한국   대만   중국   일본 
Ngay Trai đ?t ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

Ngay Trai đ?t

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Ngay Trai đ?t
Ngày Trái Đất
Ngay Trai đ?t khong chinh th?c c?a John McConnell mo ph?ng b?c ?nh Vien bi xanh đ??c ch?p b?i phi hanh đoan c?a Apollo 17
Y ngh?a H? tr? b?o v? moi tr??ng
B?t đ?u 1970
Ngay 22 thang 4
T?n su?t Hang n?m

Ngay Trai đ?t la ngay đ? nang cao nh?n th?c va gia tr? c?a moi tr??ng t? nhien c?a Trai đ?t . Ngay Trai đ?t đ??c tai tr? b?i th??ng ngh? s? Hoa K? Gaylord Nelson nh? m?t cu?c h?i th?o v? moi tr??ng đ??c t? ch?c l?n đ?u tien vao 22 thang 4 n?m 1970 . Trong khi Ngay Trai đ?t đ?u tien ch? đ??c chu y t?i Hoa K?, m?t t? ch?c đa đ??c thanh l?p b?i Denis Hayes , nguyen la đi?u ph?i vien toan qu?c n?m 1970, đ?a no len t?m qu?c t? vao n?m 1990 va t? ch?c cac s? ki?n ? 141 qu?c gia. [1] [2] Ngay Trai đ?t gi? đay đ??c đi?u ph?i toan c?u b?i M?ng Ngay Trai đ?t ( Earth Day Network ) [3] va đ??c t? ch?c h?ng n?m t?i h?n 192 qu?c gia . [4] Nhi?u c?ng đ?ng con t? ch?c Tu?n Trai đ?t, m?t tu?n c?a cac ho?t đ?ng xoay quanh cac v?n đ? moi tr??ng. N?m 2009, đ?i h?i đ?ng Lien H?p Qu?c tuyen b? ngay 22 thang 4 la Ngay Qu?c t? M? Trai đ?t (International Mother Earth Day) . [5]

Gi? Trai đ?t đ?u tien [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ten va cac khai ni?m luc đ?u đ??c đ? xu?t b?i John McConnell n?m 1969 t?i m?t h?i ngh? c?a UNESCO t?i San Francisco. Ngay Trai đ?t đ?u tien đ??c t? ch?c vao ngay 21 thang 3 n?m 1970, ngay đ?u tien c?a mua xuan ? B?c ban c?u. Ngay nay sau đo đa đ??c th? hi?n trong m?t l?i tuyen b? c?a T?ng th? ky Lien H?p Qu?c U Thant la m?t ngay hanh đ?ng toan c?u. [6] [7] Ngay nay, Ngay Trai đ?t vao ngay Xuan phan (20 hay la 21 thang 3) v?n đ??c t? ch?c ? nhi?u thanh ph?, nh? ? San Francisco va cac thanh ph? khac ? California .

Gaylord Nelson

đ? thu hut s? chu y đ?n cac v?n đ? o nhi?m moi tr??ng, b?t đ?u vao kho?ng th?i gian t??ng t?, Gaylord Nelson, m?t th??ng ngh? s? Hoa K? đ?n t? Wisconsin đa keu g?i t? ch?c m?t cu?c h?i th?o v? moi tr??ng, hay Ngay Trai đ?t vao ngay 22 thang 4 n?m 1970. Tren 20 tri?u ng??i đa tham gia n?m đo va Ngay Trai đ?t hi?n nay đ??c th?y vao ngay 22 thang 4 h?ng n?m v?i tren 500 tri?u ng??i va m?t s? chinh ph? ? 175 qu?c gia. [ c?n d?n ngu?n ]

Th??ng ngh? s? Nelson, m?t nha ho?t đ?ng moi tr??ng, gi? vai tro lanh đ?o vi?c t? ch?c s? ki?n, mu?n th? hi?n s? h? tr? chinh tr? cho m?t ch??ng trinh ngh? s? v? moi tr??ng. Ong đa l?y nh?ng bu?i h?i th?o r?t hi?u qu? v? Chi?n tranh Vi?t Nam th?i đo lam m?u. [8] Ngay Trai đ?t đ??c đ? xu?t đ?u tien trong m?t bao cao g?i JFK b?i Fred Dutton . [9] Tuy nghien, Nelson quy?t đ?nh đi ng??c l?i cac ti?p c?n tren-xu?ng c?a Dutton, ?ng h? m?t n? l?c phi t?p trung, qu?n chung trong đo m?i c?ng đ?ng hinh thanh hanh đ?ng c?a h? quanh nh?ng v?n đ? đ?a ph??ng.

