Rıfat Ilgaz

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Rıfat Ilgaz
Do?um 8 Mayıs 1911 ( 1911-05-08 ) (nufus ka?ıdında)
Kastamonu , Osmanlı ?mparatorlu?u
Olum 7 Temmuz 1993 (82 ya?ında)
?stanbul , Turkiye
Defin yeri Zincirlikuyu Mezarlı?ı , ?stanbul
Takma ad Stepne
Meslek Roman , oyun , oyku yazarı ve ?air
Milliyet Turk
Vatanda?lık Turkiye
Edebi akım Toplumcu Gercekci

Rıfat Ilgaz tam adıyla Mehmet Rıfat Ilgaz (8 Mayıs 1911; [1] Cide , Kastamonu - 7 Temmuz 1993, ?stanbul ), Turk ?air , [2] romancı ve oyku yazarı.

Ozellikle Hababam Sınıfı romanıyla tanındı. Hem yazılarında hem de ki?isel hayatında toplumcu bir cizgi devam ettirdi. Turkiye 'nin en calkantılı siyasi donemlerinde devam etti?i dergicili?i, aynı donemdeki bircok yazar gibi, onun da adliye koridorlarında ve hapishanede zaman gecirmesine neden oldu. [3] Oldukca uretken olan yazın hayatına ?iirden mizah oykulerine, romandan cocuk kitaplarına bircok farklı alanda eser sı?dırdı. Bir zamanlar toplatılan Karartma Geceleri eseri 2004 yılında 100 Temel Eser listesine girdi. [4] Yazarın eserleri gunumuzde, o?lu Aydın Ilgaz 'la birlikte kurdu?u Cınar Yayınları'ndan cıkmaktadır. Bu kitapların baskıları Turkiye ?? Bankası Kultur Yayınları tarafından yapılmaktadır. [5]

Ana hatlarıyla hayatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

8 Mayıs 1911 yılında Kastamonu 'nun Cide ilcesinde do?du. Yedi karde?in sonuncusu olan Ilgaz'ın do?um tarihi kesin olarak belli de?ildi. Nufusa gore 8 Mayıs 1911 olan do?um tarihi, annesinin soylemesiyle "derin kar"dadır. Bu da, Ilgaz'ın demesiyle, 1910'un ?ubat'ına rastlamaktadır. [6] Ortaokuldayken liseye devam edip universite okumak istemesine ve o?retmenlerinin bu konuda onu desteklemesine ra?men babasının vefatı nedeniyle Kastamonu Muallim Mektebine ( o?retmen okulu ) girdi. [7] Mezun olduktan sonra Gerede ve Akcakoca 'da ilkokul o?retmenli?i yaptı. 1932'de kızı Gonul do?du. Daha sonra Gumu?ova 'ya ba?o?retmen olarak atandı. 1933 yılında askere alındı. 1936'da Ankara Gazi E?itim Enstitusu Edebiyat Bolumune girdi ve 1938'de mezun oldu. Mezuniyetinden sonra Adapazarı 'na atanan Ilgaz, vereme yakalandı?ı icin o?retmenlik yapamadan buradan ayrıldı ve ?stanbul Yakacık Sanatoryumu na yattı. [8] [9]

?stanbul'dayken hem Karagumruk Ortaokulunda Turkce o?retmenli?i yapıyor hem de fakultede felsefe okuyordu. II. Dunya Sava?ı 'na denk gelen bu donemler daha sonra edebiyatında da oldukca etkili oldu. Orne?in sava? Karartma Geceleri romanının arka planında yo?un olarak hissedilmektedir. 1943 yılında Karagumruk Ortaokulunda bir o?retmenle kavga etti?i icin Ni?anta?ı 'na suruldu. Aynı yıl a?abeyinin de bulundu?u Tosya 'da deprem olunca oraya gitti ve daha sonra izlenimlerini gazetede yazdı. Ayrıca bir de bu deneyimi yansıtan Tosya Zelzelesi ?iirini yazdı.

