Man Adası

Man Adası
Manca : **Ellan Vannin**
**Isle of Man**
Man Adası Manca : Ellan Vannin ; Isle of Man
	Bayrak Arma
	Slogan ; Latince : Quocunque Jeceris Stabit ( Latince ) ; Whithersoever you throw it, it will stand. ( ?ngilizce )
	Milli mar? ; " O Land of Our Birth " ; " Manca : Arrane Ashoonagh dy Vannin " ( Manca ) Kraliyet mar?ı ; " God Save the King "
Ba?kent	Douglas Manca : (Doolish)
En buyuk	Ba?kent
Resmi dil(ler)	?ngilizce , Man dili
Demonim	Manx
Hukumet	Britanya ba?ımlı toprakları Parlamenter cumhuriyet ( Anayasal Monar?i )
? Lord of Mann
? Lord of Mann	III. Charles
? Vali	Richard Gozney
? Ba?bakan	Howard Quayle
? Tynwald Ba?kanı	Stephen Rodan
Tarihce
? Britanya'ya ba?lı ada
? Britanya'ya ba?lı ada	1765
? Su (%)	0
Nufus
? 2011 sayımı	84.497
GSY?H ( SAGP )	2014 tahmini
? Toplam	4,51 milyar $
? Ki?i ba?ına	84.600 $
?GE (2010)	0.849 ; cok yuksek · 14.
Para birimi	?ngiliz sterlini 1 ( GBP )
Zaman dilimi	UTC +0 ( GMT )
? Yaz ( YSU )	UTC +1
Telefon kodu	+44 ( STD kodu (0) 1624)
?nternet alan adı	.im
	Man Adası kendi sterlin banknotları ve madeni paralarını cıkarır. ;

Man Adası ( ?ngilizce : Isle of Man , Manca : Ellan Vannin ), ?rlanda Denizi 'nde, Britanya Adaları 'nın co?rafi merkezinde yer alan ada. Birle?ik Krallık 'a dahil olmamakla beraber tac toprakları olarak kraliyete ba?lıdır. ( ?ngilizce : crown dependency ).

Koken bilimi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ada gunumuzdeki adını tarihi Mann Krallı?ı 'ndan alır. Bir iddiaya gore Mann adı, adayı korudu?una inanılan Manannan mac Lir adlı Kelt deniz tanrısının adından gelir. ^[4]

Tarihce [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Man Adası ilk kez 8. yuzyılda Viking yerle?im yeri olarak kullanılmaya ba?landı. 1079'da Godred Crovan tarafından Mann ve Adalar adlı Nors krallı?ı kuruldu. 1266'da Norvec Kralı IV. Magnus tarafından Perth Antla?ması uyarınca ?skocya 'ya bırakıldı. 14. yuzyılda ?ngiliz egemenli?ine girdi ve 1765'te Birle?ik Krallık 'a ba?landı.

Yonetim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Man Adası ic i?lerinde ba?ımsız, dı? i?lerinde Birle?ik Krallık 'a ba?lıdır. Birle?ik Krallık Kralı III. Charles aynı zamanda Man Adası'nın devlet ba?kanıdır . Kralicenin adada kullanılan unvanı "Man'ın Efendisi"dir. Bu unvan her iki cinsiyet icin de kullanılabilir. Bununla birlikte BK ve Hindistan kralicesi Victoria , "Man'ın Hanımefendisi" unvanını kullanmayı ye?lemi?tir.

Adanın resmi olarak yonetimi devlet ba?kanı olan kralicenin vekili konumundaki bir valiye (?ngilizce: Lieutenant Governor) ba?lıdır; fakat son zamanlarda bu merci, adanın yurutme organı olmaktan cıkmı? ve daha cok seremoniler ile ili?kili devlet ba?kanı rolunu almı?tır.

Resmi olarak Man Adası egemenli?i, adı Tynwald olan, bir parlamentoya dayanır. Tynwald 'ın 1000 yılı a?kın bir gecmi?i oldu?u ve dunyada en eski parlamento tipindeki yasama organı oldu?una dair belgeler bulunmaktadır. Tynwald Parlamentosu'nun iki bolumu bulunur: House of Keys (Anahtarlar Evi) ve Yasama Konseyi . Anahtarlar Evi 5 yılda bir yapılan secimle gelen 24 mebus uyeden olu?ur. Yasama Konseyi ise Tynwald Ba?kanı, Ba?savcı (Attorney-General), Anglikan Sodor ve Man Ba?piskoposu, 3 tayinle secilmi? ki?i ve Anahtarlar Evi tarafından secilen 8 mebustan olu?ur. Genellikle Man Adası yasama organı Birle?ik Krallık Parlamentosu'ndan gecen yasaları aynen kabul eder; ama bazı konularda ozerk yasalar cıkarır. Orne?in; Man Adası asgari evlenme ve otomobil kullanabilme ya?ı 16'dır (Birle?ik Krallık'taysa 18)

