Rıfat Ilgaz
tam adıyla
Mehmet Rıfat Ilgaz
(8 Mayıs 1911;
[1]
Cide
,
Kastamonu
- 7 Temmuz 1993,
?stanbul
), Turk
?air
,
[2]
romancı
ve
oyku
yazarı.
Ozellikle
Hababam Sınıfı
romanıyla tanındı. Hem yazılarında hem de ki?isel hayatında toplumcu bir cizgi devam ettirdi.
Turkiye
'nin en calkantılı siyasi donemlerinde devam etti?i dergicili?i, aynı donemdeki bircok yazar gibi, onun da adliye koridorlarında ve hapishanede zaman gecirmesine neden oldu.
[3]
Oldukca uretken olan yazın hayatına ?iirden mizah oykulerine, romandan cocuk kitaplarına bircok farklı alanda eser sı?dırdı. Bir zamanlar toplatılan
Karartma Geceleri
eseri 2004 yılında
100 Temel Eser
listesine girdi.
[4]
Yazarın eserleri gunumuzde, o?lu
Aydın Ilgaz
'la birlikte kurdu?u
Cınar Yayınları'ndan
cıkmaktadır. Bu kitapların baskıları
Turkiye ?? Bankası
Kultur Yayınları tarafından yapılmaktadır.
[5]
8 Mayıs 1911 yılında
Kastamonu
'nun
Cide
ilcesinde do?du. Yedi karde?in sonuncusu olan Ilgaz'ın do?um tarihi kesin olarak belli de?ildi. Nufusa gore 8 Mayıs 1911 olan do?um tarihi, annesinin soylemesiyle "derin kar"dadır. Bu da, Ilgaz'ın demesiyle, 1910'un ?ubat'ına rastlamaktadır.
[6]
Ortaokuldayken liseye devam edip universite okumak istemesine ve o?retmenlerinin bu konuda onu desteklemesine ra?men babasının vefatı nedeniyle
Kastamonu Muallim Mektebine
(
o?retmen okulu
) girdi.
[7]
Mezun olduktan sonra
Gerede
ve
Akcakoca
'da ilkokul o?retmenli?i yaptı. 1932'de kızı Gonul do?du. Daha sonra
Gumu?ova
'ya ba?o?retmen olarak atandı. 1933 yılında askere alındı. 1936'da
Ankara
Gazi E?itim Enstitusu
Edebiyat Bolumune girdi ve 1938'de mezun oldu. Mezuniyetinden sonra
Adapazarı
'na atanan Ilgaz,
vereme
yakalandı?ı icin o?retmenlik yapamadan buradan ayrıldı ve
?stanbul
Yakacık Sanatoryumu
na yattı.
[8]
[9]
?stanbul'dayken hem
Karagumruk
Ortaokulunda Turkce o?retmenli?i yapıyor hem de fakultede
felsefe
okuyordu.
II. Dunya Sava?ı
'na denk gelen bu donemler daha sonra edebiyatında da oldukca etkili oldu. Orne?in sava?
Karartma Geceleri
romanının arka planında yo?un olarak hissedilmektedir. 1943 yılında Karagumruk Ortaokulunda bir o?retmenle kavga etti?i icin
Ni?anta?ı
'na suruldu. Aynı yıl a?abeyinin de bulundu?u
Tosya
'da deprem olunca oraya gitti ve daha sonra izlenimlerini gazetede yazdı. Ayrıca bir de bu deneyimi yansıtan
Tosya Zelzelesi
?iirini yazdı.
1944'un Ocak ayında yayımladı?ı
Sınıf
kitabıyla adliyeler ve hapishaneyle tanı?mı? oldu. Bir sure saklanan Ilgaz, 24 Mayıs 1944'te
Birinci ?ubeye
teslim oldu.
[10]
6 aya carptırılan yazar, hapishaneden cıktı?ında hem o?rencili?ini hem de o?retmenli?ini kaybetmi?ti. Sa?lı?ı da oldukca bozulan Ilgaz,
Heybeliada Sanatoryumu
na yattı. 1946 yılında o?retmenli?e kısa bir sureli?ine donse de, sonunda 1947'de temelli olarak bu ?ansı kaybetti. Bununla birlikte sanatoryuma yatabilme hakkını da kaybetmi? oluyordu.
