Sovyet Hava Kuvvetleri
Военно-воздушные силы
|
---|
|
Etkin
| 24 Mayıs 1918 - 1 Ocak 1993
|
---|
Ulke
|
Rusya SFSC
(1918-1922)
Sovyetler Birli?i
(1922-1991)
BDT
(1991-1992)
|
---|
Ba?lılık
| Sovyet Silahlı Kuvvetleri
|
---|
Buyukluk
| 10,101 hava aracı (1973)
7,859 hava aracı (1990)
|
---|
Karargah
| Moskova
|
---|
Sava?ları
| Rusya ?c Sava?ı
II. Dunya Sava?ı
Macaristan Devrimi
Cin-Sovyet Sınır Catı?ması
Sovyet-Afgan Sava?ı
|
---|
|
Rozet
| |
---|
Madalyon
| |
---|
|
Saldırı
| Su-22
,
Su-24
,
Su-25
,
MiG-27
|
---|
Bombardıman
| Tu-16
,
Tu-22
,
Tu-95
,
Tu-160
|
---|
Avcı
| MiG-15
,
MiG-21
,
MiG-23
,
MiG-25
,
MiG-29
,
Su-27
,
MiG-31
|
---|
Helikopter
| Mi-2
,
Mi-8
,
Mi-17
,
Mi-14
|
---|
Saldırı helikopteri
| Mi-24
|
---|
Nakliye
| Il-76
,
An-12
,
An-22
,
An-124
|
---|
Sovyet Hava Kuvvetleri
(
Rusca
:
Военно-воздушные силы /
Voyenno-vozdu?nıye silı
, anlam:
Askeri Hava Kuvvetleri
) veya
VVS
,
Sovyetler Birli?i
'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Di?eri
Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri
'dir.
VVS,
??cilerin ve Koylulerin Hava Filosu
olarak, Ana Direktorluk statusunde,
Rus ?mparatorlu?u
hava kuvvetleri'nin devamı olarak 24 Mayıs 1918'de kuruldu.
[1]
Daha sonra 28 Mart 1924'te
SSCB
Hava Kuvvetleri Direktorlu?u
ve 1 Ocak 1925'te
??cilerin ve Koylulerin Kızıl Ordusu Hava Kuvvetleri
ismini aldı. Daha sonra
ucak
tasarımları yava? yava? geli?meye ba?ladı. ?lk zamanlarda organizasyonu,
kara kuvvetlerininki
gibi, hava ordularından, hava tumenlerinden ve hava alaylarından olu?uyordu.
Sovyet devletinin kurulu?undan sonra etkileyici ve enerjik bir komutan olan General Yakov Alksnis, ucak uretimi ve hava kuvvetlerinin modenizasyonu icin buyuk cabalar harcadı. Kendisi
Stalin
'in
tecrit politikaları
sırasında idam edilmi?tir.
[2]
1930'lu yılların ba?ında yerli ucak sanayisi onemli bir ilerleme kaydetti ve bu on yılın sonralarına do?ru Sovyet Hava Kuvvetleri, I-15 ve I-16 avcı ucakları ile SB-2, SB-2 BIS ve DB-3 bombardıman ucaklarını ortaya cıkardı.
VVS icin ilk buyuk test, 1936 yılındaki
?spanyol ?c Sava?ı
'ydı. Bu sava?ta
Sovyetlerin
ve
Almanların
son model ucak tasarımları havadan havaya catı?malarda kullanılıyordu. ?lk ba?ta Sovyet Polikarpov I-16'lar di?er butun Alman Hava Kuvvetleri(Luftwaffe) ucaklarına kar?ı ustunluk kurarak, kullanıldıkları bolgelerde hava ustunlu?unu elde edilmesinde buyuk avantaj sa?ladırlar. Fakat
Sovyetler Birli?i
'nin yeterli sayıda ucak temin etmek istememesi uzeri bu hava ba?arıları kısıtlı kullanım nedeniyle carcur edildi. Daha sonra
Milliyetci ?spanya
hava kuvvetlerine verilen Alman
Messerschmitt Bf 109
ucakları Milliyetcilere bir daha kaybetmedikleri hava ustunlu?unu kurdurttu. ?spanya'daki bu yenilgi Stalin'in tecritleriyle aynı zamana dek geliyordu. Bu tecritlerde bircok ordu komutanı idam edilmesinden, hızla geli?en Sovyet Hava Kuvvetleri'nin catı?ma kapasitesi de etkilendi. Yeni subaylar ucu? ve komuta deneyimlerinden eksik iken, eski subaylar ise General Alksnis ve di?er subayların ba?ına gelenlerden dolayı inisiyatif sahibi de?illerdi. En kucuk kararları bile Moskova'ya soran ve pilotları basit ve onceden bilinebilen hava savunma ve saldırı teknikleriyle e?iten bir hale gelmi?lerdi.