Nelson đa truy?n ba y t??ng v? Ngay Trai đ?t trong chuy?n đi c?a ong đ?n Santa Barbara Channel ngay sau s? c? tran d?u kh?ng khi?p ngoai kh?i n?m 1969. [ c?n d?n ngu?n ] T?c gi?n tr??c s? tan pha va s? ch?m ch?p c?a chinh quy?n Washington, Nelson đ? xu?t m?t bu?i h?i th?o qu?c gia v? moi tr??ng đ??c quan sat b?i m?i tr??ng đ?i h?c tren toan n??c M?. [10]

"I am convinced that all we need to do to bring an overwhelming insistence of the new generation that we stem the tide of environmental disaster is to present the facts clearly and dramatically. To marshal such an effort, I am proposing a national teach-in on the crisis of the environment to be held next spring on every university campus across the Nation. The crisis is so imminent, in my opinion, that every university should set aside 1 day in the school year-the same day across the Nation-for the teach-in". [10]

Co ngh?a la: "Toi tin r?ng t?t c? chung ta c?n ph?i hanh đ?ng ngay đ? mang l?i m?t s? s?c m?nh thay đ?i c?a th? h? m?i ma chung toi ng?n ch?n xu h??ng c?a th?m h?a moi tr??ng đ? trinh bay s? th?t ro rang va đang k?. đ? s?p x?p m?t n? l?c nh? v?y, toi đ? xu?t m?t cu?c gi?ng lu?n toan qu?c (national teach-in) v? cu?c kh?ng ho?ng nghiem tr?ng v? moi tr??ng đ??c t? ch?c vao mua xuan t?i tren t?t c? cac khuon vien tr??ng đ?i h?c tren kh?p cac qu?c gia. Cu?c kh?ng ho?ng s?p x?y ra nh? v?y, theo y ki?n ??c?a toi, r?ng t?t c? cac tr??ng đ?i h?c nen danh 1 ngay trong cac tr??ng n?m trong cung m?t ngay tren toan qu?c đ? gi?ng lu?n v? đi?u nay."

M?t trong nh?ng ng??i t? ch?c con noi:

"We're going to be focusing an enormous amount of public interest on a whole, wide range of environmental events, hopefully in such a manner that it's going to be drawing the interrelationships between them and, getting people to look at the whole thing as one consistent kind of picture, a picture of a society that's rapidly going in the wrong direction that has to be stopped and turned around."

Co ngh?a la: "Chung ta s? t?p trung m?t s? l??ng l?n c?a l?i ich cong c?ng tren m?t ph?m vi r?ng, cac s? ki?n moi tr??ng, hy v?ng trong m?t r?ng cach th?c no s? đ??c li?t ke va v? cac m?i t??ng quan gi?a h? đ? m?i ng??i nhin nh?n đ??c vao toan b? đi?u tren b?ng nh?ng hinh ?nh phu h?p, m?t hinh ?nh c?a m?t xa h?i đang nhanh chong đi theo h??ng sai l?m va c?n ph?i đ??c d?ng l?i va quay l?i ngay."

"It's going to be an enormous affair, I think. We have groups operating now in about 12,000 high schools, 2,000 colleges and universities and a couple of thousand other community groups. It's safe to say I think that the number of people who will be participating in one way or another is going to be ranging in the millions." [11]

Co ngh?a la: "Toi ngh? no s? la m?t chuy?n r?t l?n. Chung toi co cac nhom ho?t đ?ng t?i trong kho?ng 12.000 tr??ng trung h?c, 2.000 tr??ng cao đ?ng va cac tr??ng đ?i h?c va m?t vai nghin cac nhom c?ng đ?ng khac. đo la đi?u đ? noi r?ng s? l??ng nh?ng ng??i s? đ??c tham gia m?t cach nay hay cach khac s? khac nhau, trong hang tri?u ng??i r?i d?n t?ng len."