Hayatı dergi ve gazetecilik ile ?iir yazarak geciyordu. 1953 yılında
Devam
kitabı da toplatıldı ve yazar hakkında soru?turma acıldı. 27 Mayıs'tan hemen once gonderilmesi planlanan surgunden
27 Mayıs 1960 askeri mudahalesiyle
kurtuldu. 1966'da Ilgaz'ın oyunla?tırdı?ı
Hababam Sınıfı
romanı
Ulvi Uraz Tiyatro Toplulu?u
tarafından sahnelendi. Aynı oyun 1969 yılında
?stanbul Tiyatrosu
'nda sahneye kondu. Aynı yıl
Catal Matal
oyunu da
Ankara Sanat Tiyatrosu
'nda sahnelendi.
Yazar
Afet Muhteremo?lu
ile olan evlili?inden, 22 Eylul 1971'de kızı Fatma Defne Ilgaz
[11]
do?du. Aynı yıl
Basın ?eref Kartı
aldı. Bu yıl ayrıca
Sınıf Yayınları
'nı kuran yazar kendi kitaplarını yayımlamaya ba?ladı. ?lk denendi?inde sansure takılan Hababam Sınıfı,
Umur Bugay
'ın
senaryosuyla
sansurden gecti ve
Ertem E?ilmez'in
yonetmenli?inde cekildi. Fakat yazar bu durumdan ho?nut de?ildi, cunku sansurden gecmeyi ba?aran senaryo eserin butun toplumsal ele?tirilerinden arıtılmı? ve sadece e?lencelik bir komedi haline getirilmi?ti.
[12]
“
|
Onlar, Hababam Sınıfı'nın ozune saygı gosterilerek cevrilmi? filmler de?ildi. ?ceri?i bakımından, tezi bakımından aykırı. Ben e?itimi ele?tiririm. Kopyacılı?ı, ezbercili?i... Senaryoyu yazanlar o?renci velilerine ba?lıyorlar cıkı?maya. [...] Hemen dava actım.
|
?
|
|
Filmin ba?arısından sonra 6 film daha yapıldı. 1974'te emekli olan Ilgaz,
Cide
'ye yerle?ti.
12 Eylul
(1980) doneminde Cide'de bulunan Rıfat Ilgaz surekli tehdit ya da rahatsız ediliyordu. Orne?in, bir gun oturdu?u evin kar?ısındaki binaya Rıfat Ilgaz evden atılmadı?ı takdirde evin taranaca?ına dair not asılır.
28 Mayıs 1981 gecesi Rıfat Ilgaz
Yıldız Karayel
romanını yazmaktayken gozaltına alındı.
[13]
Gozleri ba?lanarak ve zincirlenerek merkeze kadar yurutulen yazar,
Kastamonu
,
Et Balık Kurumu
mezbahasından bozma hapishaneye kondu.
[14]
Doktor muayenesi isteyerek hastalı?ını kanıtlayınca jandarma tarafından
Ballıda? Sanatoryumu
na yatırıldı. Gozaltına alınmasının belirli bir nedeni zaten bulunmamaktaydı ve genel sorgudan sonra serbest bırakıldı. O?lu Aydın Ilgaz ile ya?amak uzere
?stanbul
'a dondu.
Oncelikli olarak ?iir ve oyku olmak uzere yazmaya devam etti. Adına etkinlikler ve festivaller duzenlendi.
Fikri Sa?lar
'ın Kultur Bakanlı?ı doneminde devlet tarafından bir ce?it itibar iadesi olacak ?ekilde
Kultur Bakanlı?ı
plaketi verildi.
2 Temmuz
Sivas Madımak Olayı
'nda ba?ta yakın dostu
Asım Bezirci
olmak uzere bircok ki?inin katledildi?i haberine cok uzulen Ilgaz, bundan 5 gun sonra, 7 Temmuz 1993'te evinde oldu ve
Zincirlikuyu Mezarlı?ı
'na, Asım Bezirci'nin yanına defnedildi.
