Bu madde, Vikipedi bicem el kitabına uygun de?ildir . Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli duzenleme yapılmadan bu ?ablon kaldırılmamalıdır. ( ?ubat 2021 )

Elektrik Muhendisli?i veya Elektrik-Elektronik Muhendisli?i ; elektrik , elektronik ve elektromanyetizma uzerine calı?an ve bunları kullanarak ce?itli donanım ve sistemlerin tasarımı ve geli?tirilmesi ile ilgilenen kapsamlı bir muhendislik disiplinidir. 19.yuzyıldan itibaren telefon, telgraf, elektrik enerjisisinin uretimi, da?ıtımı ve geni? olcekte kullanımıyla birlikte ayrı bir disiplin olarak ortaya cıkmı?tır. 20. yuzyılda yarı iletken teknolojisinin geli?imi, transistorun icadı, mikroi?lemcilerin ve bilgisayarların geli?imi ile daha kapsamlı bir disiplin haline gelmi?tir.

"Elektrik Muhendisli?i" elektrik, elektronik ve elektromanyetizma ile ilgili tum muhendislik disiplinlerinin bir catı adı olarak kullanılmaktadır. ^[1] Bunun yanı sıra "Elektrik Muhendisli?i" yerine "Elektrik-Elektronik Muhendisli?i" ismi de akademide yaygın olarak tercih edilmektedir. Ayrıca Turkiye'de, Elektrik-Elektronik Muhendisli?inin bir dalı olan power engineering (guc muhendisli?i) "Elektrik Muhendisli?inin" kar?ılı?ı olarak gecer. Bunun icin Turkiye'de Elektrik Muhendisli?i maddesine bakabilirsiniz.

Tarihi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Elektrik ve mıknatıs (magnet)sozcuklerinin kokeni eski Yunancadan gelmektedir.Eski Yunan doneminde Milet'te (Anadolu, Aydın civarında eski yerle?im yeri) ya?ayan Thales (MO 624-MO 546) do?ayla ilgili ara?tırmalar yaparken kehribarın yunle ovuldu?unda tuy ve saman gibi hafif maddeleri kendine cekti?ini, uzun sureli ovmalarda ise insan vucuduna yakla?tırıldı?ında kucuk kıvılcımlar cıkardı?ını fark edip bazı ara?tırmalarda bulunmu?tu. ^[2] Elektri?in bilim dunyasında bir ara?tırma alanı olarak yer alması 17. yuzyılda gercekle?mi?tir. ?lk elektrik muhendisi olarak ilk elektroskobu icat eden William Gilbert kabul edilebilir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}

18. Yuzyıl [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Elektrik ve manyetizma uzerine ara?tırmalar ve ilk muhendislik calı?malarına ba?lanması 18. yuzyıldan itibaren mumkun olmu?tur.

1672: Otto von Guericke (1602 ? 1686), Kukurt bir kureyi donduren bir aygıt yaptı. Yun parcasını donen kureye tutarak bir kıvılcım uretti. Bu aygıt, surtunme yoluyla elektrik ureten ilk uretectir.