Ngay 29 thang 9 n?m 1969, trong m?t bai vi?t dai ? trang đ?u bao New York Times , Gladwin Hill vi?t:

"M?i lo ng?i ngay cang t?ng v? "kh?ng ho?ng moi tr??ng" tran qua cac tr??ng đ?i h?c trong c? n??c v?i s?c m?nh co th? lam lu m? s? b?t man c?a sinh vien v?i Chi?n tranh Vi?t Nam... ngay vi cac v?n đ? moi tr??ng, t??ng t? nh? nh?ng cu?c bi?u tinh r?ng l?n v? v?n đ? Vi?t Nam đang đ??c len k? ho?ch vao mua xuan n?m sau, khi m?t bu?i h?i th?o moi tr??ng toan qu?c... đi?u ph?i t? v?n phong c?a th??ng ngh? s? Gaylord Nelson đang đ??c chu?n b?..." [12]

Denis Hayes , m?t c?u sinh vien Havard, sau khi đ?c bai bao c?a New York Times đa đ?n Washington đ? tham gia. [13] Anh tr? thanh ch? t?ch c?a kh?i sinh vien va nha ho?t đ?ng ? đ?i h?c Standford thu?c qu?n McCloskey’s n?i Paul Ehrlich, thanh vien ban đi?u hanh h?i th?o, la gi?ng vien. Nelson m?i Hayes r?i Havard, thi?t l?p m?t t? ch?c va h??ng đ?n toan n??c M?. [14] [15] Hayes sau đo tr? thanh m?t nha ho?t đ?ng moi tr??ng đ??c nhi?u ng??i bi?t đ?n. [16]

Hayes tuy?n m?t s? c? nhan tr? đ? đ?n Washington, D.C. va b?t đ?u chu?n b? cho Ngay Trai đ?t đ?u tien.

đ? ngh? c?a Nelson kho th?c hi?n, vi cu?c v?t đ?ng Ngay Trai đ?t t? ra t? phat ma khong co trung tam đi?u hanh. [17] Th??ng ngh? s? ch?ng th?c, cu?c v?n đ?ng đ?n gi?n t? no phat tri?n:

Ngay Trai đ?t thanh cong nh? ph?n ?ng t? nguy?n c?a t?ng l?p th??ng dan. Chung toi khong co th?i gian hay ngu?n l?c đ? t? ch?c 20 tri?u ng??i bi?u tinh va hang nghin tr??ng h?c va cac c?ng đ?ng đ?a ph??ng tham gia. đo la đi?u đang chu y v? Ngay Trai đ?t. No t? t? ch?c. [17]

Logo Earth Week chinh th?c đ??c dung lam b?i c?nh cho bao cao đ?c bi?t (Specisl Report) vao gi? vang c?a CBS News va cho bai t??ng thu?t c?a Walter Cronkite v? Ngay Trai đ?t n?m 1970. [18]

Ngay 22 thang 4 n?m 1970, Ngay Trai đ?t đanh d?u s? kh?i đ?u c?a cu?c v?n đ?ng vi moi tr??ng hi?n đ?i. X?p x? 20 tri?u ng??i M? tham gia. Hang ngan tr??ng đ?i h?c va cao đ?ng t? ch?c bi?u tinh ch?ng l?i s? xu?ng c?p c?a moi tr??ng. Cac nhom ng??i ch?ng tran d?u, cac cong x??ng va nha may đi?n o nhi?m, n??c th?i khong qua x? ly, ch?t đ?c hoa h?c, thu?c tr? sau, s? suy gi?m vung hoang da va o nhi?m khong khi b?ng ch?c nh?n ra h? co chung m?c đich.