Rıfat Ilgaz, edebiyat hayatına 1926 yılında
Kastamonu
Nazikter
gazetesinde yayınlanan "Sevgilimin Mezarında" ?iiriyle ba?ladı. Bu ?iiri yazdı?ında henuz on be? ya?ında olan ?air, o donemlerde Mehmet Rıfat imzası ile yazıyordu. Hatta Kastamonu'dan gecmekte olan
Faruk Nafiz
'in ilgisini cekmeyi ba?ardı. Bir sure tarz olarak ki?isel ?iirler yazsa da -ki bunlar
Varlık
,
Olu?
gibi dergilerde yayınlandı- daha sonra hicbirini kitaplarına almadı. Ona gore bu ?iirler gozu kapalı ya?adı?ı yılların ifadesiydi.
[15]
Bir sure ?iir tekni?ine yeni bir soluk getirdi?ine inandı?ı
Nazım Hikmet
ile calı?tı. Onun
Bursa Hapishanesi
nden gonderdi?i ?iirleri ?brahim Sabri mahlasıyla yayınlıyordu. Nazım da Ilgaz'dan umutla soz ediyordu:
“
|
Genclerin icinde cok be?endi?im ?airler var, hepsinin ismini aklımda tutamıyorum, isimleri henuz yer etmedi, ama ?iirlerini pek be?eniyorum. ?oyle aklımda kalanları, sıra tefriki yapmadan sayayım: Dinamo, Suat Ta?er, Rıfat Ilgaz, A. Kadir, Orhan Kemal, Saffet Irgat vesaire...
[16]
|
?
|
|
Ayrıca Nazım, ba?ka bir zamanda "kendi sesini bulması" icin
Orhan Kemal
'e Ilgaz'ı ornek gostermi?tir. Rıfat Ilgaz, II. Dunya Sava?ı doneminde o?retmenlik yaparken hayatında ve cevresinde gordukleriyle toplumcu bir anlayı?a yoneldi. Halktan biri olması ve halkın cektiklerini kendisinin de cekiyor olması bunu ifade etme iste?i ve ihtiyacı yarattı. Bu amacla cıkardı?ı ilk ?iir kitabı
Yarenlik
'te (1943) cevresindeki insan hayatını anlattı. Mesela bu eserindeki "Ali?im" ?iirinde onun edebiyatta durdu?u noktanın izleri oldukca gucludur.
“
|
Kasna?ından fırlayan kayı?a
kaptırdın mı kolunu Ali?im!
...
Gidenler gitti Ali?im,
Bo? kaldı ceketin sa? kolu...
...
Varsın duvarda asılı kalsın ba?laman
beklesin mızrabını.
[17]
|
?
|
|
Bu ?iirde toplumu bircok acıdan anlatmaktadır ?air. Koyden kente gocten, i?cinin durumuna kadar toplumsal gercekleri irdelerken bir yandan da bu toplumsal gerceklik icinde sıkı?ıp kalan bireyin durumunu da verir. Ne de olsa,
Kızlar da emektar saz gibi iki kol ister saracak!
?iirin de kullandı?ı dil ise anlattı?ı konuların tarzına uygun bir ?ekilde sadedir.
Benzer bir anlayı?la yazdı?ı ve ?iirlerin bir kısmı okuldaki o?rencileriyle ilgili olan ikinci kitabı
Sınıf
(1944) toplatıldı ve Ilgaz hakkında soru?turma ba?latıldı. O donemde sa?lık nedeniyle okuldan izinli olan ?air bir sure saklandıktan sonra teslim oldu ve 6 ay hapiste yattı. Bu donemde ya?adıklarını bir ce?it anı-roman olan
Karartma Geceleri
'nde, karakteri
Mustafa Ural
aracılı?ıyla anlattı.
Ilgaz, 1940'lı ve 50'li yıllarda yo?un bir ?ekilde dergicilikle u?ra?tı. Zaten zamanın ekonomik -ve biraz da siyasi- ?artları daha hacimli eserlere (kitaplara) pek izin vermiyordu. Bu donemde hukumete ve ?ran ?ah'ına hakaretten tekrar hapse girdi. 1950
Af Kanunu
yla cıktı. Daha sonradan "Fedailer Mangası" adını alacak bir grup aydın, bir cıkan bir kapanan dergilerde yazmaya devam etmeye calı?ıyorlardı. Ozellikle Rıfat Ilgaz'ın takdir etti?i
Nazım Hikmet
'in ana hatlarını ortaya koydu?u toplumcu bir edebiyat anlayı?ı geli?mi?ti.
