Meo tui Uc [1]
Th?i đi?m hoa th?ch: late Miocene?Recent [2] Ti?n? ? O S D C P T J K Pg N
Meo tui h? ( Dasyurus maculatus )
Phan lo?i khoa h?c
Gi?i ( regnum )	Animalia
Nganh ( phylum )	Chordata
L?p ( class )	Mammalia
Phan th? l?p ( infraclass )	Marsupialia
B? ( ordo )	Dasyuromorphia
H? ( familia )	Dasyuridae
Phan h? ( subfamilia )	Dasyurinae
Tong ( tribus )	Dasyurini
Chi ( genus )	Dasyurus E. Geoffroy , 1796 [3]
Loai đi?n hinh
Dasyurus viverrinus Anon., 1791 (= Didelphis viverrina Shaw , 1800)
Loai
D. albopunctatus D. geoffroii D. hallucatus D. maculatus D. spartacus D. viverrinus
Danh phap đ?ng ngh?a
C?p chi Dasyurinus Matschie, 1916; Dasyurops Matschie, 1916; Nasira Harvey, 1841; Notoctonus Pocock, 1926; Satanellus Pocock, 1926; Stictophonus Pocock, 1926.

Meo tui ( danh phap khoa h?c : Dasyurus ) hay con g?i la Quoll ho?c C?y tui la m?t loai thu co tui ?n th?t b?n đ?a c?a l?c đ?a Uc , New Guinea va Tasmania . No ch? y?u s?n m?i v? đem va danh h?u h?t th?i gian ban ngay trong hang . Co 6 loai quoll , b?n loai đ??c tim th?y ? Australia va hai ? New Guinea. Hai loai khac đ??c bi?t đ?n t? cac hoa th?ch con l?i trong tr?m tich Pliocen va Pleistocen ? Queensland . B?ng ch?ng di truy?n ch? ra r?ng cac loai meo tui phat tri?n kho?ng 15 tri?u n?m tr??c trong k? Miocen , va r?ng t? tien c?a sau loai đa tach ra t? kho?ng 4 tri?u n?m tr??c. Cac loai meo tui co tr?ng l??ng va kich th??c khac nhau, t? 300 gram đ?n 7 kg . Chung co b? long mau nau ho?c đen va m?t cai m?i mau h?ng. R?ng ham va r?ng nanh c?a chung r?t kh?e. Chung co l?i s?ng đ?n đ?c nh?ng đ?n v?i nhau trong mua giao ph?i ( mua đong ).

Meo tui ?n đ?ng v?t nh? nh? th? , chim nh?, th?n l?n va con trung . Tu?i th? t? nhien c?a no la t? 2 đ?n 5 n?m. M?c du ch? y?u s?ng tren m?t đ?t , chung c?ng leo treo tren cay r?t tai. S? l??ng t?t c? cac loai đa gi?m đang k? k? t? khi Uc b? chi?m lam thu?c đ?a chau Au , va loai Meo tui phia đong (D. viverrinus), đa tuy?t ch?ng tren l?c đ?a Uc, bay gi? ch? đ??c tim th?y ? Tasmania . M?i đe d?a l?n đ?i v?i s? s?ng con c?a chung bao g?m coc mia , đ?ng v?t ?n th?t, s? phat tri?n đo th? va m?i nh? ch?t đ?c . N? l?c b?o t?n bao g?m c? cac ch??ng trinh ch?n nuoi trong đi?u ki?n nuoi nh?t.

