ГО?ЙЯ, Гойя-и-Лусьентес
(
исп.
Francisco Jose de Goya y Lucientes
) Франсиско Хосе де (30.3.1746, Фуэндетодос, Арагон ? 16.4.1828,
Бордо
) ? испан чурукчу, график. Ол алдын-биле чайырлаар ус-шеверлекчини? ?г-б?лезинге т?р?тт?нген.
Сарагоска
Х. Лусана-и-Мартинеске (1760),
Мадридке
Ф. Байеуге (1766) ус-шеверлеп ??ренип алган, с??лг?з?н?? ду?мазынга ?гленип алган. 1767(?) ? 1771 чылдарда
Италияга
чораан. Оо? чамдык баштайгы ажылдарында ? Нуэстра-Сеньора-дель-Пилар х?рээзинде (1771-1772 ч.) Сарагоста база алтарь чуруктарында ? Дж. Б. Тьеполону? салдарын к?р?п болур. 1775 чылда Мадридче к?же берген, кадынны? мануфактуразыны? чагыын к??седип элээн 60 хире картонга ажылдарны (1776 - 1792 ч.); х?й кезээ Прадо, Мадридке), стилистика талазы-биле рококо уран-ч??л?нге чоок, чидиг чырык ??нерлиг чурук. Гойя оларда испаннарны? аажы-ча?ын, байырлалдарын болга х?глээшкиннерин, ажыл-ижин болгаш ус-шеверлээшкиннерин к?рг?скен (≪Зонтик≫, 1777; ≪Продавец фаян Прадо (Мадрид).
≪Игра в пелоту≫, ийилээ 1779; ≪Водоноски≫, ≪Деревенская свадьба≫, ийилээ 1787). Хаанны? (1786), оон хаан ?ргээзинни? (1789) чурукчузу апаргаш, Гойя дыка х?й чагыг-биле испан байларны? болгаш банкирлерни? портреттерин Д. Веласкести? ча?чылы-биле чураан.
1790-чылдарда оо? уран-ч??л? доктаай берген. Кыжын 1792?93 чылда ол аар арыг-биле аарааш, д?лей апарган, ол байдал Гойяны? амыдыралын ?скертипкен оо?-биле чергелештир Испанияны? х?й-ниити-политиктиг байдалы баскыраан. Мадрид Академиязыны? Сан-Фернандо (1795?97), чурумал салбырыны? директору албан-дужаалындан Гойя аарыыны? ужурунда халажыр апарган. Ол чагыглар-биле ажылдавайн хостуг ажылдай берген. 1799 чылдан хаанны? бирги чурукчузу болгаш Гойя дыка х?й портреттерни чураан. Оларны? э?-не экизи кижилерни? э? бедик ?нелелин илереткен портреттер; герцогиния Альбыны? база француз элчин Ф. Гиймарде (1798, Лувр,
Париж
), ≪Ла Тирана≫ (1802, Академия Сан-Фернандо, Мадрид), Исабель Кобос де Порсель (1806, Нац. галерея, Лондон), элээн каш автопортреттер (1810-чч., Прадо база о.?.). ≪Маха хептиг≫ база ≪Маха чанагаш≫ чуруктарда (1798?1805, Прадо), аллегория темазынга ≪Черни? Венералары база дээрни? Венералары≫ деп чуруктарында, Гойя портрет чуруурда херек кырында бар модельди шыны-биле чуруп к?рг?скен, (герцогиня Альба). Ховар таварылгада Гойя портреттерге бодуну? хамаарылгазын кыжырымак кылдыр чамдыкта к?рг?зе бээр турган, ыла?гыя хаанны? фамилиязынга хамаарышкан улуска (≪Карла IV-т?? ?г-б?лези≫, 1800, Прадо; ≪Аьттыг портрет Фердинанда VII≫, 1808, Музей Академияны? Сан-Фернандо) база хаанга чоок улустарынга (≪Годой ? Португалияны? тиилекчизи≫, 1801, о.?). 1798 чылда Гойя х?рээге Сан-Антонио-де-ла-Флорида Мадридте с??лг? ч?д?лгеге хамаарышкан чурукту кылган.
- ↑
1,0
1,1
Bernard M. O. y.
Galeria biografica de artistas espanoles del siglo XI
(исп.)
?
Madrid
: 1868. ? Vol. 1. ? P. 311.
- ↑
2,0
2,1
Bibliotheque nationale de France
идентификатор BNF
(фр.)
: платформа открытых данных
? 2011.
- ↑
Francisco Jose de Goya y Lucientes
(англ.)
?
OUP
, 2006. ?
ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑
4,0
4,1
4,2
Harris-Frankfort E.
Encyclopædia Britannica
(англ.)
- ↑
5,0
5,1
5,2
5,3
5,4
5,5
5,6
RKDartists
(нидерл.)
- ↑
Bernard M. O. y.
Galeria biografica de artistas espanoles del siglo XI
(исп.)
?
Madrid
: 1868. ? Vol. 1. ? P. 314.
- ↑
7,0
7,1
7,2
https://www.theartstory.org/artist/goya-francisco/
- Орус дылда
- Батикль Ж.
Гойя: Легенда и жизнь.
- Левина И. М.
Гойя.
- Мытарева
.
Пятьдесят кратких биографий мастеров западноевропейского искусства XIV?XIX веков.
- Прокофьев В. Н.
≪Капричос≫ Гойи.
- Прокофьев В. Н.
Гойя в искусстве романтической эпохи. ? (
Из истории мирового искусства
). ?
25 000 экз.
- Прокофьев В. Н.
Античность. Средние века. Новое время : Проблемы искусства : Сборник статей.
- Прокофьев В. Н.
Великий художник XIX века. К 150-летию со дня смерти Гойи //
Искусство
. ? ?нд.
Искусство
, № 9.
- Прокофьев В. Н.
Искусство Западной Европы и Византии : Сборник статей.
- Прокофьев В. Н.
Панорама искусств ’78.
- Сомов А. И.
Гойя-и-Луциентес, Франциско
//
Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона
: в 86 т. (82 т. и 4 доп.). ?
СПб.
, 1893. ? Т. IX.
- Фейхтвангер Л.
Гойя, или Тяжкий путь познания : роман.
- Шнайдер М.
Франсиско Гойя. ? (≪Жизнь в искусстве≫).
- Даштыкы дылдарда
- Cardera, Valentin. Biografia de D.Francisco Goya, pintor. El Artista, 2
1835
- El Libro de Los. CAPRICHOS. Francisco de Goya. Мадрид. 1999.
ISBN 84-87317-82-0
- Mayer A.
,
Francisco de Goya
, Munch.,
1923
;
- Klingender F. D.
,
Goya in the democratic tradition
, L.,
1948
, 2 ed., N. Y.,
1968
;
- Sanchez Canton F. J.
,
Vida у obras de Goya
, Madrid,
1951
;
- Holland V.
,
Goya. A pictorial biography
, L.,
1961
;
- Harris Т.
,
Goya. Engravings and litographs
, v. 1?2, Oxf.,
1964
:
- Wyndham Lewis D. B.
,
The world of Goya
. L.,
1968
:
- Gudiol J.
,
Goya
, L. ? N. Y.,
1969
;
- Goya. Konigliche Gemaldegalerie ≪Mauritshuis≫
. Katalog, Haag,
1970
(библ.).