Sabahattin Ali
,
Aziz Nesin
,
Omer Faruk Toprak
,
Hasan ?zzettin Dinamo
gibi yazarların ba?ı cekti?i bir akımdı bu.
Bu donemde ozellikle
Sabahattin Ali
ve
Aziz Nesin
'le birlikte cıkardıkları
Markopa?a
, Turk siyasi edebiyat tarihinde cok onemli bir yere sahiptir. Mizah yoluyla ulkedeki gidi?atı ele?tiren yazılara yer veren yayın kısa surede buyuk ilgi topladı ve iyi bir satı? seviyesine ula?tı. Kapatıldıkca
Hur Markopa?a, Yedi-Sekiz Pa?a
gibi ba?ka isimlerle tekrar cıkan derginin benzer isimlerle sahteleri dahi turedi.
[18]
Bu donem Turk yazınında dergicilik donemiydi ve benzer kadrolar surekli olarak farklı dergilerde yazıyorlardı.
1956 yılında
?lhan Selcuk
'un cıkardı?ı
Dolmu?
dergisinde bir hikaye serisi yayınlamaya ba?ladı. Daha sonra bu yazılar
Hababam Sınıfı
romanı oldu. Cizimlerini
Turhan Selcuk
'un yaptı?ı bu dizi cok tuttu. Yazar "Stepne" takma adıyla yazdı?ı icin bu hikayelerin kime ait oldu?u da ilginc tartı?malar yaratıyordu. Bir sure sonra kendi adıyla bu yazıları topladı?ında bircok insan ona inanmadı.
[19]
Daha sonra Ilgaz, di?er
Hababam Sınıfı
oyunlarını da yayınladı.
Rıfat Ilgaz romanlarının co?unu 1970'li yıllarda yazdı. Zaten bu yıllar Turk romanında, ozellikle politik icerikli eserlerde, oldukca uretken bir donemdi.
Sevgi Soysal
ve
Adalet A?ao?lu
gibi yazarlar
12 Mart
romanı diye tabir edilen turde eserler yazarken Ilgaz daha onceki donemleri de kapsayan eserlere imza attı. Ozellikle
Kastamonu
hayatını kaleme aldı?ı romanlarında "yerel" edebiyata e?ilim gosteriyor gibi gorunse de, bu eserlerinde anlattı?ı hayatlarla halkın tarihsel surec icerisindeki durumunu i?ledi?i icin halkcı edebiyat cizgisini surdurdu?unu soylemek mumkundur. Tarz olarak da yine bu donemde, Adalet A?ao?lu,
Furuzan
ve
O?uz Atay
gibi yazarlarda goruldu?u uzere,
modernist
edebiyatın ortaya cıkmaya ba?lamasına ra?men, o
Toplumcu Gercekci
anlayı?ını devam ettirdi.
Yazarın oykuculu?u ozellikle
mizah
alanında geli?ti. Oykuleri Markopa?a donemlerine gitmektedir. ?lk oyku kitapları olan
Radarın Anahtarı
ve
Don Ki?ot ?stanbul'da
1957 yılında yayınlanmı?lardır. Toplumsal de?i?imleri ve carpıklıkları hicveden bu mizah oykulerine ornek olarak
Sosyal Kadınlar Partisi
'ndeki kentle?me ve toplumda kadının yeri uzerine ele?tiriler verilebilir. Biraz da bu nedenle Ilgaz, Hababam Sınıfı eserlerinin film uyarlamalarından cok da memnun olmadı. Bu uyarlamalar eserlerinin toplumsal hiciv kısımlarını eleyip yerine basit bir gulmece anlayı?ı getirdiler.
Ya?amını son donemlerinde yazar ozellikle
anı
ile
cocuk edebiyatı
turune a?ırlık verdi. O?retmenlik yıllarından kalma bir idealizmle ozellikle yeni nesle yonelik calı?maları tercih etti. Anıları uzun bir tarihsel gecmi?e ı?ık tutarken (1910'lardan bu yana yazar Turkiye'nin tarihsel gecmi?ini bizzat ya?amı?tır) cocuk romanları yeni bir surec icin hazırlık gorevi goruyordu. Zaten
Okutmak Uzerine
?iirinde ?oyle der:
[20]
“
|
Sınıfın ozanıyım mimli
Hababam Sınıfı'nın yazarıyım unlu
Kim ne derse desin, cocuklar icin yazdım hep.
