Simboli naj?e??ih svjetskih religija, odozgo nadolje, slijeva nadesno:
kr??anstvo
,
judaizam
,
hinduizam
,
islam
,
budizam
,
?intoizam
,
sikizam
,
bahaizam
,
d?ainizam
.
Religija
je dru?tvena pojava koja podle?e određenim zakonima nastajanja, razvoja i nestajanja. Religiju mo?emo definisati i kao duhovnu povezanost jedne grupe ljudi sa nekim vi?im, svetim bi?em, odnosno
Bogom
. Bog (na sanskritskom “gospodar hleba”) je ljudska zamisao o nekoj natprirodnoj, onostranoj sili. I sama re? religija vodi poreklo od latinske re?i “
religare
” ?to zna?i ponovo svezati, prepovezati. Dakle, religija je oblik dru?tvene svesti u kome se prirodne i dru?tvene sile prikazuju kao natprirodne, nezavisne od ?oveka, prirode i istorije. Svaka religija podrazumeva vi?e ili manje jednostavno u?enje koje se odnosi na su?tinu, svrhu i poreklo svega postoje?eg. Takođe, svaka religija podrazumeva određene oblike verskih zajednica, kao i određene obrede, ritualne radnje koje se obavljaju na posve?enim mestima, odnosno u određenim institucijama (
crkve
,
d?amije
,
sinagoge
, hramovi...).
Postoje tri osnovne grupe teorija religije. Prema prvoj, religija je izum jedne (obi?no vladaju?e odnosno privilegovane) grupe ljudi kao sredstvo za?tite privilegija iste te grupe ljudi. Prema drugoj grupi teorija, religija je trajna egzistencijalna karakteristika ljudskog bi?a. Najzad, prema tre?oj grupi teorija, religija je samo ljudska sklonost ka sujeverju proiza?la iz nedovoljnog poznavanja prave prirode stvari.
...
Kada, gde, kako i za?to su nastale prve religije?
[
uredi
|
uredi kod
]
Prvi oblici religije javljaju se jo? u prvobitnoj ljudskoj zajednici kao posledica ?ovekovog uviđanja da se mnoge stvari u prirodi de?avju i bez njegove volje i da on na te pojave ne mo?e da uti?e niti da ih kontroli?e ma koliko se trudio. Takve pojave su na primer su?e, poplave, munje, gromovi i sli?no. Tako je ?ovek do?ao na ideju o postojanju vi?ih sila. Tako su u ?ovekovom umu nastali prvi oblici “bogova” koji su simbolizovali jedinstvene mo?i koje suvereno vladaju ?ovekovim postojanjem. ?ovek je nastojao da ove vi?e sile umilostivi molitvama i ?rtvovanjem.
Postoje dvije vrste religija , politeisti?ke religije i monoteisti?ke religije. Za politeisti?ke religije (gr?ki: poli - vi?e, mnogo i theos - bog) karakteristi?no je verovanje u vi?e bogova, razli?ita bo?anstva koja vladaju razli?itim sektorima prirode i ljudskog delovanja. Politeizam je karakteristi?an za stare, prirodne, paganske religije. Politeisti?ke religije su vi?e ritualne, obredne nego teorijske. Politeisti?ke religije uglavnom ne te?e ?irenju za razliku od monoteisti?kih. Najzna?ajnije stare religije su bile politeisti?ke (egipatska, starogr?ka, rimska, odinizam...). Gotovo svi narodi na tlu Evrope su pre primanja hri??anstva ispovedali
razne paganske, prirodne, politeisti?ke religije. Iako su politeisti?ke religije po nastanku starije od monoteisti?kih, danas su gotovo i??ezle (izuzetak su hinduizam i plemenske religije).
Za monoteisti?ke religije (gr?ki: monos - jedan i theos - bog) je karakteristi?no obo?avanje jednog boga, i to je osnovna razlika u odnosu na politeisti?ke religije. Druga bitna razlika između politeisti?kih i monoteisti?kih religija je u tome ?to su politeisti?ke religije mahom narodne religije, dok su monoteisti?ke religije nadnacionalne i univerzalne (izuzetak je jevrejska religija) i u na?elu se ne ograni?avaju na jedan klan, pleme, narod ili dr?avu. Monteisti?ke religije nastajle su u periodu od ?estog vijeka prije nove ere do sedmog vijeka nove ere.
U svim monoteisti?kim religijama mogu se na?i izvesne zajedni?ke karakteristike. Prva zajedni?ka karakteristika je ve? spomenuti univerzalni, nadnacionalni karakter. Druga - sve monoteisti?ke religije su otkrivene, a to zna?i da su ih osnovali i utemeljili proroci - religijski i moralni reformatori kojima se, svakom ponaosob, otkrio, u duhu prikazao, bog. Tre?a zajedni?ka karakteristika - sve monoteisti?ke religije su soterolo?ke (gr?ki: soter - spasilac) ?to zna?i da je prorok u isto vreme i spasilac, izbavitelj naroda. ?etvrta zajedni?ka karakteristika je protiv?ulno, asketsko i aseksualno stanovi?te koje zauzimaju sve monoteisti?ke religije, stavljaju?i duhovno iznad materijalnog i telesnog, ?ak progla?avaju?i nagone i strasti zlim. Upravo ovu stranu religije o?tro su kritikovali mnogi filozofi i nau?nici, među kojima su najpoznatiji
Zigmund Frojd
i
Fridrih Ni?e
. Najzad, sve monoteisti?ke religije su eshatolo?ke (gr?ki eshaton - ono krajnje) ?to zna?i da prema ovim religijama postoji kraj sveta.
Monoteisti?ke religije su
hri??anstvo
,
judaizam
,
budizam
,
islam
, a dualisti?ka religija je
zoroastrizam
.
Religija i praznovjerje
[
uredi
|
uredi kod
]
Religija, metafizika i kozmologija
[
uredi
|
uredi kod
]