19 Kasım 1939 gunu VVS komutanlı?ının adı Kızıl Ordu Hava Kuvvetleri Ana Direktorlu?u olarak de?i?tirildi.
?spanya ?c Sava?ı
'nda ve Uzak Do?u'da
Japon ?mparatorlu?u
'na kar?ı yurutulen sınır sava?ında bazı pratik sava? deneyimleri elde edildi.
Almanya
'nın saldırmasından az once, bir Sovyet Gonullu Grubu
Cin Cumhuriyeti
'ne gonderilerek devam eden
Cin-Japon Sava?ı
'nda Japonlara kar?ı sava?an Cin Hava Kuvvetleri'nin pilotları e?ittiler. Fakat bu deneyimler Finlandiya'ya kar?ı gercekle?tirilen
Kı? Sava?ı
'nda pek i?e yaramadı. Bu sava?ta Sovyet avcı ve bombardıman ucaklarının deneyimsiz pilotları, az sayıdaki
Finlandiya Hava Kuvvetleri
pilotu tarafından yenilgiye u?ratıldı. Daha sonra VVS, ?spanya ?c Sava?ı'ndaki geli?emelerden dolayı
Sovyet Hava Savunma
birliklerinin kuruldu?unu haber aldı. Fakat bu ?ekildeki saldırı engelleme amaclı savunma taktikleri Finlerin kar?ısında pek ba?arılı olamadı. Finler dal-hemen kalk taktikleri uygulayarak ustun sayıdaki Sovyet rakiplerini du?urmeyi ba?arıyorlardı. Bu ba?arısızlıkta 1937-38 yıllarındaki ordu tecritleri ?uphesiz onemli bir sebepti. Bunlar, VVS ve komuta kademesinin ihtiyatlı davranmasına ve yeni sava? taktiklerine kar?ı gerekli onlem alamamasına sebep oldu. Sovyet Hava Kuvvetleri ve Sovyet ucak sanayisi, 1941'deki
Alman saldırısından
once fazla deneyim edinemedi.
Barbarossa Harekatı
'ndan altı ay once 1 Ocak 1941'de Sovyet Kızıl Ordusu Hava Kuvvetleri'nin 363.900 personeli vardı. Bu sayı
Sovyetler Birli?i
'ndeki tum askeri personel sayısının %8.65'idir.
[4]
?kinci Dunya Sava?ı patlak verdi?inde
Sovyet ordusu
, sava?ı kazanabilmek icin yeterince hazır de?ildi.
Josef Stalin
, 1931 yılında
Sovyet
endustrisinin Batılı guclere oranla "50 ya da 100 yıl gerisinde" oldu?unu belirtmi?tir.
[5]
Sava?ın sonuna do?ru Sovyet yıllık ucak uretimi,
3. Alman Reichi
'ninkini gecmi?ti. Sovyet ucak uretimi 1944'te 40.241'e cıktı.
Buyuk Vatanseverlik Sava?ı
sırasında 157.261 ucak uretildi ve bunların 125.655'i sava? uca?ıydı.