Phan lo?i [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Chi Dasyurus bao g?m sau loai quoll:

• Meo tui da đ?ng ( Dasyurus spartacus ) la loai Meo tui đ??c tim th?y ? ph?n phia nam c?a New Guinea ? phia nam c?a song Fly đ??c cho r?ng co lien quan đ?n Meo tui phia Tay, ma t? tien c?a chung phan chia ra cung v?i s? tach bi?t c?a cac vung đ?t.
• Meo tui phia Tay ( Dasyurus geoffroii ) b? h?n ch? trong r?ng Jarrah va Wheatbelt mi?n Trung va Nam Uc. Ng??i ta tin r?ng Meo tui phia Tay đa t?ng chi?m l?nh 70% c?a Uc, nh?ng vi s? hi?n di?n c?a coc mia, k? thu, s? pha h?y moi tr??ng s?ng va b? ch?t đ?c, chung bay gi? la hi?m h?n.
• Meo tui New Guinea ( Dasyurus albopunctatus ) đ??c tim ? New Guinea. No co xu h??ng s?ng ? đ? cao kho?ng 1.000 met, va khong th?y ? vung đ?t th?p phia tay nam, m?c du no co th? đ??c tim th?y tren đ?o Yapen .
• Meo tui phia đong ( Dasyurus viverrinus ) hi?n đ??c coi la tuy?t ch?ng tren l?c đ?a Uc, nh?ng v?n con nhi?u ? đ?o Tasmania, n?i no co th? đ??c tim th?y trong r?ng nhi?t đ?i, r?ng th?ch nam, r?ng thong , va cay b?i. No co th? đ??c tim th?y ? g?n trang tr?i khi no ki?m ?n tren đ?ng c? . Meo tui phia đong c?ng co th? đ??c nhin th?y trong V??n qu?c gia Mount Field .
• Meo tui h? ho?c Meo tui đ?m (D. maculatus), s?ng ? đong nam n??c Uc. No co xu h??ng thich cac hang đa h?n hang lam t? g? . đay la loai co kich th??c l?n nh?t trong s? cac loai Meo tui.
• Meo tui phia B?c ( Dasyurus hallucatus ) co th? đ??c tim th?y ? m?t ph?n ba phia b?c c?a Uc m?t th? k? tr??c. Hi?n nay, no n?m trong khu v?c nui đa cao va cac khu v?c co l??ng m?a l?n. Meo tui phia b?c con nhi?u tren cac đ?o nh? xung quanh mi?n b?c Australia. N?m 2003, Meo tui phia B?c đa đ??c chuy?n đ?n đ?o Astell va Pobassoo vi ly do b?o t?n. Phan tich di truy?n ch? ra no la nhanh đ?u tien t? t? tien c?a quolls khac.

Mieu t? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Con tr??ng thanh t? dai 25 đ?n 75 cm , v?i đuoi kho?ng 20 đ?n 35 cm . Long c?a chung co mau nau ho?c đen, v?i m?t s? bi?n th? mau s?c ? gi?a. Chung co m?t cai m?i mau h?ng sang va mom dai. Tu?i th? t? nhien c?a chung la t? hai đ?n n?m n?m, cac loai l?n h?n co xu h??ng s?ng lau h?n. Quoll la loai s?ng đ?n đ?c, ch? y?u s?ng v? đem. Chung co tr?ng l??ng khac nhau r?t nhi?u tuy thu?c vao loai. Cac loai Meo tui phia Tay (D. geoffroii) va phia đong (D. viverrinus) n?ng kho?ng 1,3 kg v?i con đ?c va 0,9 kg v?i con cai. Loai Meo tui h? (D. maculatus) la loai l?n nh?t, v?i con đ?c n?ng kho?ng 7 kg va con cai 4 kg. Loai Meo tui phia B?c la nh? nh?t, con đ?c n?ng trung binh 400 đ?n 900 gram, va con cai 300 đ?n 500 gram.

Phan b? [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Meo tui la loai b?n đ?a c?a l?c đ?a Uc, New Guinea, va Tasmania. Sau loai đa t?ng phan b? r?ng rai tren cac vung đ?t, nh?ng bay gi? b? gi?i h?n ch? ? m?t vai khu v?c. M?c du ch? y?u s?ng ? m?t đ?t, chi nay đa phat tri?n cac đ?c tinh s?ng tren cay. M?i loai meo tui s?ng t?i cac khu v?c đ?a ly khac nhau. Cac loai Meo tui h? va Meo tui phia đong ch? s?ng trong moi tr??ng ?m ??t. Loai Meo tui phia Tay c?ng s?ng ? moi tr??ng ?m ??t, nh?ng đa thich nghi v?i vung kho h?n trong n?i đ?a Uc, trong khi loai Meo tui phia B?c s?ng ? moi tr??ng nhi?t đ?i co l??ng m?a l?n.