• 1729: ?ngiliz Stephen Gray , metallerin iletken, ametallerin yalıtkan oldu?unu ke?fetti.
• 1745: Hollandalı Peter Van Musschenbroek elektrik depo edebilen, su dolu cam kavanoza batırılmı? metal cubuktan ibaret Leyden ?i?esi'ni yaptı ki bu tarihin ilk sı?acıdır . (kondansator).
• 1752: Benjamin Franklin gok gurultulu havada bir ucurtma ucurarak ipek bir ip ile yuklu buluttan Leyden ?i?esini doldurmayı ba?ardı. Boylece ?im?ek ile elektrik arasında ba?ıntı kurdu. Bu deney yıldırımsavarın (paratoner) bulunmasına yol gosterdi.
• 1777: Fransız fizikci Charles Augustin de Coulomb , yuklu iki metal kure ya da iki mıknatıs kutbu arasındaki itme veya cekme kuvvetini olcebilen burulmalı tartı aygıtını gercekle?tirdi;
• 1785: Coulomb buldu?u tartı aygıtını kullanarak iki yuk arasındaki itme veya cekme kuvvetinin, yuklerin carpımı ile do?ru, aradaki uzaklı?ın karesi ile ters orantılı oldu?unu deneysel olarak gosterdi. Coulomb yasası , Newton'un kutlecekimi yasasının elektrikteki kar?ılı?ıdır (Kutlecekim yasasından farklı olarak elektrikte iki yuk arasında itme kuvvetinin varlı?ı da soz konusudur).
• 1794: ?talyan fizikci Alessandro Volta , cinko ve gumu? plakalar arasına tuz karı?ımlı sıvı koyarak elektrik akımı elde etmi? oldu. Burada cinko ve gumu? elektrotlar, tuzlu su elektrolittir ve aralarındaki kimyasal tepkime sonucu elektrik uretiliyordu. Bundan onceki insan yapımı tum elektrik kaynakları statik idi. ^[3]

19. Yuzyıl [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

AC - DC sava?larına da sahne olan(Tesla-Edison mucadelesi) 19. yuzyıl, elektri?in altın ca?ıdır.

• 1819: Fransız matematikci ve fizikci Andre Marie Ampere , Oersted in olgusunu betimleyen ve Ampere Yasası olarak adlandırılan magnetik alan ile bu alanı do?uran elektrik akımı arasındaki ba?ıntıyı formule etti. Elektrodinami?in de kurucusu olan Ampere aynı zamanda elektrik olcme tekniklerini de geli?tirerek elektrik akımını olcen bir aygıt yaptı. Anısına elektrik akımı birimi amperdir.
• 1827: Alman fizikci Georg Simon Ohm , ?letkenlerden gecen elektrik akımına ili?kin calı?malar yaparak Ohm yasası olarak bilinen, bir iletkenden gecen akımın iletkenin ucları arasındaki gerilim ile do?ru, iletkenin direnciyle ters orantılı oldu?unu formule etti, Anısına elektrikte direnc birimi ohm dur.
• 1831: ?ngiliz fizikci ve kimyager Michael Faraday , Bir buhar makinesi ile bakır bir plakayı bir mıknatısın yarattı?ı manyetik alan icinde dondurerek elektrik uretti. Bu ilk jeneratordur.

• 1831: Joseph Henry , Faraday'ın bulu?unu tersine cevirerek, manyetik alandan elektrik akımı gecirmek suretiyle bir bakır cemberi dondurmeyi ba?ardı. Bu bir elektrik motorudur ve tarihte ilk kez, elektrik enerjisi makinelere guc vererek i? yapılmasını sa?lıyordu.
• 1833: Alman fizikci Wilhelm Weber ve Karl Friedrich Gauss ?ki bina arsındaki ilk telgraf i?lemini ba?ardılar. Elektrik olcum icin ilk uyumlu unit sistemlerini buldular. Gauss jeomanyetik alanın yonu ve kuvvetini kaydetmek icin Avrupa gozlem a?ı organize etti.
• 1834: Alman fizikci Heinrich Lenz : "Akan bir elektrik akımına ters yonde bir direnc vardır." Kuramı onundur ki Lenz yasası olarak bilinir.
• 1845: Alman fizikci Gustav Robert Kirchhoff Devre analizi olan “Bir noktaya giren ve cıkan akımların toplamı sıfırdır. Kirchhoff I”, “kapalı bir devrede harcanan gerilimlerin toplamı, sa?lanan gerilimlerin toplamına e?ittir. Kirchhoff II” yasalarını yayınladı.
• 1864: ?skocyalı matematikci ve fizikci James Clerk Maxwell Kuantum fizi?i oncesi bilinen butun elektrik ve manyetik kuramları acıkladı. Maxwell denklemleri olarak bilinen dort temel denklem onun tarafından ortaya atılmı?tır.
• 1876: Amerikalı Alexander Graham Bell elektrik titre?imlerini sese donu?turerek telefonu buldu ve patentini aldı.
• 1877: Amerikalı Thomas Alva Edison sesi kaybedip yineleyebilen gramofonu (fonograf) geli?tirdi.
• 1879: Edison karbon flamanlı akkor ampul icin patent ba?vurusu yaptı. Uc yıl sonra New York sokaklarında bu lambalar ı?ıyordu. Edison ya?amı boyunca gercekle?tirdi?i hareketli resim kamerası , teyp , projektor gibi ce?itli bulu?ları icin 1093 patent almı?tır.
• 1882: Dunyanın ilk merkezi guc uretim tesisi do?ru akım (DC) guc sistemli The Pearl Street Station New York 'ta Thomas Edison tarafından acıldı.
• 1882: Wisconsin 'de ilk hidroelektrik santral acıldı.
• 1883: Nikola Tesla , Tesla bobinini buldu. Bu, elektri?in gerilimini donu?turebilecek ve uzak mesafelere iletmeyi kolayla?tıracak bir transformator olup Tesla’nın alternatif akım projesinin onemli bir aya?ıdır. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}