[6]
Almanya ile sava?taki
ucak kayıplarının ana sebebi yetersiz askeri taktikler de?ildi. Bunun ana sebepleri yeterli deneyimleri olmayan pilotlar ve yer destek ekipleriydi. Co?u ucak, pilotları yanlı? yonlendiren emirler yuzunden ve
Barbarossa Harekatı
sırasında Alman Ordusu'nun(Wehrmacht) hızlı ilerlemeleri sonucu savunma yapmak zorunda kalan pilotların, kendilerininkinden daha ustun ucak modelleriyle kar?ıla?maları sonucu meydana gelmi?tir.
[7]
Barbarossa Harekatı
'nın ilk gunlerinden
Alman Hava Kuvvetleri
(Luftwaffe), 2000'ne yakın
Sovyet
uca?ını imha etmi? ve sadece 35 ucak kaybetmi?tir. Bunların 15'ide catı?ma dı?ı kayıplardır.
[8]
II. Dunya Sava?ı
sırasında VVS'nin en onemli ucak modelleri kara saldırı uca?ı
?lyu?in ?l-2
ve
Yakovlev Yak-1
avcı uca?ı olmu?tur.
[7]
Her iki ucakta sınıflarının en cok uretilen ucaklarıdır ve ayrıca
Buyuk Vatanseverlik Sava?ı
'nın co?u zamanında VVS'nin ucak kapasitesinin yarısını olu?turmu?lardır. Eski tasarımlı
Messerschmitt Bf 109
'ın aksine
Yak-1
, 1940 yılında tasarlanmı?tı ve geli?mi? bir modeldi. Yak-9,1944'te kadar VVS'ye
Luftwaffe
ile e?itlik ?ansı sa?ladı. Ve en son ve en iyi modeli olan Yak-3'un sava?a surulmesiyle
Luftwaffe
pilotları bu ucakla catı?madan kasten kacındılar. Sıra numarasına aykırı olarak Yak-9'dan sonra uretilmi?tir. VVS'nin di?er onemli ucak modelleri Lavockin avcıları, genellikle
Lavockin La-5
, Petlyakov Pe-2 model cift motorlu saldırı bombardıman ucakları ile basit ama kullanı?lı ve cok yonlu orta buyuklukte bombardıman ucakları olan ?lyu?in ?l-4'lerdir.
II. Dunya Sava?ı
'ndaki di?er bircok ordu gibi Sovyet Hava Kuvvetleri'de kadınlara hava e?itimi vererek sava?an hava gruplarına almak icin bir programlar ba?latmı?tır. Sava?tan onceki donemde VVS'deki az sayıdaki kadından biri olan Marina Raskova,
Josef Stalin
'i bu konuda ikna edetek 3 tane tamamı kadınlardan olu?an hava alayı kurulmasını sa?lamı?tır. Bunlar; 586. Avcı Hava Alayı, 587. Bombardıman Hava Alayı ve 588. Gece Bombardıman Hava Alayı'dır. 588. Gece Bombardıman Hava Alayı'na Almanlar tarafından Gece Cadıları(Almanca:Nachthexen) adı takılmı?tır. Daha sonra sav?taki ba?arılarından dolayı bu iki birlik Muhafız Birlik sınıfına yukseltilerek onurlandırılmı?lardır. Bu uc alay dı?ında, bazı Sovyet kadınları erkek hava gruplarında da gorev yapmı?tır.
[9]
Kadın pilotlar, ni?ancılar, teknik uzmanlar, silah uzmanları ve di?er kadın yer personelinin VVS'deki sayısı 3,000'den fazladır. Kadın pilotlar 24,000'den fazla ucu? yapmı?tır. Butun bu cabalar dunyadaki en ba?arılı iki kadın avcı uca?ı pilotunun ortaya cıkmasını sa?lamı?tır. Bunlar
Yekaterina Budanova
ve
Lidya Litvyak
'tır.
