한국   대만   중국   일본 
V??ng phi ? Wikipedia ti?ng Vi?t B??c t?i n?i dung

V??ng phi

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
(đ?i h??ng t? Hoang t? phi )
Th? b?c Hoang t?c, Quy t?c va Hi?p s?
Hoang đ? & Hoang h?u
N? hoang & Hoang t?
Thai hoang thai h?u
Hoang thai h?u / Thai th??ng hoang h?u
Hoang thai phi & Thai th??ng hoang
Thai h?u / Thai phi
V??ng thai h?u / V??ng đ?i phi
Qu?c v??ng & V??ng h?u
N? v??ng & V??ng phu
Hoang t? & Hoang t? phi
Thai t? & Thai t? phi
Th? t? & Th? t? t?n
Cong chua & Pho ma
đ?i Than v??ng & đ?i V??ng phi
đ?i Cong t??c & đ?i Cong t??c phu nhan
Than v??ng & V??ng phi
Pho v??ng & Pho v??ng phi
Qu?n chua & Qu?n ma
Huy?n chua & Huy?n ma
Cong t??c & Cong t??c phu nhan
H?u t??c & H?u t??c phu nhan
Ba t??c & Ba t??c phu nhan
T? t??c & T? t??c phu nhan
Nam t??c & Nam t??c phu nhan
Hi?p s? & N? T??c s?
H?p nay:
đ?i v?i n? ca s? H?ng Kong g?c Trung Qu?c, xem V??ng Phi .

V??ng phi ( ch? Han : 王妃; Kana : おうひ Ouhi ; Hangul : 王妃 Wangbi ; ti?ng Anh : Princess consort), la phong hi?u bi?n th? c?a Phi theo h? th?ng t??c v?. Thong th??ng đay la t??c v? danh cho nh?ng ng??i v? c?a Qu?c v??ng , ho?c nh?ng Hoang t? đ??c phong t??c V??ng t?i cac qu?c gia đong A . đ?i v?i V? Hoang t? g?i la Hoang t? phi .

Trong ngon ng? Nh?t B?n , cach g?i "V??ng phi" khong ch? la noi đ?n v? c?a Than v??ng, ma con noi đ?n cac ba Hoang h?u hay V??ng h?u m?t cach chung chung, t??ng t? cach ng??i Vi?t Nam g?i "Hoang h?u" cho toan b? v? Vua , b?t k? v? Vua ?y mang t??c hi?u Hoang đ? hay Qu?c v??ng.

Khai ni?m [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Nh? đ?nh ngh?a v? ch? 「 Phi ; 妃」, đo nguyen b?n la m?t cach g?i v? , t?c "chinh th?t" c?a cac v? Vua th?i vi?n c?, t? đ?i nha Th??ng va nha Chu thi 「 "Thien t? chi Phi vi?t H?u" ; 天子之妃曰后」, do đo t? "Phi" d?n khong con đ??c nh?c đ?n nh? m?t t??c hi?u n?a, ma g?n nh? thanh m?t danh t? .

T? th?i nha Han , cac Hoang t? đ?u tr? thanh Qu?c v??ng , ban đ?u thi do ch? đ? ch? h?u con theo tri?u đ?i nha Chu nen đ?t phong đ?u ? tr?ng thai Ti?u qu?c đ?c l?p quy ph? tri?u đinh, do v?y v? c?a cac Hoang t? V??ng đ?u la V??ng h?u , m? la V??ng thai h?u . T? th?i Tao Ng?y v? sau, t??c V??ng d?n b? tieu gi?m đang k?, đ?t phong d?n thanh Th?c ?p phong ki?n ma khong con hinh thai Ti?u qu?c đ?c l?p quy ph? tri?u đinh n?a, cho nen "V??ng h?u" khong con thich h?p đ? g?i v? c?a Hoang t? V??ng. Luc nay "V??ng phi" đ??c s? d?ng.