1944'un Ocak ayında yayımladı?ı Sınıf kitabıyla adliyeler ve hapishaneyle tanı?mı? oldu. Bir sure saklanan Ilgaz, 24 Mayıs 1944'te Birinci ?ubeye teslim oldu. [10] 6 aya carptırılan yazar, hapishaneden cıktı?ında hem o?rencili?ini hem de o?retmenli?ini kaybetmi?ti. Sa?lı?ı da oldukca bozulan Ilgaz, Heybeliada Sanatoryumu na yattı. 1946 yılında o?retmenli?e kısa bir sureli?ine donse de, sonunda 1947'de temelli olarak bu ?ansı kaybetti. Bununla birlikte sanatoryuma yatabilme hakkını da kaybetmi? oluyordu.

Hayatı dergi ve gazetecilik ile ?iir yazarak geciyordu. 1953 yılında Devam kitabı da toplatıldı ve yazar hakkında soru?turma acıldı. 27 Mayıs'tan hemen once gonderilmesi planlanan surgunden 27 Mayıs 1960 askeri mudahalesiyle kurtuldu. 1966'da Ilgaz'ın oyunla?tırdı?ı Hababam Sınıfı romanı Ulvi Uraz Tiyatro Toplulu?u tarafından sahnelendi. Aynı oyun 1969 yılında ?stanbul Tiyatrosu 'nda sahneye kondu. Aynı yıl Catal Matal oyunu da Ankara Sanat Tiyatrosu 'nda sahnelendi.

Yazar Afet Muhteremo?lu ile olan evlili?inden, 22 Eylul 1971'de kızı Fatma Defne Ilgaz [11] do?du. Aynı yıl Basın ?eref Kartı aldı. Bu yıl ayrıca Sınıf Yayınları 'nı kuran yazar kendi kitaplarını yayımlamaya ba?ladı. ?lk denendi?inde sansure takılan Hababam Sınıfı, Umur Bugay 'ın senaryosuyla sansurden gecti ve Ertem E?ilmez'in yonetmenli?inde cekildi. Fakat yazar bu durumdan ho?nut de?ildi, cunku sansurden gecmeyi ba?aran senaryo eserin butun toplumsal ele?tirilerinden arıtılmı? ve sadece e?lencelik bir komedi haline getirilmi?ti. [12]

Onlar, Hababam Sınıfı'nın ozune saygı gosterilerek cevrilmi? filmler de?ildi. ?ceri?i bakımından, tezi bakımından aykırı. Ben e?itimi ele?tiririm. Kopyacılı?ı, ezbercili?i... Senaryoyu yazanlar o?renci velilerine ba?lıyorlar cıkı?maya. [...] Hemen dava actım. ?
Semih Poroy 'un cizgisiyle tutuklanı?ı
Belgeselden alınan ekran goruntusu

Filmin ba?arısından sonra 6 film daha yapıldı. 1974'te emekli olan Ilgaz, Cide 'ye yerle?ti. 12 Eylul (1980) doneminde Cide'de bulunan Rıfat Ilgaz surekli tehdit ya da rahatsız ediliyordu. Orne?in, bir gun oturdu?u evin kar?ısındaki binaya Rıfat Ilgaz evden atılmadı?ı takdirde evin taranaca?ına dair not asılır.

28 Mayıs 1981 gecesi Rıfat Ilgaz Yıldız Karayel romanını yazmaktayken gozaltına alındı. [13] Gozleri ba?lanarak ve zincirlenerek merkeze kadar yurutulen yazar, Kastamonu , Et Balık Kurumu mezbahasından bozma hapishaneye kondu. [14] Doktor muayenesi isteyerek hastalı?ını kanıtlayınca jandarma tarafından Ballıda? Sanatoryumu na yatırıldı. Gozaltına alınmasının belirli bir nedeni zaten bulunmamaktaydı ve genel sorgudan sonra serbest bırakıldı. O?lu Aydın Ilgaz ile ya?amak uzere ?stanbul 'a dondu.