1942'den
sava?ın sonuna kadar
VVS'nin komutanı olan Ust Hava Mare?ali Alexander Novikov, yeni ucaklar ve silah sistemleri geli?tirilmesinde onculuk etmi?tir. Sava?ında sonuna do?ru bilindi?i gibi Alman askeri birlikleri ve siviller
Berlin
'e do?ru geri cekilmekteydi. Bu geri cekilme sırasında Sovyetlerin alcaktan ucan ucaklarının saldırısına ve bombalamasına ma?ruz kalmı?lardır. Bu taktikte 1920 model eski Polikarpov Po-2 ucakları da yer almı?tır. Fakat
Wehrmacht
cephe kuvvetleri Kızıl Hava Kuvvetleri'nin kazandı?ı ustunlu?u geri almayı ba?armı?lardır. Sadece bir stratejik operasyonda, Jassi?Ki?inev Stratejik Saldırısı, 5. ve 17. Hava Ordusu ile Karadeniz Donanma Filosu Havacılı?ı ucakları,
Luftflotte 4
ile Romanya Kraliyet Hava Kuvvetleri kar?ı 3.3:1 oranında ustunluk sa?lamı?tır. Bu zafer sayesinde
2. Ukrayna Cephesi
ve
3. Ukrayna Cephesindeki
kara birlikleri hava saldırısı tehlikesinden korunmu? oldular.
[10]
Di?er bircok ulke gibi
Sovyetler Birli?i
'de
II. Dunya Sava?ı
sırasında
Lend-Lease
yardımları sayesinde batılı ucak modellerine sahip olmu?tur. Bunlar co?unlukla P-39 Airacobra, P-63 Kingcobra,
Hawker Hurricane
, Curtiss P-40 Kittyhawks ve
A-20 Havoc
adlı modellerden olu?maktadır. P-39
Sovyetlerin
elinde, butun Birle?ik Devletler pilotlarının avladı?ı sayının toplamından fazla avlama yapmı?tır. 1943 yılının ba?larında iki hava alayı
Supermarine Spitfire
model ucaklarla donatılmı?tı fakat bunun yanlı? bir karar oldu?u sonra anla?ıldı. Bu
Birle?ik Krallık
ucakları,
Almanların
Bf 109
ucaklarına benzemeleri sonucu dost ate?iyle du?urulduler.
Amerika Birle?ik Devletleri
'nden ve
Birle?ik Krallık
'tan alınan
Lend-Lease
ucaklarının
sayısı toplam Sovyet hava gucunun %12'sini olu?turmaktadır.
[11]
So?uk Sava?
sırasında
Sovyet Hava Kuvvetleri'
nde modernizasyona gidilerek birlikleri modernize edildi, guclendirildi ve yeni hava taktikleriyle e?itildi. Gucunun zirveye ula?tı?ı 1980'lerde 10,000 uca?ı sava?a surebilecek gucteydi. 1990'ların ba?ında
Sovyetler Birli?i
sayı ve kalite bakımında
Super guc
standartların bir hava kuvvetlerine sahipti.
[12]
VVS,
So?uk Sava?
sırasında 3 ana kola ayrılmı?tı(Batı'daki hava kuvvetlerine ba?lı komutanlıkların benzerleri):
- Uzun Menzil Havacılı?ı(
Dal'naya Aviatsiya
veya "DA"), uzun mesefa bombardıman ucakları uzerine odaklanmı?tı,
- Cephe Havacılı?ı(
Frontovaya Aviatsiya
veya "FA"), sava? alanlarının hava savunması,
yakın hava deste?i
ve du?man ucaklarının engellemesi uzerine odaklanmı?tı,
- Askeri Nakliye Havacılı?ı(
Voenno-Transportnaya Aviatsiya
veya "VTA"), butun nakliye ucaklarını kontrol ediyordu.
Hava Savunma Kuvvetleri
(
Voyska protivovozdushnoy oborony
veya
Voyska PVO
), hava savunması, du?man ucaklarının engellenmesi uzerine odaklanmı?tı ve
Sovyet
askeri organizasyonunda hava kuvvetlerinden ayrıydı. 1 Eylul 1983'te Kore Hava Yolları 007 sayılı uca?ını Hava Savunma Kuvvetleri du?urmu?tu.
Sovyet Donanması
'nın kendine ait ayrı Donanma Havacılı?ı(
Aviatsiya Voenno Morskogo Flota
veya "AV-MF") bolumu vardı.
