Zimbabwa(辛巴威)
u
Zimbabwa
sa i labu nu
Africa
, itiza i 20 00 S, 30 00 E,u ahebal nu
lala'
mapulung
sa 390,757 km
2
. u ahebal nu lala'ay sa 386,847 km
2
, u ahebal nu nanumay sa 3,910 km
2
. hamin nu
tademaw
sa 14,546,961.
kakalukan umah
sa 42.50%,
kilakilangan umah
sa 39.50%,
zumaay
henay umah sa 18%.
u tapang tusu nu kanatal sa u Harare (
哈拉雷
).
sapadateng
nu kanatal demiad sa 18 bulad 4 demiad.
u tabakiay a tapang nu kanatal (cung-tung) ayza sa ci
Emmerson Mnangagwa
, micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 11 bulad 24 demiad.
辛巴威是南部非洲重要的文明發源地,在中世紀時代,該地曾存在一個紹納人建立的文明,?且遺留下不少文化遺跡,其中最重要的莫過於大辛巴威古城。大辛巴威古城.
Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) u nu
timul
an nu Fea-cuo (
Africa
非洲) anganganan a sakapahay nu kalalekalan nu
lalangawan
, itini i teban a se-cian, nina
niyadu'
ay naidaw ku cacayay nu Saw-na (紹納) a
tademaw
ni patideng tu sakapahay a aadihan tu kawaw, idaw ku liwan tu namaka
babalaki
ay a
lalangawan
, idaw ku picidekan nu sakaetiman u
tabakiay
a Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) nu mukasiay a lumaan. tabakiay a Sinpa-wi Zimbabwa mukasi a luma' (大辛巴威古城).
以此城?首都的馬蓬古布韋王國透過與來自印度洋岸的回?商隊貿易,在11世紀時漸漸?盛,利用當地生?的黃金、象牙與銅?等重要物資,交換來自波斯灣地區的布料與?璃等生?品,15世紀時,已經成?非洲南部最大的邦國。
nuyni a dukay u suodu a Mafun-kupu-wi wan-kuo (馬蓬古布韋王國) namaka Ing-tu bayu (印度洋) a huiciw (回?) misiwbayay, itini i sabaw tu cacay a se-ci hamawsa a icelang,
milihida
tu kasi
lacul
an nu 'kim,
ngipen
nu
zu
atu sakaetiman nu tung (銅) atu sakaetiman nu cancanan, sakalaliyunan namaka Puo-sewan (Persian Gulf (波斯灣) a niyadu'an a dawaw atu galasu nu nika tahekalan tu tuud, sabaw tu lima a seci, mala Fea-cuo(
Africa
非洲) timulan nu satabakiay a kanatal.
紹納文明的?盛在19世紀時邁入尾聲,1837年時,紹納人被屬於祖魯族的恩德貝勒人(Ndebele)征服,來自英國與來自南邊的波爾人開始逐漸蠶食這個地區。
Saw-na (紹納) kasikawawan nu sakaicelangan han itida i sabaw tu siwa a seci hamaw sa nai'tu kulaheci, cacay a
malebut
walu a
lasubu
tulu a bataan idaw ku pitu (1837) a mihcaan sa, Saw-na (紹納) a tademaw hiyan nu Culu (祖魯) a
binacadan
a N-depay-le (Ndebele (恩德貝勒) a tademaw debungan, namaka Uk (Ing-Kuo 英國) atu namaka timulan nu Puo-el (波爾) a tademaw
malingatu
haymaw
sa midebung tina niyadu'an.
[1]
辛巴威位於非洲內陸,在1980年宣布獨立。辛巴威自然物??饒,尤其黃金?量曾是世界第3,馬蘭吉?區也被認?是全球鑽石儲量最高的?場。
Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) itida i Fea-cuo (
Africa
非洲) kitidaan, itini i cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) a miheca
mihapu
mi
siteked
. Sinpa-wi (
Zimbabwa
(辛巴威) pakunida hananay a tuud sakasilaculan, micidek ku kim naw saka tulu nu kitakitay anika singanganan, Malan-ci ba’ba’tuwan (馬蘭吉?區) u kaadihan nu kitakitay a kapahay nu baba’tuwan a kitidaan.
全國有70%人民從事農業工作,主要種植玉米、?草,玉米是糧食來源,?草則外銷
kanatal a tademaw nuheni pitu a bataan (70%) a kilacan u
maluk
ay ku kawaw, nipa
paluma
an u
kubkub
, langaw nu tabaku, kubkub ku tada kakanen , papah nu tabaku han u sapatahekal inutawan a sapisiwbay.