Tynwald'da co?unlu?u bulunan parti ba?kanı bir Man Adası Hukumeti olu?turur. Man Adası Hukumeti Ba?kanı, secti?i Bakanlar Heyeti ve Man Adası devlet daireleri ba?kanları ile birlikte adanın yurutme mercileridir. ^[5]

Man Adası, Avrupa Birli?i uyesi de?ildir; ancak AB ile yapılan anla?malar uyarınca sınırlı ?ekilde gumruksuz mal dola?ımına izin verilmektedir. AB vatanda?ları adada serbestce seyahat ve ikamet edebilir; ama calı?amaz. Man Adası vatanda?larının da AB'de calı?ması sınırlandırılmı?tır. ^[6] Birle?ik Krallık'ın Avrupa Birli?i'nden ayrılmasının ada uzerinde ne etkiye sahip olaca?ı belirsizdir. ^[7]

Man Adası bayra?ı ve devlet arması bir ucgen ?eklini alan uc bacak gostermektedir. Man Adası kuyruksuz kedisi ile me?hurdur. Bu uc bacaklı ?ekil ve kedilerin neden kuyruksuz oldu?una dair bircok yerel efsane vardır.

Ekonomi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Man Adası, du?uk vergilere sahip bir ekonomidir. Adada de?er artı? kazancı vergisi , varlık vergisi , damga vergisi ve veraset vergisi uygulanmamaktadır. ^[8] Uygulanan en yuksek gelir vergisi oranı %20'dir. ^[9] Neredeyse her turlu gelir icin kurumlar vergisi %0'dır, bunun istisnası %10 vergi alınan bankaların elde etti?i kar ve adada yer alan ta?ınmaz maldan elde edilen gelirdir. ^[10]^[11] Bu nedenle ada vergi cenneti olarak unlenmi?, buna kar?ılık olarak onlarca ulkeyle vergi bilgisi de?i?imi antla?maları imzalayıp 2009 yılında OECD tarafından uluslararası vergi standartlarına uygunlu?u gosteren beyaz listeye eklenmi?tir. ^[12]

Adanın gayri safi yurt ici hasılasına en buyuk katkı adada yurutulen offshore bankacılık dolayısıyla finans sektoru tarafından sa?lanmaktadır. I?ıkcılık ba?ta olmak uzere uretim ve turizm sektorleri ada ekonomisine katkıda bulunan di?er sektorlerdir. Tarım ve balıkcılık tarihsel olarak onem arz etse de ekonomiye katkıları azalmı?tır. ^[12]^[13]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 26 Aralık 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Haziran 2010 .
^ "National income" (?ngilizce). Man Adası Hukumeti. 1 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .
^ "GDP Per Capita (PPP)" (?ngilizce). CIA World Factbook. 23 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .
^ Kaynak: Man Adası hakkında bilgilerinin toplanmı? oldu?u ciddi ve inanılır ?nternet sitesinin adanın adı hakkındaki bolumu: http://www.isle-of-man.com/manxnotebook/history/name_man.htm 28 Mayıs 2009 ^{[Tarih uyu?muyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce) (Eri?im tarihi: 17.5.2009)
^ http://www.gov.im/ 16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . Man Adası hukumetinin resmi internet sitesine ve Man Adası bilgi kılavuzunda hukumet maddesine http://www.iomguide.com/government.php 1 Mayıs 2009 ^{[Tarih uyu?muyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . bakınız.
^ "Manx government explanation of Protocol 3" (PDF) . Gov.im . 10 Eylul 2008 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .
^ "Legislating for the United Kingdom's withdrawal from the European Union" (PDF) . Department for Exiting the European Union. 30 Mart 2017. 25 Nisan 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .
^ "Financial Services Sector - Isle of Man. Where You Can" . Gov.im . 19 Nisan 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2015 .
^ "Interview With Brian Donegan, Director Of Foreign Investment, Isle Of Man Government" . OnlinePersonalsWatch. 1 Temmuz 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Nisan 2013 .
^ "New Assessor of Income Tax ? Isle of Man Government" . Gov.im . 30 Eylul 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .
^ "Forget Monaco: Isle of Man cuts tax to tempt super-rich ? Tax, Money" . Money.independent.co.uk . 10 Mayıs 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .
^ ^a ^b "Kılıcdaro?lu'nun bahsetti?i Man Adası hakkında merak edilenler" . BBC Turkce. 1 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .
^ "Banking Sector of the Isle of Man" . Thebanks.eu . 11 Kasım 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Yarı ozerk Man Adası Hukumeti nin resmi websitesi 16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce) (Eri?im tarihi:17.5.2009).
Man Adası kılavuzu 1 Mayıs 2009 ^{[Tarih uyu?muyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce) (Eri?im tarihi:17.5.2009).
Man Adası ile ili?kili konular icin ozel websitesi 23 Mayıs 2009 ^{[Tarih uyu?muyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce) (Eri?im tarihi:17.5.2009).