Ngay Trai đ?t xu?t hi?n tren cac ph??ng ti?n truy?n thong đ?i chung qua bai bao cao đ?c bi?t dai m?t ti?ng vao gi? vang c?a CBS mang ten "Ngay Trai đ?t: V?n đ? c?a s? t?n t?i" v?i cac bai tr? l?i c?a nhi?u thanh ph? l?n d?c đ?t n??c va bai t??ng thu?t c?a Walter Cronkite (tren n?n logo c?a ?y ban Tu?n Trai đ?t Philadelphia). [18]

Pete Seeger la ng??i d?n ch??ng trinh va di?n thuy?t chinh trong s? ki?n t? ch?c ? Washington DC. Paul Newman va Ali McGraw đa tham d? s? ki?n t? ch?c ? New York City. [19]

K?t qu? c?a Ngay Trai đ?t 1970 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngay Trai đ?t đa ch?ng t? s? r?ng rai ? Hoa K? va tren toan th? gi?i. Ngay Trai đ?t đ?u tien co s? tham d? va ?ng h? c?a hai nghin tr??ng đ?i h?c va cao đ?ng, g?n 10 nghin tr??ng Ti?u h?c va c?p hai va hang tr?m c?ng đ?ng d?c n??c M? . Quan tr?ng h?n, no "đ?a 20 nghin ng??i M? ra kh?i nha trong anh n?ng c?a mua xuan cho m?t cu?c tu?n hanh hoa binh ?ng h? moi tr??ng." [20]

Th??ng ngh? s? Nelson tuyen b? r?ng Ngay Trai đ?t thanh cong nh? ph?n ?ng c?a t?ng l?p binh dan. [21] Ong g?n Ngay Trai đ?t v?i vi?c thuy?t ph?c cac chinh tr? gia Hoa K? r?ng lu?t moi tr??ng nh?n đ??c s? ?ng h? quan tr?ng va lau dai c?a c? tri.

Ten g?i Ngay Trai đ?t [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Theo th??ng ngh? s? Nelson, ten g?i "Ngay Trai đ?t" chinh la "m?t ten g?i hi?n nhien va h?p ly" đ??c đ? xu?t b?i "m?t s? ng??i" vao mua thu 1969, bao g?m, ong vi?t, c? "m?t ng??i b?n c?a toi lam vi?c trong l?nh v?c quan h? cong chung" va "m?t advertising executive ? New York", Julian Koenig . [22] Koenig, m?t thanh vien trong u? ban t? ch?c c?a Nelson n?m 1969, noi r?ng y t??ng nay đ?n v?i ong do ngay sinh nh?t ong trung v?i ngay đ??c ch?n, 22 thang 4; "Earth Day" v?n v?i "birthday" (ngay sinh), m?t m?i lien h? t? nhien. [23] [24] M?t s? ten g?i khac đ??c s? d?ng trong qua trinh chu?n b? - chinh Nelson v?n ti?p t?c g?i no la H?i th?o Qu?c gia v? Moi tr??ng tuy nhien bao chi đa th?ng nh?t cach g?i "Ngay Trai đ?t". [22]

Cac ch? trich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nha v?n Alex Steffen , ng??i đ? xu?t Bright green environmentalism , bu?c t?i Ngay Trai đ?t bi?u t??ng hoa s? cach ly c?a vi?c b?o v? moi tr??ng , va b?n than no đa v??t qua ich l?i no t?o ra. [25]

M?t bai xa lu?n tren The Washington Times ngay 5 thang 5 n?m 2009 so sanh Ngay Cay xanh v?i Ngay Trai đ?t, tuyen b? r?ng Ngay Cay xanh la m?t l? k? ni?m vui v?, phi chinh tr? c?a cay xanh trong khi Ngay Trai đ?t bi quan, n?ng v? chinh tr? va mo t? con ng??i m?t cach tieu c?c. [26]

B?n ch?t đang ng? c?a cac cong ty va s?n ph?m tham gia vao cac bu?i bi?u tinh lien quan đ?n Ngay Trai đ?t d?n đ?n s? bu?c t?i greenwashing . [27]

Ngay Trai đ?t 2010 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngay Trai đ?t 2010 di?n ra đ?ng th?i v?i H?i ngh? Nhan dan Th? gi?i v? Bi?n đ?i Khi h?u , t? ch?c ? Cochabamba , Bolivia , va N?m đa d?ng Sinh h?c .