1980年代,1辛巴威元幣?比1美元更高,1美元只能換到0.65辛巴威元。但由於沒有節制的印出紙幣,導致21世紀發生嚴重的惡性通膨。
cacay a malebut siwa a lasubu walu a bataan (1980) a mihcaan. nu cacayay a papidaan nu Sinpa-wi (
Zimbabwa
(辛巴威) miki kaka tu Amilika a kalisiw (美元), nu cacayay a Amilikaan nu kalisiw han paliyun han tu Sinpa-wi (辛巴威) a
kalisiw
an 0.65 nu Sinpa-wi (Zimbabwa (辛巴威) apapidaan. nai kuwantan miingsacu tu pida’nuheni, sisa i tusa a bataan idaw ku cacay a secian
pihacen
tu mawada’ ku kalisiw nuheni.
在辛巴威獨立之初,穆加比(Robert Mugabe)政權推行大政府、高福利式的社會主義政策。至於經濟層面,辛巴威?業、農業及手工業發達,曾是非洲最巨發展潛力的國家之1,?在接下來的20年,一切都?於一旦。
mahka misiteked
tawya
, ci Mucia-pi (Robert Mugabe (穆加比) tu cencun palekal tu tabakiay a cenhu, kapah nu sakaudip a siakay nu kawaw. u sakaudip han, Sinpa-wi (
Zimbabwa
(辛巴威) a ba’ba’tuwan, sakaliwmah atu nalimaan a kakulian a kawaw, naw Fea-cuo (
Africa
(非洲) satabakiay nu mapalekalay a kanatal. mikilul satu tu tusaay a bataan (20) a mihcaan hidasatu malawpes.
引發辛巴威惡性通膨的主要原因是外債。辛巴威在獨立後,除了接收發達的?業外,也接收了1筆約?7億美元的貸款,約?當時國民收入總和的15%,對於正積極重建國家的政權來說是過重的負擔。
@@@@@saka
lawpes
nu
Zimbabwa
(辛巴威) han mawada’ ku kalisiw matekes ku cancanan tada anganganan sa u tadah tu nuiputahay.
Zimbabwa
(辛巴威) nuni pisitekedan satu , miala tu sakatanetek nu sakakawawan, mialatu tu cacayay nu pituay a walwalen nu Amilika nu kalisiw amicaliw, kya nutawyaay a sakaudip nu pulung a kalisiw nu sabaw tulima a kilac, tunu tada maheka patideng tu kanatal a cencun sa tada u
ba'ketay
a tamudungan.
除了舊債之外,?了保護連結莫三比克的對外貿易道路,辛巴威必須花錢維持軍隊,加上社會主義的高福利政策,也使財政支出增加。
idaw henay ku malumanay a tadah, mangalay midiput tu
Mozambique
numi suayaway nu kasasiwbayan a dadan, Zimbabwa patahkal tu kalisiw misakapah tu hitay, macunus aca nu siakay a talakaw a sakaudip nu kawaw, sisa macunus ku sapatahelkal tu kalisiwan.
[2]
遠離首都,就會看見?正的辛巴威面貌。大部分的辛巴威人,落入貧窮的惡性循環,人們忍飢?餓,幾乎都是過著自給自足、以物易物的生活。
mibatad satu tu suodu, makaadih tu
tatenga'
ay nu kawaw nu Zimbabwa tademaw nu Zimbabwa, masa haliyud kuni kapakuyuc nu tademaw nuheni, dungdung han ku sakangalay nuudip a tademaw, sakaliwmah satu ku sakaudip nuheni, saka laliyunliyun sa ku sakaudip nuheni.
大部分農村屋舍都是人們手工搭建而成,只求能遮風避雨就好,欠缺基本的電力系統,也無任何的醫療照護,在?育方面也僅只有最基礎的課程。
numalukay a luma' u udiptu kumisangaay tu luma' tu nuudip, anu idaw tu kakilidungan atu udad kapahaytu sa, inayay ku tinki, inayi' ku padekuwan mamidiputay, sapikiwiku han dada’u dadayumen a sapakatineng a
dada’
.