• 1887: Sırp asıllı mucit, fizikci ve elektrik muhendisi Nikola Tesla (1856- 1943 Alternatif akım jeneratorunu buldu. Boylece elektrik enerjisi uzun mesafelere kolaylıkla iletilebilecekti.
• 1888: Heinrich Hertz Yıllar once Faraday ve Maxwell tarafından bahsedilmi? radyo dalgalarını ke?fetti ve olctu.
• 1892: ?talyan fizikci Guglielmo Marconi , sinyalleri birkac km uza?a ula?tırarak' telsiz telgraf patentini aldı. Daha sonra ilk kıtalararası radyo sinyalini gondermeyi ba?ardı. 1901'de, ?ngiltere Cornwall 'dan gonderilen sinyaller, Kanada 'dan alındı. Bu olaydan sonra bircok yerde telsiz telgraf istasyonları kurulmaya ba?landı."Bilinenin aksine "Radyo", Marconi'nin icadı de?ildir. Amerikan Yuksek Mahkemesi, olumunun ardından Radyonun mucidinin Nikola Tesla oldu?una hukmetmi?tir.
• 1895: Alternatif akım ureten ilk jenerator Niagara ?elalesine kuruldu.
• 1897: ?ngiliz fizikci Sir Joseph John Thomson , elektronu ke?fetti.
• 1897: Nikola Tesla , iki patent ba?vurusunda bulundu; 'Elektriksel Enerjinin ?letimi ?cin Bir Sistem' ve 'Elektriksel Enerjinin ?letimi ?cin Bir Cihaz' Boylece resmen "Radyo" do?mu? oldu. Birkac yıl once Hertz tarafından bulunan ve olcumlenebilen radyo dalgaları, Tesla ile hayat buldu ve insanlı?ın hizmetine girdi. ^[4]

20. yuzyıl [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

20. yuzyılın ikinci yarısında elektronik, ileti?im ve bilgisayar teknolojisindeki geli?meler gunumuzdeki bili?im ca?ını ba?latmı?tır.