Sovyetler Birli?i'nin son yıllarında
, Sovyet Hava Kuvvetleri orduları a?a?ıdaki gibiydi.
Butun hava birimleri VVS Komuta Karargahına ba?lı durumdaydı.
Uzun Menzil Havacılı?ı
- 30. VGK Hava Ordusu, (Irkutsk)
- 37. VGK Hava Ordusu (Ozel ba?lılı?a sahipti.), (Moskova)
- 46. VGK Hava Ordusu (Smolensk)
Grup Kuvvetlerindeki Cephe Havacılı?ı
- 16. Hava Ordusu, (Almanya'daki Grup Kuvvetleri,Do?u Almanya)
- 4. VGK Hava Ordusu (Ozel amaclıydı.)
- 36. Hava Ordusu (Guney Grup Kuvvetleri, Macaristan)
- 131. karı?ık hava tumeni
Askeri Nakliye Havacılı?ı
Cephe Havacılı?ı
- 5. Hava Ordusu (Odessa Askeri Bolgesi)
- 15. Hava Ordusu (Baltık Askeri Bolgesi)
- 26. Hava Ordusu (Belarus Askeri Bolgesi)
15 Haziran 1992 tarihli Belarus Savunma Bakanlı?ı'nın kararıyla, 26. Hava Ordusu karargahı, Belarus Hava Kuvvetleri'nin ana karargahı haline geldi.
- 14. VVS Hava Ordusu
- 17. Hava Ordusu (Kiev Askeri Bolgesi) (ana e?itim birimi)
- 24. VGK Hava Ordusu (ozel amaclıydı.) (Guney Batı Stratejik Direktorlu?u)
Sovyetler Birli?i da?ıldı?ı
sırada bu ordunun hem Belarus'ta hem de Ukrayna'da birlikleri vardı. Ukrayna'daki birlikleri 32. Hava Bombardıman Tumeni(Starokonstantinov'da), 56. Hava Bombardıman Tumeni(Cherlyany'de), ve 138. Hava Avcı Tumeni'nden olu?uyordu. Bu ordu 1991-92 yıllarında 140'ın ustunde Su-24 Fencer'a, 35'in ustunde Yak-28 elektronik sava? uca?ına ve 40 MiG-27 Floggers ile 40 Su-27 saldırı eskort uca?ına sahipti.
- 34. Hava Ordusu (Transkafkasya Askeri Bolgesi)
- 73. Hava Ordusu (Alma-Ata, Orta Asya Askeri Bolgesi)
- 76. Hava Ordusu (Leningrad, Leningrad Askeri Bolgesi)
- VVS Moskova Askeri Bolgesi
- 23. Hava Ordusu (Transbaykal Askeri Bolgesi)
- 1. Hava Ordusu (Uzak Do?u Askeri Bolgesi)
PVO Havacılı?ı (Hava Savunma)
- 6. Mustakil PVO Ordusu (Leningrad)
- 2. Mustakil PVO Ordusu
- 8. Mustakil PVO Ordusu
- 19. Mustakil PVO Ordusu
- 12. Mustakil PVO Ordusu
- 10. Mustakil PVO Ordusu
Volga-Ural Askeri Bolgesi'ndeki VVS ve PVO(hava savunma) Havacılı?ı
- Volga-Ural'daki VVS
- 4. Mustakil PVO Ordusu (Cephe Havacılı?ı)
Sibirya'daki VVS ve PVO Havacılı?ı
- 14. Mustakil PVO Ordusu
- 11. Mustakil PVO Ordusu (Uzak Asya Askeri Bolgesi)
1980'lerde
Sovyetler Birli?i
,
Birle?ik Devletler'in
?leri Duzey Taktik Avcı Uca?ı
geli?tirme cabalarından haberdar oldu ve kendisi bir di?er
dunya supergucu
olarak buna benzer avcı ucakları tasarlamaya ba?ladı.
