Giao hoang Leo XIII

Bach khoa toan th? m? Wikipedia
Giao hoang Leon XIII
T?u nhi?m 20 thang 2 n?m 1878
Bai nhi?m 20 thang 7 n?m 1903
25 n?m, 150 ngay
Ti?n nhi?m Pius IX
K? nhi?m Pius X
Thong tin ca nhan
Ten khai sinh Vincenzo Gioacchino Raffaele Luigi Pecci
Sinh ( 1810-03-02 ) 2 thang 3, 1810
Carpineto Romano , Roma
M?t 20 thang 7, 1903 (1903-07-20) (93 tu?i)
đi?n Tong Toa , Vatican
Ch? ky
Huy hi?u
Cac giao hoang khac l?y tong hi?u Leo

Giao hoang Leon XIII ( Latinh : Leo XIII ) la v? giao hoang th? 256 c?a Giao h?i Cong giao Roma .

Nien giam toa thanh n?m 2003 xac đ?nh ngay đ?c c? giao hoang c?a ong la 20 thang 2 n?m 1878, ngay khai m?c ch?c v? m?c t? đoan chien chua la ngay 3 thang 3 va k?t thuc tri?u đ?i vao ngay 20 thang 7 n?m 1903. Cho đ?n nay, tri?u đ?i c?a ong la tri?u đ?i dai th? ba trong l?ch s? Giao h?i Cong giao Roma.

Giao hoang Leon XIII ten th?t la Gioakim Pecci , sinh t?i Carpineto Romano ngay 2 thang 3 n?m 1810 . Tr??c khi tr? thanh giao hoang, ong la m?t nha thong thai, m?t chinh tr? gia l?i l?c, nguyen T?ng giam m?c Perusa, S? th?n Toa thanh t?i Bruxelles. M?c du đa 68 tu?i, tri?u đ?i c?a ong keo dai 25 n?m.

V?i s? c?ng tac c?a h?ng y Qu?c v? khanh Jacobini (1880-1887) va Rampolla (1887-1903), ong đa thu đ??c nhi?u thanh qu? to l?n tren cac l?nh v?c ton ton giao, ngo?i giao va xa h?i, khi?n ngoi giao hoang d??i th?i ong đ?t t?i m?c h?u nh? ch?a t?ng co v? uy quy?n trong giao h?i va ?nh h??ng tren th? gi?i.

Tri?u đ?i giao hoang [ s?a | s?a ma ngu?n ]

V?n đ? n??c Y [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Giao hoang Leon XIII đ??c coi la ng??i m?m d?o, c?i m? v?i nh?ng v?n đ? xa h?i, ong keu g?i cac tin h?u ch?p nh?n n?n c?ng hoa va đ?u tranh h?p phap ch?ng cac lu?t l? b?t cong. Ong n?i l?i m?i bang giao v?i cac chinh quy?n b?ng s? nhin nh?n ch? đ? dan ch? c?a cac qu?c gia tan ti?n.

M?c du co thai đ? hoa d?u h?n so v?i Giao hoang Pio IX nh?ng ong c?ng ph?i đ?i m?t v?i nh?ng v?n đ? đa đ?t ra v?i ng??i ti?n nhi?m. Vi?c đi?u đinh v?i v??ng qu?c Y con g?p nhi?u tr? ng?i vi ?nh h??ng c?a H?i Tam đi?m .

Nha c?m quy?n Y luon t? ra ac c?m v?i Toa thanh. M?t khac, chinh sach ngo?i giao c?a Phap lam c?n tr? cu?c m?t đam gi?a Vatican va th? t??ng Y Crispi đ? đi t?i m?t hi?p ??c. Trong khi đo, ng??i Cong giao Y v?n con theo s?c l?nh c?a Giao hoang Pio IX khong tham gia cac cu?c b?u c?.

Cac qu?c gia khac [ s?a | s?a ma ngu?n ]

T?i Phap , tinh hinh co h?i d?u xu?ng sau khi giao hoang keu g?i giao dan Thien chua đoan k?t v?i n?n C?ng hoa. Tuy nhien, ong c?ng khong th? lam n??c Phap b? chinh sach thu ngh?ch giao h?i, c?ng khong thanh cong trong vi?c th?ng nh?t cac l?c l??ng Cong giao Phap thanh m?t m?t tr?n chung.

