Итти?оди Афри?о

Итти?оди Афри?о
Итти?оди Афри?о
Маркази маъмур?	Аддис-Абеба , Эфиопия ; Йо?аннесбург , Афри?ои ?ануб? ;
Намуди созмон	созмони минта?ав? [d] , continental union [d] ва созмони байналмилал? [d]
Официальные языки	инглис? , араб? , фаронсав? , португал? , languages of Africa [d] , испониё? ва Забони сво?ил?
Санаи таъсис	9 сентябр 1999
Веб-сайт	Хатои Lua: expandTemplate: template "ref-sw" does not exist.
	Парванда?о дар Викианбор

Итти?оди Афри?о (ихтисоршуда ?амчун ИАф, AfroUnion ) як созмони байналмилалии байни?укумат? мебошад, ки 55 давлати Афри?оро мутта?ид мекунад, вориси Созмони ягонагии Афри?о (OAU). 9 июли соли 2002 таъсис ёфтааст ^[3] . Му?имтарин ?арор?ои дохили созмон дар ассамблеяи Итти?оди Афри?о - машварати сарони давлат?о ва ?укумат?ои давлат?ои аъзои ин созмон, ки ?ар шаш мо? як маротиба баргузор мешавад, ?абул карда мешаванд. Котиботи Итти?оди Афри?о ва Комиссияи Итти?оди Афри?о дар Аддис-Абеба , пойтахти Эфиопия ?ойгиранд. Дар мо?и феврали соли 2009, ?арор дар бораи табдил додани Комиссияи Итти?оди Афри?о ба Ма?омоти Итти?оди Афри?о ( англ. African Union Authority ) баромад ^[4] .

?икоя [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Пешгузаштагони таърихии Итти?оди Афри?о Итти?оди Давлат?ои Афри?о ( англ. Union of African States ), конфедератсияи давлат?ои Афри?о, ки дар сол?ои 60-ум бо ташаббуси президенти Гана Кваме Нкрума, инчунин Созмони ягонагии Афри?о ( англ. Organisation of African Unity ), 25 майи соли 1963 таъсис ёфтааст ва ?амъияти и?тисодии Афри?о ( англ. African Economic Community ), ки соли 1991 таъсис ёфтааст, мебошанд.

Бо дарназардошти самаранокии паст ва тан?иди шадиди табдили Созмони Ва?дати Афри?о ба “клуби диктатор?о” ^[5], дар миёна?ои сол?ои 1990 дар ?итъаи Афри?о идеяи таъсиси Итти?оди Афри?о э?ё шуд. . Ра?бари Либия Муаммар ?аззоф? ?онибдори аслии исло?от буд. 9 сентябри соли 1999 сарони давлат?о ва ?укумат?ои кишвар?ои узви Созмони Ва?дати Афри?о Эъломияи Сиртро (ба номи ша?ри Сирти Либия) ?абул карданд, ки дар он нияти таъсиси Итти?оди Афри?о из?ор дошт. Дар соли 2000 дар нишасти Ломе Санади бунёдии Итти?оди Афри?о ва дар соли 2001 дар нишасти Лусака на?шаи татби?и лои?аи созмони нав ?абул карда шуд. ?амзамон, барномаи васеъми?ёси стратегияи рушди Афри?о тасди? карда шуд ? Шарикии нав барои рушди Афри?о (NEPAD; ( англ. New Partnership for Africa's Development, NEPAD ).

Итти?оди Афри?о фаъолияти худро 9 июли соли 2002 ба ?ои Созмони ягонагии Афри?о о?оз кард.

31 июли соли 2007 амалиёти муштараки посдори сул? бо СММ дар Дарфур о?оз ёфт.

17 июли соли 2016 дар саммити навбатии Итти?оди Афри?о шиносномаи ягонаи Итти?оди Афри?о пешни?од карда шуд, ки он имкон меди?ад, ки дар оянда байни ?амаи кишвар?ои узви Итти?оди Афри?о низоми бидуни раводид ташкил карда шавад ^[6] ^[7] .