Bununla ilgili iki adet program ba?latıldı. Bunlardan birinin direkt olarak
Amerika Birle?ik Devletleri
'ndeki ?leri Duzey Taktik Avcı Uca?ı(bu proje ile
Amerika Birle?ik Devletleri
,
F-22 Raptor
ve Northrop YF-23 ucakklar uretmi?tir.) planının kar?ılı?ı olması du?unuluyordu.
Sovyetler Birli?i
'nin ileriki avcı uca?ı
Mnogofounksionalni Frontovoi Istrebitel
(
MFI
) (Cokamaclı Cephe Avcı Uca?ı) olarak adlandırıldı ve uzun menzilde kullanılabilecek cokamaclı a?ır bir ucak olarak dizayn edildi.
Amerikan Boeing X-32/
F-35 Lightning II
'e cevap olarak
Sovyetler
LFI
programını ba?lattı. Bu proje ile X-32/
F-35
'e benzer tek motorlu gercek bir cokamaclı ucak yapılması planlanıyordu.
Rusya daha sonra
LFI
projesini
LFS
donu?turecekti.
LFS
projesi kara saldırı kapasitesi urezinde duruyordu. 1990'larda
Rusya Silahlı Kuvvetleri
hafif avcı uca?ı uretiminin daha onemli oldu?una inanarak
LFS
projesini iptal etti ve daha du?uk bir butceye sahip olan
MFI
projesine devam edildi. En son
PAK FA
projesi planlandı fakat
Su-27
ve
MiG-29
ailesine yeni bir avcı uca?ı eklenmedi.
PAK FA
projesi icin olan yarı?mayı
Suhoy
2002 yılında kazanmı?tı.
1991'de
Sovyetler Birli?i'nin da?ılmasından
sonra
Sovyet Hava Kuvvetleri
personeli ve ucakları yeni ba?ımsız olmu? devletler arasında payla?ıldı. Bu payla?ımda en buyuk pay personelin %60'ı ve ucakların %40'ına sahip olan
Rusya
'ya aitti.
Rusya, bunları yeni Rus Hava Kuvvetleri'ni kurmakta kullandı.
- Vershinin Konstantin Andreyevic (Вершинин Константин Андреевич) (1946?1949, 1957?1969)
- Zhigarev Pavel Fedorovic (Жигарев Павел Федорович) (1949?1957)
- Kutakhov Pavel Stepanovic (Кутахов Павел Степанович) (1969?1984)
- Yefimov Aleksandır Nikolayevic (Ефимов Александр Николаевич) (1984?1990)
- Hava Ust Mare?ali Yevgeny ?apo?nikov (Евгений Иванович Шапошников) (1990?1991)
Sovyet Hava Kuvvetleri envanteri(1991 yılına ait)
[
de?i?tir
|
kayna?ı de?i?tir
]
- 200 stratejik bombardıman uca?ı
- 150
Tupolev Tu-95
Bear
- 35
Tupolev Tu-160
Blackjack
- 15
Myasishchev M-4
Bison
- 550 orta buyuklukte bombardıman uca?ı
- 155
Tupolev Tu-22M
Backfire
- 260
Tupolev Tu-16
Badger
- 135
Tupolev Tu-22
Blinder
- 2830 avcı uca?ı
- 610
Suhoy Su-27
Flanker
- 790
Mikoyan-Gurevich MiG-29
Fulcrum
- 450
Mikoyan-Gurevich MiG-31
Foxhound
- 570
Mikoyan-Gurevich MiG-23
Flogger
- 260
Suhoy Su-15
Flagon
- 105
Mikoyan-Gurevich MiG-25
Foxbat
- 20
Tupolev Tu-128
Fiddler
- 20
Yakovlev Yak-28
Firebar
- 2,705 saldırı uca?ı
- 770
Suhoy Su-24
Fencer
- 210
Suhoy Su-25
Frogfoot
- 830
Mikoyan-Gurevich MiG-27
Flogger
- 895
Suhoy Su-7
Fitter-A ve
Suhoy Su-17
Fitter-C
- 84 tanker uca?ı
- 34
?lyu?in ?l-76
Midas
- 30
Myasishchev M-4
'Molot' Bison
- 20
Tupolev Tu-16
Badger
- 40 Hava radar uca?ı
- 40
Beriev A-50
Mainstay
- 658 taktik ke?if ve elektronik kar?ı tedbir uca?ı
- 65
Mikoyan-Gurevich MiG-21
Fishbed
- 195
Mikoyan-Gurevich MiG-25
Foxbat
- 65
Suhoy Su-24
Fencer
- 195
Yakovlev Yak-28
Brewer
- 260 stratejik ke?if ve elektronik kar?ı tedbir uca?ı
