"Burc" buraya yonlendirilmektedir. Di?er kullanımlar icin
Burc (anlam ayrımı)
sayfasına bakınız.
A?aca i?lenmi?, Zodyak Burclarını resmeden, 16. yuzyıldan kalan tablo
Astrolojide
burclar
, eklipti?in iki yanında, a?a?ı yukarı 10 derece geni?li?inde, icinde Gune?'in ve gezegenlerin dondu?u
zodyak ku?a?ı
ile belirlenir.
Ekliptik
, dunyadan bakan birinin gozuktu?u ?ekliyle Yeryuzunun Gune? cevresinde bir yılda cizdi?i gorunur yorungesinden ba?ka bir ?ey de?ildir; di?er bir deyi?le yer-merkezli sistemin bir verisidir
| Burc
|
Sembol
|
Unicode
|
Tarih aralı?ı
|
Ekliptik
|
Ev
|
Polarite
|
Modalite
|
Element
|
Mevsim (Kuzey Yarımkure)
|
Mevsim (Guney Yarımkure)
|
Yonetici (modern)
|
Yonetici (klasik)
|
| Koc
|
|
??
|
21 Mart ? 20 Nisan
|
0° to 30°
|
1
|
Pozitif
|
Oncu
|
Ate?
|
?lkbahar
|
Sonbahar
|
Mars
|
| Bo?a
|
|
??
|
21 Nisan ? 20 Mayıs
|
30° to 60°
|
2
|
Negatif
|
Sabit
|
Toprak
|
?lkbahar
|
Sonbahar
|
Ceres
|
Venus
|
| ?kizler
|
|
??
|
21 Mayıs ? 20 Haziran
|
60° to 90°
|
3
|
Pozitif
|
Hareketli
|
Hava
|
?lkbahar
|
Sonbahar
|
Merkur
|
| Yengec
|
|
??
|
21 Haziran ? 22 Temmuz
|
90° to 120°
|
4
|
Negatif
|
Oncu
|
Su
|
Yaz
|
Kı?
|
Ay
|
| Aslan
|
|
??
|
23 Temmuz ? 22 A?ustos
|
120° to 150°
|
5
|
Pozitif
|
Sabit
|
Ate?
|
Yaz
|
Kı?
|
Gune?
|
| Ba?ak
|
|
??
|
23 A?ustos ? 22 Eylul
|
150° to 180°
|
6
|
Negatif
|
Hareketli
|
Toprak
|
Yaz
|
Kı?
|
Chiron
|
Merkur
|
| Terazi
|
|
??
|
23 Eylul ? 22 Ekim
|
180° to 210°
|
7
|
Pozitif
|
Oncu
|
Hava
|
Sonbahar
|
?lkbahar
|
Venus
|
| Akrep
|
|
??
|
23 Ekim ? 22 Kasım
|
210° to 240°
|
8
|
Negatif
|
Sabit
|
Su
|
Sonbahar
|
?lkbahar
|
Pluton
|
Mars
|
| Yay
|
|
??
|
23 Kasım ? 21 Aralık
|
240° to 270°
|
9
|
Pozitif
|
Hareketli
|
Ate?
|
Sonbahar
|
?lkbahar
|
Jupiter
|
| O?lak
|
|
??
|
22 Aralık ? 19 Ocak
|
270° to 300°
|
10
|
Negatif
|
Oncu
|
Toprak
|
Kı?
|
Yaz
|
Saturn
|
| Kova
|
|
??
|
20 Ocak ? 18 ?ubat
|
300° to 330°
|
11
|
Pozitif
|
Sabit
|
Hava
|
Kı?
|
Yaz
|
Uranus
|
Saturn
|
| Balık
|
|
??
|
19 ?ubat ? 20 Mart
|
330° to 360°
|
12
|
Negatif
|
Hareketli
|
Su
|
Kı?
|
Yaz
|
Neptun
|
Jupiter
|
Ekliptik duzlemi, gunumuzde,
gok ekvatoruna
gore yakla?ık 23 derece e?ilimli durumdadır ve onu, adları
Ekinoks
olan iki noktada keser;
?lkbahar Ekinoksu
ya da "
Koc'un ilk noktası
" (ilkbahar ekinoksu) ve
Sonbahar Ekinoksu
.
Ekliptik uzerindeki yıllık dolanımı sırasında
Gune?
, gunde yakla?ık bir derece ilerleyerek (yılda 360 derece) zodya?ın 12 burcundan gecer. Oysa cok iyi bilinmektedir ki
Gune?
'in zodya?ın 12 burcu cevresindeki gorunur hareketini yaratan, gercekte
Dunya
'nın
Gune?
cevresindeki donu?udur.
Burclar 4 elemente ayrılırlar:
Ate?, Hava, Su ve Toprak
.