Trai l?i, ong đa thanh cong trong vi?c lam l?ng d?u "m?t tr?n v?n hoa" ? đ?c . Trong vi?c tranh ch?p gi?a hai n??c đ?c va Tay Ban Nha v? qu?n đ?o Carolina, do s? đ? ngh? c?a th? t??ng Otto von Bismarck , hai ben đa th?nh y giao hoang va đ??c ong gi?i quy?t th?a đang (1885). đ?o lu?t hoa binh ban hanh ngay 19 thang 4 n?m 1884 , đ??c Giao hoang Leon XIII g?i la "con đ??ng ti?n t?i hoa binh", ong c?ng nh?c l?i nh?ng len an H?i Tam đi?m c?a cac v? ti?n nhi?m va ng??i ta xem ong la ng??i ch?ng ch? ngh?a hi?n đ?i c?a giao h?i.

Hai l?n 1888 va 1903, Leon XIII ti?p ki?n hoang đ? đ?c la Wilhelm II t?i Vatican .

Cai qu?n giao h?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Hai đ?o lu?t m?i 1886-1887 bai b? toa an ton giao va vi?c ki?m soat cac ch?ng vi?n, đ?ng th?i nhin nh?n ch??ng trinh h?c c?a giao h?i v?i m?t vai đi?u ki?n.

Leon XIII c? v? s? ton sung Thanh Tam, Thanh Th?, kinh Man coi, dong Ba va khuy?n khich h?c thanh khoa. Trong thong đi?p Aeterni Patris (1879), ong gi?i thi?u Thanh Toma nh? la ng??i th?y trong cac phan khoa tri?t h?c va th?n h?c; đ?ng th?i đ?a ra nhi?u bi?n phap đ? cao tri?t h?c c?a thanh nhan trong nhi?u đ?i h?c nh? Louvain, Fribourg, n?i cac cha đa Minh đ??c trao cho vi?c gi?ng d?y tri?t h?c va th?n h?c.

đ? c? v? Thanh kinh, ngoai vi?c thi?t l?p tr??ng Thanh Kinh ? Giesusalem do cac cha dong đa Minh ? Gieusalem (1890) gi?ng d?y, n?m 1902 ong cho l?p ?y v? Thanh Kinh (đo?n s?c Vigilantiae studiique ), co nhi?m v? c? đ?ng phong trao kh?o sat Thanh Kinh va lo cho s? h?c h?i nay kh?i b? sai l?m. đ?i v?i khoa l?ch s?, ong m? c?a cong ham va th? vi?n c?a Vatican đ? nh?ng nha thong thai cac n??c, cac ton giao co th? đ?n nghien c?u (1881).

Co them 248 toa T?ng Giam m?c va Giam m?c, 48 toa đ?i di?n va Ph? doan. Ranh gi?i cac x? truy?n giao đ??c m? r?ng. N?m 1899, ong tri?u t?p cong đ?ng cac giam m?c M? Latinh. Cong đ?ng nay đa co nh?ng quy?t đ?nh quan tr?ng va h?u hi?u trong vi?c b?o v? va ch?n h?ng đ?i s?ng đ?o đ?c c?ng nh? tinh th?n c?a hang giao s?.

Cac thong đi?p [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Giao hoang Leon XIII theo đu?i cong cu?c c?i cach c?a Cong đ?ng Vatican , va qua nhi?u thong đi?p ong lam sang t? đ?i s?ng Kito giao ph?i co trong gia đinh, ngoai xa h?i va qu?c gia, giao h?o v?i th? gi?i tan ti?n, m?i g?i ng??i Cong giao tham gia tich c?c vao đ?i s?ng v?n hoa xa h?i.

Ngay 5.5.1888, ong ban b? tong th? In plurimis g?i hang giam m?c Brasil, v?n th? ngay 17.10.1888 g?i h?ng y Lavigerie va đ?t ong nay lam đ?c s? Toa thanh trong vi?c ch?ng ch? đ? no l?.

Ngay 20.6.1888, Giao hoang Leon XIII cong b? thong đi?p Libertas Praestantissimus , thong đi?p v? t? do con ng??i, t? do ch? ngh?a, nh?ng t? do tan th?i, nh?ng b?n ph?n c?a nha n??c đ?i v?i ton giao va s? khoan dung Kito giao. D??i th?i ong co g?n 300 đ?a h?t Giam m?c va đ?i di?n Toa thanh.

Ngay 20.11.1890, tong th? Catholicae Ecclesiae g?i hang giam m?c toan c?u, danh ngay 6.1 hang n?m lam ngay quyen ti?n cho cong cu?c ch?ng ch? đ? no l?. Qua tong th? Ad extremas ngay 24.6.1893, ong thi?t l?p ? Candy m?t ch?ng vi?n nh?m đao t?o cac linh m?c cho ?n đ? va Tich Lan.