Oncelikli olarak ?iir ve oyku olmak uzere yazmaya devam etti. Adına etkinlikler ve festivaller duzenlendi. Fikri Sa?lar 'ın Kultur Bakanlı?ı doneminde devlet tarafından bir ce?it itibar iadesi olacak ?ekilde Kultur Bakanlı?ı plaketi verildi.

Rıfat Ilgaz'ın mezarı

2 Temmuz Sivas Madımak Olayı 'nda ba?ta yakın dostu Asım Bezirci olmak uzere bircok ki?inin katledildi?i haberine cok uzulen Ilgaz, bundan 5 gun sonra, 7 Temmuz 1993'te evinde oldu ve Zincirlikuyu Mezarlı?ı 'na, Asım Bezirci'nin yanına defnedildi.

Edebiyatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Rıfat Ilgaz, edebiyat hayatına 1926 yılında Kastamonu Nazikter gazetesinde yayınlanan "Sevgilimin Mezarında" ?iiriyle ba?ladı. Bu ?iiri yazdı?ında henuz on be? ya?ında olan ?air, o donemlerde Mehmet Rıfat imzası ile yazıyordu. Hatta Kastamonu'dan gecmekte olan Faruk Nafiz 'in ilgisini cekmeyi ba?ardı. Bir sure tarz olarak ki?isel ?iirler yazsa da -ki bunlar Varlık , Olu? gibi dergilerde yayınlandı- daha sonra hicbirini kitaplarına almadı. Ona gore bu ?iirler gozu kapalı ya?adı?ı yılların ifadesiydi. [15] Bir sure ?iir tekni?ine yeni bir soluk getirdi?ine inandı?ı Nazım Hikmet ile calı?tı. Onun Bursa Hapishanesi nden gonderdi?i ?iirleri ?brahim Sabri mahlasıyla yayınlıyordu. Nazım da Ilgaz'dan umutla soz ediyordu:

Genclerin icinde cok be?endi?im ?airler var, hepsinin ismini aklımda tutamıyorum, isimleri henuz yer etmedi, ama ?iirlerini pek be?eniyorum. ?oyle aklımda kalanları, sıra tefriki yapmadan sayayım: Dinamo, Suat Ta?er, Rıfat Ilgaz, A. Kadir, Orhan Kemal, Saffet Irgat vesaire... [16] ?

Ayrıca Nazım, ba?ka bir zamanda "kendi sesini bulması" icin Orhan Kemal 'e Ilgaz'ı ornek gostermi?tir. Rıfat Ilgaz, II. Dunya Sava?ı doneminde o?retmenlik yaparken hayatında ve cevresinde gordukleriyle toplumcu bir anlayı?a yoneldi. Halktan biri olması ve halkın cektiklerini kendisinin de cekiyor olması bunu ifade etme iste?i ve ihtiyacı yarattı. Bu amacla cıkardı?ı ilk ?iir kitabı Yarenlik 'te (1943) cevresindeki insan hayatını anlattı. Mesela bu eserindeki "Ali?im" ?iirinde onun edebiyatta durdu?u noktanın izleri oldukca gucludur.

Kasna?ından fırlayan kayı?a
kaptırdın mı kolunu Ali?im!
...
Gidenler gitti Ali?im,
Bo? kaldı ceketin sa? kolu...
...
Varsın duvarda asılı kalsın ba?laman
beklesin mızrabını. [17]

?

Bu ?iirde toplumu bircok acıdan anlatmaktadır ?air. Koyden kente gocten, i?cinin durumuna kadar toplumsal gercekleri irdelerken bir yandan da bu toplumsal gerceklik icinde sıkı?ıp kalan bireyin durumunu da verir. Ne de olsa, Kızlar da emektar saz gibi iki kol ister saracak! ?iirin de kullandı?ı dil ise anlattı?ı konuların tarzına uygun bir ?ekilde sadedir.