• 1923: Rus asıllı Amerikalı elektrik muhendisi Vladimir Kosma Zworykin ' ilk kez resim tarama yontemini tumuyle elektronik olarak yapan ikonoskopu buldu. Ertesi yıl da kineskop olarak adlandırılan resim tupunun patentlerini aldı. Bu iki bulu?, ilk televizyon sisteminin olu?turulmasına temel olu?turdu. 1950'li yıllarda televizyon artık izlenilmeye ba?lanmı?tı.
• 1930: Amerikalı elektrik muhendisi Vannevar Bush (1890 - 1974)'un yonetiminde Cambridge 'de Massachusetts Teknoloji Enstitusu (MIT)'nde ilk bilgisayar yapıldı.
• 1942: ?lk elektronik bilgisayarın yapımına ba?landı ve aygıtın yapımı 1945 yılında tamamlandı.
• 1947: John Bardeen , Walter Houser Brittain ve William Bradford Shockley ABD 'deki Bell Laboratuvarları'nda transistoru buldular. Elektrik sinyallerinin yukseltilmesini, denetlenmesini ya da uretilmesini sa?layan bu yarı iletken aygıt nedeniyle Bulucular 1956 Nobel Fizik Odulu 'nu payla?mı?lardır. Elektron lambalarının butun i?levlerini cok daha kucuk boyutlu ve hafif, mekanik etkilere kar?ı daha dayanıklı, omru daha uzun, verimi daha yuksek, ısı kayıpları daha du?uk ve harcadı?ı guc de cok daha az olarak yerine getirebilen transistorler elektronik alanında bir devrim olarak kabul edilir.
• 1964 :Uluslararası uydularla telekomunikasyon orgutu Intelsat kuruldu. Bu tarihten sonra ilk uydusunu fırlatan Intelsat boylece 240 komunikasyon devresi ve 1 televizyon kanalının gereksinimini kar?ılayabiliyordu.
• 1965: ABD Savunma Bakanlı?ı ARPANET (Advanced Research Projects Agency) projesini ba?lattı. 1965 yılında MIT Lincoln Laboratuvarlarında ilk kez iki bilgisayar birbirine ba?lanmı? ve kar?ılıklı veri alı?veri?inde bulunmu?lardı. ARPANET projesi kapsamındaysa dort universitenin bilgisayarları, ara?tırma, e?itim ve hukumet uygulamalarını yurutmek icin birbirine ba?landı. Hukumet bu projeye ba?larken olası bir du?man saldırısı ardından ileti?imin kesilmesi durumunda klasik ileti?im yollarına alternatif olaca?ı du?uncesini ta?ıyordu. Bu proje gunumuzde kullanılan internetin ba?langıcı niteli?indeydi.
• 1972: ?lk Mikroi?lemci ( Intel 4004 ) yapıldı. Bu, uzerine 2300 transistor yerle?tirilmi? 7 mm x 7 mm boyutlarında, kare biciminde silisyum bir plaktı. 4 bit de?erinde kelime i?leme gucu vardı.
• 1973: ?lk mikrobilgisayar uretildi. Onceki bilgisayarlara gore daha kucuk oldu?u, tek bir kullanıcıya hizmet verdi?i icin bu bilgisayarlara mikrobilgisayar adı verilmi?ti. Fransız R2E ?irketi tarafından piyasaya surulen bu mikrobilgisayarın adı Micral'di.
• 1973: ?lk cep telefonu Martin Cooper tarafından yapıldı.
• 1981: IBM (Personal Computer) ki?isel bilgisayarlar piyasada.
• 1984: Apple 'ın ki?isel bilgisayarı Macintosh piyasada. ^{[5] [6]}

Alt dallar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Guc elektroni?i
• Elektronik
• Guc muhendisli?i (power engineering)
• Guc sistemleri
• Elektromagnetik
• Mikroelektronik
• Kontrol
• RF Mikrodalga
• Sinyal i?leme
• Telekomunikasyon (Haberle?me)
• Biyomedikal

?li?kili dallar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Bilgisayar
• Robotik
• Mekatronik
• MEMS
• Fotonik

E?itimi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Turkiye'de, universiteye geci? sınavı ile Elektrik-Elektronik Muhendisli?i bolumu kazanılarak 4 yıllık lisans e?itimi(yabancı dil hazırlık haric) gorulur. 4.sınıfta secti?i altdala gore daha detaylı e?itim alır. Farklı bir alt dalı yuksek lisansta da secerek uzmanla?abilir.

Elektrik-elektronik Muhendisli?i dı?ında elektrik muhendisli?i, elektronik ve haberle?me muhendisli?i, kontrol muhendisli?i, biyomedikal muhendisli?i gibi bolumler de vardır. Bu bolumlerde elektrik-elektronik muhendisli?inden farklı olarak opsiyon (alt dal) secimleri sınırlıdır. Alt dallar ayrı bolum olarak acıldı?ında daha detaylı ve alana yonelik bir e?itim alınır ancak i? alanları daraltılmı? olur.

