Bahailik

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Bahailerin en ust yonetim kurumu olan ve ?srail 'in Hayfa ?ehrinde bulunan Yuce Adalet Evi binası
Makale serilerinden
Merkezi ?ahsiyetler
Kutsal metinler
Kurumlar
Tarih
Onemli ki?iler
Ayrıca bakınız

Bahailik ( Farsca :  ????? ), butun insanlı?ın ruhani birli?ini vurgulayan tek tanrılı bir dindir. [1] Uc ana prensip Bahai o?retileri ve itikadı icin bir temel olu?turur: Tanrı birli?i , yani tum yaratılı?ın kayna?ı olan tek bir tanrı vardır, din birli?i , yani tum ilahi dinler aynı ruhani kayna?a sahiptirler, aynı Tanrı 'dan gelirler ve insanlı?ın birli?i , yani butun insanlar e?it yaratılmı?tır, ce?itlilik icinde birlik ile bir araya getirilmi?tir; ırkların ve kulturlerin bu ce?itlili?i takdire ve kabule de?er gorulmelidir. [2] Bahai inancının o?retilerine gore insanın amacı dua , tefekkur ve insanlı?a hizmet yoluyla Allah 'ı tanımayı ve sevmeyi o?renmektir.

Bahailik, 19. yuzyılda Bahaullah tarafından ?ran 'da ortaya cıkmı?tır. Bahaullah, Babilik hareketiyle olan ili?kisi sebebiyle hapsedilmi? ve ?ran'dan Osmanlı ?mparatorlu?u 'na surgun edilmi?tir. Oldu?u zaman kırk yıldan fazla bir suredir resmi olarak hala ev hapsinde idi. Din, o?lu Abdulbaha 'nın onderli?inde Avrupa'da ve Amerika'da ilerleme kaydetti, fakat do?du?u yerde, o zamanın ?ran'ında halen yo?un bir zulme maruzdu. [3] Abdulbaha'nın olumunden sonra ise Bahai toplumunun liderli?i ?evki Efendi ve secilmi? yapılar hem de atanmı? ki?ilerden olu?an bir idari duzene evrilerek yeni bir safhaya girdi. [4] Bugun dunyada 200'den fazla ulkede 5 milyonun uzerinde Bahai oldu?u tahmin edilmektedir. [2]

Bahai o?retisine gore din tarihi, her biri zamanın ihtiyaclarına ve insanların kapasitesine uygun bir din kuran ilahi elciler dizisi sayesinde ortaya cıkmı? olarak gorulmektedir. Kutsal Bahai ayetleri ozellikle Musa , ?sa ve Muhammed gibi ?brahimi ?ahsiyetlerden bahseder ve ayrıca di?er Bahai yazını Kri?na , Buda ve ba?kaları gibi Dharma dinlerindeki ?ahsiyetlerden de soz eder. Bahailer icin en son gelen elciler Bab ve Bahaullah 'tır; fakat gelecekte, gelece?in ihtiyaclarına ve insan kapasitesine gore yeni elciler gonderilecektir. Bahai inancına gore art arda gelen her peygamber, sonra gelecek peygamberin haberini vermi? ve Bahaullah'ın hayatı ve o?retileri onceki kutsal kitapların kıyamet ( zamanın sonu ) vaatlerini yerine getirmi?tir. ?nsanlı?ın kolektif bir evrim surecinde oldu?u anlayı?ı vardır ve ?imdiki zamanın ihtiyacı barı?ın, adaletin ve birli?in kuresel boyutta a?ama a?ama kurulmasıdır. [5]

Kelime kokeni [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bahai kelimesinin Turkcedeki kullanımı “Ehl-i-Baha yanlısı kimse Baha'nın takipcileri” [6] ?eklindedir. Turk Dil Kurumu, Bahaili?i “XIX. yuzyılda Babilikten do?up ?ran'dan ba?ka Avrupa ve Amerika'da da yayılmı? olan bir din” olarak tanımlar. Bu kelime Arapcada “gorkem” ve “nur” gibi anlamları bulunan Baha (????) sozcu?unden turemi?tir.