...
?ki i? tuttum omur boyu koklu.
Cocukları okutmaktı ilk i?im.
?kincisi,
Yazdıklarımı cocuklara okutmak.
|
?
|
|
1980'li yıllarının co?unu panellerde ve imza gunlerinde geciren Ilgaz icin 1990'li yıllarda "plaketler" donemi oldu. Son ?iirini 19 Kasım 1991'de yazdı:
“
|
Son ?iirim
Elim eline de?sin
Isıtayım u?uduyse
Bo?a gitmesin son sıcaklı?ım.
[21]
|
?
|
|
U?ur Mumcu
'nun oldurulmesini takiben
Sivas Madımak Olayı
'nın olması yazarı duygusal acıdan oldukca yordu. Ozellikle bu son donemlerini
Mehmet Saydur
oldukca detaylı anlatmaktadır. Bu olaylardan kısa bir sure sonra da Ilgaz oldu, 7 Temmuz 1993.
Do?du?u ve yeti?ti?i kent olan
Kastamonu
'ya ba?lılı?ını her fırsatta dile getirmi? olan Ilgaz, zaten soyadı devrimiyle kendine bu kentin en buyuk simgesi olan
Ilgaz Da?larının
ismini soyadı olarak secti (1934). Ozellikle do?du?u
Cide
ve kulturune ve insanına yapıtlarında yer verdi.
Sarı Yazma
,
Yıldız Karayel
,
Halime Kaptan
ve
Karadenizin Kıyıcı?ında
gibi romanlarında bu yoreyi tema olarak aldı. Kastamonu ve Cide'de adına etkinlikler duzenlenmektedir.
Rıfat Ilgaz'ın
Kastamonu
ile ilgili yonlerini en iyi veren kaynaklardan biri, onunla tanı?ıp birlikte calı?malar yapmı? olan
Mehmet Saydur
'dur. Ilgaz uzerine bircok ara?tırması olan yazar, onunla anılarını
Rıfat Ilgaz'lı Yıllar
adlı eserinde yazmı?tır.
Her yıl memleketi olan Cide ilcesinde 7-8-9 Temmuz tarihleri arasında Cide Rıfat Ilgaz Sarı Yazma ve Kultur Sanat Festivali yapılır. Sanatcı her yıl orada konserler, paneller, dinletiler e?li?inde anılır.
Rıfat Ilgaz hayattayken adı Kastamonu Belediyesince Kırkce?me Mahallesi'ndeki bir soka?a, vefatından sonra cezaevinden kultur merkezine donu?turulen binaya verilmi?tir.
Cidede
do?du?u ev 2008 yılında Cide Belediyesince aslına uygun restore edilerek Rıfat Ilgaz Muzesi olarak hizmete acılmı?tır.
- 1943: Yarenlik (1946'da ikinci basımı yapıldı)
- 1944:
Sınıf
- Kovu?turmaya u?radı. 6 ay hapis yattı
- 1947: Ya?adıkca - Toplatıldı
- 1953: Devam - Toplatıldı
- 1954: Uskudarda Sabah Oldu
- 1962: Soluk Solu?a - Yeni ?iir cok azdır, genellikle derleme
- 1969: Karakılcık
- 1971: Uzak De?il
- 1974: Guvercinim Uyur mu
- 1983: Kula?ımız Kiri?te
- 1987: Ocak Katırı Alagoz
- 1995: Cocuk Bahcesi - Cocuklar icin ?iirler
- 1983: Butun ?iirleri - 9 cilt olarak
- 2004: Butun ?iirleri: 1927-1991
- 2021: Cok Kucu?um Daha Ben (Cocuk ?iirleri, Cınar Yayınları)
- 1957:
Hababam Sınıfı
- Once dizi hikaye olarak
Dolmu?
dergisinde yayınlandı. Sonradan roman olarak toplandı. Film uyarlamalarına esin kayna?ı oldu. Ayrıca tiyatroda da sahnelendi.
- 1982: Yoku? Yukarı
- 1986: Kırk Yıl Once Kırk Yıl Sonra
- 1992: Dorduncu Boluk: Damian Croft tarafından ?ngilizceye cevrildi, Milet Publishing tarafından yayınlandı.