Elektrik Muhendisli?i ile ilgili isim farklılıkları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Turkiye'de "Elektrik-Elektronik muhendisli?i" olarak gecen lisans programı yurt dı?ında co?unlukla "Elektrik muhendisli?i" ya da "Elektrik muhendisli?i ve bilgisayar bilimleri" olarak gecer yani bilgisayar muhendisli?i de bu programa dahildir. ^{[7] [8] [9]} Bunun yanında di?er bazı ulkelerde de elektrik-elektronik muhendisli?i ismi kullanılır ve alt dallar ayrı bolum olarak bulunmaktadır. ^[10]

Yuksek Akım imza yetkisi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Elektrik Muhendisleri Odası 'nın belirledi?i kriterlere gore Elektrik-Elektronik muhendislerinin yuksek akım imza yetkisine sahip olması icin transkriptinde (ders planı) "elektrik makineleri", " iletim sistemleri", " da?ıtım sistemleri", " guc sistemleri", " enerji sistemleri", " elektrik tesisleri", " koruma", "yuksek gerilim tekni?i" gibi dersler olması gerekir. Yuksek akım, elektrik(guc) muhendisli?i 'nin u?ra? alanıdır. ^[11]

Elektrik-Elektronik Muhendisinin Calı?ma Alanları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Elektrik uzerine serbest muhendis olarak kendi " muhendislik firması "nı acabilir (SMM), elektrik proje, elektrik tesisatı taahhut, uygulama, danı?manlık, tesislerin elektriksel raporlamaları(Yuksekgerilim i?letme sorumlulu?u, elektrik tesisat denetim raporları) vb. i?lerini yapabilir, yapı sınıfı ve metrekareye gore elektrik proje fiyatlarını Elektrik Muhendisleri Odası (EMO)'un sitesinden hesaplayabilirsiniz. ^[12]
• Dunyaca buyuk elektrik malzemesi ureticisi ya da elektronik teknoloji firmalarında en az 500'den fazla muhendisin bir arada calı?tı?ı Ara?tırma ve Geli?tirme Merkezlerinde " arge muhendisi " olarak,
• ?stedi?i universiteye Yuksek lisans ba?vurusu yapıp Yuksek muhendis olabilir. Bitirdi?i zaman isterlerse ALES sınavına girip herhangi bir universitede hocalarıyla yapılan mulakat sonucu universiteye kabul edildi?i takdirde, universitede O?retim yardımcısı olarak yardımcı universite hocalı?ı na ba?layabilir, bu surecte Doktora yaparak e?itimlerine devam ederse O?retim uyesi olup, Profesorlu?e kadar yukselebilir. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}
• Tek ba?ına Elektrik-Elektronik Muhendisinin " yapı denetim " firması kurma yetkisi vardır (gerekli sayıdaki teknik personeli calı?an olarak belgelemesi ?artları vardır). ^[13] Yapı Denetim Uygulama Yonetmeli?i Madde 10
• Yapıların in?aatları icin ikamet etti?i ?ehirde yonetmeli?e gore aynı anda 5 in?aata kadar toplam 30.000 m ² 'ye kadar " muhendis ?antiye ?efi" sozle?mesi yapabilir. Orne?in 2024 yılı icin bir yıllık sozle?me yaparak her in?aat ba?ına, muhendis ?antiye ?efi sozle?mesi icin pe?in 1yıllık minumum 4xasgari ucret kadar 68000,00TL ucret alır. Yapı buyuklu?u m² artı?ına gore ucret artar. Kısa sureli ufak 1-2katlı ev yapıları i?lerinde aylık 10000,00TL gibi ucret alınır. (Kanunlara gore Elektrik-Elektronik Muhendisi devlette calı?ıyorsa veya bir firma, tesiste SGK lı muhendis olarak calı?ıyorsa veya Yapı Denetim firmasının sahibi ise ?antiye ?efli?i sozle?mesi hizmeti yapamaz), ^[14]