Tanım [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bahailik gorece yeni bir dindir; tum ilahi dinlerin ozlerinde bir ve insanlı?ın tek oldu?unu o?retir. Bahailik, tum ırkları ve tum insanları evrensel bir amacta ve ortak bir inancta birle?tirmek isteyen evrensel bir dindir. [7] Dinin, Bahailer olarak bilinen yakla?ık 5 ila 8 milyon inananı vardır ve dunyanın pek cok ulke ve bolgesine yayılmı?lardır. [8] [9] Bahailer kainatta var olan her ?eyi yaratan Allah ’ın tekli?ine inanır; Bab ve Bahaullah’ı bu ca?ın ?lahi Mazharları olarak kabul eder; Abdulbaha ’nın, ?evki Efendi ’nin ve Yuce Adalet Evi ’nin yetkisini tanır; itaat etmeleri gereken ilahi kaynaklı yasaların ve o?retilerin varlı?ını kabul edip bunları hayatlarında uygulamaya caba gosterirler. Bahai Dininde dini vecibeleri yerine getirme ve ruhani anlayı?ını geli?tirme sorumlulu?u, bireyin kendisine emanet edilmi? bir gorev olarak gorulur. ?nsanların bir araya gelerek kutsal yazıları incelemesi ve fikir alı?veri?inde bulunması te?vik edilmekle beraber bir insana dini konularda nasıl davranması gerekti?ini empoze etme hakkı hic kimseye verilmemi?tir; yani ruhban sınıfı kaldırılmı?tır. Bununla beraber toplumsal ya?ama dair konularda yetki sahibi olan ve uyeleri secim yoluyla belirlenen mahalli, milli ve uluslararası kurumları vardır. Bu kurumlarda gorev yapan ki?ilerin toplumda herhangi ozel bir konumu ya da ayrıcalı?ı bulunmaz. Sadece Bahailere de?il, tum insanlı?a hizmet etmekle gorevli olan bu kurumlar, kararlarını Bahai yazıları cercevesinde yurutulen me?veret prensibini uygulayarak alırlar. Bahai Dininin esasını olu?turan tum anlayı? ve o?retiler bahsi gecen merkezi ?ahsiyetlerin ve gunumuzde de Yuce Adalet Evi kurumunun yazılarına dayanmaktadır. [10]

Tanrı elcileri olarak adlandırılan ?ahsiyetlerin ortaya cıktı?ı ve dinlerin kuruldu?u donemleri tarif ederken, hepsinin ortak ozelliklere sahip oldu?u gibi her birindeki hakim sosyal duzende de bircok ortak yon bulundu?unu ifade eden Bahai yazıları [11] bunlardan bazılarını temel toplumsal kurumların parcalanması, ahlaki normların terk edilmesi, akıl ve vicdanın bir yana bırakılması, insanları zayıflatan du?uncelerin yaygınla?ması ve insanlı?ı pencesine alan derin umutsuzlu?un giderek artması ?eklinde gormektedir. Bu ba?lamda dinin do?du?u tarihte dunyanın ve ozellikle ?ran’ın ko?ulları bu tarife uymaktadır. Kimi yorumlamalar Bahaili?in ortaya cıkı?ında ?ran toplumunun icinde bulundu?u sosyal ve kulturel ?artların onemli bir yeri oldu?u goru?undedir. [12] 19. yuzyılın ba?ları pek cok farklı toplumda bir kurtarıcının beklendi?i bir donemdir. Bu bekleyi? ozellikle ?ran’da onemli bir yere sahiptir ve 1844 yılında Babi inancının ortaya cıkmasıyla belirgin bir ?ekil almı?tır; Bahaullah ise kendini do?rudan tum dinlerin haber verdi?i ve Bab’ın geli?ini mujdeledi?i mev'ud olarak ilan etmi?tir. Bu doneme e?lik eden ?ran'daki ko?ulları anlatan kayıtlar genellikle idarenin son derece baskıcı bir yonetim anlayı?ı icinde oldu?u, kitlelerin ekonomik olarak giderek ezildi?i, [12] ic ve dı? karı?ıklıkların cozulemedi?i, halkın rahatsız oldu?u, hukumetin tam bir otorite kuramadı?ı, ulemanın halk uzerinde etkisinin arttı?ı yonundedir. [13] Her ne kadar bu sebepler do?rultusunda bu inancın kendisine taraftar bulmakta zorlanmadı?ı ve renkleri, ırkları ve dinleri ne olursa olsun butun insanların bir oldu?u iddiasıyla ortaya cıkmakla dikkatleri uzerine toplamasının normal sayılabilece?i [13] ?eklinde yorumlar olsa da bu inanca mensup olanlar en erken tarihlerinden itibaren idari ve dini yonetim tarafından zulme u?ratılmı?tır; inananları saldırılara, halka acık infazlara ve i?kencelere tabi tutulmu?, Bab'ın kendisi 1846'dan 1850'ye kadar hapsedilmi? ve ardından halka acık bir ?ekilde idam edilmi? ve 20.000'den fazla Babinin hayatını kaybetti?i kapsamlı bir kıyım ya?anmı?tır. [14] Bu baskılar Bahaullah’ın hapis ve surgunlu?unu iceren, inananlarının benzer bir kaderle kar?ıla?tı?ı ve etkisini gunumuze dek gosteren Bahai doneminde de devam etmi? ancak inanc kesintisiz olarak varlı?ını surdurmu? ve mumin kazanmaya devam etmi?tir.

