 14 England đ??c s? d?ng trong cac tai li?u am ch? toan b? đ?o Anh.

T??c hi?u chung cho t?t c? cac quan v??ng t? Æthelstan t?i vua John la Rex Anglorum ( ti?ng Anh : King of the English , "vua c?a ng??i Anh"). Canute đ?i đ? , vua đan M?ch đa x?ng ngoi la vua Anh ( ti?ng Anh : King of England ). Trong th?i gian ng??i Norman ki?m soat (1066-1154) v?n s? d?ng t??c hi?u la Rex Anglorum , va s? d?ng th??ng xuyen la Rex Anglie ( ti?ng Anh : King of England , vua Anh). Trong tri?u đ?i n? v??ng Matilda s? d?ng t??c hi?u Domina Anglorum ( ti?ng Anh : Lady of the English , Quy ba Anh). T? tri?u đ?i vua John tr? đi cac t??c hi?u khac đ??c s? d?ng tranh t??c hi?u Rex ho?c Regina Anglie. N?m 1604 vua James I , ng??i th?a k? ngai vang đa thong qua t??c hi?u Qu?c v??ng c?a đ?i Anh ( ti?ng Anh : King of Great Britain ), s? d?ng ti?ng Anh thay vi ti?ng Latin ). Ngh? vi?n Anh va Scotland khong cong nh?n t??c hi?u t?i đ?o lu?t Lien hi?p n?m 1707.

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Anh Anglo-Saxon [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V??ng qu?c Anh n?i len sau s? th?ng nh?t c?a v??ng qu?c Anglo-Saxon g?i la Th?t qu?c Tri?u đ?i ( ti?ng Anh : Heptarchy ) g?m: đong Anglia , Mercia , Northumbria , Kent , Essex , Sussex , va Wessex . Cu?c xam l??c c?a ng??i Viking th? k? IX pha v? s? th?ng nh?t c?a v??ng qu?c Anh va n?i ? c?a ng??i Anglo-Saxon. T?i th? k? th? X cac vung đ?t Anh đ??c tai th?ng nh?t b?i vua Æthelstan n?m 927.

Trong th?i k? th?t qu?c, v? vua m?nh nh?t trong s? cac v??ng qu?c Anglo-Saxon la Bretwalda , đ??c cong nh?n th??ng v??ng so v?i cac vua khac. S? suy y?u c?a Mercia khi?n Wessex m?nh len. Wessex thu ph?c Kent va Sussex n?m 825. Vua c?a Wessex chi?m quy?n l?c cao h?n so v?i cac v??ng qu?c khac trong th? k? th? IX. N?m 827, Northumbria quy ph?c Egbert c?a Wessex t?i Dore . Nh? v?y Egbert trong th?i gian ng?n đa tr? thanh v? vua đ?u tien đ? cai tr? qu?c gia lien hi?p Anh.

N?m 886, Alfred đ?i đ? tai chi?m Luan đon , đ??c coi la b??c ngo?t trong tri?u đ?i c?a ong. Bien nien s? Anglo-Saxon ghi r?ng "t?t c? m?i ng??i Anh (t?t c? Angelcyn) khong ch?u s? lam th?n dan c?a Danes quy thu?n d??i vua Alfred" [5] . Asser ghi r?ng "Alfred, vua c?a Anglo-Saxons, khoi ph?c thanh ph? London huy hoang... va lam no thanh n?i sinh s?ng l?n n?a" [6] . Alfred "ph?c h?i" thanh ph? v?a đ??c tai chi?m va đ??c bao quanh b?i cac b?c t??ng La Ma, xay d?ng c?ng tren song Thames , va xay d?ng thanh ph? m?i [7] . Trong th?i gian nay Alfred t? phong t??c hi?u "vua c?a Anglo-Saxon" cho minh.

Th?ng tr? c?a Cnut đ?i đ? (1014–1035)

Trong nh?ng n?m sau Northumbria nhi?u l?n thu?c quy?n ki?m soat c?a vua Anh va quan xam l??c Na Uy , nh?ng sau đo đ??c ki?m soat b?i ng??i Anh Eadred n?m 954, hoan thanh vi?c th?ng nh?t n??c Anh. Vao kho?ng th?i gian nay, Lothian, ph?n phia b?c c?a Northumbria (Roman Bernicia), đa đ??c nh??ng l?i cho V??ng qu?c Scotland . Ngay 12/7/927 cac qu?c v??ng c?a Anh đa t?p trung t?i Eamont , Cumbria cong nh?n Æthelstan la vua c?a ng??i Anh. đay co th? đ??c coi la n??c Anh "ngay thanh l?p" c?a Anh, m?c du qua trinh th?ng nh?t đ?t n??c đa th?c hi?n g?n 100 n?m.

