Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
(Beyaz Rusya anlamına gelen Belaya Russia kokenli "Belarus" olarak da bilinir.) 1917
Ekim Devrimi
ile kurulan
Sovyetler Birli?i
'ni olu?turan 15 cumhuriyetten biridir. 30 Aralık 1922'de imzalanan
Sovyetler Birli?i
kurulu? anla?masını imzalayan devletlerden biridir.
[1]
Sovyetler Birli?i'nin en batısında yer alan Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nufus acısından
Sovyetler Birli?i
'nin be?inci buyuk cumhuriyetiydi ve tıpkı
Ukrayna SSC
gibi
Birle?mi? Milletler
'de temsilciye sahipti. Beyaz Rusya'nın guney sınırını sık ormanlar ve Pripet bataklıkları olu?turur. Kuzeyde, bir dizi buzul sırt yukseltiyi artırırken, toprak daha kuru hale gelir; bu arada aynı yorede
Dvina
'nın batı kolu,
Baltık
'a acılan tarihsel bir su yolu i?levi gorur.
Polonya
sınırında, son Avrupa bizonunun goruldu?u, cok eski ve ilginc Beloveya Ormanı yer alır. Tarih acısından bakıldı?ında Beyaz Rusya, zamanında onemli bir yeri olan ve fiilen ba?ımsız bir konuma sahip bulunan
Kiev Polotsk Prensli?i
'nin mirascısıdır.
Bu topraklar, Tatar istilasından sonra
Litvanya
buyuk prenslerinin eline gecti. Polonya ve Litvanya'nın birle?mesiyle, Beyaz Rusya, Polonya'nın 16. ve 17. yuzyıllara ozgu Ronesans kulturunu payla?tı; nufusun hemen hemen dortte biri Katolik oldu. Ancak Polonya'nın 18. yuzyıl sonlarında payla?ılmasıyladır ki, Beyaz Rusya'nın buyuk bolumu Rus ?mparatorlu?u'na dahil edildi.
Sovyetler Birli?i
'ni yoneten
Komunist Parti
1898 yılında
Rusya Sosyal Demokrat ??ci Partisi
adıyla Belarus'un ba?kenti
Minsk
'te kuruldu. 1917'de
Lenin
'in onderli?inde gercekle?en
Ekim Devrimi
'nde Belarus halkı etkin bir rol oynadı. Ancak devrimden sonra Almanya'nın a?ır barı? ko?ullarının kabul edilmemesi uzerine saldırıya gecmesi dolayısıyla devrimin kazanımlarını korumak isteyen Sovyet hukumeti Belarus'un batı topraklarını Almanya'ya bırakmak zorunda kaldı. Bu topraklar II.Dunya Sava?ı'nda tekrar Sovyetlere katıldı.
II.Dunya Sava?'nda Berlin'den Moskova'ya uzanan hatta yer alan Beyaz Rusya, Nazi istilacıların elinde,
Sovyetler Birli?i
'nin ba?ka bolgelerine gore daha buyuk yıkıma u?radı. Nazi i?gali (1941-44) doneminde 1.5 milyon Belarus, kalıcı olarak
?dil Nehri
'nin do?usundaki topraklara yerle?tirildi. Yahudi nufusun buyuk bolumu topraklarını terk ederken, kasaba ve koylerin dortte ucu tahribe u?ramı?tı. Ancak, insanlarının direngenli?i, yıkıma u?ramı? bu halkın yeniden gelindi?inde Beyaz Rusya'nın kentsel ve sınai geli?imi,
Sovyetler Birli?i
'nde gorulen en hızlıları arasındaydı.
1990'lı yıllarda Sovyetler Birli?i'nde ba?ımsızlık hareketleri ba?laması uzerine birli?i kurtarmak icin Yuksek Sovyet'in aldı?ı kararla 17 Mart 1991'de yapılan referandumda (bkz.
1991 Sovyetler Birli?i referandumu
) Belarus'ta % 83.72 oranında ulke geneline gore yuksek oranda birlikte kalma yonunde oy cıktı. Ancak 19 A?ustos'ta Moskova'da gercekle?en darbe giri?iminin ardından tedirgin olan Belarus Eylul 1991'de ba?ımsızlı?ını ilan etti. SSCB'nin kurulu?una imza atan devletlerden biri olan Belarus 8 Aralık 1991'de Yeltsin'in ba?kanlı?ında Minsk'te imzalanan SSCB'nin da?ıtılması anla?masına da imza atan devletlerden biri oldu ve batıya yoneldi. Ancak Rusya ile birli?i savunan ve sosyalist olan
Aleksandr Luka?enko
'nun Temmuz 1994 secimlerini kazanarak ba?kan olmasının ardından Belarus tekrar tarihi ve kulturel ba?lara sahip Rusya'yla ili?kileri geli?tirme politikasına yoneldi. 1978 yılında kabul edilen Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti anayasası kısmen de?i?tirilerek ve donemin ko?ullarına uyarlanarak 1994 yılında tekrar kabul edildi.
