Malta Zirvesi
,
Berlin Duvarı'nın yıkılmasından
sadece birkac hafta sonra, 2-3 Aralık 1989'da
Amerika Birle?ik Devletleri Ba?kanı
George HW Bush
ile
Sovyet Genel Sekreteri
Mikhail Gorbacov
arasında yapılan bir toplantıydı. Bu, Aralık 1988'de New York'ta
Ronald Reagan'ın
da dahil oldu?u bir toplantının ardından geldi. Zirve sırasında Bush ve Gorbacov
So?uk Sava?'ın
sona erdi?ini ilan ettiler, ancak bunun gercekten boyle olup olmadı?ı tartı?ma konusu. Donemin haberlerinde, Britanya ba?bakanı
Winston Churchill
, Sovyet Genel Sekreteri
Joseph Stalin
ve ABD Ba?kanı
Franklin D. Roosevelt'in
Avrupa icin sava? sonrası bir plan uzerinde anla?maya vardı?ı
Yalta Konferansı'ndan
sonra Malta Zirvesi'nin
II. Dunya Sava?ı'ndan
bu yana en onemli zirvelerden biri oldu?u belirtiliyordu.
Brent Scowcroft
ve ABD yonetiminin di?er uyeleri, ba?langıcta onerilen Malta Zirvesi'nin erken olaca?ından ve yuksek beklentiler yarataca?ından, ancak Sovyet gosterisi ile sonuclanaca?ı konusunda endi?eliydi. Ancak Fransa Cumhurba?kanı
Francois Mitterrand
, ?ngiltere Ba?bakanı
Margaret Thatcher
, di?er Avrupalı liderler ve
Amerika Birle?ik Devletleri Kongresi'nin
kilit uyeleri, Ba?kan Bush'un Ba?kan Gorbacov ile goru?mesine razı oldu.
[1]
Malta Zirvesi'nde herhangi bir anla?ma imzalanmadı. Temel amacı, iki
super guc
olan ABD
ve
Sovyetler Birli?i'ne
,
Do?u Bloku'nu
kırk yıldır
Batı Avrupa'dan
ayıran
Demir Perde'nin
kaldırılmasıyla Avrupa'da meydana gelen hızlı de?i?imleri tartı?ma fırsatı sa?lamaktı. Zirve bazı gozlemciler tarafından
So?uk Sava?'ın
resmi sonu olarak goruluyor. En azından o doneme damgasını vuran gerilimlerin azalmasına i?aret ediyordu ve Do?u-Batı ili?kilerinde buyuk bir donum noktasının sinyalini veriyordu. Zirve sırasında Ba?kan Bush, Gorbacov'un
perestroyka
giri?imine ve Komunist bloktaki di?er reformlara deste?ini ifade etti. Zirvede, ABD Ba?kanı George Bush, konferansın tum katılımcılarına simgesel olarak
Berlin Duvarı'nın
bir parcasını hediye etti.
Ortak basın toplantısında konu?an Sovyet lideri
Mihail Gorbacov
?unu belirtti:
“
|
Dunya bir ca?dan cıkıp di?erine giriyor. Kalıcı, barı?cıl bir doneme giden uzun bir yolun ba?langıcındayız. Guc tehdidi, guvensizlik, psikolojik ve ideolojik mucadele artık gecmi?te kalmalı.
ABD Ba?kanı'na, ABD'ye kar?ı asla sıcak bir sava? ba?latmayaca?ıma dair guvence verdim.
|
?
|
|
Cevap olarak Ba?kan
George H. W. Bush
?unları soyledi:
“
|
Kalıcı bir barı?ı gercekle?tirebilir, Do?u-Batı ili?kisini kalıcı bir i?birli?ine donu?turebiliriz. Ba?kan Gorbacov ve benim Malta'da ba?lattı?ımız gelecek budur.
|
?
|
|
Malta Zirvesi'nde ayrıca ?u isimler de hazır bulundu:
- James Baker
, ABD Dı?i?leri Bakanı
- Robert Blackwill
, o zamanki Ulusal Guvenlik ??leri Ba?kanının Ozel Asistanı ve
Ulusal Guvenlik Konseyi'nde
Avrupa ve Sovyet ??leri Kıdemli Direktoru
- Jack F. Matlock, Jr.