Trong tri?u đ?i c?a Æthelred B?t tai (978-1016), Sweyn I c?a đan M?ch t?n cong xam l??c nhi?u l?n, đ?c bi?t n?m 1013. Nh?ng khi Sweyn I qua đ?i n?m 1014, Æthelred B?t tai ph?c v?. N?m 1015 con c?a Sweyn I la Cnut đ?i đ? đa phat đ?ng cu?c xam l??c m?i. Cu?c chi?n k?t thuc khi con c?a Æthelred B?t tai la Edmund Phi th??ng va Cnut ky hi?p ??c trong đo t?t c? x? Anh tr? vung Wessex s? đ??c ki?m soat b?i Cnut. Sau cai ch?t c?a Edmund ngay 30/11/1016, Cnut cai tr? v??ng qu?c Anh nh? v? vua duy nh?t. S? cai tr? c?a v??ng tri?u đan M?ch keo dai t?i 6/1042 khi Harthacnut qua đ?i, ong la con c?a Cnut va Emma c?a Normandy (v? c?a Æthelred B?t tai) va ong khong co ng??i th?a k?. Ng??i th?a k? la Edward, X?ng t?i la con c?a Æthelred B?t tai va Emma c?a Normandy. V??ng qu?c Anh đ?c l?p kh?i ng??i đan M?ch .

Norman chinh ph?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Th?i gian hoa binh keo dai t?i khi vua Edward, X?ng t?i qua đ?i thang 1/1066. Harold II la em r? đa len ngoi, nh?ng ng??i em h? la William Chinh ph?t , Cong t??c x? Normandy c?ng tuyen b? k? v?. William đa phat đ?ng cu?c chi?n xam l??c Anh va đ?a quan đ? b? vao vung Sussex ngay 28/9/1066. Tin t?c đ??c truy?n t?i Harold, khi ong va quan c?a minh đong t?i York sau chi?n th?ng ch?ng l?i quan Na Uy tr?n Stamford Bridge (25/9/1066). Ong quy?t đ?nh t?n cong quan Norman ? Sussex va đa hanh quan v? phia nam, m?c du quan đ?i khong đ??c ngh? sau tr?n chi?n v?i quan Na Uy. Quan c?a Harold va William đa giao tranh t?i tr?n đanh Hastings (14/10/1066), trong đo quan đ?i Anh ho?c Fyrd đa b? đanh b?i. Harold va 2 ng??i em c?a minh b? gi?t, William n?i len la ng??i chi?n th?ng. William sau đo chinh ph?c Anh v?i r?t it s? ph?n khang. Ong đa khong sap nh?p n??c Anh vao Cong qu?c Normandy . Vi t?i Phap ong ch? la cong t??c, nen bu?c ph?i trung thanh v?i Philip I c?a Phap , trong khi t?i Anh đ?c l?p, ong co th? cai tr? ma khong b? can thi?p. Ong len ngoi vao ngay 25/12/1066 t?i Westminster Abbey , London.

Ti?n Trung C? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Trong n?m 1092, William II đa lanh đ?o cu?c xam l??c v??ng qu?c Strathclyde , c?a ng??i Celtic , bay gi? la phia tay nam Scotland va Cumbria . Ong đa chi?m đ??c khu v?c hi?n t?i thu?c h?t Cumbria đ?n Anh; sap nh?p va tr? thanh vung bien gi?i truy?n th?ng c?a Anh (tr? nh?ng thay đ?i th??ng xuyen va t?m th?i).

Trong 1124, Henry I nh??ng l?i khu v?c hi?n t?i la đong nam Scotland (con đ??c g?i Lothian ) vao V??ng qu?c Scotland , bu l?i vua c?a Scotland ph?i trung thanh v?i ong. Khu v?c nay c?a đ?t c?a ng??i Anh k? t? n?m 927, va tr??c đo t?ng la m?t ph?n c?a ng??i Anglia thu?c V??ng qu?c Northumbria . Lothian sau nay tr? thanh th? đo c?a Scotland, Edinburgh . S? s?p x?p nay sau đo đa đ??c hoan t?t n?m 1237 b?i Hi?p ??c York .