辛巴威政府會給予農民一塊土地,在上頭自建屋舍及耕作,土地所有權屬於政府,農民則可以各憑本事努力生?,大部分的農民除了種植作物外,也會自己?養羊隻及畜養?鴨,以維持自給自足的生活
Zimbabwa (辛巴威) a cen-fu pabeli tu cacayay a lala ku kakalukan, i pabaw sangan tu luma' atu kakalukan, u lala' han nusifu a lala', nu malukay a tademaw anu hacica ku icelang numisu hidan tu ku icelang, nu katuuday a malukay a tademaw nuni kaluk acacay sa, matineng henay kunuheni pahabay tu sidi atu tulukuk taduk, mangalay misakapah tu nu lalabu nu luma'ay a
sakaudip
.
耕種的作物收成後,也會拿來販?或是以物易物,換取其他生活所需物品及食物,他們會在熱鬧的路邊擺?販賣,或者?旁邊的?販交易,完全沒有看到金錢流通的狀況,形成?有趣的?面。
idaw satu kuni
kaliwmahan
ani
laculan
,
sipacakay
nuheni atu saka laliyun tu cancanan a tuudan,
paliyun
tu kakanalayan tu tuud atu kakanen, itida kunuheni i kalimulakan atu dadadadanan amisilac a pacakay, atu malaliyun tu pacakaya tu tuuday a tademaw, caay ka adih ku kalisiw nuheni, saka tawaansa kuni kahida nuhini.
由於農耕及畜牧的工作繁忙,加上操持家務及照顧幼兒等需求,因此辛巴威農村的男人多半不只娶一位妻子,家裡人口多,才能共同協助養家,大部分的家庭氣?大致是和諧的。
naisa ku lawat nu kaliwmahan atu pahabay tu papahabayan, micunus tu sakayluma a kawaw atu sapidiputaw tu wawaw, sisa Zimbabwa (辛巴威) nu malukay a tatamaan kanca yadah ku tataynaan a acawaw, katuud tu ku tademaw nu lumaay, kya taneng mapapadang mapalekal ku lamaay a tademaw, amica kuni kakatuud nuheni masasungay naming ku nikaudip nuheni.
辛巴威的學校不多,大部分的小朋友都是步行上學,每日大約要往返6-10公里的路途去上學,在孩子上學之後,就是農村??辛苦一天的開始。
caay ka yadah tu cacudadan nu Zimbabwa (辛巴威), anu micudad satu u culil nuheni ku saka tayda i cacudadan, tudemiad muculil tayda atu katalumaan kanca a enem ~ sabaw ku kacaculilen, micudad satu ku adiwawaw u malukay a ina u kalingatuwan tu amagelu ami sakakawaw.
所有的炊具及鍋碗瓢盆也是自行打造,煮飯時至外面的中庭空地煮飯、洗衣、?衣、休憩,妻子個有自己的臥室,自己的幼兒一同居住,大了之後?其他孩子一起睡。
pasu kasin atu
nabinabian
u udiptu ku mi
sanga'
ay, anu
misahemay
satu tayda i putah nu teban amisahemay, mibac', pawali tu dikuc, pahanhan, masanad ku kakabian nu acawaw, wawaw tu nuudip cinidatu kumi diputay, anu tabakisatu mapulung atu nu dumaan a wawaw a mapulung a
mabi'
.
房間裡面有梳?台和衣櫃,都是自己親手做的,還有最重要的蚊帳,因?黃熱病、?疾等各種疾病盛行,防蚊是辛巴威一大要事。
idaw ku dada' dinguan atu tangsu, unisangan namin nuudip, pasu baybay, idaw ku hunzepin, malaliya atu cancanan aaimelangan,
sakaylikes
sa u Zimbabwa (辛巴威) nu saka nu tademawan a kakawawen.
房門外還會種植防蛇蟲的植物,用植物的氣味,讓蛇及其他有毒昆蟲不敢?近。
putah idaw ku nipalumaan tu sakay cilekay atu bau nu
kilang
, usanek nu kilang, ku sapatalaw tu
bau
atu sidukuay a cilekay maka
sanek
tu
sanek
nu kilang caay tu picapi ku
cilekay
.
發現辛巴威人的智慧及巧思,雖處於極度貧窮的國家,?知足?得珍惜生活的幸福。
kapah ku tangah nu Zimbabwa (辛巴威) a tademaw, amica kuni kapakuyuc nu kanatal nuheni, matineng kunuheni maudip katukuh sa idauc kuni kaudipan nuheni.
[3]