- 115
Tupolev Tu-16
Badger
- 15
Tupolev Tu-22
Blinder
- 4
Tupolev Tu-95
Bear
- 102
Yakovlev Yak-28
Brewer
- 24
Mikoyan-Gurevich MiG-25
Foxbat
3,050 helikopter
1,500 e?itim helikopteri
- 615 ta?ıma uca?ı
- 40
Antonov An-124
'Ruslan' Condor
- 55
Antonov An-22
'Antey' Cock
- 210
Antonov An-12
Cub
- 310
?lyu?in ?l-76
Candid
- 2,935 sivil ta?ıma uca?ı, kolayca donu?turulebilmesinden dolayı co?u Aeroflot
- ^
An earlier Bolshevik aerial headquarters was apparently the All-Russia Collegium for Direction of the Air Forces of the Old Army (translation is uncertain), formed on December 20, 1917. It was initially led by chairman Constantine Akashev.
http://www.rkka.ru/handbook/high/guvvs.htm
29 Mayıs 2008 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. via
http://www.onairpower.org/docs/Command_Structure_of_the_Soviet_Air_Forces%2C_1918-1941
27 Temmuz 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
Higham, Robin, and Greenwood, John T.,
Russian Aviation and Air Power in the Twentieth Century
, Routledge Press (1998),
ISBN 0-7146-4784-5
, 9780714647845, pp. 40?46
- ^
An Wen, "Soviet Contribution: The USSR helps in defeat of Japan",
Beijing Review
2005 - 33
[
olu/kırık ba?lantı
]
- ^
Hardesty, Von (1982). "Where Was Our Air Force?".
Red Phoenix: The Rise of Soviet Air Power 1941?1945
. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. s.
55
.
ISBN
0874745101
.
- ^
"Why did Stalin rise to power?"
.
Socialist Worker Online
. 1 A?ustos 2003. 10 Ocak 2011 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
29 Mart
2007
.
- ^
Hardesty, Von (1982). "Barbarossa to Berlin: A Summing Up".
Red Phoenix: The Rise of Soviet Air Power 1941?1945
. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. s.
225
.
ISBN
0874745101
.
- ^
a
b
Buckley, John (1999).
Air Power in the Age of Total War
. Indiana University Press. ss.
134
,143.
ISBN
0-253-33557-4
.
- ^
Ratley, III, Maj. Lonnie O. (March?April 1983). "
A Lesson of History: The Luftwaffe and Barbarossa
25 Eylul 2014 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.".
Air University Review
.
- ^
Hardesty, Von (1982). "At Full Stride".
Red Phoenix: The Rise of Soviet Air Power 1941?1945
. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. s.
193
.
ISBN
0874745101
.
...over the Gulf of Finland on May 5, 1943, when the Luftwaffe downed a Lend-Lease Havoc A-20, the Germans were considerably shocked to discover that the three-member crew included a woman?a gunner.
- ^
Wagner, Ray (ed.), and Leland Fetzer (trans.).
The Soviet Air Force in World War II: The Official History
. Melbourne: Wren Publishing, 1973, p.301.
ISBN 0-85885-194-6
.
- ^
Hardesty, Von (1982). "Appendixes".
Red Phoenix: The Rise of Soviet Air Power 1941?1945
. Washington, D.C.: Smithsonian Institution. s.
253
.
ISBN
0874745101
.
- ^
"Russian Aviation Regiments 1941-"
. David R. Hames. 16 Mart 2008 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
22 Temmuz
2009
.