Do?du?u ulkeye co?rafi yakınlı?ı nedeniyle Bahai o?retilerinin ula?tı?ı ilk yerlerin ba?ında Osmanlı ?mparatorlu?u gelmektedir. Osmanlı toprakları Bahai Dininin ozellikle ilk yetmi? yıllık doneminde ya?anan en onemli olaylara sahne olmu?tur. Bahai Dininin Turkiye ile olan ba?ı gunumuzde de Turkiye Bahai Toplumu ile varlı?ını surdurmektedir. [10] ?lahi dinlere atıfta bulunurken onları Tanrı Emri veya kısaca Emir olarak ifade etmek Turkce Bahai literaturunde yaygın bir kullanımdır. Dinin ilk yıllarından itibaren Bahai kutsal yazıları Arapca ve Farsca asıllarından ve onaylı ?ngilizce tercumelerinden Turkceye cevrilegelmi?tir.

?ki asra yakla?an tarihi, zengin literaturu ve kendisine ozgu bircok ozelli?i olan Bahai Dini tek bir Allah’ın var oldu?u, O’ndan ba?ka tapılacak hicbir ?lah olmadı?ı temel esası uzerine in?a edilmi?tir. [15] Kainatta var olan her ?eyin yaratıcısı ve koruyucusu olan o yuceler yucesi Yaradan, Turkce Bahai yazılarında Allah, Tanrı, Huda gibi isimlerle anılır. Bahailer esas itibarıyla Allah’ın dininin de tek oldu?una ve ilerleyerek devam etti?ine inanırlar. Buna gore, Bahai literaturunde Tanrı Mazharı olarak ifade edilen ?lahi Elciler insanlı?ı e?itmek uzere ca?lar boyunca birbirleri ardına Allah tarafından gonderilegelmi?tir; bunlarla kastedilen Allah’ın peygamberleri olan mukaddes ?ahsiyetlerdir. [10] ?nsanlı?ın ruhani, zihinsel ve ahlaki kapasiteleri, bu ?ahsiyetlerin birbirini izleyen o?retileriyle beslenmi?tir. Bahai Dininin temel inanclarından biri de insanlı?ın birli?idir. Her birey, ırksal, kulturel, sınıfsal veya etnik farklılıklarının otesinde ve gelenekleri, goru?leri veya mizacı ne olursa olsun harikulade ce?itlili?e sahip tek bir insanlık ailesinin uyesidir. Her e?siz bireyin, durmadan ilerleyen maddi ve ruhani bir medeniyeti daha ileri ta?ımada oynayacak bir rolu bulunmaktadır. [16]

Bahailerin inandıkları di?er prensipler arasında kadın-erkek e?itli?i, bilim ve dinin uyumu, e?itimin gerekli ve zorunlu oldu?u, onyargıların a?ılıp gerce?in serbestce ara?tırılması gerekti?i, dunya barı?ının bugunun acil ihtiyacı oldu?u ve gercek ya?amın ruhun ya?amı oldu?u yer almaktadır. [17]

Tarihi bilgiler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Seyyid Ali Muhammed ( Bab ) ( Arapca :  ???? , "kapı"), kendisinin tum Musluman aleminin bekledi?i ki?i olan "K?im", " Mehdi " oldu?unu 23 Mayıs 1844'te ?iraz 'da ilan etti. Binlerce ki?i Bab'a inanarak " Babi " oldu. Bu geli?meler ve onun eski dini yapıya gore cok yenilikci ve radikal fikirleri ortaya koyması, ?ran 'da i?kencelere ve baskılara yol actı. Bab, 1850'de Tebriz ?ehrinde kur?una dizildi. Bircok Babi ise yine ?ran 'da de?i?ik feci i?kence yontemleri ile olduruldu. Bab'ın olumunden sonra Babilere Mirza Huseyin Ali (Bahaullah) liderlik etti. Bahaullah ve beraberindekiler, ?ran Kacar yonetiminin baskısıyla Osmanlı Devleti ile yapılan goru?meler sonunda Ba?dat 'a surgun edildi. Bahaullah, 1863'te burada, Bab'ın geli?ini mujdeledi?i ki?inin kendisi oldu?unu ve insanlık tarihinde butun onceki dinlerin gelmesini vadetti?i "Dunya'nın bir vatan gibi olaca?ı, insanların artık sava? yapmayı o?renmeyecekleri" Mehdi ca?ının gelmi? oldu?unu ilan ederek Bahai Dini'nin yeni ilkelerini acıkladı. Ote yandan Bahaullah'a inanmayıp ona kar?ı da cıkan, Bahaullah'ın uvey karde?i  Mirza Yahya , “Subh-i Ezel” adlı ayrı bir inanca onculuk etmi? ve daha sonrasında Kıbrıs 'a surgun edildikten sonra gunumuzde Kıbrıs'ta ya?ayan Ezelilerin de temelini atmı?tır. Karde?i Kıbrıs'ta surgundeyken Bahaullah da hayatının 40 yılını Osmanlı Devleti'nin topraklarında gecirmi?tir. Osmanlı Devleti'nin Bahaullah ve Bahailere surgun dı?ında bir baskısı olmamı?, ?ran'daki gibi hayatlarına yonelik ?iddet gormemi?lerdir. 12 Aralık 1863'te vardı?ı Edirne'de bu tarihten itibaren be? yıla yakın ya?adı.