L?i s?ng [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Meo tui la thu co tui ?n th?t. No ch? y?u ho?t đ?ng vao ban đem, ng? trong cac khuc g? r?ng ho?c cac hang đa vao ban ngay va ra ngoai đ? đi s?n vao ban đem, m?c du trong nh?ng d?p hi?m hoi no c?ng tim ki?m con m?i vao ban ngay. No ch? y?u la s?ng m?t đ?t ?, nh?ng khong kho nhin th?y m?t con đang leo len tren cay . Meo tui đanh d?u m?t s? cay s? lanh th? t? hang c?a no. Lanh th? c?a con đ?c th??ng ch?ng cheo len nhi?u vung lanh th? c?a con cai va cac con đ?c va cai chi g?p nhau khi giao ph?i . Chung co cac khu v?c v? sinh chung, th??ng la tren m?t bai đ?t l?i đ??c s? d?ng đ? đanh d?u lanh th? va cac ch?c n?ng xa h?i . Chung la sinh v?t s?ng đ?n đ?c, it ti?p xuc v?i ca th? khac.

Th?c ?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Meo tui ch? y?u ?n th?t; cac loai nh? h?n ch? y?u ?n con trung, chim, ?ch nhai , th?n l?n va trai cay , cac loai l?n h?n ?n th?t chim, bo sat, va cac đ?ng v?t co vu, bao g?m c? thu long nhim va thu co tui . Ch? đ? ?n u?ng c?a Meo tui h? ch? y?u la đ?ng v?t co vu nh? thu co tui, th? va th? r?ng . Th?c ?n co th? thay đ?i tuy thu?c vao s? s?n co c?a con m?i nh? sau khi chay r?ng, co th? bao g?m xac th?i. Chung s?n m?i b?ng cach rinh m?i . Tuy thu?c vao kich th??c c?a con m?i, meo tui co th? nh?y ho?c v? xu?ng con m?i. V?i con m?i nh? chung gi? trong ban chan b?ng mong vu?t , con con m?i l?n h?n chung nh?y len, gi? ch?t con m?i b?ng mong vu?t va c?n vao c? . Meo tui co th? l?y l??ng n??c c?n thi?t t? th?c ?n, giup no kha thich nghi trong th?i gian h?n han ho?c thi?u n??c.

Sinh s?n [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Giao ph?i di?n ra trong nh?ng thang mua đong . đay la loai co qua trinh giao ph?i b?o l?c nh?t, đ?c bi?t la t? con đ?c. Cac con đ?c s? c? g?ng đ? giao ph?i v?i cang nhi?u con cai cang t?t, ngo?m vao c? con cai va keo chung ra đ? giao ph?i. M?i l?n giao ph?i trung binh keo dai ba ti?ng đ?ng h? nh?ng c?ng co th? keo dai đ?n m?t ngay. đo la b?i cac con đ?c khong phong nhi?u tinh trung t?i m?t th?i đi?m, vi v?y chung ph?i xu?t tinh nhi?u l?n đ? đ?m b?o tinh trung k?t h?p đ??c v?i tr?ng. Nh?ng con quoll đ?c r?t b?o l?c va tan nh?n. Trong th?c t?, chung luon c?n, cao va gao rit trong su?t qua trinh giao ph?i, nhi?u con cai co th? b? ch?t do đu?i s?c. ? m?t s? tr??ng h?p đ?c bi?t, do m?t kha nhi?u n?ng l??ng nen chung s? y?u d?n, b?t đ?u b? hoi va ch?t ch? trong vong m?t vai tu?n sau qua trinh giao ph?i hung h?ng c?a minh.