Benzer bir anlayı?la yazdı?ı ve ?iirlerin bir kısmı okuldaki o?rencileriyle ilgili olan ikinci kitabı Sınıf (1944) toplatıldı ve Ilgaz hakkında soru?turma ba?latıldı. O donemde sa?lık nedeniyle okuldan izinli olan ?air bir sure saklandıktan sonra teslim oldu ve 6 ay hapiste yattı. Bu donemde ya?adıklarını bir ce?it anı-roman olan Karartma Geceleri 'nde, karakteri Mustafa Ural aracılı?ıyla anlattı.

Ilgaz, 1940'lı ve 50'li yıllarda yo?un bir ?ekilde dergicilikle u?ra?tı. Zaten zamanın ekonomik -ve biraz da siyasi- ?artları daha hacimli eserlere (kitaplara) pek izin vermiyordu. Bu donemde hukumete ve ?ran ?ah'ına hakaretten tekrar hapse girdi. 1950 Af Kanunu yla cıktı. Daha sonradan "Fedailer Mangası" adını alacak bir grup aydın, bir cıkan bir kapanan dergilerde yazmaya devam etmeye calı?ıyorlardı. Ozellikle Rıfat Ilgaz'ın takdir etti?i Nazım Hikmet 'in ana hatlarını ortaya koydu?u toplumcu bir edebiyat anlayı?ı geli?mi?ti. Sabahattin Ali , Aziz Nesin , Omer Faruk Toprak , Hasan ?zzettin Dinamo gibi yazarların ba?ı cekti?i bir akımdı bu.

Bu donemde ozellikle Sabahattin Ali ve Aziz Nesin 'le birlikte cıkardıkları Markopa?a , Turk siyasi edebiyat tarihinde cok onemli bir yere sahiptir. Mizah yoluyla ulkedeki gidi?atı ele?tiren yazılara yer veren yayın kısa surede buyuk ilgi topladı ve iyi bir satı? seviyesine ula?tı. Kapatıldıkca Hur Markopa?a, Yedi-Sekiz Pa?a gibi ba?ka isimlerle tekrar cıkan derginin benzer isimlerle sahteleri dahi turedi. [18] Bu donem Turk yazınında dergicilik donemiydi ve benzer kadrolar surekli olarak farklı dergilerde yazıyorlardı.

1956 yılında ?lhan Selcuk 'un cıkardı?ı Dolmu? dergisinde bir hikaye serisi yayınlamaya ba?ladı. Daha sonra bu yazılar Hababam Sınıfı romanı oldu. Cizimlerini Turhan Selcuk 'un yaptı?ı bu dizi cok tuttu. Yazar "Stepne" takma adıyla yazdı?ı icin bu hikayelerin kime ait oldu?u da ilginc tartı?malar yaratıyordu. Bir sure sonra kendi adıyla bu yazıları topladı?ında bircok insan ona inanmadı. [19] Daha sonra Ilgaz, di?er Hababam Sınıfı oyunlarını da yayınladı.

Rıfat Ilgaz romanlarının co?unu 1970'li yıllarda yazdı. Zaten bu yıllar Turk romanında, ozellikle politik icerikli eserlerde, oldukca uretken bir donemdi. Sevgi Soysal ve Adalet A?ao?lu gibi yazarlar 12 Mart romanı diye tabir edilen turde eserler yazarken Ilgaz daha onceki donemleri de kapsayan eserlere imza attı. Ozellikle Kastamonu hayatını kaleme aldı?ı romanlarında "yerel" edebiyata e?ilim gosteriyor gibi gorunse de, bu eserlerinde anlattı?ı hayatlarla halkın tarihsel surec icerisindeki durumunu i?ledi?i icin halkcı edebiyat cizgisini surdurdu?unu soylemek mumkundur. Tarz olarak da yine bu donemde, Adalet A?ao?lu, Furuzan ve O?uz Atay gibi yazarlarda goruldu?u uzere, modernist edebiyatın ortaya cıkmaya ba?lamasına ra?men, o Toplumcu Gercekci anlayı?ını devam ettirdi.

