Kwame Nkrumah
(asıl adı
Francis Nwia Kofi Kwame Nkrumah
[1]
) (d. 21 Eylul 1909
[2]
? o. 27 Nisan 1972), Ganalı siyasetci. Nkrumah,
Afrika
ulkesi
Gana
'nın kurucusu ve ilk devlet ba?kanı olarak bu makama gelmi?tir. Nkrumah, Afrika'nın
somurgecilik
kar?ıtı ve 20. yuzyılın en etkili
Pan-Afrikacı
liderlerinden biri olmu?,
1957'de Gana'nın ba?ımsızlı?ını ilan ederek Afrika'da yeni bir sayfa acan devrimci lider ve filozof Kwame Nkrumah ?oyle diyordu: “Biz ba?ımsızlı?ımızı butun Afrika'nın ba?ımsızlı?ına adadık, zira butun Afrika ba?ımsızlı?ına kavu?madıkca bizim ba?ımsızlı?ımızın hicbir de?eri olmayacaktır.”
Afrika ulkelerinin 1960'lı yıllarda pe? pe?e ba?ımsızlıklarını ilan etmeleri uzerine ise, ?oyle diyordu Nkrumah: 'Kolonyalizmin yerini alan neo-kolonyalizm tehdidiyle ba? edebilmek ve somurgecilerin siyasi/iktisadi/ictimai manipulasyonlarından tamamen kurtularak ba?ımsızlı?ımızı teminat altına alabilmek icin safları sıkla?tırmaları gerekiyor. Kıta capında bir hukumete ihtiyacımız var. Birle?ik Afrika Devleti'ni kurmalıyız!'
Di?er Afrikalı liderlerin ezici co?unlu?u Nkrumah'ın fikrine sıcak bakmadı. 1963'te Afrika Birli?i Te?kilatı kurulduysa da, bu te?kilat bir 'iyilik-guzellik temennisi' olmaktan oteye gecmedi. Zaten Nkrumah da bir askeri darbeyle ala?a?ı edildi ve zamanla unutulup gitti.
Afrika Birli?inin gercekle?mesinde liderli?i yapan ve buyuk caba harcayan Gana'nın devlet ba?kanı Kwame Nkrumah olmu?tur.
Bu cabalar ve zaruretler sonucu, 31 Afrika ulkesinin temsilcileri (co?u devlet ba?kanları) 22-24 Mayıs 1963'te, Afrika'nın en eski ba?ımsız ulkesi Habe?istan'ın ba?kenti Addis-Ababa'da toplanarak, Afrika Birli?i Te?kilatı'nı (Organization of African Unity) kurdular. Ve Birli?in 33 maddelik bir Anayasası'nı (Charter) da kabul ettiler.
Yurt dı?ında resmi seyahatteyken darbeyle devrilen siyasetciler arasındadır Kwame Nkrumah. Gana'nın ba?ımsızlı?ının (1957) onderi, Pan-Afrikanizm'in savunucusu, Lenin Barı? Madalyası sahibi ve ucuncu dunyanın parlak ismi Nkrumah, ulkesinde "Zafer "in (Osaygefo) simgesi olarak gorulurdu.
Nkrumah, 1966'nın ?ubatında Cin'i ziyaret ederken, Gana'daki CIA gudumlu bir askeri darbeyle devrildi. Ulkesine donemedi?i icin, Gine'ye yerle?ti. 1972'de de, tedavi olmak icin gitti?i Romanya'da kanserden oldu. ?imdi Gana ba?kenti Akra'da Nkrumah'ın bir anıtmezarı var.
Gana’nın ulusal lideri Nkrumah’a gore yeni-somurgecilik, “Afrika’ya bir elle ba?ımsızlı?ını verip oteki elle geri alma metodudur. ... yeni-somurgeci devletin eski somurgesine, onu bir mu?teri-devlet haline getirip politika dı?ı yollarla kontrol altına alabilmek icin bir ce?it egemenlik tanıdı?ı yalancı bir ba?ımsızlıktır”. [25] Nkrumah, “yeni-somurgecilik” diye bir ?eyi tanımlamak isterken tam da emperyalizm ca?ının temel ozelli?ini anlatmı? oluyordu.
- ^
Hakim Adi: Pan-African History. Taylor & Francis, 2003
- ^
Rooney (1988), Kwame Nkrumah, p. 7. “There is no official record of Nkrumah's date of birth, but by his own reckoning it was Saturday, 18 September 1909, and by local custom, because it was Saturday, he was called Kwame." But cf. Sherwood (1996), Kwame Nkrumah: the years abroad, p. 17: "Kwame Nkrumah was born on Nkroful in Western Ghana probably on 21st September 1909. The exact date is not known as birth certificates were not issued in those days." With footnote: "In a biography drafted in the USA Nkrumah gave his birthdate as 21 September 1912, GNA:SC21/1/119. Basil Davidson in Black Star (Allen Lane, London, 1973, p. 19) states that Nkrumah's baptismal records give the date as 1909
 |
Wikimedia Commons'ta
Kwame Nkrumah
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
|
|---|
| Monar?i
| | |
|---|
| Birinci Cumhuriyet
| |
|---|
| Askeri Cunta
| |
|---|
| ?kinci Cumhuriyet
| |
|---|
| Askeri Cunta
| |
|---|
| Ucuncu Cumhuriyet
| |
|---|
| Askeri Cunta
| |
|---|
| Dorduncu Cumhuriyet
| |
|---|