Ngay 15.5.1891, Leon XIII đ?a ra nh?ng h??ng d?n v? v?n đ? xa h?i trong thong đi?p Tan S? ( Rerum Novarum ): ong k?t an ch? tr??ng t? do vo đ? v? kinh t?, yeu c?u cac chinh quy?n can thi?p đ? phan ph?i hoa l?i va t? ch?c lao đ?ng c?a xi nghi?p (s? gi? lam vi?c, quy?n ngh? ng?i m?i tu?n va l??ng b?ng cong nhan). Ong c? v? cac lien đoan Ch? - Th? va ch?p nh?n cac cong đoan (Syndicats, ch? co cong nhan). Thong đi?p nh? th? đa thuc đ?y ng??i Cong giao khong thu minh l?n tranh vao qua kh? n?a, ma ph?i quan tam đ?u tranh cho nhan quy?n c?a ng??i th? trong nh?ng đoan th? chinh tr? va cong đoan.

Trong đo ong neu len: "Toi xac đ?nh ro rang r?ng... c?n ph?i dung nh?ng bi?n phap kh?n c?p va h?u hi?u, giup đ? nh?ng ng??i thu?c giai c?p th?p kem, b?i vi ph?n l?n h? đang s?ng trong tinh tr?ng ngheo kh? b?t x?ng (...) Th? k? qua đa tan pha, ma khong co gi thay th?, nh?ng nghi?p đoan t??ng x?ng x?a đa b?o v? cho h?... pho m?c cho long th??ng h?i c?a nh?ng ch? nhan vo nhan đ?o va cho long tham lam c?nh tranh vo đ?... Them vao đo, con ph?i noi đ?n s? t?p trung vao trong tay m?t s? ng??i n?n k? ngh? va th??ng m?i, đa tr? thanh s? chia chac c?a m?t thi?u s? giau co, sung tuc c?a c?i, h? ap đ?t m?t s? ap b?c h?u nh? la no l? tren đam đong vo k? nh?ng ng??i vo s?n".

"đay la l?n đ?u tien h?c thuy?t nay (h?c thuy?t xa h?i cong giao) đ??c trinh bay co h? th?ng, m?t v? giao hoang đ??ng đ?u v?i nh?ng v?n đ? ph?c t?p, đi kem v?i cu?c cach m?ng k? ngh?. Thong đi?p ?y ngay nay v?n la đi?m quy chi?u c?a giao hu?n xa h?i ma đ?c Pio XI sau nay ton vinh no la "Khoa h?c xa h?i Cong giao" (H?c thuy?t xa h?i Cong giao - H?i đ?ng Giao hoang Cong ly & Hoa binh). đay đ??c coi la "m?t giao hu?n nguyen th?y v? xa h?i" c?a giao hoang. Giao hoang Leon XIII đ??c g?i la "Giao hoang c?a gi?i cong nhan".

N?m 1892, ong cong b? thong đi?p "Gi?a muon đi?u lo ng?i". Trong đo ong kh?ng đ?nh:

"Ch? co Giao h?i Kito đa, đang va s? b?o t?n ch?c ch?n hinh thai cai tr? c?a minh. Vi đ??c thi?t l?p tren n?n t?ng la đ?ng đa co, đang co va v?n co đ?i đ?i, Giao h?i ngay t? đ?u đa nh?n đ??c nh?ng gi c?n thi?t đ? theo đu?i s? m?ng th?n linh ngay gi?a dong l?u chuy?n c?a v?n v?t nhan tr?n. Con đ?i v?i cac xa h?i thu?n tuy nhan lo?i, thi th?i gian la y?u t? bi?n đ?i v? đ?i cho m?i s? tr?n gian, nh? m?t s? ki?n đa ghi kh?c c? tr?m l?n trong l?ch s?, t?o nen nh?ng thay đ?i sau xa v? c? ch? chinh tr?... Nhu c?u xa h?i bi?n minh cho vi?c hinh thanh, xu?t hi?n va t?n t?i nh?ng chinh ph? m?i... đi?u nay m?i l?, th?c ra ch? la thay đ?i hinh thai cai tr? ho?c cach chuy?n giao quy?n hanh... Vi?c ch?p nh?n chinh ph? m?i khong nh?ng đ??c phep, ma con la bo bu?c, vi nh?ng nhu c?u thi?n ich c?a xa h?i... Nh?ng ton tr?ng cong quy?n hi?n đ?nh, khong co ngh?a la ph?i vang l?i vo gi?i h?n m?i bi?n phap lu?t đ?nh do c? quan nay ban hanh. (JC. đ? đ?c LSGH II, t. 132)

Ngay 18 thang 11 n?m 1893, Leon XIII cong b? thong đi?p Providentissimus Deus . Thong đi?p đ? ngh? nh?ng quy ph?m v? vi?c nghien c?u Kinh Thanh, trong b?i c?nh c?a cac kham pha kh?o c? h?c va phe binh l?ch s? la nh?ng khoa h?c r?t phat tri?n trong th?i đ?i nay.