Her element de 3 gruba ayrılırlar. Bunlar,
Oncu
,
Sabit
ve
De?i?ken'
dir. Batı astrolojisinin
takımyıldızlarıyla
bir alakası yoktur. Yukarıda anlatıldı?ı gibi ilkbahar ekinoksunun ba?langıcı olan 0 derece Koc esas alınarak "Burclar ku?a?ı" olu?turulur. 0 derece
Koc
esas alındı?ında 360 derecelik dairenin matematiksel olarak 30 dereceye bolunmesinden 12 burc elde edilir.
Zodyak Carkı: 6. yuzyıldan kalan
?srail
'de Beit Alpha sinagogunda bulunan mozaik i?lemeli burcları gosteren resim.
Mevsimleri esas alan bu
astrolojiye
gore Koc burcunun oncu kabul edilmesinin nedeni, ilkbahar mevsiminin bu burcla ba?lıyor olmasıdır. Daha sonra Bo?a burcu gelir ki, bu o mevsimin sabit ya?andı?ı donemdir, bundan dolayı Bo?a burcları sabit gruba girerler. Bo?a burcunu takipen ?kizler burcu gelir ki, bu mevsimin de?i?meye ba?ladı?ı donemdir. Bundan dolayı ?kizler burcu de?i?ken gruba denk gelir. Dolayısıyla mevsim ba?larında yer alan burclar oncu gruba, sabit oldu?u donem sabit gruba ve mevsimin de?i?meye ba?ladı?ı donemlerde de?i?ken burclara denk gelir.
- Ate? grubuna giren burclar sırasıyla; Koc (Oncu), Aslan (Sabit) ve Yay (De?i?ken)
- Toprak grubuna giren burclar sırasıyla; O?lak (Oncu), Bo?a (Sabit) ve Ba?ak (De?i?ken)
- Su grubuna giren burclar sırasıyla; Yengec (Oncu), Akrep (Sabit) ve Balık (De?i?ken)
- Hava grubuna giren burclar sırasıyla; Terazi (Oncu), Kova (Sabit) ve ?kizler (De?i?ken)
Bir bebe?in do?up ilk nefesini soludu?u anda Do?um haritası olu?ur. Yukarıda anlattı?ımız Burclar 360 derecelik bir dairede 30 dereceye bolunerek 12 burc olu?turur. Bu do?um haritasında sıralanır. Do?um haritası do?um anındaki gokyuzunu resimleyen bir ?emadır. Bu ?emada burclar, evler, gezegenler ve gezegenlerin birbirleriyle yapmı? oldukları acılar vardır. Bu haritaya Do?um haritası ismi verilir. Bu haritayı yorumlayan insanlara da "
astrolog
" adı verilir.
Mezopotamyalılar gune?in gok kubbede 12 takımyıldız do?rultusunda izledi?i rotayı 360 derecelik dongude 12 bolume ayırmı?lardı.
Antik Yunan
da bu sistemi benimsemi? ve mitolojilerinde oykuleriyle yer alan hayvanları yerle?tirdikleri burclara
‘Zodion
’ (hayvan) sozcu?unden ‘
Zoidiakos
’ (Hayvancık) ve onları yerle?tirdikleri cembere de
‘Zoidiakos Kyklos’
(hayvancıklar cemberi) adı vermi?tir. Bugun "Burclar Ku?a?ı" adı verilir. ?ngilizcedeki ‘Zoo’ ve ‘Zoology’ sozcukleri de bu Yunanca sozcukten gelmi?tir.
Burcların Turkce ve batı dillerindeki isimleri ve ozde?le?tikleri mitolojik figurler ?unlardır:
Koc (Aries):
Aries, altın tuylu postu u?runa
Argo Denizcileri
’nin tehlikeli bir yolculu?u goze aldıkları kocun ismidir.
[1]
Ki?ili?i bulutlarla simgele?en goksel varlık Nephele, cocukları
Phriksos
ile Helle’yi uvey anneleri
?no
’nun kotuluklerinden kurtarmak icin onlaraaltın tuylu ve kanatlı bir koc gondermi?ti. Cocuklar do?uya do?ru yol alırken kız cocuk Helle denize du?tu; du?tu?u sular Helle’nin anısına
Hellespontos (Helle Denizi)
diye anıldı. Bu isim, Canakkale Bo?azı’nın antik ismidir (Modern donemde Bo?az’a
Troia
kralı
Dardanos
’tan dolayı
Dardanelles
ismi verildi.) Koc’un yolculu?u
Kolkhis
’te son bulmu? ve Phriksos Koc’u
Zeus
’a sunu olarak kurban ettikten sonra altın tuylu postunu kendisini konuk eden kral
Aietes
’e hediye etmi?ti. Kral postu sava? tanrısı
Ares
’in onuruna donattırdı?ı bahcedeki bir a?aca astı?ından Koc’un ismi Aries’in Ares’den geldi?i de soylenir.
