Zimbabwe
(/
z?m?b?ːbwe?, -wi
/; Shona pronunciation: [
/z ? i.mba.bwe/]
), semmuso ke
Republic of Zimbabwe
, ke
lefatshe le le senang tleseletso e tsenang mo lewatleng
mo
Borwa jwa Afrika
, fa gare ga dinoka tsa
Zambezi
le
Limpopo
, e e kgabaganyeditsweng ke
Afrika Borwa
kwa borwa,
Botswana
kwa borwabophirima,
Zambia
kwa bokone, le
Mozambique
kwa botlhaba. Motsemogolo le toropo e kgolo go di feta tsotlhe ke
Harare,
mme toropo ya bobedi e kgolo go di feta tsotlhe ke
Bulawayo
.
Lefatshe e e nang le batho ba ka nna dimilione di le morafe o mogolo wa Zimbabwe ke
Ba-Shona
, ba ba dirang 80% ya baagi, ba latelwa ke
Ba-Ndebele ba Bokone
le merafe e mengwe e mennye. Zimbabwe e na le
dipuo di le 16 tsa semmuso
, tse di tlwaelegileng thata ke Sekgoa,
Se-Shona
le
Se-Ndebele
. Zimbabwe ke leloko la
United Nations
,
Southern African Development Community
,
African Union
, le
Common Market for Eastern and Southern Africa.
Go simologa ka ngwagakgolo wa bo 9, ka nako ya go fela ga
Motlha wa Tshipi
,
batho ba Banthu
(ba ba neng ba tla nna morafe wa Basona) ba ne ba aga toropo-set?haba sa
Great Zimbabwe
; toropo-set?haba e ne ya nna nngwe ya dithabololo tse dikgolo tsa kgwebisano tsa Aforika ka ngwagakgolo wa bo 11 mme e ne ya tlogelwa ka bogare jwa ngwagakgolo wa bo 15. Go tswa foo,
bogosi jwa Zimbabwe
bo ne jwa tlhongwa, jwa latelwa ke magosi a
Rozvi
le
Mutapa
.
British South Africa Company
ya ga
Cecil Rhodes
e ne ya tlhoma melelwane ya
kgaolo ya Rhodesia
ka 1890 fa ba ne ba gapa
Mashonaland
mme moragonyana ka 1893 ba gapa
Matabeleland
morago ga
Ntwa ya Ntlha ya Matabele
.
Company rule
e ne ya fela ka 1923 fa go ne go tlhomiwa
Rhodesia Borwa
jaaka
kolone ya Boritane e e ipusang
. Ka 1965, puso ya
basweu
e ne ya
bolela gore e ikemetse
jaaka
Rhodesia
. Puso e ne ya itshokelela go itlhaola ga bodit?habat?haba le
ntwa ya dingwaga
di le 15 ya dirukhutlhi le
masole a bantsho
a boset?haba; seno se ne sa felela ka
tumelano ya kagiso
e e neng ya dira gore go nne le
bolaodi
jwa
semolao
jaaka Zimbabwe ka Mora
Folaga
Sekano sa setshaba
|
Mo?ate
| and largest city
Harare
|
---|
Merafe ya Batho
| (2012 census[4])
99.38% African (mainly Shona and Ndebele)
0.22% European
0.18% Coloured
0.08% Asian
0.02% other
0.01% not stated
|
---|
Sedumedi
| 84.1% Christianity
69.2% Protestantism
14.9% other Christian
10.2% no religion
4.5% traditional faiths
1.2% others
|
---|
Demonym(s)
| Zimbabwe
|
---|
Legislature
| Parliament ? Upper house Senate ? Lower house National Assembly
|
---|
|
? Total
| [
convert: invalid number
]
|
---|
Madi
| Zimbabwean dollar U.S. dollar ($) (USD)[12] South African rand;[12] Other currencies
|
---|
nang 1980.