N?m 1901, Leon XIII ra s?c th? Graves de Communi , nh?c nh? nh?ng ng??i dan ch? C? đ?c hay tr? l?i tr?t t?, va h?n ch? danh t? "n?n dan ch? C? đ?c" trong ph?m vi ch? co ngh?a la "hanh đ?ng xa h?i lam đi?u thi?n cho nhan dan" ma thoi.

Cho đ?n nay, ong la v? giao hoang đ?a ra nhi?u thong đi?p nh?t trong l?ch s? giao h?i v?i 86 thong đi?p trong su?t 25 n?m tri?u đ?i. M?t s? thong đi?p c?a ong r?t ng?n va ngay nay nhi?u ng??i x?p cac thong đi?p nay vao lo?i tong th? (apostolic letter) hay ch? đ?n gi?n la s? đi?p (pontifical message).

N?m thanh 1900 [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Leon XIII đa c? hanh N?m Thanh th? 22 (1900) va d?p nay đ?n th? Thanh Phero l?n đ?u tien đ??c chi?u sang b?ng đen đi?n.

N?m thanh nay đ??c khai m?c vao ngay 24.12.1900, sau 75 n?m C?a Thanh b? đong. N?m Thanh 1900 ngoai vi?c đem l?i ?n ich thieng lieng cho giao h?u, con giup neu len tinh tr?ng b?t cong c?a xa h?i luc b?y gi?, c?ng nh? ph?c h?i vai tro c?n thi?t c?a giao h?i va giao hoang tren th? gi?i.

Vi?c chu?n b? va t? ch?c l?n đ?u tien đ??c s? h? tr? c?a chinh quy?n Y. đ? đanh d?u N?m Thanh đ?u th? k? 20, đ?c Thanh Cha đa ton phong 6 v? chan ph??c va 2 thanh (Thanh Gioan Baptiste de La Salle va Thanhh Rita de Cascia ).

Ong t? nh?n la đ??c ch? đ?nh lam ng??i đ?ng đ?u h?t th?y vua chua tren m?t đ?t; nh?n m?nh s? vo ng? c?a giao hoang; tuyen b? Tin Lanh la "k? thu c?a Danh đ?ng Christ;" m?t sat "phong t?c n??c M?" (americanisme); g?i H?i Tam đi?m la "ngu?n g?c m?i t?i ac;" qu? quy?t r?ng ph??ng phap h?p tac duy nh?t la hoan toan đ?u ph?c Giao hoang La Ma.

Ong la v? giao hoang đ?u tien đ??c quay phim theo yeu c?u c?a ong. Ong c?ng la m?t nha nhan v?n tinh t? va cac bai th? Latinh c?a ong c?ng đang chu y.

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

  • 265 đ?c Giao hoang, Thien H?u Nguy?n Thanh Th?ng, Nha xu?t b?n V?n hoa Thong tin, xu?t b?n thang 5 n?m 2009.
  • Cac v? Giao hoang c?a giao h?i toan c?u, h?i đ?ng Giam m?c Vi?t Nam [1] L?u tr? 2009-12-14 t?i Wayback Machine
  • Tom l??c ti?u s? cac đ?c Giao hoang, đa N?ng 2003,Jos. TVT chuy?n ng? t? Ti?ng Anh.
  • L?ch s? đ?o Thien Chua, Jean ? Baptiste Duroselle va Jean ? Marie Mayeur. B? sach gi?i thi?u nh?ng ki?n th?c th?i đ?i: Que sais-je? Toi bi?t gi? Ng??i d?ch: Tr?n Chi đ?o, Nha xu?t b?n Th? gi?i thang 4/2004.
  • Cu?c l? hanh đ?c tin, l?ch s? Giao h?i Cong giao, Lm Phanxico X. đao Trung Hi?u OP Hi?u đinh thang 9/2006, đa Minh Vi?t Nam, T?nh dong N? v??ng cac thanh t? đ?o.
  • L?ch s? Giao h?i Cong giao, Linh m?c O.P Bui đ?c Sinh ? giao s? s? h?c, T?p I va II, Nha xu?t b?n Chan Ly, Gi?y phep s?: 2386 BTT/PHNT Sai Gon ngay 28 thang 7 n?m 1972.