Antik Roma
’da kalelerin ele gecirilmesi icin yapılan sava?larda kale kapılarını kırarak acmak icin kullanılan, uclarına koc ba?ı bicimi verilen kutuklere Aries denilmi?tir.
Bo?a (Taurus):
Prenses Europa
’yı Fenike kıyılarından alıp Girit’e kacıran Zeus’un Bo?a’sının burclar ku?a?ına yansıması Bo?a burcudur. Bazı yazarlar bu burc icin mitolojideki di?er bir bo?ayı,
Girit Bo?a
’sını ileri surer.
[2]
Poseidon
’un kral
Minos
’a arma?anı olan bu bo?a, kralice
Pasiphae
’den
Minotauros
’un babası olan ve azgınlı?ından dolayı
Herakles
’in 7. gorevinin konusu olduktan sonra
Theseus
tarafından oldurulen bo?adır.
?kizler (Gemini):
Mitolojinin unlu ikizleri, Dioskouroi (Tanrı’nın -Zeus’un- delikanlıları) diye anılan
Kastor ve Polydeukes
(Latin Pollux) Sparta kralicesi
Leda
’nın, babaları farklı ikiz o?ulları, Troia’ya kacırılan Helene’nin karde?leridir. Kastor’un babası kral
Tyndareos
, Polydeukes’in babası ise Zeus’tu. Biri olumlu di?eri olumsuz olan ikizler birbirlerine cok ba?lıydılar. Kastor bir catı?mada oldu?unde olumsuz Polydeukes olen karde?inden ayrı kalmaya dayanamamı? karde?iyle birlikte Hades’e inmek istemi?ti. Yunan mitolojisine gore Zeus once birinin olumsuzlu?unu di?eriyle payla?tırarak gunluk ya?amlarını Hades ile Olympos arasında gecirmelerine izin vermi?, sonra da onları birbirlerinden hic ayrılmasınlar diye burclar ku?a?ında onurlandırmı?tır.
[3]
Yengec (Cancer):
Yengec burcunun ismi Yunanca ‘Karkinos’dan gelir.
[3]
Karkinos’tu, Herkul 12 zorlu gorevinden ikincisinde dokuz ba?lı canavar
Hydra
’yı oldurmeye calı?ırken ayaklarını ısıran yengecin adıdır. O yengeci, Herakles’in dikkatini da?ıtmak icin
Hera
gondermi? ve Herakles’in ayakları altında ezilen Karkinos’un anısını canlı tutmak icin ona burclar ku?a?ında yer vermi?ti.
Antikitenin unlu doktoru
Galenos
’un tumorlerin uzerini kaplayan damarları yengec ayaklarına benzetti?i icin karkinos sozcu?unu tıptaki anlamında (kanser) kullanmı?tır.
Aslan (Leo):
Aslan burcunun simgesi
Nemea Aslanı
adlı yaratıktır.
[4]
Herakles’e yuklenen 12 zorlu gorevin ilki Nemea Aslanı’nı oldurmek ve derisini yuzmekti. Derisine ok, mızrak ve kılıc i?lemedi?inden aslanı bo?arak oldurdukten sonra Herkul hayvanın kendi tırnaklarını kullanarak derisini yuzmu?, postundan giysi, ba?ından da mi?fer yapmı?tı kendine.
Ba?ak (Virgo):
Elinde bir ba?ak demeti ile betimlenen bereket tanrıcası
Demeter
’in yanı sıra Batı dillerindeki anlamı (bakire) dolayısıyla tanrıcalar
Artemis
ve
Astraeia
tanrıcaları ile,
[3]
daha sonraki donemlerde Romalı adalet tanrıcası ?ustitia ve
Meryem
ile ili?kilendirildi.
Terazi (Libra):
Bu burcun yıldızları burclar ku?a?ının dongusunde yarı yoldadır. Gune? bu takımyıldızdan gecerken gece ve gunduz e?it zamanlıdır, yani terazinin kefeleri aynı hizadadır. Denge ve e?itli?i simgeledi?inden adalet tanrıcaları
Themis
, Dike ve
Astraeia
’nın ki?iliklerinde adaletin terazisi ile simgelenmi?tir (Roma mitolojisinde Iustitia).
[3]
[5]
Burclar ku?a?ının tam ortasında olması da adalete verilen onemi vurgulamaktadır.
Akrep (Scorpio):
Akrep burcu Orion takımyıldızıyla ili?kilidir. Efsaneye gore Orion, av tanrıcası
Artemis
’in ho?landı?ı, erkek guzeli dev gibi bir avcıydı.