Bahai Dunya Merkezi ?srail 'in Hayfa ?ehrindedir. 1868'den itibaren Bahaullah , ailesi ve beraberindeki inananlarının o tarihte Osmanlı topra?ı olan Akka Kalesi'ne (bugun ?srail 'de Akdeniz kıyısında) surgun edilmesi ve orada olumune kadar ya?amaya devam etmesi sonrasında Akka'nın hemen yanındaki Hayfa ?ehri, Bahai Dunya Merkezi 'nin yeri oldu. Bahailik, Birle?mi? Milletler 'de temsil edilmekte ve Dunya'daki gayrisiyasi alanlarda sosyoekonomik projelere katkıda bulunmak icin calı?maktadır.

Samoa II. Malietoa Tanumafili , Bahai inancını benimseyen ilk devlet ba?kanıydı. [18]

O?retileri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bahailikteki bazı o?retiler: [19] [20] [21]

  • Allah birdir.
  • Tum ilahi dinlerin temeli birdir.
  • ?nsanlık alemi birdir.
  • Din, bilim ve akıl ile uyum icinde olmalıdır.
  • Irksal, dinsel, etnik taassuplar terk edilmelidir.
  • Kadın ve erkek e?ittir.
  • Genel barı? icin calı?ılmalıdır.
  • E?itim zorunludur ve evrensel e?itim hedeflenmelidir.
  • Serbest du?unce ile gercek ara?tırılmalıdır.
  • A?ırı zenginlik ve yoksulluk kaldırılmalıdır.
  • Partizanlıktan kacınarak devlete sadık ve itaatkar olunmalıdır.
Avustralya , Sidney 'deki Bahai mabedi.

Kutsal yazılar ve ibadetler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?sm-i Azam olarak bilinen ve “Ey Nurlular Nurlusunun Nuru” [Ya Bahau’l-Ebha] anlamına gelen Arapca hat i?lemesi. Bu, Wilmette'deki Bahai mabedinden.

Kutsal kitaplar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Temel yasaları ve dinin ?er'i hukumlerini iceren kutsal kitap olan Kitab-ı Akdes ( En Kutsal Kitap , Akdes Kitabı ), Kitab-ı ?kan ( ?kan Kitabı : Tevrat , ?ncil ve Kur'an 'daki bazı ayetlerin acıklamasını ve bazı ilahiyat konularını iceren bir kitap. ?kan, Arapcada kesin bilgi demektir [ikan, yakin, yakinen v.s.]), Bahaullah'ın Levihleri, Saklı Sozler ( Kelimat-ı Meknune ), Yedi Vadi ve Dort Vadi , Kurdun O?lu Risalesi , Ordular Rabbinin Ca?rısı , ?lahi Sırların Cevherleri gibi kitaplardır. Bahailer, tum dinlerin kutsal kitaplarının ( Tevrat , Zebur , ?ncil , Kur'an ) tek bir sistemin parcaları ve insanlı?ın ortak dinsel mirası oldu?una, kutsallıklarını yitirmedi?ine inanırlar.

?badet [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hindistan - Yeni Delhi 'deki Bahai mabedi

Bahailikte dua, namaz ve oruc gibi yasalar vardır. Namaz, bireysel yapılan bir tapınmadır ve toplu namaz yoktur. 2-21 Mart tarihleri arasında Kutsal Sayı 19 'dan olu?an bir Bahai ayı suresince oruc tutulur. Dua, namaz, oruc bireyin kendi sorumlu?undadır; temel amacı ya?amı konusunda onu meditasyona yoneltmek, karakterini duzeltmesinde yol gostermektir.

