Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Hussitler
, Bohemya reformasyonu‘nun en cok bilinen temsilcisi haline gelen, reformcu
Jan Hus’un
o?retilerini takip eden
Cek
proto-protestanlardı.
[1]
Hussit akımı
Bohemya Krallı?ı
'nda ba?layıp hızlıca Bohemya Tacı’nın,
Moravya
ve
Silezya
dahil geri kalan topraklarına yayıldı. Akım
Macaristan Krallı?ı
’nın kuzey kısımlarına (?imdiki Slovakya) kadar ilerledi ama reddedildi ve Hussit askerlerinin buradaki ya?macı tavırlarından dolayı un kazandı.
[2]
[3]
[4]
[5]
Aynı zamanda
Lehistan-Litvanya
ve
Transilvanya’da
da dini ho?gorusuzlukle kar?ıla?tıktan sonra Bohemya’ya goc eden kucuk gecici topluluklar vardı. Fakat bu, daha ba?ka yerlere geni?leyemeyen bolgesel bir akımdı. Hussitler co?unlukla, kayda de?er bir
Taborit
kısmı olan, bir grup
Utraquist
akım olarak ba? gosterdiler, daha azınlıkta olan yerel grupların icinde
Ademciler
,
Orebitler
ve
Sirotciler
vardı. Onemli Hussit ilahiyatcıların icinde,
Petr Chelcicky
,
Praglı Jerome
gibi isimler vardı.
[6]
?cinde,
Papalık
tarafından ilan edilen sava?larda sert bir dayanı?ma sergileyen
Jan Zizka’nın
da oldu?u bir kısım Cek ulusal kahramanı Hussit idi. Hussitler,
Protestan Reformasyonu
’nun en onemli onculerinden birilerdi. Bu co?unlukla dini olan akım, sosyal sorunlardan dolayı olu?mu? ve Cek milli farkındalı?ını guclendirmi?tir.
[7]
Konstanz Konsili
, Jan Hus’u teminat mektubu ile tuza?a du?urdukten ve sonrasında onu dine aykırılıktan yargılayıp, 6 Haziran 1415’te
[5]
sarı?a ba?layıp yaktıktan sonra Hussitler, dini ve siyasi davaları adına, 1420-1434 yılları arası
Hussit Sava?ları
’nda mucadele ettiler. Hussit Sava?ları bitikten sonra,
Katoliklerin
arkalarında durdu?u Utrakcı taraf Tabotitler'e kar?ı galip gelip Bohemya’daki Hussit inancının yeni temsilcileri oldu. Katolikler ve Utrakcılar, 1485’teki Kutna Hora dini barı?ından sonra Bohemya’da ozgurle?tiler.
Bohemya
ve
Moravya
ya da ?uanki
Cekya
toprakları;
Kutsal Roma ?mparatorlu?u
, 1620’deki
Beyaz Da? Muharebesi’nden
sonra Katolikli?i tekrar yururlu?e sokuncaya kadar, iki yuz yıl boyunca Hussit egemen bir inancta kaldı. Bu olay ve yuzyıllarca suren
Habsburg
eziyeti, Hussite geleneklerinin yalnızca
Moravya Kilisesi'nde
,
Karde?ler Birli?i'nde
ve gunumuz Hristiyanları arasında yeniden kurulan
Cekoslovak Hussit kiliselerinde
temsil edilmesine neden oldu.
- ^
Rublack, Ulinka (2017).
The Oxford handbook of the Protestant Reformations
(1. bas.). New York: Oxford University Press.
ISBN
978-0199646920
.
- ^
Spiesz et al. 2006, s. 52.
- ^
Bartl 2002, s. 45.
- ^
Kirschbaum 2005, s. 48.
- ^
a
b
Spiesz et al. 2006, s. 53.
- ^
Allen, Michael (2020).
The Oxford handbook of reformed theology
(1. bas.). Oxford: Oxford University Press.
ISBN
978-0198723912
.
- ^
"Hussite | religious movement"
.
Encyclopedia Britannica
(?ngilizce). 23 Haziran 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
24 Mart
2021
.