Cong qu?c Aquitaine đa lien minh v?i V??ng qu?c Anh b?i Henry II , khi đa k?t hon v?i Eleanor, n? cong t??c x? Aquitaine . V??ng qu?c Anh va Cong qu?c Normandy v?n trong lien minh ca nhan cho đ?n khi vua John Lackland , con trai vua Henry II va h?u du? th? n?m c?a William I, m?t lanh th? Cong qu?c vao tay Philippe II c?a Phap n?m 1204. M?t vai khu v?c con l?i c?a Normandy, bao g?m cac qu?n đ?o Channel cung v?i h?u h?t cong qu?c Aquitaine v?n do vua John ki?m soat.

Cho đ?n cu?c chinh ph?t v??ng qu?c Anh c?a ng??i Norman , x? Wales la ph?n đ?c l?p c?a v??ng qu?c Anglo-Saxon, m?c du m?t s? v? vua x? Wales đa cong nh?n Bretwalda (bien nien s? c?a Anglo-Saxon). Ngay sau cu?c chinh ph?t n??c Anh c?a Norman, m?t s? lanh chua Norman b?t đ?u t?n cong x? Wales. Va h? đa chinh ph?t, cai tr? m?t s? khu v?c va cong nh?n t??c v? vua c?a lanh chua Norman vua c?a Anh, nh?ng v?i s? đ?c l?p t?i đ?a ph??ng. Trong nhi?u n?m cac " lanh chua bien gi?i " chinh ph?t nhi?u l?n h?n n?a vao x? Wales, ch?ng l?i s? ph?n khang b?i cac ong Hoang x? Wales khac nhau, ng??i c?ng cong nh?n t??c v? vua c?a lanh chua Norman c?a n??c Anh.

Edward I đanh b?i Llywelyn ap Gruffudd , chinh ph?t th?c s? x? Wales n?m 1282. Ong đa l?p t??c hi?u Than v??ng x? Wales cho con trai c? c?a ong, v? vua t??ng lai Edward II , trong cu?c chinh ph?t n?m 1301. Edward I đa t?n cong va pha h?y cac lau đai trang l? c?a x? Wales nh? Conwy , Harlech , va Caernarfon ; nh?ng s? ki?n nay đa tai th?ng nh?t d??i m?t ng??i cai tr? duy nh?t cac vung đ?t Anh thu?c La Ma l?n đ?u tien k? t? khi thanh l?p V??ng qu?c Jutes ? Kent vao th? k? th? 5, kho?ng 700 n?m tr??c đo. Theo đo, đay la th?i đi?m r?t quan tr?ng trong l?ch s? c?a n??c Anh th?i trung c?, khi no tai l?p lien k?t v?i cac ti?n Saxon. Nh?ng lien k?t nay đ??c khai thac cho m?c đich chinh tr? đ? đoan k?t cac dan t?c c?a v??ng qu?c, bao g?m c? Anglo-Norman, dan chung x? Wales.

Ngon ng? X? Wales - xu?t phat t? ngon ng? Anh, v?i ?nh h??ng Latin đang k? - ti?p t?c đ??c ph?n l?n dan s? c?a X? Wales noi trong it nh?t 500 n?m sau đo, va v?n la ngon ng? đ??c s? d?ng ? nhi?u vung.

Cu?i Trung C? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Edward III la v? vua Anh đ?u tien tuyen b? len ngoi vua Phap . S? tuyen b? c?a ong đa d?n t?i cu?c chi?n tr?m n?m (1337-1453), cu?c tranh ch?p gi?a 5 v? Danh sach quan ch? Anh thu?c dong h? Plantagenet ch?ng 5 v? vua Phap thu?c dong h? Capetian c?a Valois. M?c du quan Anh gianh đ??c nhi?u chi?n th?ng, đa khong th? v??t qua đ??c s? v??t tr?i c?a quan Phap v? quan s?, kh? n?ng s? d?ng chi?n l??c va sung đ?n. Anh đa b? đanh b?i t?i tr?n Formigny n?m 1450 va cu?i cung la t?i tr?n Castillon n?m 1453, m?t h?t lanh th? t?i Phap va ch? gi? l?i đ??c th? tr?n Calais.