Bahai takvimi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dunya 'nın Gune? etrafındaki bir tam donu?unun bir yıl kabul edildi?i Bahailikte takvim, her biri 19 gun olan 19 aya bolunmu?tur. Artık kalan dort gun ise Gregoryen Takvimi 'ne gore ?ubata denk gelen ay olan "mulk ayı" 'na ilave edilmi?tir. [22] [23] [24]

Bahai takviminde ilk ay Baha Ayı olup yılba?ı kabul edilen 21 Mart Nevruz Bayramı olarak kutlanır. Takvimin son ayı olan Ala ayında ise 19 gun boyunca oruc tutulur ve Gune? 'in Koc Burcu 'na girmesiyle oruc terk edilerek Nevruz Bayramı kutlanır. [25]

Bahai takvimi [22] [24]
Ay Adları Ba?langıcı
1. Baha 21 Mart
2. Celal 9 Nisan
3. Cemal 28 Nisan
4. Azamet 17 Mayıs
5. Nur 5 Haziran
6. Rahmet 24 Haziran
7. Kelimat 13 Temmuz
8. Kemal 1 A?ustos
9. Esma 20 A?ustos
10. ?zzet 8 Eylul
11. Me?iyet 27 Eylul
12. ?lim 16 Ekim
13. Kudret 4 Kasım
14. Kavl 23 Kasım
15. Mesail 12 Aralık
16. ?eref 31 Aralık
17. Sultan 19 Ocak
18. Mulk 7 ?ubat
Artık Gunler 26 ?ubat -
1 Mart (dahil) [22]
19. Ala 2 Mart

Bahai dininde Dunya barı?ı, Dunya goru?leri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bahaili?e gore Dunya barı?ı sadece mumkun olmakla kalmayıp aynı zamanda kacınılmazdır . Barı?a, insanların eski davranı? kalıplarına inatla sarılmasının sebep olaca?ı akla hayale sı?maz deh?etteki olaylardan sonra mı ula?ılacak, yoksa ?imdi mu?averelerle belirecek iradenin tasarrufu ile mi kucak acılacak; bu, tum Dunya sakinlerinin onundeki bir secimdir.

Dunya'nın tek bir ulke olması, insanlı?ın vatanı olarak yeniden orgutlenmesi ve yonetimi icin ilk temel ?art, insanlı?ın birli?ini kabul etmektir. Dunya barı?ını kurma cabalarının ba?arısı icin bu ruhani prensibin evrensel olcude kabulu gereklidir. Bunun icin evrensel olarak beyan edilmeli, okullarda o?retilmeli ve sosyal yapıda icerdi?i organik de?i?ikli?e hazırlık olarak her millete devamlı olarak ifade edilmelidir.

En zararlı ve inatcı kotuluklerden biri olan ırkcılık , barı?ın en buyuk engellerinden biridir. Irkcılık uygulaması, bahanesi ne olursa olsun insanlık onurunun en cirkin bir ?ekilde ihlalini te?kil eder.

Zengin ve yoksul arasında olcusuz farklılık, ?iddetli bir ıstırap kayna?ı olarak Dunya'yı hemen hemen sava?ın e?i?ine getiren bir istikrarsızlık halinde tutmaktadır.

Makul ve me?ru bir vatanseverlik dı?ında dizginlenmemi? bir milliyetcili?in yerini daha geni? temelli bir ba?lılı?ın, tum insanlık sevgisinin alması gerekir. Bahaullah ?oyle demektedir: Dunya tek bir ulke ve insanlar onun vatanda?larıdır . Dunya vatanda?lı?ı kavramı, bilimin ilerlemesi sebebiyle Dunya'nın tek bir mahalleymi? gibi daralmasının ve milletlerin tartı?masız ?ekilde birbirine ba?ımlı olmasının do?rudan bir sonucudur. Dunya milletlerinin hepsini sevmek, insanın kendi memleketini sevmesini dı?lamaz.

Dinsel catı?malar, tarih boyunca sayısız sava?lara ve carpı?malara neden olmu?, ilerlemeye buyuk bir engel te?kil etmi?, her dinden veya dinsiz insanlar icin gitgide menfur hale gelmi?tir. Butun dinlerin mensupları, bu catı?manın ortaya cıkardı?ı temel sorunlara bakmaya ve acık secik cevaplar aramaya razı olmalıdırlar.

Kadınların ozgurlu?u, iki cins arasında tam e?itli?in sa?lanması, barı?ın sa?lanmasından daha az kabul edilmekle beraber en onemli on ?artlarından biridir. Ancak kadınlar, insan giri?iminin her alanında tam ortaklı?a kabul edilirse uluslararası barı?ın boy verece?i ahlaki ve psikolojik ortam olu?abilir.