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ Staff ?,oThe Bullitt Foundation
  2. ^ The Rumpus Interview With Earth Day Organizer Denis Hayes - The Rumpus.net
  3. ^ Earth Day 2012 | Earth Day Network
  4. ^ “Earth Day International” . L?u tr? b?n g?c ngay 15 thang 3 n?m 2010 . Truy c?p ngay 15 thang 3 n?m 2010 .
  5. ^ GENERAL ASSEMBLY PROCLAIMS 22 APRIL ‘INTERNATIONAL MOTHER EARTH DAY’ ADOPTING BY CONSENSUS BOLIVIA-LED RESOLUTION
  6. ^ “Who invented Earth Day?” . B?n g?c l?u tr? ngay 4 thang 4 n?m 2015 . Truy c?p ngay 4 thang 3 n?m 2014 .
  7. ^ “EarthSite” . "EarthSite". B?n g?c l?u tr? ngay 22 thang 4 n?m 2006 . Truy c?p ngay 22 thang 4 n?m 2010 .
  8. ^ Brown, Tim (ngay 11 thang 4 n?m 2005). "What is Earth Day?" L?u tr? 2008-05-16 t?i Wayback Machine . United States Department of State . Truy c?p ngay 25 thang 4 n?m 2006.
  9. ^ “Fred Dutton 1923-2005” .
  10. ^ a b Congressional Record , Vol 115, No 164, ngay 8 thang 10 n?m 1969. [1] L?u tr? 2011-07-23 t?i Wayback Machine
  11. ^ “Ecology: 1970 Year in Review” . Upi.com. ngay 25 thang 10 n?m 2005 . Truy c?p ngay 22 thang 4 n?m 2010 .
  12. ^ 'Environmental Crisis' May Eclipse Vietnam as College Issue, New York Times, 11/30/1969
  13. ^ “U.S. Mayor Article | Earth Day 1970 ?Defining Moments (ngay 27 thang 4 n?m 2009)” . Usmayors.org. B?n g?c l?u tr? ngay 12 thang 5 n?m 2011 . Truy c?p ngay 22 thang 4 n?m 2010 .
  14. ^ “Denis Hayes, Earth Day Network” . Grist . Truy c?p ngay 22 thang 4 n?m 2010 .
  15. ^ “Portraits of the green generation ' ” . Dailyme.com . Truy c?p ngay 22 thang 4 n?m 2010 . [ lien k?t h?ng ]
  16. ^ “Denis Hayes” . B?n g?c l?u tr? ngay 8 thang 4 n?m 2009 . Truy c?p ngay 8 thang 4 n?m 2009 .
  17. ^ a b How the First Earth Day Came About L?u tr? 2010-04-21 t?i Wayback Machine by Senator Gaylord Nelson
  18. ^ a b 1970 CBS News Special Report with Walter Cronkite: Earth Day - A Question of Survival
  19. ^ "Environment" L?u tr? 2008-08-21 t?i Wayback Machine . United States Embassy, Wellington, New Zealand. Truy c?p ngay 25 thang 4 n?m 2006.
  20. ^ Lewis, Jack (November 1985). "The Birth of EPA" L?u tr? 2006-09-22 t?i Wayback Machine . United States Environmental Protection Agency .'.' Retrieved ngay 25 thang 4 n?m 2006.
  21. ^ Nelson, Gaylord. "How the First Earth Day Came About" L?u tr? 2010-04-21 t?i Wayback Machine . Envirolink.org. Truy c?p ngay 22 thang 4 n?m 2007.
  22. ^ a b Gaylord Nelson Papers, State Historical Society of Wisconsin, Box 231, Folder 43.
  23. ^ “Origin Story” . This American Life . T?p 383. ngay 19 thang 6 n?m 2009 . Truy c?p ngay 26 thang 7 n?m 2010 .
  24. ^ Statement by Paul Leventhal on the 25th Anniversary of the Nuclear Control Institute , 6/21/2006
  25. ^ “Tools, Models and Ideas for Building a Bright Green Future: Make This Earth Day Your Last!” . WorldChanging. B?n g?c l?u tr? ngay 21 thang 9 n?m 2009 . Truy c?p ngay 22 thang 4 n?m 2010 .
  26. ^ Arbor vs. Earth Day , The Washington Times , ngay 5 thang 5 n?m 2009
  27. ^ Has Earth Day Become Corporate Greenwash Day? , Huffington Post , ngay 22 thang 4 n?m 2010

Lien k?t ngoai [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Ngay Trai đ?t

Equinoctial Earth Day

Ngay Trai đ?t 2010

Ngay Trai đ?t 2011

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ngay_Trai_đ?t&oldid=71316468 ”