Trong chi?n tranh tr?m n?m đ?ng nh?t Anh b?t đ?u phat tri?n thay cho phan chia tr??c đay gi?a lanh chua Norman va ca th? Anglo-Saxon. đay la h?u qu? c?a s? thu đ?ch keo dai trong dan t?c Phap, trong đo cac v? vua va cac nha lanh đ?o khac (đang chu y la s? uy tin c?a Joan of Arc ) s? d?ng phat tri?n y th?c v?n hoa Phap đ? giup thu hut ng??i dan đ?n v?i s? cai tr? c?a h?. Ng??i Anglo-Norman tr? nen khac bi?t v?i nh?ng ng??i ch? y?u ? Phap, h? ch? gi?u tinh c? x?a va ngon ng? pha t?p ti?ng Phap . Ti?ng Anh c?ng tr? thanh ngon ng? c?a cac toa an phap lu?t trong th?i gian nay.

V??ng qu?c co it th?i gian đ? h?i ph?c tr??c cu?c chi?n tranh c?a Hoa H?ng (1455-1487), m?t lo?t cac cu?c chi?n dan s? tranh ch?p ngoi v? gi?a dong h? Lancaster (bi?u t??ng la bong h?ng đ?) va dong h? York (bi?u t??ng la hoa h?ng tr?ng), la cac chi khac nhau c?a vua Edward III . Cu?c chi?n k?t thuc khi Henry VII k?t hon Elizabeth x? York , con gai c?a Edward IV , qua đo th?ng nh?t cac dong Lancaster va York.

Th?i k? Tudor [ s?a | s?a ma ngu?n ]

X? Wales đ??c thi?t l?p h? th?ng phap ly va hanh chinh rieng bi?t đ??c thi?t l?p b?i vua Edward I vao cu?i th? k? th? 13. đ?t n??c b? chia c?t gi?a lanh chua bien gi?i do long trung thanh phong ki?n v?i ngoi vua va ong Hoang x? Wales. D??i ch? đ? quan ch? Tudor , Henry VIII thay th? lu?t phap c?a x? Wales t??ng đ??ng c?a Anh (d??i đ?o Lu?t t?i Wales 1535-1542). Wales b? sap nh?p vao V??ng qu?c Anh, va t? đo tr? thanh đ?i di?n trong Ngh? vi?n c?a Anh .

Trong 1530, Henry VIII đa chia c?t quy?n l?c c?a Giao h?i Cong giao La Ma trong v??ng qu?c, thay th? cac Giao hoang b?ng ng??i đ?ng đ?u Giao h?i Anh va chi?m đ?t đai c?a giao h?i, t?o đi?u ki?n cho vi?c thanh l?p Anh giao. Tac đ?ng c?a Anh len Scotland, c?ng ch?p nh?n Tin lanh, trong khi cac c??ng qu?c l?c đ?a khac, Phap va Tay Ban Nha, v?n ti?p t?c tin theo Cong giao La Ma.

Trong n?m 1541, d??i th?i tr? vi c?a vua Henry VIII, Qu?c h?i Ireland tuyen b? ong la vua c?a Ireland, đ?a V??ng qu?c Ireland vao lien hi?p ch? th? v?i V??ng qu?c Anh.

Calais , lanh th? con l?i cu?i cung c?a V??ng qu?c ? l?c đ?a, đa b? chi?m n?m 1558, d??i th?i tr? vi c?a Philip va Mary I . K? v? c?a h?, Elizabeth I , c?ng c? Giao h?i Anh giao m?i c?a n??c Anh. Ba c?ng b?t đ?u xay d?ng s?c m?nh h?i quan c?a n??c minh, tren c? s? Henry VIII đa đ?t ra. N?m 1588, h?i quan m?i c?a ba đa đ? đanh b?i Armada c?a Tay Ban Nha , đang tim cach xam l??c n??c Anh đ? đ?a m?t qu?c v??ng Cong giao len ngai vang.

Tr??c giai đo?n hi?n đ?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Dong h? Tudor k?t thuc khi Elizabeth I qua đ?i ngay 24/3/1603. James I len ngoi vua Anh va đ?a lien minh Anh v?i V??ng qu?c Scotland . M?c du th?ng nh?t ngoi vua, nh?ng cac v??ng qu?c v?n rieng bi?t va đ?c l?p: tinh tr?ng nay keo dai trong h?n m?t th? k?.