Tum din ve ırklar birdir: “Hic ?uphesiz hangi milletten, hangi ırk veya dinden olursa olsun, tum insanlık ilhamını bir ?lahi Kaynak'tan almaktadır ve tek Tanrı 'nın kuludur.”

Di?er dinlere gore Bahailik [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bircok kayna?a gore Bahai dini, yeni dini akımlar arasında sayılmaktadır. Bazı goru?lere gore 19. yuzyılda do?mu?, ba?lıca buyuk dinler ve di?er inancları sentezlemeye calı?an humanist ve barı?cıl bir dinsel harekettir; bazılarına gore bir din sayılmamaktadır. Bahaili?i bir din olarak kabul edenler arasında tarihsel kokeni nedeniyle onu ?brahimi dinler arasında sayanlar da vardır.

Ba?ta ?slam , Hristiyanlık ve Musevilik , inananlarının Bahailik ile catı?tı?ı ve kar?ı olarak one surdu?u noktaların ba?ında "son din, son peygamber inanı?ı" sayılabilir; cunku bu uc dinin mensuplarında da do?ru yolda olma ve bir daha ba?ka peygamber gelmeyece?i inancı gorulebilir. Orne?in Muslumanlıktaki son din kavramı gibi Hristiyanlıkta Yeni Ahit 'te gecen "Alfa benim, Omega da benim" (yani ilk de, son da benim) sozlerinden kaynaklanan sonluk inanı?ı, Musevilikte de temelini kutsal kitap Tanah 'tan alan, Tanrı'nın secilmi? tek dini olma inancı vardır. Bahaili?e gore ise bu ifadelerin kastetti?i ?ey, bu dinlerin peygamberlerinin aslında aynı dini ve aynı o?retileri diriltmekte oldu?u; dolayısıyla dinlerin bu noktada birbiriyle celi?ik olmadı?ıdır.

Bahailik, Dunya'nın bircok ulkesinde resmi din olarak tanınmakla birlikte bazı yerlerde bu soz konusu de?ildir. Ozellikle do?du?u ulke olan ?ran 'da ba?langıcından itibaren meydana gelen baskılar ve olumler sonrasında Dunya'nın bircok kıtasına Bahailerin gocu ya?andı. Do?u?undan itibaren gecen 150 yıllık surede bu gocler, yuz binlerle sayılabilecek kadardır. ?ran'daki Bahailer, halen kamu hizmeti ve universite o?renimi haklarından yoksun durumdadırlar. [26] [27] [28]

Bahai mabetleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Chicago , Wilmette'deki Bahai mabedi

Bahai mabetleri ( Arapcada "Ma?riku'l Ezkar" olarak bilinir), her dinden kimsenin sessiz olmak ko?uluyla bildikleri ?ekilde ibadet edebilecekleri mekanlardır. ?imdiye dek her kıtada bir tane olacak ?ekilde yedi tapınak in?a edilmi?tir. Bu tapınakların ortak ozeli?i, bir kubbelerinin ve dokuz giri?lerinin olmasıdır. Bu dokuz giri? Dunya'da dokuz dinin varoldu?una ili?kin Bahai inancını yansıtır.

?lki A?kabat 'ta 1908'de hastane, okul, hotel gibi ba?ka bircok birimi iceren bir kompleks olarak in?a edilmi?ti. 1938’e kadar hizmet veren bu tapınak, Sovyet rejimi tarafından ibadete kapatıldı; 1962’de bir depremle yıkıldı.

1953 yılında ABD'nin ?llinois eyaletinde Chicago 'nun kuzeyinde bir Bahai mabedi tamamlandı (Bakınız: resim) .

Daha sonra in?a edilen mabetler sırasıyla ?u ulkelerdedir: Uganda (Kampala), Avustralya ( Sidney yakınında), Almanya ( Frankfurt ’un dı?ında), Panama ( Panama City yakınında), Batı Samoa ( Apia ), Hindistan ( Yeni Delhi ), ?ili ( Santiago ).