[2]
Belarus komunist bir hukumet tarafından yonetilmemesine kar?ın sosyo-ekonomik politikalarında eski Sovyet kazanımlarını devam ettirmekte ve Sovyet mirasına sahip cıkmaktadır. Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayra?ı 1991'de ba?ımsız olmasıyla de?i?tirilmi? ancak Luka?enko'nun iktidara gelmesiyle sadece uzerindeki orak cekicin kaldırıldı?ı haliyle yeniden resmi bayrak olarak kabul edilmi?tir. Eski Sovyet Cumhuriyetlerinden
Ekim Devrimi
'nin yıldonumu 7 Kasım'ın resmi tatil oldu?u devletler Moldova ve Belarus'tur.
Kerestecilik ve patates yeti?tirme gibi geleneksel u?ra?lar bugun gene onem ta?ımaktadır. Serin ve ya?ı?lı yazlar ile kumlu toprak yapısı, patates yeti?tirilmesi acısından en elveri?li ko?ulları olu?turur. Beyaz Rusya'da uretilen patates tum Sovyetler'de tuketildi?i gibi hayvan yemi olarak ve ayrıca da patates alkolu sanayisinde de kullanılıyordu. Topraklarının ucte biri ormanlarla kaplıdır. Cok sayıda gol ve suyolu, kesilen tomrukların mobilya ve in?aat malzemeleri ureten merkezlere sevkiyatını sa?lar. Kum ise, tu?la ve cam uretiminde kullanılır; nitekim
Sovyetler Birli?i
'nin en buyuk cam fabrikalarından biri de
Gomel
'de yer alıyordu. Pripet bataklıkları cevresinde geni? bir alana yayılan turbalıklar son zamanlarda ıslah edilmi?tir. Beyaz Rusya topraklarında kurulu cok sayıda termal enerji merkezi, yakıt olarak turbalıklardan sa?lanan girdileri kullanmaktadır. Ayrıca
Minsk
'te buyuk motor fabrikaları da SSCB doneminde faaliyet gostermekteydi.
Beyaz Rusya turizm aktiviteleriyle 1970'li yıllarda ekonomik kaynak arayı?ı sonunca tanı?mı?tır. 1990'lı yıllarda ya?anan ekonomik kriz dolayısıyla turizmde ba?layan durgunluk 2000'li yıllarda uluslararası turizmdeki yo?unluk ile sona ermi? ve turizm ekonomi uzerinde buyuk bir pay sahibi olmu?tur.
[3]
Beyaz Rusya'nın ba?lıca turizm tesisleri
Minsk
,
Grodno
,
Brest
,
Polotsk
bolgelerinde bulunur. ?lgili Ba?kanlık Kararnamesi ile 27 Temmuz 2018 tarihinden itibaren 74 ulkenin vatanda?larının Beyaz Rusya'yı 30 gune kadar vizesiz ziyaret edebilece?i duyurulmu?tur.
[4]
Beyaz Rusya do?a turizmi icin de uygun bir yerdir.
Avrupa
'nın en derin ve buyuk golleri buradadır ve uc milli parka ev sahipli?i yapar;
Pripyatsky Milli Parkı
,
Naracanski Milli Parkı
ve
Biarezinski Biyosfer Rezervi
.
Biarezinski Biyosfer Rezervi 1925'te kurulmu?tur ve 85,149 hektarlık bir ormana ev sahipli?i yapmaktadır. ?cerisinde boz ayı, va?ak, su samuru, tilki, kunduz, geyik gibi pek cok memeliyi barındırır. 1979 yılında 'biyosfer rezervi' unvanını kazanmı? ve 1995 yılında Avrupa Konseyi Diploması'na layık gorulmu?tur. Bu diploma ba?arısı 2000 ve 2005 yıllarında da tekrarlanmı?tır.
[5]
|
|---|
|
| Ana
| | |
|---|
| Kısa sureli
| |
|---|
| Birlik dı?ındaki
| |
|---|