N?i chi?n va đ?t quang [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Cac v? vua dong h? Stuart đa đanh gia cao s?c m?nh c?a ch? đ? quan ch? Anh , va đa b? Ngh? vi?n tru?t ph? n?m 1645 va 1688. Trong l?n đ?u tien, Charles I đ?a ra cac hinh th?c thu? m?i thach th?c Ngh? vi?n d?n t?i cu?c n?i chi?n Anh (1641-45), k?t thuc nha vua đa b? đanh b?i, va ch? đ? quan ch? b? Oliver Cromwell bai b? trong th?i gian t? 1649-1660. T? sau tr? đi, quan ch? cai tr? duy nh?t theo nguy?n v?ng c?a Ngh? vi?n.

Sau khi xet x? Charles I vao thang 1/1649, cac Ngh? vi?n Rump đa thong qua m?t hanh đ?ng tuyen b? n??c Anh la m?t n??c C?ng hoa nay 19/5/1649. Cac ch? đ? quan ch? va vi?n Quy t?c đa b? bai b?, va vi v?y vi?n Th? dan tr? thanh c? quan l?p phap duy nh?t trong ch? đ? m?i, H?i đ?ng Nha n??c tr? thanh c? quan hanh phap. Tuy nhien, quan đ?i v?n t? ch?c chi ph?i trong n??c c?ng hoa m?i va n?i b?t nh?t la Oliver Cromwell. Ch? đ? C?ng hoa đa chi?n đ?u t?i cac cu?c chi?n ? Ireland va Scotland đ? thi?t l?p s? chi?m đong quan s? trong kh?i C?ng hoa.

Trong thang 4/1653 Cromwell va cac Grandees c?a quan đ?i ki?u m?i th?t v?ng v?i cac thanh vien c?a Ngh? vi?n Rump vi cho r?ng h? s? khong thong qua đ?o lu?t đ? gi?i tan ngh? vi?n Rump va đ? ngh? vi?n đ?i di?n m?i đ??c b?u. Nhom c?a Cromwell đa quy?t đ?nh d?ng phien h?p c?a Rump b?ng quan đ?i va gi?i tan ngh? vi?n Rump.

Sau cu?c th? nghi?m v?i H?i đ?ng đ? c? ( Ngh? vi?n Barebone ), cac Grandees trong quan đ?i, H?i đ?ng Nha n??c thong qua s? s?p x?p hi?n phap m?i đ??c g?i la v?n ki?n Chinh quy?n. Theo V?n ki?n Chinh quy?n quy?n hanh do 1 B?o h? cong (ch?c v? đ??c n?m gi? t?i h?t đ?i) va Qu?c h?i keo dai t?i 3 n?m, v?i m?i gh? co it nh?t 5 thang. đi?u 23 c?a v?n ki?n chinh quy?n noi r?ng Oliver Cromwell la B?o h? cong đ?u tien. V?n ki?n chinh quy?n đ??c thay th? b?ng hi?n phap th? hai (Khiem nh??ng ki?n ngh? va T? v?n) theo đo B?o h? cong co th? đ? c? ng??i k? nhi?m ong. Cromwell đ? c? con trai ong Richard va đa tr? thanh B?o h? cong sau cai ch?t c?a ong vao ngay 3/9/1658.

Ph?c v? va cach m?ng vinh quang [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Richard t? ra b?t l?c va khong th? duy tri quy?n l?c c?a minh. Ong t? ch?c t??c hi?u c?a minh va v? h?u vao th?i k? kh?ng ho?ng. Ngh? vi?n Rump đa đ??c tai l?p va đa co th?i k? th? hai, n?i cac quy?n hanh phap v?n thu?c H?i đ?ng c?a nha n??c. Nh?ng l?n ph?c h?i nay c?a n?n C?ng hoa cai tr? t??ng t? nh? tr??c ch? đ? b?o h?, đ??c ch?ng minh la khong ?n đ?nh, ng??i đ? xu?t b? tr?c xu?t, Charles II đ??c ph?c v? n?m 1660.

Sau khi ph?c v? n?n quan ch? vao n?m 1660, m?t n? l?c c?a James II l?i đ?a Cong giao La Ma sau 1 th? k? b? dong h? Tudors xoa b?, d?n đ?n Cach m?ng Vinh quang c?a n?m 1688, trong đo ong đa b? Ngh? vi?n ph? tru?t. Ngoi v? sau đo đa đ??c Ngh? vi?n trao cho ng??i k? v? theo giao h?i Anh con gai va chau ngo?i c?a James II la Mary II va William III .