Yazarın oykuculu?u ozellikle mizah alanında geli?ti. Oykuleri Markopa?a donemlerine gitmektedir. ?lk oyku kitapları olan Radarın Anahtarı ve Don Ki?ot ?stanbul'da 1957 yılında yayınlanmı?lardır. Toplumsal de?i?imleri ve carpıklıkları hicveden bu mizah oykulerine ornek olarak Sosyal Kadınlar Partisi 'ndeki kentle?me ve toplumda kadının yeri uzerine ele?tiriler verilebilir. Biraz da bu nedenle Ilgaz, Hababam Sınıfı eserlerinin film uyarlamalarından cok da memnun olmadı. Bu uyarlamalar eserlerinin toplumsal hiciv kısımlarını eleyip yerine basit bir gulmece anlayı?ı getirdiler.

Ya?amını son donemlerinde yazar ozellikle anı ile cocuk edebiyatı turune a?ırlık verdi. O?retmenlik yıllarından kalma bir idealizmle ozellikle yeni nesle yonelik calı?maları tercih etti. Anıları uzun bir tarihsel gecmi?e ı?ık tutarken (1910'lardan bu yana yazar Turkiye'nin tarihsel gecmi?ini bizzat ya?amı?tır) cocuk romanları yeni bir surec icin hazırlık gorevi goruyordu. Zaten Okutmak Uzerine ?iirinde ?oyle der: [20]

Sınıfın ozanıyım mimli

Hababam Sınıfı'nın yazarıyım unlu
Kim ne derse desin, cocuklar icin yazdım hep.
...
?ki i? tuttum omur boyu koklu.
Cocukları okutmaktı ilk i?im.
?kincisi,
Yazdıklarımı cocuklara okutmak.

?

1980'li yıllarının co?unu panellerde ve imza gunlerinde geciren Ilgaz icin 1990'li yıllarda "plaketler" donemi oldu. Son ?iirini 19 Kasım 1991'de yazdı:

Son ?iirim

Elim eline de?sin
Isıtayım u?uduyse
Bo?a gitmesin son sıcaklı?ım. [21]

?

U?ur Mumcu 'nun oldurulmesini takiben Sivas Madımak Olayı 'nın olması yazarı duygusal acıdan oldukca yordu. Ozellikle bu son donemlerini Mehmet Saydur oldukca detaylı anlatmaktadır. Bu olaylardan kısa bir sure sonra da Ilgaz oldu, 7 Temmuz 1993.

Kastamonu ve Rıfat Ilgaz [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Do?du?u ve yeti?ti?i kent olan Kastamonu 'ya ba?lılı?ını her fırsatta dile getirmi? olan Ilgaz, zaten soyadı devrimiyle kendine bu kentin en buyuk simgesi olan Ilgaz Da?larının ismini soyadı olarak secti (1934). Ozellikle do?du?u Cide ve kulturune ve insanına yapıtlarında yer verdi. Sarı Yazma , Yıldız Karayel , Halime Kaptan ve Karadenizin Kıyıcı?ında gibi romanlarında bu yoreyi tema olarak aldı. Kastamonu ve Cide'de adına etkinlikler duzenlenmektedir.

Rıfat Ilgaz'ın Kastamonu ile ilgili yonlerini en iyi veren kaynaklardan biri, onunla tanı?ıp birlikte calı?malar yapmı? olan Mehmet Saydur 'dur. Ilgaz uzerine bircok ara?tırması olan yazar, onunla anılarını Rıfat Ilgaz'lı Yıllar adlı eserinde yazmı?tır.

Her yıl memleketi olan Cide ilcesinde 7-8-9 Temmuz tarihleri arasında Cide Rıfat Ilgaz Sarı Yazma ve Kultur Sanat Festivali yapılır. Sanatcı her yıl orada konserler, paneller, dinletiler e?li?inde anılır.