[4]
Yeryuzundeki butun hayvanları oldurebilecek guc ve beceriye sahip olmakla boburlenirdi. Buna ofkelenen Toprak Ana
Gaia
ba?rından buyuk bir akrep cıkarıp Orion’un uzerine salmı?tır. Gorevini yerine getirdi?i icin ho?nut kaldı?ı akrebi Gaia burclar ku?a?ına koyarken Artemis de Orion’u koymu? yakınına. Orion’un sevgili kope?inin ismini de
Sirius
yıldızına vermi?.
Yay (Sagittarius):
Ok atan bir
Kentavros
(At Adam) simgesiyle tanınan yay burcu, kentavrosların en unlusu olan
Kheiron
’un anısını ya?atır. Kentavros, ba?ı ve beline kadar olan govdesi insan, belden a?a?ısı at olan mitolojik bir ki?iliktir. Bu varlıkların en tanınmı?ı olan Kheiron Teselya bolgesinde
Pelion Da?ı
’nın eteklerinde ya?ardı.
[4]
Turunun en iyisi ve en bilgesiydi, cunku
Apollo
ile
Artemis
e?itmi?ti onu. Ok-yay kullanımında ustaydı. O da bilgi ve deneyimlerini ileride Troia sava?ının kahramanı olacak
Akhilleus
(A?il) ve Argonautika Seferi’ni yonetecek
?ason
gibi genclere aktarmı?tı.
Herakles
’in yer aldı?ı bir catı?ma sırasında bir rastlantı sonucu Herakles’in zehirli okuyla yaralanınca cekti?i acıya dayanamayarak olmek istemi?, ama olumsuz oldu?undan acısına son vermek u?runa olumsuzlu?unden vazgecerek
Hades
’e inmi?ti. Onun yeryuzunde bıraktı?ı olumsuzlu?unu Zeus,
Prometheus
’a vermeyi uygun gormu?tu.
O?lak (Capricorn):
Zeus kendisini emziren ve buyuten keci veya keci gorunumlu orman
nympha
’sı
Amalthea
'yı, oldu?unde burclar ku?a?ında onurlandırmı?tı. Zeus’un do?umuyla ilgili soylenceye gore Zeus’un babası
Kronos
do?acak cocuklarından birinin kendini ala?a?ı ederek yerine gecece?i yolundaki kehaneti bo?a cıkarmak icin do?an cocuklarını yutuyordu. Zeus do?du?unda annesi
Rhea
(veya ninesi
Gaia
) onu saklayarak yerine bezlere sarılı bir ta? yutturdu Kronos’a. Bebek Zeus’u Girit Adası’na kacıran ninesi Gaia onu
Amalthea
’nın bakımına emanet etti. Onun sutuyle ve di?er orman nympha’larının getirdikleri balla beslenen Zeus ergenli?e ula?tıktan ve babasını devirip Olympos tahtına oturdu. Tahta oturduktan sonra Amalthea’yı unutmadı. Onun boynuzlarından birini kopararak icini sonsuz bollukla doldurdu. Boynuzu elinde tutanın yiyecek ve icecekten yana zengin olması dile?inde bulundu. Romalılar bu boynuza ‘Bolluk Boynuzu’ anlamında ‘Cornu copiae’ dediler. Amalthea Yunancada sevecen ve nazik anlamlarına geliyor. Zeus’un Latin adını alan Jupiter gezegeninin uydularından biri Amalthea’nın ismini ta?ır.
Kova (Aquarius):
Batı dillerinde ‘Su ta?ıyan’ diye anılan bu burcun ili?kilendirildi?i mitolojik ki?ilik,
Homeros
’un “Olumlulerin en guzeli’ diye andı?ı prens
Ganymedes
'tir.
[3]
Yunan mitolojsinde Ganymedes Troia’nın kurucu kralı Tros’un o?luydu. Ta?ıdı?ı kaplarda su de?i, Olymposluların olumsuzluklerini borclu oldukları nektar vardı. Zeus onu kendine ozel saki yapmak icin gozde hayvanı kartal aracılı?ıyla (veya bizzat kendini kartala donu?turerek) onu
Troia
’dan kacırmı?tı.
Balık (Pisces):
Canavar
Typhon
Olympos
’a saldırdı?ında tanrılar ve tanrıcalar kendilerini birer hayvan bicimine sokarak kacmaya calı?ırken
Aphrodite
ile
Eros
da birer balı?a donu?erek suya dalmı?lardı.
[3]
Typhon yok edildikten sonra bedenlerine girdikleri balıkların anısına onları birbirlerine ba?lı bir iple burclar ku?a?ına koydular.
|
|---|
| Burclar
| |
|---|
Batı astrolojisindeki
kavramlar
| |
|---|
| ?lgili
| |
|---|