- Cart Curt
- Nerde Kalmı?tık
- 1957: Radarın Anahtarı
- 1957: Don Ki?ot ?stanbul'da
- 1962: Kesmeli Bunları
- 1962: Nerde O Eski Usturalar
- 1962: Saksa?anın Kuyru?u
- 1965: ?evket Ustanın Kedisi
- 1969: Garibin Horozu
- 1972: Altın Ekicisi
- 1972: Palavra: Onceden
Don Ki?ot ?stanbul'da
adıyla yayınlandı.
- 1972: Tuh Sana
- 1972: Catal Matal Kac Catal
- 1972: Bunadı Bu Adam
- 1972: Ke?
- 1972: Al Atını
- 1972: Hababam Sınıfı Uyanıyor
- 1972: Hababam Sınıfı Baskında
- 1972: Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
- 1982: Ru?vetin Alamancası
- 1983: Sosyal Kadınlar Partisi
- 1983: Calı? Osman Ciftlik Senin
- 1990: ?eker Kutusu
- Bacaksız Kamyon Surucusu
- Bacaksız Macera Pe?inde
- Bacaksız Okulda
- Bacaksız Paralı Atlet
- Bacaksız Sigara Kacakcısı
- Bacaksız Tatil Koyunde
- Cankurtaran Yılmaz
- Cocuk Bahcesi (?iir)
- Kumdan Betona
- Kucukcekmece Okyanusu
- Oksuz Civciv
- Hababam Sınıfı Ulvi Uraz Tiyatrosu tarafından sahnelendi (1965)
- Hababam Sınıfı Uyanıyor: Filme cekildi.
- Hababam Sınıfı Baskında
- Hababam Sınıfı Sınıfta kaldı: Filme cekildi.
- Turk Cocukları Turk Cocukları: Catalzeytin Festivali'nde o?renciler tarafından sahnelendi.
- Catal Matal Kac Catal (1972): Daha sonra
Uzun E?ek Oyunu
olarak yeniden yazıldı.
Catal Matal
1972'de
Ordu Belediyesi
Karadeniz Tiyatrosu tarafından,
Uzun E?ek
ise Cide'de sahnelendi.
- Abbas Yola Giden: 1993'te Kartal Rıfat Ilgaz Sahnesi Oyuncuları tarafından sahnelendi.
- Her yıl oldu?u gun olan 7 Temmuz'da,
Cide
,
Kastamonu
'da adına
Sarı Yazma Festivali
duzenlenmektedir.
- Adına
?iir odulu
verilmektedir.
- 6 Aralık 1982'de
?stanbul ?an Muzikholu
'nde 55. sanat ve 70. ya? gunu kutlandı.
- 1984'te
Cide Postası
gazetesi ve Cınar Yayınları tarafından ortak olarak, Rıfat Ilgaz-Cide Edebiyat Odulu verildi. Kazanan "Sekizinci Renk" ?iiriyle,
Seval Esaslı
'dır.
- 1986'da aynı odul
mizah hikayesi
dalında
Muzeffer Abayhan
'a verildi.
- 28 Nisan 1986'da
Harbiye Konak Sineması
'nda 75. ya? gunu kutlandı.
- 12 Mart 1990'da
Turkiye Yazarlar Sendikası
,
?stanbul Karaca Tiyatro
'da Ilgaz'ın da katıldı?ı
Ustalarla Birlikte
gecesi duzenledi.
- Karartma Geceleri
romanı
Yusuf Kurcenli
tarafından filme cekildi. Mustafa Ural rolunu,
Tarık Akan
oynadı. Film bircok odul aldı.
- Kastamonu
'da, 2 Mayıs 1991'de eskiden oturdu?u soka?a adı verildi. Ayrıca adına bir sure oturdu?u (
Atakoy, ?stanbul
)'da bir bulvar ve
?ncirli
Bakırkoy
'de bir kutuphane bulunmaktadır. Do?du?u memleket olan Cide'deki bir caddeye de Rıfat Ilgaz Caddesi adı verildi.
- 11-19 Aralık 1991 tarihleri arasında Turk Yazarlar Sendikası ve
PEN Yazarlar Derne?i
tarafından
?stanbul
,
?zmir
,
Ankara
ve
Kastamonu
'da 80. ya? gunu etkinlikleri duzenlendi.