Lien minh v?i Scotland [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T?i Scotland, s? thu hut tai chinh va m?t ph?n thao g? l?nh tr?ng ph?t th??ng m?i Anh thong qua đ?o lu?t Alien 1705. Ng??i Anh lo l?ng v? s? k? v? hoang gia. William III qua đ?i n?m 1702 đa d?n đ?n s? len ngoi c?a Anne , em v? c?a William III. Nh?ng đ?a con duy nh?t c?a William III đa qua đ?i n?m 1700 va đ?o lu?t k? v? 1701 đa trao ngoi v? cho dong h? Hanover theo tin lanh. T?i Scotland vi?c k? v? c?ng đ??c ap d?ng nh? t?i Anh. Tr??c n?m 1704 t?i Scotland kh?ng ho?ng Lien hi?p Ngoi vua di?n ra, v?i đ?o lu?t Scotland v? an ninh cho phep Qu?c h?i Scotland l?a ch?n ngoi vua khac, co th? v?i l?n l??t chinh sach đ?c l?p trong chi?n tranh chau Au. Ng??i Anh khong mu?n dong h? Stuart len ngoi c?a Scotland, c?ng khong mu?n Scotland lien minh v?i qu?c gia khac.

M?t Hi?p ??c Lien minh đ??c ch?p thu?n ngay 22 thang 7 n?m 1706, va sau đo la đ?o lu?t Lien minh n?m 1707 thanh l?p V??ng qu?c Lien hi?p Anh , s? đ?c l?p c?a Anh va Scotland k?t thuc thang 1/1707. Lu?t Lien minh t?o ra h? th?ng thu? quan va đ?ng ti?n chung v?i đi?u ki?n phu h?p v?i đ?o lu?t, m?i lu?t va cac hanh đ?ng vi ph?m đ?u khong co gia tr?.

Ngh? vi?n Anh va Scotland h?p nh?t thanh Ngh? vi?n Lien hi?p V??ng qu?c Anh t?i Westminster , Luan đon. Trong th?i gian nay Anh khong ho?t đ?ng la qu?c gia đ?c l?p vi v?y khong co chinh ph? qu?c gia. Lu?t phap c?a Anh khong b? ?nh h??ng, v?i th?m quy?n phap ly Anh, x? Wales, va Scotland ti?p t?c co cac lu?t va toa an rieng c?a minh. đi?u nay ti?p t?c t?i n?m 1801 k?t h?p gi?a V??ng qu?c Lien hi?p Anh va Ireland, hinh thanh cac V??ng qu?c Lien hi?p Anh va Ireland . N?m 1922, Nha n??c t? do Irish ly khai kh?i Anh, d?n đ?n s? đ?i ten sau nay thanh V??ng qu?c Lien hi?p Anh va B?c Ireland .

C?ng hoa va b?o h? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V??ng qu?c Anh đa la m?t ch? đ? quan ch? k? t? khi đ?o lu?t chung đ??c thong qua t? n?m 927 đ?n n?m 1707. Ngo?i tr? 11 n?m t? 1649 đ?n 1660, do N?i chi?n Anh , V??ng qu?c Anh xu?t hi?n m?t n??c c?ng hoa ng?n.

Sau khi vua Charles I b? hanh quy?t, Anh tr? thanh m?t n??c c?ng hoa, th?i k? đ??c g?i la " Th?nh v??ng chung Anh " (1649?1653). Trong th?i k? C?ng hoa, m?t v? t??ng n?i ti?ng, Oliver Cromwell , đa tim cach keo dai s? tr? vi c?a chinh ph? C?ng hoa Anh đ?n Ireland va Scotland.

Sau khi chi?m đong thanh cong Scotland va Ireland, Cromwell th?c s? n?m quy?n ki?m soat. Ong đa gi?i tan qu?c h?i va b? nhi?m minh lam Qu?c V??ng vao n?m 1653. Trong nhi?m k? c?a minh, ong đa th?c hi?n m?t ch? đ? đ?c tai va đ?i ten thanh Th?nh v??ng chung Anh, Scotland va Ireland. Cho đ?n khi Cromwell qua đ?i vao ngay 3 thang 9 n?m 1658, con trai c?a ong Richard Cromwell len n?m quy?n lanh đ?o. Tuy nhien, Richard đa khong th? ki?m soat chinh ph? va ph?i tuyen b? t? ch?c. Chinh ph? C?ng hoa đ??c tai l?p, nh?ng khong th? ki?m soat hi?u qu? toan b? đ?t n??c. Vi v?y, vao n?m 1660, Charles Stuart đang l?u đay ben Phap đa đ??c g?i v? Luan đon đ? len ngoi v?i t? cach la Charles II, tri?u đ?i nha Stuart đ??c khoi ph?c.