Khi m?t con cai đa đ??c mang thai , nh?ng n?p g?p tren b?ng no bi?n đ?i thanh m?t cai tui m? ra ? phia sau. Th?i k? mang thai la 21 ngay. Con m?i sinh, co kich th??c b?ng m?t h?t g?o. 18 con đ??c sinh ra trong m?i l?a, nh?ng ch? co sau t?n t?i trong hai tu?n đ?u tien do con m? ch? co sau num vu . Nh?ng con s?ng sot đ??c nuoi trong tui c?a m? trong tam tu?n, bu vao m?t trong sau num vu s?a c?a m? chung. T? tu?n th? 9 cac con non đa co th? đi ra kh?i tui c?a m? chung, nh?ng chung v?n con ? trong đo sau tu?n n?a. Chung đ?t đ?n tr??ng thanh khi m?t tu?i, va co tu?i th? t? nhien t? hai đ?n n?m n?m.

Cac m?i đe d?a [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Coc mia đ??c đ?a vao Queensland vao n?m 1935, va đa phat tri?n s? l??ng theo c?p s? nhan. Nh?ng con coc đ?c gay ra m?t m?i đe d?a đang k? cho Meo tui phia b?c, do co th? ch?t sau khi ?n chung. Coc mia c?ng co th? b?n n?c đ?c lam mu cac con v?t khac. Coc mia đ??c đanh gia la m?i đe d?a l?n đ?i v?i s? s?ng con c?a meo tui.

đ?ng v?t ?n th?t nh? cao va meo la 2 loai c?nh tranh con m?i v?i cac loai meo tui. Vi d?, c? meo tui va cao b?t va tieu th? th?. K? t? khi co cao, s? l??ng th? đa gi?m đang k?. Cao đa b? xoa b? kh?i nhi?u hon đ?o ngoai kh?i b? bi?n c?a Uc đ? b?o v? meo tui.

Meo tui ch?u s? ?nh h??ng n?ng n? t? đo th? hoa , phat tri?n nha ?, khai thac m?, va m? r?ng đ?t nong nghi?p. Moi tr??ng s?ng c?ng b? pha h?y b?i cac đ?ng v?t ?n c? l?n cha đ?p c? va phat tri?n qua m?c, lam cho chung khong th? ng?y trang. Chay r?ng va c? d?i c?ng gop ph?n vao vi?c pha h?y moi tr??ng s?ng.

Ch?t đ?c Monofluoroacetate ??natri th??ng đ??c s? d?ng ? Uc đ? ki?m soat cac loai gay h?i nh? th? chau Au , cao, đ?ng v?t ?n th?t hoang da, va cho hoang nh? cho dingo . No đ??c ch? bi?n thanh th?t va đ??c đ?a vao t? nhien đ? cho cac loai đ?ng v?t ?n. Ch?t đ?c c?c k? đ?c h?i đ?i v?i con cho hoang da va cac loai gay h?i khac, nh?ng it h?n đang k? đ?i v?i meo tui. M?t ca th? meo tui l?n s? khong co tac đ?ng x?u t? vi?c ?n m?t mi?ng th?t co ch?a natri monofluroacetate, nh?ng s? t? h?n n?u no ?n nhi?u h?n trong m?t kho?ng th?i gian ng?n. M?t mi?ng th?t co th? gay t? vong cho con cai va con non. Tuy nhien, nhi?u ng??i tin r?ng s? l??ng meo tui đ??c b?o v? kh?i cac k? thu s?n m?i la nhi?u h?n so v?i nh?ng ca th? ?n cac ch?t đ?c va ch?t.

Chu thich [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Tham kh?o [ s?a | s?a ma ngu?n ]

Wikimedia Commons co them hinh ?nh va ph??ng ti?n truy?n t?i v? Chi Meo tui .

Tra quoll trong t? đi?n m? ti?ng Vi?t Wiktionary

• Groves, C.; Wilson, D. E.; Reeder, D. M. (2005). Mammal Species of the World . Johns Hopkins University Press. tr. 24?25. ISBN   0-8018-8221-4 .
• Strahan, Ronald; van Dyck, Steve (2008). The Mammals of Australia . New Holland. tr. 62?64. ISBN   978-1-877069-25-3 .

B?n m?u:Dasyuromorphia