• Elektrik muhendisli?i taahhut firmalarında " proje muhendisi ", " ?antiye muhendisi " olarak calı?abilir,
• 200m2 den ufak yapılarda Yapı Denetim yerine yapıların in?aatında "Teknik Uygulama Sorumlusu(TUS)" olarak muhendisin kontrol etmesi zorunludur. Elektrik-Elektronik muhendisi, Elektrik TUS, fenni mesuliyet i?ini ustlenerek yapabilir, bir elektrik-elektronik muhendisi TUS icin 120.000m2 in?aat sınırı vardır, ^[14] Fenni mesuliyet Madde 68.200m2 altı yapılarda Elektrik projesi TUS onayı ve TUS bildirme dilekcesi sorumlu?u icin 1yıllık minumum 3xasgari ucret kadar ucret alır. Tarihi buyuk binalarda yuksek m² lerde TUS muhendisi gorevlendirilir.
• ?lgili muhendislik firmasında " proje muhendisi " olarak,
• Firma ve fabrikalarda herhangi bir birimde " yonetici " olarak,
• Tesislerde makine enerjiden sorumlu, teknik mudur ya da "makine enerji muduru" muhendisi olarak,
• Banka gibi kurulu?larda " yonetici " olarak,
• Sahada ekip yonetimi icin " saha muhendisi " olarak,
• ?lgili i? konusunda " tasarım muhendisi " olarak,
• Firmalarda " yazılım muhendisi " olarak,
• Kurulum, onarım, bakımda ekip yonetimi icin " bakım muhendisi " olarak,
• Elektrik enerjisi da?ıtım ?irketlerinde, arıza ekipleri yonetimi icin " koordinator muhendis " olarak,
• ??letme kaynak planlaması icin " planlama muhendisi " olarak,
• Fabrikalardan hammadde, malzeme tedarik icin " satınalma muhendisi " olarak,
• Uretimi yapılan bir urun ya da parcasını, firma ve fabrikalara pazarlamak icin " satı? muhendisi " olarak,
• Yapı denetim firması acma yetkisine sahiptir, ^[13] Madde 10. Yapı denetimler 200m2 den buyuk yapıların denetlenmesine bakar. 200m2 altındaki yapılara Teknik Uygulama Sorumlusu (TUS) Muhendis bakar denetler.
• Yapı denetim firmasında" elektrik muhendisi uygulama ve proje denetcisi " olarak, yetki sınırı yıllık 120.000m2 dir, ^[13]
• Yapı denetim firmasında " elektrik muhendisi kontrol elemanı " olarak, yetki sınırı yıllık 120.000m2 dir, ^[13]
• Devlette kamu personeli secme sınavı KPSS ile " elektrik muhendisli?i " kadrolarında,
• Yapı proje ofisi acabilir, bunun icin yapı projesinde imza yetkisi olan muhendislerle ortak ?irket acmalıdır. Bir yapının projesinde imza yetkileri olan a?a?ıda yazılı olan 7 muhendis vardır; ^[14]

-Harita aplikasyon, Harita muhendisi

-Zemin Etudu, Jeoloji muhendisi ile Jeofizik muhendisi birlikte onaylaması gerekir

-Mimari proje, Mimar

- Elektrik projeleri , Elektrik-elektronik muhendisi

-Mekanik projeler, Makine muhendisi

-Statik proje, in?aat muhendisi

gibi alanlarda gorev yapabilirler. ^[14]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Muhendislik dalları listesi
• Elektrik muhendisli?i tarihi
• Turkiye'de elektrik muhendisli?i
• Elektronik muhendisli?i
• Telekomunikasyon muhendisli?i
• Kontrol muhendisli?i
• IEEE

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bu alt ba?lı?ın geli?tirilmesi gerekiyor.