Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Magjistrati
Pikture e magjistratit te famshem anglez
Lord Blackstone
|
|
Emrat
| Gjyqtari
Prokurori
|
---|
Sektoret e
aktivitetit
| Drejtesi
|
---|
|
Kompetencat
| Mendje analitike; mendim kritik; paanshmeri
|
---|
Edukimi i nevojshem
| Shkolla e Magjistratures
|
---|
Pune te
ngjashme
| Juristi
|
---|
Ne sistemin ligjor civil te vendeve te
Evropes kontinentale
, te tilla si
Franca
,
Italia
dhe
Shqiperia
,
magjistrat
eshte nje term i pergjithshem qe perfshin Prokuroret dhe Gjyqtaret.
Ne menyre qe te fitoje titullin
magjistrat
dhe te punoje ne sistemin gjyqesor, aplikanti duhet te kete perfunduar trajtimin fillestar prane
Shkolles se Magjistratures
.
[1]
Emri
magjistrat
buron nga termi i vjeter francez
magistrat
, i cili rrjedh nga fjala
latine
magistratus
, e cila buron nga
magister
(mjeshter), fjale e ndertuar nga rrenja
magnus
(qe do te thote
i madh
).
Ne
Romen e lashte
, fjala
magistratus
i referohej nje nga posteve me te larta te shtetit romak, me detyra qofte gjyqesore dhe ekzekutive ne juridiksionin perkates. Brenda qytetit te Romes, magjistratet me te rendesishem ishin anetare te se ashtu-quajturit
Cursus Honorum
- 'Pozitat e Nderit' - poste qe mund te mbaheshin vetem nga njerez te rangut senatorial. Fakti qe ata kishin pushtet gjyqesor brenda sferes se pergjegjesise dhe gjithashtu kishin fuqine per te formuluar
ius honorarium
, ose ligj magjisterial, sherbeu si baze per perdorimin modern te termit "magjistrat" kur i referehemi gjyqtareve dhe prokuroreve.
Ne ate kohe,
Konsulli
ishte magjistrati me i lart
Romak
, ndersa
Praetori
(posti me vone u nda ne dy,
Praetori Urban
dhe
Praetori Peregrin
) ishte gjyqtari me i larte ne ceshtjet e te drejtes private midis qytetareve romak, ndersa
Curule Aediles
, te cilet mbikeqyrnin punet publike ne qytet, ushtronin juridiksion te kufizuar civil ne lidhje me
tregun
.
[2]
Magjistratet romak nuk ishin juriste te trajnuar, por kishin ndihmen e juristeve me ekspertize ne jurisprudence.
Termi
magjistrat
u ruajt ne shumicen e shteteve feudale qe pasuan renjen e
Perandorise Romake
ne perendim. Nga ky perdorim ne mesjete, termi
magjistrat
erdhi deri ne ditet tona.