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ghi chu [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^
  2. ^
  3. ^
  4. ^ đ??c s? d?ng r?ng rai cho cac m?c đich hanh chinh va m?c v?.

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ “The Royal Coat of Arms” . Truy c?p ngay 19 thang 11 n?m 2018 .
  2. ^ Stephen Harris, Race and Ethnicity in Anglo-Saxon Literature , Studies in Medieval History and Culture, Routledge, 2004, 139f.
  3. ^ A. L. Mayhew and Walter W. Skeat, A Concise Dictionary of Middle English From A.D. 1150 To 1580 (1888)
  4. ^ ≪ Anglia ≫ (par L. Favre, 1883?1887), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis , ed. augm., Niort: L. Favre, 1883?1887, t. 1, col. 251c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/ANGLIA
  5. ^ The Anglo-Saxon Chronicle Freely licensed version at Gutenberg Project. Note: This electronic edition is a collation of material from nine diverse extant versions of the Chronicle. It contains primarily the translation of Rev. James Ingram, as published in the Everyman edition.
  6. ^ Asser's Life of King Alfred , ch. 83, trans. Simon Keynes and Michael Lapidge, Alfred the Great: Asser's Life of King Alfred & Other Contemporary Sources (Penguin Classics) (1984), pp. 97?8.
  7. ^ Vince, Alan , Saxon London: An Archaeological Investigation , The Archaeology of London series (1990).

Th? m?c [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • Bartlett, Robert. England under the Norman and Angevin kings: 1075?1225 (Oxford UP, 2002), major scholarly survey.
  • Black, J.R. The Reign of Elizabeth, 1558?1603 (1959), scholarly survey.
  • Borman, Tracy. Thomas Cromwell: The Untold Story of Henry VIII's Most Faithful Servant (2015) popular biography.
  • Elton, G. R. , England under the Tudors (London: Methuen, 1955), scholarly survey
  • Ellis, Steven G. Ireland in the age of the Tudors, 1447?1603: English expansion and the end of Gaelic rule (Routledge, 2014).
  • Guy, John. The Tudors: a very short introduction (Oxford UP, 2013).
  • Harriss, G.L. Shaping the nation: England 1360?1461 (Oxford UP, 2005), scholarly survey.
  • Jacob, E.F. The Fifteenth Century, 1399?1485 (Oxford History of England, 1961)), scholarly survey.
  • Jenkins, Elizabeth. Elizabeth the Great (Time Incorporated, 1964). popular well-illustrated biography.
  • Jones, J. Gwynfor. Wales and the Tudor state: government, religious change and the social order, 1534?1603 (U of Wales Press, 1989).
  • Levin, Carole. The heart and stomach of a king: Elizabeth I and the politics of sex and power (U of Pennsylvania Press, 2013).
  • Loades, David Michael. Politics and nation: England 1450?1660 (Wiley-Blackwell, 1999).
  • Loades, David Michael. Power in Tudor England (1997).
  • McCaffrey, Wallace. Elizabeth I , a major scholarly biography
  • McKisack, May. The Fourteenth Century, 1307?1399 (Oxford History of England, 1959).
  • Neale, J.E. Queen Elizabeth I: a biography (1957) old scholarly biography; very well written.
  • Penn, Thomas. Winter king: Henry VII and the dawn of Tudor England (2012).
  • Powicke, Maurice. The Thirteenth Century, 1216?1307 (Oxford History of England, 1962) scholarly survey
  • Ridley, Jasper G. Henry VIII (1985), biography.
  • Roberts, Clayton, F. David Roberts, and Douglas Bisson. A History of England, Volume 1: Prehistory to 1714 (Routledge, 2016). university textbook.
  • Thomson, John A.F. The Transformation of Medieval England 1370?1529 (Routledge, 2014).
  • Williams, Penry. The Later Tudors: England, 1547?1603 (Oxford UP, 1995), major scholarly survey..
L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V??ng_qu?c_Anh&oldid=71092193 ”