Ма?сад?о ва принсип?о [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Тиб?и Санади таъсисии Итти?оди Афри?о, ?адаф?ои созмон ин?оянд:

муста?кам намудани ягонаг? ва якдилии давлат?о ва хал??ои Африка;
?ифзи Исти?лолият , тамомияти арз? ва исти?лолияти давлат?ои аъзо;
тезондани интегратсияи сиёс? ва и?тимоию и?тисодии ?итъа;
пешбар? ва ?имояи мав?еъ?ои умум? аз р?и масъала?ое, ки барои ?итъа ва хал??ои он манфиатдор мебошанд;
мусоидат ба ?амкори?ои байналмилал? мутоби?и Оинномаи СММ ва Эъломияи ?у?у?и башар;
муста?кам намудани сул?у амон? ва субот дар ?итъа;
мувофи?и Хартияи Афри?о оид ба ?У?У?И инсон ва хал??о ва дигар ?у??ат?ои оид ба ?у?у??ои инсон муста?кам намудан ва му?офизат намудани ?у?у??ои инсон;
фаро?ам овардани шароити зарур?, ки ба шарофати он ?итъа дар и?тисодиёти ?а?он? ва дар гуфтушунид?ои байналхал?и ?ои сазовори худро иш?ол карда метавонад;
мусоидат ба рушди устувор дар сат??ои и?тисод?, и?тимо? ва фар?анг?, инчунин интегратсияи и?тисод?ои Афри?о;
риво? додани ?амкор? дар ?амаи со?а?ои фаъолияти инсон бо ма?сади баланд бардоштани дара?аи некуа?волии хал??ои Африка;
?амо?ангсоз? ва ?амо?ангсозии сиёсат дар байни ?омеа?ои и?тисодии мав?уда ва ояндаи минта?ав? бо ма?сади ноил шудан ба ?адаф?ои Итти?оди Афри?о;
пешрав? дар тара??иёти ?итъа бо ро?и ёр? расондан ба тад?и?оти илм? дар ?амаи со?а?о, пеш аз ?ама дар со?аи илм ва техника;
?амкор? бо шарикони дахлдори байналмилал? дар талош?о барои решакан кардани бемори?о ва тар?иби тарзи ?аёти солим дар ?итъа.

Сохтор [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Органи олии Итти?оди Афри?о Ассамблея аст, ки аз сарони давлат?о ва ?укумат?о ё намояндагони аккредитатсияшудаи он?о иборат аст. ?аласа?ои Ассамблея дар шакли сессияи навбат? бояд на камтар аз як маротиба дар як сол гузаронида шаванд. Дар баробари ин, Ассамблея бо дархости ?ар як кишвари узв ва бо ризоияти 2/3 давлат?ои аъзо метавонад дар ?аласаи изтирор? даъват кунад. Ассамблеяро Раис ро?бар? мекунад, ки аз ?ониби давлат?ои аъзо аз байни сарони давлат?о ё ?укумат?о ба м??лати як сол интихоб карда мешавад. Ассамблея ваколат?ои хеле васеъ дорад.

?арор?о дар Ассамблея бо ро?и консенсус ё ба тари?и дигар бо 2/3 овози давлат?ои аъзои созмон ?абул карда мешаванд. Бо ву?уди ин, масъала?ои мурофиав? бо аксарияти оддии овоз?о ?ал карда мешаванд.

Бо ма?сади та?кими раванд?ои минбаъдаи ?амгиро?, пеш аз ?ама, и?тисод?, дар соли 2004 Парлумони Пан-Африка таъсис дода шуд, ки дар ни?оят бояд ма?оми олии ?онунгузории Итти?оди Афри?о гардад. Он дар ша?ри Мидранди Афри?ои ?ануб? ?ойгир буда, аз 265 намояндаи 53 кишвари узви ин созмон иборат аст.

