4 Temmuz 1917 gunu Petrograd'da gostericilere ate? acılıyor
Temmuz Gunleri
, 1917 yılında
Rusya
’da
Sankt-Peterburg
?ehrinde 3 - 7 Temmuz gunleri (Julyen takvimine gore)
[1]
arasında meydana gelen olayları anlatır. Olaylarda askerler ve sanayi i?cileri
Gecici Hukumete
kar?ı yo?un protesto gosterileri duzenlemi?lerdir. Gosterilerin orgutlenmesinde bulunmamalarına ra?men
Bol?evikler
co?u kendi parti sempatizanlarından olu?an gosterilere onculuk yapmaya calı?mı?lar ve kontrol altına almaya calı?mı?lardır. Gecici Hukumete ba?lı ordu birlikleri gostericileri ate? acarak da?ıtmı? ve Bol?eviklere kar?ı saldırılarda bulunmu?lardır. Bol?eviklerin lideri
Lenin
yeraltına cekilmi? ve cok sayıda Bol?evik onder tutuklanmı?tır.
[2]
[3]
Temmuz Gunleri, Ekim Devrimi oncesinde Bol?eviklerin buyumesinde ve etkisinde bir du?u? donemine kar?ılık gelir.
Olayların do?rudan sebebi Haziran ayı sonunda ve Temmuz ayı ba?ındaki geli?melerdi. 1917 ?ubat Devriminden sonra Carlık devrilmi? ve yerine hem
Carlık Duması
'ndaki milletvekillerinden olu?an Gecici Hukumet, hem de Carlık rejimine kar?ı ayaklanan i?ci, koylu ve askerlerin orgutlendi?i Sovyetler iktidarı olu?mu?tu. Bu
ikili iktidar
doneminde Gecici Hukumet halkta buyuk yılgınlık yaratan sava?a son vermemi?, tersine cepheye asker sevkiyatını artırmı?tır.
?tilaf Devletlerine
verdikleri sozlerine yerine getirmek isteyen ve halkın barı? ca?rılarına kulak vermeyen hukumetin ve ozellikle Sava? Bakanı
Aleksandr Kerenski
’nin aldı?ı karar cepheden gelen yenilgi haberleriyle birlikte buyuk karga?aya ve gosterilere yol acar. Gecici Hukumetin onemli bir kanadını olu?turan
Kadetler
hukumetten cekilmekle tehdit ederek hukumetteki
Men?evik
ve
SR
’ları hukumeti du?urmekle tehdit edecektir. Hukumet bir kriz icindedir.
16 Temmuz gunu Petrograd’da kendili?inden bir gosteri patlak verir. Gosteri ?ehirdeki 1. Makinalı Tufek Birli?i tarafından ba?latılır. Bu birli?in ca?rısı ?ehirdeki di?er birlikler tarafından da benimsenir ve
Butun ?ktidar Sovyetlere
sloganıyla gosteriler ba?lar. Gosterilere fabrika i?cileri dahil olur. Sovyetlerde yonetimde bulunan
Men?evik
ve
SR
’lar ise gosterileri yasa dı?ı ilan eder ve engellemeye calı?ır.
Bol?evikler co?unlu?u kendi partisinin tabanını olu?turan gostericilerin eylemlerini kontrol altına almak ve barı?cıl bir gosteri yapılmasını sa?lamak icin eylemlere orgutlu bir ?ekilde katılma kararı alır. 17 Temmuz ak?am ustu 500 bin i?ci, asker ve halktan olu?an gostericiler barı?cıl bir ?ekilde isteklerini dile getirirler.
Moskova
,
Nijni Novgorod
,
Krasnoyarsk
ve di?er ?ehirlerde de benzer gosteriler yapılır.
Ancak gosteriler surerken Gecici Hukumete ba?lı Rus Ordusuna ba?lı askeri birlikler barı?cıl gostericilere silahlarla saldırırlar. Mudahale sonucunda 700 ki?i hayatını kaybeder. Cok sayıda yaralı vardır. Gecici Hukumet ve Sovyetlerde co?unlukta olan Men?evik ve SR’lar gosterilerin da?ıtılmasını savunurlar. O doneme kadar geli?en Bol?evik orgutlenmesinden ve devrimci propagandanın yayılmasından ?ikayet eden Gecici Hukumet bile?enleri bu olayları fırsat bilerek Bol?evikleri bastırmaya yonelirler. Bol?evikler liderler yakalanmaya ba?lar, i?ciler toplu ?ekilde tutuklanır. 18-19 Temmuz gunlerinde Bol?evik yayın organı Pravda’nın basıldı?ı matbaa basılarak tahrip edilecek, daha sonra Bol?evik Merkez Komitesinin toplandı?ı bina saldırıya u?rayacaktır. 19 Temmuz gunu Gecici Hukumet bir emir yayınlayarak Lenin’in yakalanması talimatı tum guvenlik guclerine iletilir. 20 Temmuz gunu Petrograd’da tamamen kontrolun sa?lanması icin cepheden gonderilen Gecici Hukumete ba?lı birlikler ?ehre girer.