- Bakırkoy Belediyesi'nce adı verilen kultur merkezi,
Bahcelievler
Belediyesi'nin ayrılmasıyla ba?ına gecen
Refah Partisi
tarafından
Necip Fazıl Kısakurek
olarak yeniden adlandırıldı. Siyasi oldu?u acık olan bu eylem basında tepki topladı.
- 10-12 Mayıs 2006'da
Ankara Universitesi
,
Kastamonu Meslek Yuksek Okulu
'nda Rıfat Ilgaz Sempozyumu duzenlendi.
- 12.Cide Rıfat Ilgaz Sarıyazma Kultur ve Sanat Festivalin'de do?du?u ev Rıfat Ilgaz Kultur ve Sanatevi olarak acıldı (6 Temmuz 2007)
- T.C. Kastamonu Universitesi Cide Rıfat Ilgaz Meslek Yuksekokulu acıldı. (21 Ekim 2008)
- 2006-2008 yıllarında
Bacaksız
(Der Dreikasehoch) serisinin uc kitabı Almanya'da cevrilip Edition Orient tarafından yayımlandı.
[22]
- Dorduncu Boluk
kitabı Damian Croft tarafından ?ngilizceye cevrildi ve Milet Publishing tarafından
Fourth Company
ba?lı?ıyla yayımlandı (
ISBN 978-1-84059-298-6
).
- ?iirleri bircok akademik dergide ceviri olarak yayımlandı.
- Bazı eserleri bolumler halinde yurtdı?ında hazırlanan Turk edebiyatı
antolojilerinde
ve ara?tırmalarında yer aldı.
- ^
"
'
Kapana kısılmı? dev' ben de kızı Defne"
.
Aydınlık
. 7 Temmuz 2018. 26 Ocak 2020 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
26 Ocak
2020
.
- ^
"Antoloji de Rıfat Ilgaz"
. 5 Temmuz 2010 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
14 Haziran
2023
.
- ^
"?iir yazdı hapse atıldı"
.
Haberturk
. 23 Mayıs 2020 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021
.
- ^
"??te yeni yılda o?rencilere okutulacak 100 temel eser"
.
Hurriyet
. 19 Mart 2018 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021
.
- ^
"Turkiye ?? banaksında biyografisi"
. 30 Haziran 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Haziran
2015
.
- ^
Mehmet Saydur,
Biz de Ya?adık: Dunden bugune Rıfat Ilgaz
, s. 10
- ^
Asım Bezirci,
Rıfat Ilgaz
- ^
"
'
Hababam Sınıfı'nın babası : Rıfat Ilgaz
'
"
.
Anadolu Ajansı
. 31 Mart 2021 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021
.
- ^
Haber7.
"Rıfat Ilgaz kimdir? Hababam Sınıfı'nın yazarı Rıfat Ilgaz biyografisi ve eserleri..."
Haber7
. 28 Aralık 2019 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 13 ?ubat 2021
.
- ^
Saydur, Bizde Ya?adık
- ^
https://www.fatmadefneilgaz.com.tr/defne-ilgaz-kimdir/
31 Ocak 2023 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
Saydur, Biz de Ya?adık, s. 119
- ^
Bezirci, Rıfat Ilgaz, s.54
- ^
Aydın Ilgaz,
Sınıf'ın Efsanesi
, s. 144-5
- ^
Bezirci, Rıfat Ilgaz, s.69
- ^
Asım Bezirci,
Temele Gul Dikenler
, s.49
- ^
Rıfat Ilgaz,
Butun ?iirleri (1927-1991)
- ^
Mehmet Saydur,
Markopa?a Gerce?i
- ^
Ilgaz, Sınıf'ın Efsanesi
- ^
Ilgaz, Butun ?iirleri (1927-1991)
- ^
Ilgaz, Butun ?iirleri
- ^
"Unsere Autoren, Herausgeber und Kunstler - Rıfat Ilgaz"
(Almanca). Edition Orient. 18 Temmuz 2011 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 28 Kasım 2021
.
|
---|
Roman
| |
---|
?iir
| |
---|
Oyun
| |
---|
Oyku
| |
---|
Cocuk
| |
---|
Anı
| |
---|
Guncel
| |
---|
|
---|
1972 - 1989
| |
---|
1990 - 2009
| |
---|
2010 -
| |
---|