Ben c?nh v? c?, Hoang t? V??ng c?ng co cac thi?p xu?t than cao, luc nay l?i phan ra tinh tr?ng g?i 「 Chinh phi ; 正妃」 cho ng??i chinh th?t, ma cac Th? thi?p co danh ph?n cao đ??c g?i la 「 Tr?c phi ; 側妃」 ho?c 「 Th? phi ; 次妃」. Th? nh?ng ph?n l?n "Chinh phi" r?i "Tr?c phi" nay ch? la m?t d?ng nha x?ng - t?c x?ng ho l?ch s? ma khong đ?a vao quy ho?ch t??c v? chinh th?c c?a tri?u đinh, ph?n l?n "V??ng phi" đ?u ch? noi đ?n chinh th?t ma khong ph?i tr?c th?t cung thi?p th?t.

L?ch s? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T? th?i Tay Han , ngoai Hoang đ? thi nha Han con ban hanh chinh sach "Ch? h?u V??ng" , cac Ch? h?u V??ng nay cai tr? m?t n??c ch? h?u , va v? chinh c?a h? đ??c g?i la V??ng h?u , t??c "Phi" dung đ? am ch? Hoang thai t? phi - v? c?a Hoang thai t? . Nh? tr??ng h?p ? đay co V??ng Chinh Quan , v? c?a Han Nguyen đ? , do h? V??ng va la Thai t? phi, nen đ??c g?i [ V??ng phi ]. Sang th?i đong Han , l?ch s? đong A m?i co l?n đ?u xu?t hi?n c?a t??c v? V??ng phi, y ch? đ?n "V? c?a t??c V??ng hi?u la Phi" , đo la v? c? c?a Thanh Ha Hi?u v??ng L?u Khanh , x?ng g?i [ Thanh Ha Hi?u v??ng phi ; ?河孝王妃] [1] , l?i co sinh m?u c?a Han Ch?t đ? L?u To?n la Tr?n phu nhan th? phong [ B?t H?i Hi?u v??ng phi ; 渤海孝王妃] [2] , ho?c chinh the c?a Han Thi?u đ? L?u Bi?n la đ??ng C? đ??c phong lam [ Ho?ng Nong v??ng phi ; 弘農王妃] [3] . Tuy v?y ba t??c v? nay l?i ch? mang y ngh?a t?n t?ng, vi th?i đi?m hai ng??i th? t??c thi ch?ng đ?u đa qua đ?i, đ?i đa s? đ? c?p chinh th?t c?a t??c V??ng đ?i đong Han đ??c g?i đ?n gi?n la [ V??ng phu nhan ; 王夫人] [4] .

T? đo v? sau, sang th?i Tao Ng?y , cac Hoang t? đ??c phong lam t??c V??ng thi v? chinh c?a h? đ??c g?i la V??ng phi, nh? chinh the c?a Ng?y Minh đ? Tao Du? khi con la Binh Nguyen v??ng la Ngu phi [5] , r?i Ch? Toan T? khi g? cho T?n Khang đ? luc con la Lang Ta v??ng đa đ??c g?i la Lang Ta v??ng phi [6] . L? nay keo dai xuyen su?t cac tri?u đ?i v? sau, nh?ng đ?n th?i nha T?ng thi l?i ban danh hi?u c?a M?nh ph? cho v? cac Hoang t?, trong đo co [ Qu?c phu nhan ; 國夫人] ho?c [ Qu?n phu nhan ; 郡夫人] la nh?ng t??c hi?u c? đ?nh danh cho Chinh phi c?a cac Hoang t? mang t??c V??ng. Ti?p đo th?i nha Minh , cach g?i "V??ng phi" danh cho Hoang t? Chinh phi đ??c khoi ph?c. Do tri?u Minh chia t??c V??ng lam Than v??ng va Qu?n v??ng, đ?a v? khac nhau, v? c?a h? t??ng ?ng đ??c g?i la [ Than v??ng phi ; 親王妃] cung [ Qu?n v??ng phi ; 郡王妃] do đo c?ng khac bi?t v? đ?a v? [7] . Tuy cac cong th?n khac h? v?n co th? đ??c truy t?ng t??c V??ng, nh?ng v? c?a h? ch? đ??c g?i la [ "V??ng phu nhan" ] ma khong th? x?ng V??ng phi [8] . Th?i nha Thanh , tri?u đinh g?i cac V??ng phi la Phuc t?n , tuy nhien "V??ng phi" v?n th?nh tho?ng đ??c dung theo m?t cach khong chinh th?c.