[4]
Gostericilerin eylemlerde attıkları slogan Bol?eviklerin sloganıdır. Bol?evikler tarafından Gecici Hukumete kar?ı kullanılan “Butun ?ktidar Sovyetlere” sloganı eylemlerde benimsenmi? ve etkili olmu?tur. Gosterilere Bol?eviklerin katılımı sıradan Bol?evik uye ve sempatizanlarının Merkez Komiteye baskıları sonucu gercekle?mi? ve Merkez Komite eylemlerin kontrol altına alınabilmesi icin dahil olma kararı almı?tır. Merkez Komitesinin katılım kararının ardından cepheden Bol?evik birlikler destek amacıyla getirilmi?, ?ehirde kilit yerlerde guvenlik onlemleri alınmı?tır. Temmuz Gunleri sırasında Bol?evik Merkez komitesindeki ic tartı?malara dair herhangi bir belge elde yoktur. Bu donemde iktidarın alınmasının denenmesini onerenler oldu?u ileri surulmektedir. Bu yonde goru? bildirenlerin Bol?evik Askeri Orgutunden Nikolai Podvoisky ve Vladimir Nevsky, Petersburg Parti Komitesinden Volodarsky, Vyborg ?lce Orgutunden Martin Latis oldu?u ve Merkez komitenin kitlelere engel olma yonundeki kararını ele?tirdikleri ileri surulmektedir. Parti yonetimindeki di?erleri ve ozellikle Lenin olayları izleyerek henuz iktidarın alınmasına te?ebbus etmek icin erken oldu?una karar vererek eylemlerin kontrol altına alınmasını savunmu?lardır.
[5]
Gecici Hukumetin artık ba?ında olan Kerenski,
Lenin
ve di?er onde gelen Bol?eviklerin tutuklanmasını emreder. Buna gerekce olarak bu ki?ilerin Alman ajanı olduklarını ve olay cıkartmak icin alman deste?ine sahip olduklarını iddia eder.
[6]
Lenin yeraltına inecek ve Finlandiya’ya kacacak ancak Bol?evik liderlerden
Trocki
ile
Anatoli Lunacarski
ba?ta olmak uzere co?u yakalanacaktır. Kornilov Olayına dek hapiste kalacaklardır.
Gecici Hukumetin icinde bulundu?u kriz Ba?bakan Prens Lvov’un istifasıyla tırmanır. 21 Temmuz gunu Kerenski ba?bakan olur. Sovyet yonetimindeki SR ve Men?evikler de Gecici Hukumetin otoritesini tanıması uzerine Sovyetler resmen boyun e?mi? olacaktır. Gosterilerin bastırılmasıyla
ikili iktidar
donemi sona erecek ve Gecici Hukumet iktidarı kesinle?ecektir. Bol?evikler acısından devrimin barı?cıl yollardan akması engellenmi? ve Sovyet yonetimi de i? birli?ine girmi?tir. Kornilov Olayını izleyen ve Ekim Devrimine giden donemde Bol?evikler do?rudan parti orgutlenmesine ca?rı yapacak ve sovyet secimlerini kazanarak iktidarı aldıklarında sovyet iktidarını ilan edeceklerdir.
- ^
Gregoryen takvimine gore 16-20 Temmuz
- ^
A History of Western Society. Chapter Outlines. Chapter 27: The Great Break: War and Revolution, Seventh Edition. John P. McKay, University of Illinois, Urbana-Champaign; Bennett D. Hill, Georgetown University; John Buckler, University of Illinois, Urbana-Champaign
- ^
"In July 1917, a half-baked Bolshevik uprising against the Government failed. Trotsky went to prison but Lenin escaped to Finland." (Turkcesi: Temmuz 1917’de hukumete kar?ı henuz ham bir Bol?evik ayaklanması ba?arısız olur.
Trocki
hapse atılacak, Lenin de
Finlandiya
’ya kacacaktır.)(Key Themes of the Twentieth Century by Philip Sauvain. s.54)
- ^
Rabinowitch, Alexander (2004). The Bolsheviks Come to Power: The Revolution of 1917 in Petrograd. Haymarket Books and Pluto Press.
ISBN 0-7453-2268-9
- ^
Bol?evikler bu doneme kadar en etkili siyasi parti olsalar da Sovyet yonetimlerinde co?unlukta de?illerdir. Temmuz Gunlerinden sonra Men?evik ve SR’ların iktidara talip olmadıkları i?ciler ve askerler tarafından anla?ılacaktır. Bu donemden sonra Bol?evikler “Butun ?ktidar Sovyetlere” sloganını bırakarak “Butun ?ktidar Partiye” sloganını benimseyeceklerdir.
Kornilov Olayını
izleyen donemde parti, Sovyetler'de co?unlu?u sa?layacak ve
Ekim Devrimini
gercekle?tirecektir.
- ^
Uzun yıllar surgunde bulunan Lenin ve onemli Bol?evik liderler 1917 ?ubat Devrimi sonucunda Carlık rejimi devrildikten sonra bulundukları ?svicre’den Rusya’ya gecmek icin Alman ?mparatorlu?unun izniyle muhurlu bir trenle Rusya’ya geldikleri icin surekli olarak Alman ajanı suclamalarıyla kar?ıla?mı?lardır. Almanya ?mparatorlu?u ise en onemli du?manı olan Rusya ?mparatorlu?unun ici?lerinin daha da karı?ması icin Bol?eviklerin Rusya’ya donmesine izin vermi?tir.