[1] "Ar?ivlenmi? kopya" . 26 Aralık 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Haziran 2010 .

[2] "National income" (?ngilizce). Man Adası Hukumeti. 1 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .

[3] "GDP Per Capita (PPP)" (?ngilizce). CIA World Factbook. 23 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .

[4] Kaynak: Man Adası hakkında bilgilerinin toplanmı? oldu?u ciddi ve inanılır ?nternet sitesinin adanın adı hakkındaki bolumu: http://www.isle-of-man.com/manxnotebook/history/name_man.htm 28 Mayıs 2009 ^{[Tarih uyu?muyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce) (Eri?im tarihi: 17.5.2009)

[5] ttp://www.gov.im/ 16 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . Man Adası hukumetinin resmi internet sitesine ve Man Adası bilgi kılavuzunda hukumet maddesine http://www.iomguide.com/government.php 1 Mayıs 2009 ^{[Tarih uyu?muyor]} tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . bakınız.

[6] "Manx government explanation of Protocol 3" (PDF) . Gov.im . 10 Eylul 2008 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .

[GRBWP-7] "Legislating for the United Kingdom's withdrawal from the European Union" (PDF) . Department for Exiting the European Union. 30 Mart 2017. 25 Nisan 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .

[8] "Financial Services Sector - Isle of Man. Where You Can" . Gov.im . 19 Nisan 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 ?ubat 2015 .

[opw-9] "Interview With Brian Donegan, Director Of Foreign Investment, Isle Of Man Government" . OnlinePersonalsWatch. 1 Temmuz 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Nisan 2013 .

[10] "New Assessor of Income Tax ? Isle of Man Government" . Gov.im . 30 Eylul 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .

[11] "Forget Monaco: Isle of Man cuts tax to tempt super-rich ? Tax, Money" . Money.independent.co.uk . 10 Mayıs 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .

[bbc-12] "Kılıcdaro?lu'nun bahsetti?i Man Adası hakkında merak edilenler" . BBC Turkce. 1 Aralık 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 28 Kasım 2017 .

[13] "Banking Sector of the Isle of Man" . Thebanks.eu . 11 Kasım 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Kasım 2017 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

g t d Birle?ik Krallık'ın ulkeleri ve toprakları
Ulkeler	?ngiltere ?skocya Galler Kuzey ?rlanda
Tac toprakları	Guernsey Jersey Man Adası
Deniza?ırı topraklar	A?rotur ve Dikelya ¹ Anguilla Bermuda Britanya Antarktika Toprakları ² Cayman Adaları Cebelitarık Guney Georgia ve Guney Sandwich Adaları Britanya Antarktika Toprakları Britanya Hint Okyanusu Toprakları Britanya Virjin Adaları Montserrat Pitcairn Adaları Saint Helena Turks ve Caicos Adaları
¹ Egemen Us Bolgesi . ² Antarktika Antla?ması 'na ba?lı olarak egemenli?i tartı?malı.

g t d Trafik Akı?ının Sol Oldu?u Ulkeler
Avrupa	A?rotur ve Dikelya Guernsey Birle?ik Krallık ?rlanda ² Malta ² Man Adası Jersey
Amerika	Anguilla Antigua ve Barbuda Bahamalar Barbados Bermuda Britanya Virjin Adaları Cayman Adaları Dominika Falkland Adaları Grenada Guyana Jamaika Montserrat Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Grenadinler Surinam Trinidad ve Tobago Turks ve Caicos Adaları Virjin Adaları
Asya	Banglade? Bhutan Brunei Endonezya Hong Kong Hindistan Japonya Kıbrıs Cumhuriyeti ¹ ² Kuzey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti ¹ ³ Makao Malezya Maldivler Nepal Pakistan Singapur Sri Lanka Tayland
Afrika	Botsvana Esvatini Guney Afrika Cumhuriyeti Guney Georgia ve Guney Sandwich Adaları Kenya Lesotho Malavi Mauritius Namibya Saint Helena Sey?eller Tanzanya Uganda Zambiya Zimbabve
Okyanusya	Avustralya Do?u Timor Fiji Kiribati Nauru Niue Papua Yeni Gine Pitcairn Adaları Samoa Solomon Adaları Tonga Tuvalu Yeni Zelanda
Ba?ımlı ulkeler italik yazılmı?tır. ¹Tamamı Asya 'da olmasına ra?men kulturel ozellikleri Avrupa 'ya benzedi?inden Avrupa Birli?i 'ne uyedir. ²Avrupa Birli?i 'ne uye. ³Sınırlı tanınmı? olan devlet .