III. Fyodor (Teodor) Alekseyevic Romanov
(
Rusca
:
Фёдор III Алексеевич
); 9 Haziran 1661 – 7 Mayıs 1682), 1676 ve 1682 yılları arasında hukum surmu?,
Romanov
hanedanına mensup
Rusya
Carıdır
.
III. Fyodor'un o?retmeni
Simeon Polotski
.
III. Fyodor ve ilk e?i
Agafiya Semyonovna Grushetskaya
. (1681)
1661 yılında
Moskova
'da do?du. Car
I. Aleksey
'in hayatta kalan en buyuk o?luydu. Annesi
Maria Miloslavskaya
idi.
[1]
1676 yılında, henuz 15 ya?ındayken babasını altederek taht mucadelesini kazandı. ?nce bir zekaya ve soylu bir e?ilime sahipti. Leh diline de hakim olan Slav
ilahiyatcı
Simeon Polotski
'nin elinde cok iyi bir e?itim gordu. Polotski genc carevic konumundaki Fyodor'a, o donem icin Rusya'da sıra dı?ı sayılacak bicimde Latince de o?retti. Ama, korkunc bir ?ekil bozuklu?u ile do?mu? ve bilinmeyen bir hastalık sonucunda gecirdi?i yarı felc ile engelli olarak ya?amaktaydı. Zamanının co?unu genc soylular Yazikov ve Likacov ile geciriyordu. Bu ki?iler ileride Rus mahkemesine Polonya dilini, torenlerini ve kıyafetlerini dahil edeceklerdi. Yonetimde a?ırlık kazanan Fyodor'un amcası ?van B. Miloslavski'nin hukumetten uzakla?tırılmasını da bu iki isim sa?lamı?tı.
III. Fyodor, olumunden sonra
Kutsal Mendil
'e hitap ediyor. (
Bogdan Saltanov
, 1685)
Fyodor'un 2. e?i
Marfa Apraksina
. (1667?1716)
III. Fyodor asalete dair kiitapları yakıyor. (1682)
Prens
Vasily Golitsin
.
III. Fyodor'un olumu. (
Klavdy Lebedev
, 1897)
28 Temmuz 1680 tarihinde, Semyon Fyodorovic Gru?etski adlı onemli bir
boyar
ve e?i Maria ?vanovna Zaborovskaya'nın kızları olan
Agafya Semyonovna Gru?etskaya
(1663 – 14 Temmuz 1681 sonrası) adında soylu bir genc kızla evlendi. E?i Fyodor'un ileri goru?lulu?unu payla?ıyordu. Orne?in sakal tıra?ını ilk savunanlardan oldu.
[2]
Car III. Fyodor 16 Mayıs 1681 tarihinde yayınladı?ı bir emirle vaftiz olan ve olmayan
Tatarların
toprak ve mulkleriyle birlikte kayda gecilmesini ister. Ortodokslu?u kabul etmeyen vatanda?ların kole olarak verilebilmesi tehdit unsuru olarak kullanılmı?tır. Vaftiz olanlar ise kanuna gore 6 yıl boyunca imtiyazlar elde ederek odullendirilmi?lerdir.
[3]
Bu donemde Ortodoks olmayanların bazı malları ellerinden alınıp Ortodoks olanlara verilmi?tir. Fyodor, 24 Mayıs 1681 yılında cıkardı?ı bir kanunla da Yeni Kre?enlerin (vaftizliler), Kre?en olmayan akrabalarının varlıklarına sahip olabileceklerini duyuruldu. Bu hukum muslumanlara kar?ı kullanılmı?tır. Bu kanunlardan sonra binlerce Tatar ve mirza Kre?en olmu?tur. Yine 1682 yılında bazı Tatar ileri gelenleri Carın emrini kabul etmedi?i gibi
Osmanlı Padi?ahı
IV. Mehmet
'e ba?vurarak Rus devletinden ozgurle?mek icin ricada bulunmu?lardır.
[4]
[5]
Fyodor, Moskova'daki
Kutsal Mendil Manastırı
'nda Bilimler Akademisi'ni kurdu.
Fyodor donemindeki uygulamalarla sonrasındaki
Buyuk Petro reformları
arasındaki temel fark, ilkinde oncelikle kilisenin yararı gozetilirken di?erinde devletin yararının on planda tutulmasıdır. Donemin en onemli reformu, 1682'de
Vasily Golitsin
'in onerisi uzerine, mestnichestvo sisteminin kaldırılması idi. Bundan sonra tum sivil ve askeri hizmetler hak ve egemenli?in iradesi ile belirlenecekti. Bu sırada soylulu?a dair kitaplar da imha ediliyorlardı.
11 Temmuz 1681 tarihinde de Carice Gru?etskaya, ilk carevic olan ?lya Fyodorovic, tahtın mustakbel varisi olarak do?du. Do?um sonrası bir kopmlikasyon nedeniyle 14 Temmuz gunu Gru?etskaya oldu ve hemen yedi gun sonrasında 21 Temmuz gunu 10 gunluk Carevic de oldu.
Yedi ay sonra, 24 ?ubat 1682 tarihinde Fyodor
Marfa Apraksina
(1667?1716) ile ikinci evlili?ini gercekle?tirdi. daughter of Matvey Vasilievic Apraksin ve e?i Domna Bogdanovna Lovcikova'nın kızlarıydı. Fyodor bu evlili?inden uc ay sonra 7 Mayıs 1682 tarihinde olmu?tur. Olum haberi
1682 Moskova Ayaklanması
'nın ba?lamasına yol acmı?tır.
Fyodor'un cocu?u olmaması nedeniyle tahta kimin gecece?i anla?mazlıkları cıktı. Sonunda
V. ?van
ve uvey karde?i
I. Petro
ortakla?a olarak tahta gectiler. Fyodor'un olumunun ardından 1682 ve 1989 yılları arasında ablası
Sofia Alekseyevna
naiplik gorevini ustlendi.
- Hosking, Geoffrey, (2004).
Russia and the Russians: A History
. Cambridge: Harvard University Press,
ISBN 0-674-01114-7
(?ngilizce)
 |
Wikimedia Commons'ta
III. Fyodor
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|