Rıfat Ilgaz hayattayken adı Kastamonu Belediyesince Kırkce?me Mahallesi'ndeki bir soka?a, vefatından sonra cezaevinden kultur merkezine donu?turulen binaya verilmi?tir.

Cidede do?du?u ev 2008 yılında Cide Belediyesince aslına uygun restore edilerek Rıfat Ilgaz Muzesi olarak hizmete acılmı?tır.

Eserleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?iir kitapları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • 1943: Yarenlik (1946'da ikinci basımı yapıldı)
  • 1944: Sınıf - Kovu?turmaya u?radı. 6 ay hapis yattı
  • 1947: Ya?adıkca - Toplatıldı
  • 1953: Devam - Toplatıldı
  • 1954: Uskudarda Sabah Oldu
  • 1962: Soluk Solu?a - Yeni ?iir cok azdır, genellikle derleme
  • 1969: Karakılcık
  • 1971: Uzak De?il
  • 1974: Guvercinim Uyur mu
  • 1983: Kula?ımız Kiri?te
  • 1987: Ocak Katırı Alagoz
  • 1995: Cocuk Bahcesi - Cocuklar icin ?iirler
  • 1983: Butun ?iirleri - 9 cilt olarak
  • 2004: Butun ?iirleri: 1927-1991
  • 2021: Cok Kucu?um Daha Ben (Cocuk ?iirleri, Cınar Yayınları)

Romanları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • 1957: Hababam Sınıfı - Once dizi hikaye olarak Dolmu? dergisinde yayınlandı. Sonradan roman olarak toplandı. Film uyarlamalarına esin kayna?ı oldu. Ayrıca tiyatroda da sahnelendi.

Anı kitapları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • 1982: Yoku? Yukarı
  • 1986: Kırk Yıl Once Kırk Yıl Sonra
  • 1992: Dorduncu Boluk: Damian Croft tarafından ?ngilizceye cevrildi, Milet Publishing tarafından yayınlandı.

Ko?e yazarlı?ı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Cart Curt
  • Nerde Kalmı?tık

Oyku kitapları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • 1957: Radarın Anahtarı
  • 1957: Don Ki?ot ?stanbul'da
  • 1962: Kesmeli Bunları
  • 1962: Nerde O Eski Usturalar
  • 1962: Saksa?anın Kuyru?u
  • 1965: ?evket Ustanın Kedisi
  • 1969: Garibin Horozu
  • 1972: Altın Ekicisi
  • 1972: Palavra: Onceden Don Ki?ot ?stanbul'da adıyla yayınlandı.
  • 1972: Tuh Sana
  • 1972: Catal Matal Kac Catal
  • 1972: Bunadı Bu Adam
  • 1972: Ke?
  • 1972: Al Atını
  • 1972: Hababam Sınıfı Uyanıyor
  • 1972: Hababam Sınıfı Baskında
  • 1972: Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
  • 1982: Ru?vetin Alamancası
  • 1983: Sosyal Kadınlar Partisi
  • 1983: Calı? Osman Ciftlik Senin
  • 1990: ?eker Kutusu

Cocuk edebiyatı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Bacaksız Kamyon Surucusu
  • Bacaksız Macera Pe?inde
  • Bacaksız Okulda
  • Bacaksız Paralı Atlet
  • Bacaksız Sigara Kacakcısı
  • Bacaksız Tatil Koyunde
  • Cankurtaran Yılmaz
  • Cocuk Bahcesi (?iir)
  • Kumdan Betona
  • Kucukcekmece Okyanusu
  • Oksuz Civciv

Almanca kitaplar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Tiyatro oyunları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Hababam Sınıfı Ulvi Uraz Tiyatrosu tarafından sahnelendi (1965)
  • Hababam Sınıfı Uyanıyor: Filme cekildi.
  • Hababam Sınıfı Baskında
  • Hababam Sınıfı Sınıfta kaldı: Filme cekildi.
  • Turk Cocukları Turk Cocukları: Catalzeytin Festivali'nde o?renciler tarafından sahnelendi.
  • Catal Matal Kac Catal (1972): Daha sonra Uzun E?ek Oyunu olarak yeniden yazıldı. Catal Matal 1972'de Ordu Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu tarafından, Uzun E?ek ise Cide'de sahnelendi.
  • Abbas Yola Giden: 1993'te Kartal Rıfat Ilgaz Sahnesi Oyuncuları tarafından sahnelendi.

Odulleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Turkiye'de Rıfat Ilgaz [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dunya'da Rıfat Ilgaz [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • 2006-2008 yıllarında Bacaksız (Der Dreikasehoch) serisinin uc kitabı Almanya'da cevrilip Edition Orient tarafından yayımlandı. [22]
  • Dorduncu Boluk kitabı Damian Croft tarafından ?ngilizceye cevrildi ve Milet Publishing tarafından Fourth Company ba?lı?ıyla yayımlandı ( ISBN 978-1-84059-298-6 ).
  • ?iirleri bircok akademik dergide ceviri olarak yayımlandı.
  • Bazı eserleri bolumler halinde yurtdı?ında hazırlanan Turk edebiyatı antolojilerinde ve ara?tırmalarında yer aldı.

Hakkında yazılan eserler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Senarist ve yonetmen Yusuf Kurcenli tarafından sinemaya " Karartma Geceleri " adıyla uyarlandı. Filmin ba?rolu, Tarık Akan tarafından canlandırıldı.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ " ' Kapana kısılmı? dev' ben de kızı Defne" . Aydınlık . 7 Temmuz 2018. 26 Ocak 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Ocak 2020 .  
  2. ^ "Antoloji de Rıfat Ilgaz" . 5 Temmuz 2010 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Haziran 2023 .  
  3. ^ "?iir yazdı hapse atıldı" . Haberturk . 23 Mayıs 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021 .  
  4. ^ "??te yeni yılda o?rencilere okutulacak 100 temel eser" . Hurriyet . 19 Mart 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021 .  
  5. ^ "Turkiye ?? banaksında biyografisi" . 30 Haziran 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 27 Haziran 2015 .  
  6. ^ Mehmet Saydur, Biz de Ya?adık: Dunden bugune Rıfat Ilgaz , s. 10
  7. ^ Asım Bezirci, Rıfat Ilgaz
  8. ^ " ' Hababam Sınıfı'nın babası : Rıfat Ilgaz ' " . Anadolu Ajansı . 31 Mart 2021 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021 .  
  9. ^ Haber7. "Rıfat Ilgaz kimdir? Hababam Sınıfı'nın yazarı Rıfat Ilgaz biyografisi ve eserleri..." Haber7 . 28 Aralık 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021 .  
  10. ^ Saydur, Bizde Ya?adık
  11. ^ https://www.fatmadefneilgaz.com.tr/defne-ilgaz-kimdir/ 31 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  12. ^ Saydur, Biz de Ya?adık, s. 119
  13. ^ Bezirci, Rıfat Ilgaz, s.54
  14. ^ Aydın Ilgaz, Sınıf'ın Efsanesi , s. 144-5
  15. ^ Bezirci, Rıfat Ilgaz, s.69
  16. ^ Asım Bezirci, Temele Gul Dikenler , s.49
  17. ^ Rıfat Ilgaz, Butun ?iirleri (1927-1991)
  18. ^ Mehmet Saydur, Markopa?a Gerce?i
  19. ^ Ilgaz, Sınıf'ın Efsanesi
  20. ^ Ilgaz, Butun ?iirleri (1927-1991)
  21. ^ Ilgaz, Butun ?iirleri
  22. ^ "Unsere Autoren, Herausgeber und Kunstler - Rıfat Ilgaz" (Almanca). Edition Orient. 18 Temmuz 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2021 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]