Ш?рои И?роияи Итти?оди Афри?о аз вазирони кор?ои хори?? ё дигар вазирон/хизматчиёни давлат?, ки аз ?ониби ?укумат?ои кишвар?ои узв таъин шудаанд, иборат аст. ?аласа?ои Комиссия дар шакли сессияи навбат? на камтар аз ду маротиба дар як сол гузаронида мешаванд. ?амзамон, бо дархости ?ар як кишвари узв ва бо тасди?и 2/3 давлат?ои узв, ШИ метавонад дар ?аласаи изтирор? ?амъ шавад. Комиссия бо ?амо?ангсоз? ва ?абули ?арор?о оид ба масъала?ое, ки ба манфиат?ои умумии давлат?ои аъзо дахл доранд, маш?ул аст, и?рои стратегияи сиёсиеро, ки Ассамблея та?ия кардааст, назорат мекунад ва дар назди он масъул аст. Доираи фаъолият ва масъулияти ШИ дар бар мегирад:

савдои хори?? ;
энергетика, саноат ва захира?ои таби?;
озу?авор?, захира?ои кишоварз? ва ?айвонот, чорводор? ва ?ангал;
захира?ои об ва обёр? ;
?ифзи му?ити зист, фаъолият?ои башард?стона ва вокуниш ба ?олат?ои фав?улодда;
на?лиёт ва ало?а;
су?урта;
маориф, маданият, тандурустй ва инкишофи кувваи коргарй;
илм ва техника;
ша?рванд?, и?омат ва масъала?ои му?о?ират;
таъминоти и?тимо?, аз ?умла та?ияи сиёсати ?ифзи модару к?дак, инчунин маъюбон ва маъюбон;
барпо намудани системаи мукофот?о, медал?о ва мукофот?ои Африка.

Эзо? [ вироиш | вироиши манбаъ ]

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 https://web.archive.org/web/20170211155219/https://www.au.int/web/en/constitutive-act
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 http://www.au.int/en/treaties/protocol-amendments-constitutive-act-african-union
↑ Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki (англ.) . African Union. 21 Январ 2010 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2012 .
↑ AU summit extended amid divisions (англ.) . BBC (4 February 2009). 21 Январ 2010 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2012 .
↑ Reynolds, Paul African Union replaces dictators' club (англ.) . ВВС (8 July 2002). 21 Январ 2010 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2012 .
↑ CNN, Kieron Monks, for African Union launches all-Africa passport . CNN (пайванди дастнорас ? таърих ) . 17 июли 2016 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 июли 2019 .
↑ President Kenyatta arrives in Kigali for AU summit . rwandaeye.com (пайванди дастнорас ? таърих ) . 17 июли 2016 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 июли 2016 .

[_2e86ae448ef748b3-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 https://web.archive.org/web/20170211155219/https://www.au.int/web/en/constitutive-act

[_2b03ee4c0b744e33-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 ^2.4 http://www.au.int/en/treaties/protocol-amendments-constitutive-act-african-union

[3] Launch of the African Union, 9 July 2002: Address by the chairperson of the AU, President Thabo Mbeki (англ.) . African Union. 21 Январ 2010 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2012 .

[4] AU summit extended amid divisions (англ.) . BBC (4 February 2009). 21 Январ 2010 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2012 .

[5] Reynolds, Paul African Union replaces dictators' club (англ.) . ВВС (8 July 2002). 21 Январ 2010 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 марти 2012 .

[6] CNN, Kieron Monks, for African Union launches all-Africa passport . CNN (пайванди дастнорас ? таърих ) . 17 июли 2016 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 4 июли 2019 .

[7] President Kenyatta arrives in Kigali for AU summit . rwandaeye.com (пайванди дастнорас ? таърих ) . 17 июли 2016 сан?ида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 17 июли 2016 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]