Hindistan, Yeni Delhi’deki Bahai mabedi 1986’da tamamlandı ve pek cok mimari odul aldı. ?ili'de Santiago'daki Bahai mabedi ise Ekim 2016'da tamamlandı [29] ve 19 Ekim 2016'da kapılarını actı. [30]

Bab 'ın Hayfa 'daki Makamı .
I?ık Mabedi, ?ili 'nin Santiago ?ehrinde in?a edilen dokuzuncu ve son kıtasal Bahai mabedi, Guney Amerika kıtası

Bahailikte kadın [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bahailer, kadını toplum hayatının tum a?amalarında yer alması icin te?vik eder. Ancak bu te?vik, Umumi Adalet Evi Kanunları mucibince erkekler tarafından sınırlandırılır. [31] Kadınlar, Mahalli ve Milli Adalet Evi’ne uyelik hakkına tam olarak sahiptirler. Mahalli ve Merkezi Ruhani Mahfillerin her ikisine de uye olabilmeleri idari i?lerde tam bir hakka sahip olmaları anlamı gelir. Bahailer, Abdulbaha’nın bu goru?unu kabul ederler. Bu goru?un arkasında ilahi bir yol gostericilik oldu?unu ve bir hikmet bulundu?unu ifade ederler. Kadınların Yuce Adalet Evi uyeli?inden muaf tutulmaları, kadın ile erke?in i?levlerinde e?itlik olmaması gerce?i, taraftarlardan herhangi birisinin di?erinden yaratılı?ca daha ustun veya daha a?a?ı oldu?u veya haklara sahip olmadıkları anlamına gelmemektedir. [32] Bahai dininde kadın, yeryuzunde erkekle e?it haklara sahip, dinde ve toplumda onemli yeri olan bir varlıktır. Kadın erkek herkesin odevi, emri tebli? etmek ve o?retmektir. Kadının kendisi icin mumkun olan en yuce mertebeden men edildi?i surece erke?in de mukadder mertebesine yukselebilmesi mumkun gorulmez. Bahai dininde be?eri faziletlerin kadın ve erke?e e?it derecede ait olması sebebiyle Tanrı huzurundaki saygınlık cinsiyete de?il, yure?in temiz ve aydın olmasına ba?lıdır. [33]

Bahailer, kadının ilerleme ve becerilerindeki eksikli?ini onun fırsat ve e?itimindeki e?itlik ihtiyacına ba?lı oldu?unu belirtirken bu e?itlik ona verilmi? olsaydı kadının da kabiliyet ve kapasitede erke?in muadili olaca?ını savunmu?lardır. Yine Bahailer, insanların mutlulu?unun ve esenli?inin kadın ve erke?in e?it derecede geli?mesine ba?lı olarak gercekle?ece?ini, zira onların her ikisinin de birbirlerinin yardımcısı ve tamamlayıcısı oldu?unu savunurlar. [34] Bahaullah, tum hanımların e?itilmesini emrederek kadın-erkek herkesin e?it haklara sahip oldu?unu ve her iki cinsiyetin e?itimlerinde farklılık olmaması gerekti?ini bildirmi?tir. Tanrı katında cinsiyetin bir ozelli?i yoktur. Du?uncesi temiz, e?itimi ustun, ilmi ba?arıları buyuk, hayırseverli?i fazla olanlar ister kadın, ister erkek olsun, ister siyah, ister beyaz olsun, tum meziyetleriyle mumtaz olurlar ve bundan ba?ka bir fark da yoktur. [35] Kadınla erke?in e?itli?i Bahai o?retileri tarafından garanti edilse de toplumsal rollerinin kadına yukledi?i bazı kacınılmaz sorumlulukları vardır. ?stedikleri mesle?i secme hakkına sahip olsalar da kendi do?urdukları cocukların ilk o?retmeni olmak durumundadırlar. [36]

Bahailer, kadınların i?tirak etmesinin uygun olmadı?ı bazı meselelerin varoldu?unu soylerler. Orne?in bir du?man hucumu kar?ısında toplumun hararetli bir savunma icinde bulundu?u zamanlarda hanımlar, askeri hizmetlerden muaf tutulmu?lardır. [37]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dipnotlar

Alıntılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Dictionary 15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..
  2. ^ a b Hutter, 2005. pp 737?740
  3. ^ Affolter, 2005. pp 75?114
  4. ^ Smith, 2008. pp 56
  5. ^ Smith, 2008. pp. 107?9.
  6. ^ "TDK" . 24 Mart 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 23 Mart 2017 .  
  7. ^ Dr. Omer Ulucay. Hangi Din? . s. 301.  
  8. ^ "Baha'i World News Service/Media Information/Statistics" . 16 Mayıs 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi.  
  9. ^ Smith 2022, p. 509 (Smith, Peter (2022). "Ch. 41: The History of the Babi and Baha'i Faiths". In Stockman, Robert H. (ed.). The World of the Baha'i Faith . Oxfordshire, UK: Routledge. pp. 501?512. ISBN 978-1-138-36772-2.)
  10. ^ a b c Bahai Dini (PDF) . Bahai Eserleri Basım Da?ıtım A.?. ?ubat 2020. ss. 7-11. ISBN   978-605-84382-4-8 .  
  11. ^ Hz. Bahaullah. Kitab-ı ?kan (PDF) . 3 Temmuz 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi (PDF) . Eri?im tarihi: 5 ?ubat 2023 .  
  12. ^ a b Suleyman Ozkaya, “Osmanlı Devleti’nde Marjinal Bir Hareket: Bahailik”, Turkler Ansiklopedisi, XII, 111
  13. ^ a b Muhammed Ebu Zehra , ?slam’da Siyasi ve ?tikadi Mezhepler Tarihi, cev. E. R. Fı?lalı-Osman Eskicio?lu, Ya?mur Yayınevi, ?stanbul 1970, s. 267
  14. ^ Affolter, Friedrich W. (2005). "The Specter of Ideological Genocide: The Baha?is of Iran" (PDF). War Crimes, Genocide and Crimes Against Humanity . 1 (1): 75?114.
  15. ^ Prof. Dr. Mustafa Tekin, (Ed.) (Nisan 2022). Bir Dunya Tanrı . Ra?bet Yayınları. ISBN   978-605-7699-88-6 .  
  16. ^ "Bahailer (The Baha'is)" . Baha’i International Community. 2017. 5 ?ubat 2023 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 5 ?ubat 2023 .  
  17. ^ "Temel Prensipler" . 5 Haziran 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi.  
  18. ^ "Funeral and memorial service planned for Samoan head of state | BWNS" . Baha’i World News Service (?ngilizce). 14 Mayıs 2007. 31 Ocak 2022 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 13 Mart 2022 .  
  19. ^ Bahais believe , 4 Eylul 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi , eri?im tarihi: 18 A?ustos 2013  
  20. ^ Social principles , 17 A?ustos 2013 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi , eri?im tarihi: 18 A?ustos 2013  
  21. ^ "Temel Prensipler - Turkiye Bahai Toplumu" . 15 Ekim 2020. 5 Haziran 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 30 Kasım 2022 .  
  22. ^ a b c Bahai Calendar/bahai.org http://reference.bahai.org/en/t/je/BNE/bne-145.html 7 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  23. ^ Bahai takvimi (?ngilizce) http://www.bahai.us/bahai-calendar 28 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  24. ^ a b Bahai takvimi ve Bayramları / bahaiturk.com http://www.bahaiturk.com/ana.asp?id=89 [ olu/kırık ba?lantı ]
  25. ^ Bahai ?nancındaki Dini Hukumler / Turk Bahai Toplumu ?nternet Sitesi http://www.tr.bahai.org/yayinlar/serihukum.htm 18 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  26. ^ Iranian Baha'is face continuing discrimination in higher education- http://news.bahai.org/story/507 23 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  27. ^ Since the Baha'i Faith's birth it has faced resistance and persecution from Iran. Many Baha'is have become martyrs and many are imprisoned, Although in Iran Christians and Jews are permitted to freely practice their religion, Baha'is are denied that right. (Ostling, 1984:73) http://religiousmovements.lib.virginia.edu/nrms/bahi.html 25 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  28. ^ A Faith Denied-Report on persecution of Bahais in Iran, http://www.leithjb.net/blog/2007/01/25/a-faith-denied-report-on-persecution-of-bahais-in-iran/ 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  29. ^ Watkins, Katie. "In Progress: Baha’i Temple of South America / Hariri Pontarini Architects" 25 ?ubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..  archdaily.com . Arch Daily. Retrieved 2 February 2016.
  30. ^   "Baha’i House of Worship for South America" 14 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..  http://templo.bahai.cl/ 26 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. Retrieved 13 October 2016.
  31. ^ Abdu’l-Baha, Selections from the Writings of Abdu’l-Baha, Baha’i Publishing Trust, y.y., 1978, s. 79-80
  32. ^ Abdu’l-Baha, Selections from the Writings of Abdu’l-Baha, s. 86
  33. ^ Abdu’l-Baha, Paris Talks: Addresses Given by 'Abdu'l-Baha in 1911, Baha'i Publishing, 2006, s. 162.
  34. ^ Abdu’l-Baha, The Promulgation, s. 182
  35. ^ Abdu’l-Baha, The Promulgation, s. 166
  36. ^ Moojan Momen, A Short Introduction To The Baha’i Faith, One World, Finland, 1997, s. 40
  37. ^ Moojan Momen, A Short Introduction To The Baha’i Faith, One World, Finland, 1997, s. 55

Bibliyografya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bahailik&oldid=32770837 " sayfasından alınmı?tır