Karnataka
je savezna dr?ava
Indije
sa povr?inom od 192.000 km² i 55.868.200 stanovnika (stanje: 1. jan. 2001). Karnataka se nalazi na jugu Indije na
visoravni Dekan
i grani?i sa
Mahara?trom
,
Goom
,
Andra Prade?om
,
Tamil Naduom
i
Keralom
. Svojim zapadnim delom izlazi na
Arapsko more
. Glavni grad Karnatake
Bangalor
ima preko 6 miliona stanovnika. Softverska industrija Bangalorea predstavlja 35% indijskog softverskog izvoza. Karnataka je jedini izvoznik
sandalovine
u Indiji.
Misorska Palata
Neoliti?ka naselja datiraju iz drugog veka pre Hrista. Karnataka je bila u sastavu
Maurja carstva
, kojim je u 3. veku pre Hrista vladao
A?oka
. Tokom prvog milenijuma Karnataka je bila u sastavu razli?itih dinastija: Kadambas, Ganga (
323.
-
550.
), ?alukjas i Ra?trakutas.
Na prelasku milenijuma osnovano je
Hojsala carstvo
, tokom koga je procvetala umetnost i arhitektura i tada su sagrađeni hramovi kao Hojsalesvara hram u Halebidu i ?enakesava hram u Beluru. ?irenjem Hojsala carstva delovi Andra Prade?a i Tamil Nadua dolaze pod njihovu vlast.
Vid?ajanagara carstvo
(1336.- 1660.) se odr?avalo pred muslimanskim invazijama. Poticalo je tradicije i ohrabrivalo umetnost, religiju i literaturu na
sanskritu
,
kanada
i teluga jeziku. Koalicija sultana je pobedila i sru?ila Vid?ajanagara carstvo. Sultani su ohrabrivali
urdu
, persijsku literaturu i islamsku arhitekturu.
Moguli
su pobedili sultane i region je postao deo
Mogulskog carstva
. Mogulski vladar
Aurangzeb
je postavio Voded?aru od Majsora kao vladara. Kasnije podru?jem vlada
Hajder Ali
, a posle njega njegov sin Tipu Sultan, poznat kao
Tigar od Majsora
. Tigar od Majsora se borio protiv evropske ekspanzije, tj. britanske ekspanzije. Vodili su se
Anglo-Majsorski ratovi
(
1767.
-
1799.
). U zadnjem ratu
Tigar od Majsora
je izgubio rat i ?ivot. Majsor je postao deo Britanske Indije. Posle nezavisnosti Vodejatr maharad?a je bio guverner. Delovi tada?njih dr?ava Madras, Hajderabad i Bombaj postali su
1956.
deo
Majsora, a dr?ava Majsor se
1973.
preimenuje u Karnataka.
Karnataka se nalazi na
visoravni Dekan
i grani?i se sa
Arapskim morem
na zapadu, Goom na severozapadu,
Mahara?trom
na severu,
Andra Prade?om
na istoku,
Tamil Nadu
na istoku i jugoistoku i
Keralom
na jugoistoku. Nalazi se na uglu, gde
Zapadni Gati
i
Isto?ni Gati
konvergiraju u Nilgiri planine.
Dr?ava ima tri glavne fizi?ke zone:
Hampi
Bara?uki vodopadi
Karnataka je najve?i proizvođa?
kafe
u Indiji. Proizvodi se 59% indijske proizvodnje kafe i 75% indijske proizvodnje cve?a. Jedini je izvoznik
sandalovine
u Indiji. Majsorski distrikt je poznat po proizvodnji sirove
svile
, a u Majsoru se proizvode ?uveni svileni sariji.
Preko 90% indijske proizvodnje
zlata
dolazi iz ju?ne Karnatake. U zadnje vreme vadi se ruda mangana. Ve?ina indijske rude gvo?đa dolazi iz Karnatake.
Tehnologija i servisni sektor
[
uredi
|
uredi kod
]
D?og vodopadi
Bangalor
je svetski poznat po informacionim tehnologijama. Sam Bangalor izvozi 38% celokupnog indijskog izvoza sofvera, koji iznosi 9 milijardi $ za celu Indiju.
Bangalor
se naziva i "
Silicijumska dolina Indije
". Hardverska industrija Bangalora izvozi u iznosu od 500 miliona $.
Biotehnologija
Bangalora daje 50% svih indijskih prihoda u tom sektoru, koja iznose 500 miliona $.
Karnataka je poznata po prirodnim lepotama, nacionalnim parkovima, spomenicima i hramovima, od kojih se mnogi nalaze na
UNESKOvoj
listi
svetske kulturne ba?tine
.
D?og vodopadi
su visoki 292 metra i predstavljaju jedne od najve?ih vodopada u Aziji. Od 3600 za?ti?enih spomenika u Indiji, u Karnataki se nalazi 609. Na severu Karnatake posebno je zna?ajan
Hampi
, koji se prostire na 125 km² i gde se nalazi 54 svetski zna?ajna spomenika, sa stotinama drugih od nacionalnog zna?aja. To je mesto bilo glavni grad Vid?ajanagara carstva.