? nh?ng n??c c?ng x?ng Hoang đ? nh? Nh?t B?n , v? c?a Than v??ng (親王) g?i la Than v??ng phi (親王妃), nh? Than v??ng phi Kiko , v? c?a Than v??ng Fumihito . T?i cac qu?c gia co truy?n th?ng cac v? vua x?ng V??ng, nh? Tri?u Tien va L?u C?u thi chinh th?t c?a h? la V??ng phi. Vao th?i k? đ?u Cao Ly , chinh ph?i c?a Qu?c v??ng x?ng la V??ng h?u , sau con len ngoi x?ng la [ V??ng thai h?u ; 王太后]. Tuy nhien, sau nay cac vua Cao Ly ch? phong cho v? minh lam V??ng phi, ch?ng ch?t thanh [ V??ng thai phi ; 王太妃], sau khi ch?t m?i đ??c truy hi?u V??ng h?u. T?c l? nay đ??c nha Tri?u Tien noi theo, ch? la V??ng thai phi thay b?ng [ V??ng đ?i phi ; 王大妃] ma thoi. Tuy nhien, v??ng t?c Tri?u Tien Ly th? th?i x?a th??ng g?i tranh danh hi?u V??ng phi, ma th??ng g?i h? b?ng cac t? am ch? nh? la Trung đi?n (中殿), Khon đi?n (坤殿), hay Trung cung (中宮).

T?i V??ng qu?c L?u C?u , V??ng phi la chinh th?t c?a Qu?c v??ng, con đ??c g?i ton kinh la [ Qu?c phi ; 國妃].

D?ch thu?t ph??ng Tay [ s?a | s?a ma ngu?n ]

C?m t? Princess consort la danh cho ph?i ng?u c?a m?t Than v??ng (Sovereign Prince) đang tr? vi m?t Than v??ng qu?c ho?c la ph?i ng?u c?a m?t Than v??ng thu?c v??ng t?c, nh? 「 Princess of Wales ; V??ng phi x? Wales」, chinh ph?i c?a danh hi?u 「 Prince of Wales ; Than v??ng x? Wales」 c?a V??ng th?t n??c Anh .

đoi khi danh t? nay l?i s? d?ng cho chinh ph?i c?a m?t Qu?c v??ng (King), n?u c?m t? thong d?ng la V??ng h?u (Queen) khong đ??c dung. Ch?ng h?n nh? Princess Lalla Salma c?a Maroc , chinh phi c?a Qu?c v??ng Mohammed VI c?a Maroc . Camilla, Cong t??c phu nhan x? Cornwall , v? th? hai c?a Charles, Than v??ng x? Wales t?ng phat bi?u n?u Charles len ngoi, b?n than ba s? ch? dung danh hi?u Princess consort (V??ng phi) ma khong ph?i la Queen consort (V??ng h?u), đi?u nay đa gay nhi?u ngon lu?n vi trong l?ch s? n??c Anh ch?a t?ng co ti?n l? [9] [10] .

T?i Vi?t Nam [ s?a | s?a ma ngu?n ]

? Vi?t Nam , danh x?ng "V??ng phi" c?ng dung đ? g?i cac v? c?a V??ng, la chua Tr?nh ho?c cac Hoang t? đ??c phong t??c, tuy nhien khong chinh th?c l?m. Theo đ?i Vi?t thong s? c?a Le Quy đon , ghi chep v? v? c?a An v??ng Le Tuan la Tr?nh Th? Chuyen đ??c t?ng lam "Thanh Ti?t Qu?n phu nhan" [11] , thi co l? quy ch? nha Le c?a Vi?t Nam kha t??ng đ?ng v?i nha T?ng.

Sang th?i Nguy?n, cac Hoang t? phi đ?u g?i la Ph? thi?p , vi tri?u đ?i nay c?c k? h?n ch? dung t??c V??ng cho cac Hoang t?, đa ph?n ch? la t??c Cong. Dung danh x?ng V??ng phi th??ng ch? đ? trao t?ng nh?ng ng??i co đ?a v? quan tr?ng, nh? ba Bui Th? Thanh - m? đ? c?a Vua đ?ng Khanh . Theo vai v? tong phap, Vua đ?ng Khanh đa la con c?a Vua T? đ?c , nen ong ch? nh?n m? la ba Vo Th? Duyen , ng??i đa đ??c ton lam Trang Y Hoang thai h?u. D?u v?y, nha Vua v?n ngh? ton cha m? ru?t t??c hi?u x?ng đang, nen đa tri?u t?p ngh? s?. đ?i Nam th?c l?c th?i đ?ng Khanh co noi qua chuy?n nay:

Xem them [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  1. ^ 《后??·耿?列傳》: 寶女弟??河孝王妃。
  2. ^ 《后??·皇后?上》: 陳夫人者，家本魏郡，少以聲伎入孝王宮，得幸，生質帝。亦以梁氏故，榮寵不及焉。熹平四年，小黃門趙祐、議?卑整上言：『《春秋》之義，母以子貴。隆漢盛典，尊崇母氏，凡在外戚，莫不加寵。今沖帝母虞大家，質帝母陳夫人，皆誕生聖皇，而未有稱號。夫臣子雖賤，?有追贈之典，況二母見在，不蒙崇顯之次，無以述遵先世，垂示後世也。』帝感其言，乃拜虞大家?憲陵貴人，陳夫人?渤海孝王妃，使中常侍持節授印綬，遣太常以三牲告憲陵、懷陵、靜陵焉。
  3. ^ 《后??·皇后?上》: 唐姬，?川人也。王薨，??里。父?稽太守瑁欲嫁之，姬誓不?。及李?破?安，遣兵???，略得姬。?因欲妻之，固不?，而?不自名。????知之，以?白?帝。帝?感?，乃下?迎姬，置?中，使侍中持?拜?弘?王妃。
  4. ^ 《後漢書?孝明八王列傳》：憎怨敬王夫人李儀等，永元十一年，遂使客?久殺儀家屬。
  5. ^ 《三國志·魏書·后妃傳》: 初，明帝?王，始納河內虞氏?妃，帝?位，虞氏不得立?后，太皇后卞太后慰勉焉。
  6. ^ 《晉書·列傳第二》: 康獻?皇后，諱蒜子，河南陽翟人也。父?，見《外戚傳》。后聰明有器識，少以名家入?瑯邪王妃。
  7. ^ 《明史?志第四十?儀衛》: 親王妃儀仗：紅杖二，?道旗二，絳引幡二，戟?、吾杖、儀刀、班劍、立瓜、臥瓜、骨?、?杖各二，響節四，?方傘二，紅彩?雲鳳傘一，?孔雀圓扇四，紅花扇四，交椅一，?踏一，水盆一，水罐一，紅紗燈籠四，拂子二。公主、世子妃儀仗俱同。郡王妃儀仗：紅杖二，?道旗二，絳引幡二，戟?、吾杖、班劍、立瓜、骨?各二，響節二，?方傘二，紅圓傘一，?圓扇二，紅圓扇二，交椅一，?踏一，拂子二，紅紗燈籠二，水盆一，水罐一。。。舊例，郡王儀仗有交椅、馬?，皆木質銀?；水盆、水罐及香爐、香合，皆銀質抹金；量折銀三百二十兩。郡王妃儀仗，有交椅等大器，量折銀一百六十兩。餘皆自備充用。嘉靖四十四年定，除親王及親王妃初封儀仗照例頒給外，其初封郡王及郡王妃折銀等項，?停止。萬歷十年定，郡王初封系帝孫者，儀仗照例全給，系王孫者免。蓋宗室分封漸多，勢難遍給也。
  8. ^ 《明史?列?第一?后妃》: 帝封?公徐王，???王夫人，修墓置?焉。
  9. ^ “The Prince of Wales” . The British Monarchy . B?n g?c l?u tr? ngay 7 thang 3 n?m 2015 . Truy c?p ngay 21 thang 4 n?m 2016 . After the wedding, Mrs Parker Bowles became known as HRH The Duchess of Cornwall. When The Prince of Wales accedes to the throne, she will be known as HRH The Princess Consort.
  10. ^ “Clarence House press release” . Clarence House. ngay 10 thang 2 n?m 2005. B?n g?c l?u tr? ngay 24 thang 6 n?m 2014 . Truy c?p ngay 6 thang 4 n?m 2018 .
  11. ^ đ?i Vi?t thong s? - Le Quy đon, Nha xu?t b?n H?ng Bang va Nha xu?t b?n Tr?, ng??i d?ch Ngo Th? Long: An v??ng Tuan truy?n - trang 226

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

L?y t? “ https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=V??ng_phi&oldid=69501141 ”