Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Elisabeth Catherina Koopmann-Hevelius
(17 Ocak 1647 - 22 Aralık 1693 Polonyaca:
El?bieta Heweliusz
) ilk kadın
astronomlardandır
. Astronom
Johannes Hevelius
'un ikinci e?iydi.
Elisabeth Koopmann,
Polonya-Litvanya Toplulu?u
'nun Pomeranya Voyvodalı?ı'nda bulunan Danzig (
Gda?sk
) ?ehrinde zengin bir tuccar ailesinin ve
Hansa
adlı ticaret orgutunun bir uyesiydi. Elisabetha Koopman'ın ebeveynleri, mureffeh bir tuccar olan Nicholas Koopman (1601-1672) ve Joanna Mennings (veya Menninx) (1602-1679) idi. Nicholas ve Joanna 1633'te Amsterdam'da evlendi.
[1]
Amsterdam'dan Hamburg'a, sonra 1636'da Danzig'e ta?ındılar. Kızları Elisabetha, bu ?ehirde do?du.
[2]
Daha cocukken Elisabetha'nın, Danzig'de dunyanın en iyi rasathanesini iceren uc evden olu?an bir kompleksi olan uluslararası une sahip bir gok bilimci olan
Johannes Hevelius
'a yakla?masına neden olan ?ey, astronomiye duydu?u hayranlıktı. 1663 yılında on altı ya?ındayken elli iki ya?ındaki Hevelius ile evlenmesi,
[3]
gozlemevini yonetmesine yardım ederek astronomiye olan ilgisinin pe?inden gitmesine de izin verdi. Kısa sure icinde olen bir o?ulları ve hayatta kalan uc kızları vardı.
[4]
Uc kızdan en buyu?une annesinin isminden dolayı Catherina Elisabetha adı verildi ve 14 ?ubat 1666'da Danzig'deki St Catherine Kilisesi'nde vaftiz edildi. Johann III Bernoulli'nin yazılarından Elisabetha'nın cicek hastalı?ına yakalandı?ı ve bundan kalıcı olarak yaralandı?ı biliniyor. 1687'deki olumunun ardından,
Prodromus astronomiae'yi
(1690), birlikte derlenmi? 1.564 yıldız katalo?u ve konumları tamamlanıp yayınladı.
Alimler, di?er bilim adamlarına Latince mektuplar yazdı?ı icin onun Latince yazdı?ını biliyorlar. Neden Latince o?renmek zorunda kaldı?ını ve o zamanlar neden onun icin bir oncelik oldu?unu merak ediyorlar.
[5]
Elisabetha Hevelius, Aralık 1693'te 46 ya?ında oldu ve kocasıyla aynı mezara gomuldu. Matematikci
Francois Arago
, olumunden sonra karakterini yazdı:
[5]
Bildi?im kadarıyla, astronomik gozlemler ve hesaplamalar yapmanın yorgunlu?uyla yuzle?mekten korkmayan ilk kadın olan Madam Hevelius hakkında her zaman ovgu dolu acıklamalar yapılırdı.
Elisabeth'in hayatı, Alman dili tarihi romanı
Die Sternjagerin'de
(
Yıldız
Avcısı
) (2006) dramatize edildi.
[6]
Kucuk gezegen 12625 Koopman ve Venus'teki
Corpman
kraterinin adı onun isminden gelmektedir.
- ^
Nicolaes Koopman x Johanna Mennincx, 13 october 1633, Stadsarchief Amsterdam
7 ?ubat 2019 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., both from Hamburg ('van Hamborgh')
- ^
The Biographical Encyclopedia of Astronomers
. Springer Publishing. 2009.
ISBN
978-0-387-31022-0
. 25 Mart 2014 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 22 A?ustos 2012
.
- ^
"
Stories of Women Stargazers
, Dora Musielak, March 30, 2009"
(PDF)
. 22 Ekim 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
(PDF)
. Eri?im tarihi:
23 Ekim
2020
.
- ^
Gotthilf Loschin:
Geschichte Danzigs von der altesten bis zur neuesten Zeit: mit bestandiger Rucksicht auf Cultur der Sitten, Wissenschaften, Kunste, Gewerbe und Handelszweige
, Volume 1, 1828
- ^
a
b
"J. J. O'Connor and E. F. Robertson:
Catherina Elisabetha Koopman Hevelius
"
. University of St. Andrews. Aralık 2008. 30 Ocak 2009 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
23 Ekim
2020
.
- ^
"Eric Walz, Die Sternjagerin"
. Blanvalet Taschenbuch Verlag
. Eri?im tarihi: 30 Mayıs 2020
.