, ABD'nin Sovyetler Birli?i Buyukelcisi
- Condoleezza Rice
, Ulusal Guvenlik Konseyi'nin Sovyet ve Do?u Avrupa ??leri Direktoru
- Brent Scowcroft
, ABD Ulusal Guvenlik Danı?manı
- Raymond Seitz
, ABD Dı?i?leri Bakanlı?ı'nın Avrupa ve Kanada ??lerinden Sorumlu Yardımcısı
- John H. Sununu
, Beyaz Saray Ozel Kalem Muduru
- Margaret D. Tutwiler
, ABD Dı?i?leri Bakanlı?ının Halkla ??lerden Sorumlu Yardımcısı ve Bakanlık Sozcusu
- Paul Wolfowitz
, ABD Savunma Bakanının Politikadan Sorumlu Muste?arı
- Robert Zoellick
, Dı?i?leri Bakanlı?ı Danı?manı
Toplantılar
Akdeniz'de
,
Malta
adası acıklarında gercekle?ti. Sovyet delegasyonu
Slava
fuze kruvazorunu kullanırken
[2]
[3]
[4]
ABD delegasyonunun USS gemisinde uyku odaları vardı.
[2]
[3]
[4]
Gemiler
Marsaxlokk
kıyısı acıklarında demirlendi. Fırtınalı hava ve dalgalı deniz, bazı toplantıların iptal edilmesine veya yeniden planlanmasına neden oldu ve uluslararası medyada "Deniz Tutması Zirvesi" lakabını do?urdu. Toplantılar sonucta Batı Alman tur ?irketi Phoenix Reisen'e kiralanan ve
Marsaxlokk
limanına demirleyen Sovyet
yolcu gemisi
Maksim Gorkiy'de
gercekle?ti.
Acık denizde bir zirve fikrinin, buyuk olcude Ba?kan Bush'un,
?kinci Dunya Sava?ı
Ba?kanı
Franklin D. Roosevelt'in
yabancı liderlerle donanma gemilerinde bulu?ma alı?kanlı?ından duydu?u hayranlıktan ilham aldı?ı soyleniyor.
[5]
[6]
Toplantı yeri olarak Malta'nın secimi, iki super guc arasında zirve oncesi onemli pazarlıklara konu oldu.
Condoleezza Rice'a
gore:
“
|
...bunu ayarlamak uzun zaman aldı, bir yer bulmak, torensel olmayacak bir yer, ba?ka pek cok ikili goru?me yapmak zorunda kalmayaca?ınız bir yer. Ve neyse ki -ya da ne yazık ki- Aralık ayında gercekten berbat bir yer oldu?u ortaya cıkan Malta'yı sectiler. Maltalılar harika olmasına ra?men hava gercekten kotuydu.
[1]
|
?
|
|
2 ?ubat 1945'te,
Avrupa'daki Sava?
sona ererken, Malta, ABD Ba?kanı
Franklin D. Roosevelt
ile
?ngiltere
Ba?bakanı
Winston Churchill'in
Joseph Stalin
ile
Yalta'daki
goru?meleri oncesinde yapılan aynı derecede onemli bir toplantı olan
Malta Konferansı'nın
mekanıydı. 1989 Malta Zirvesi, 1945
Yalta Konferansı'nda
alınan bircok kararın tersine dondu?unun sinyalini verdi.
|
---|
?c
Arka plan
| |
---|
Uluslararası
Arka plan
| |
---|
Reformlar
| |
---|
Hukumet
liderleri
| |
---|
Kar?ıt
metodlar
| |
---|
Kar?ıt
liderler
| |
---|
Kar?ıt
hareketler
| |
---|
Yerlere gore
olaylar
| Merkez ve Do?u Avrupa
| |
---|
Sovyetler Birli?i
| |
---|
Di?erleri
| |
---|
|
---|
Bireysel
olaylar
| |
---|
Sonrasındaki olaylar
| |
---|
- ^
a
b
"
"
An Interview with Dr. Condoleezza Rice (17/12/97)
"
"
. 12 Mart 2015 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
16 Nisan
2024
.
- ^
a
b
Times, Maureen Dowd, Special To The New York (3 Aralık 1989).
"THE MALTA SUMMIT: Reporter's Notebook; Superpowers Cooperating, But Not Seas"
.
The New York Times
. 11 Nisan 2023 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 16 Mayıs 2017
– NYTimes.com vasıtasıyla.
- ^
a
b
"The Malta Summit : Today's Schedule"
. 2 Aralık 1989. 3 Ekim 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 16 Mayıs 2017
– LA Times vasıtasıyla.
- ^
a
b
"Ships Off Malta Site For Seaborne Summit"
. 4 Ekim 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 16 Mayıs 2017
.
- ^
Michael R. Beschloss and Strobe Talbott,
At the Highest Levels: The Inside Story of the End of the Cold War
, Little Brown (London) 1993, pp. 128-9 and 160.
- ^
James Baker, The Politics of Diplomacy: Revolution, War and Peace, 1989-1992, Putnam (New York) 1995, p. 169.