Wilhelm Reich (ur. 24 marca 1897 w Dobrzanicy , zm. 3 listopada 1957 w Lewisburgu ) ? austriacki psychiatra , doktor nauk medycznych, psychoanalityk , pisarz, działacz polityczny.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Dzieci?stwo i okres wiede?ski (1919?1930) [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w Galicji we wsi Dobrzanica , w powiecie przemy?la?skim ? na terenie dzisiejszej Ukrainy. Jego ojcem był Leon Reich, bogaty hodowca pochodzenia ?ydowskiego, ktory dostarczał bydło armii austro-w?gierskiej, matk? za? Cecylia z domu Roniger. Miał brata Roberta (zm. 1926). Zarowno on, jak i jego brat posiadali obywatelstwo austriackie. W młodo?ci Wilhelm Reich otrzymał gruntowne wykształcenie z zakresu m.in. rachunkowo?ci, historii sztuki czy łaciny, dzi?ki prywatnym nauczycielom. Mimo i? pochodził ze wschodniej cz??ci Galicji, gdzie posługiwano si? j?zykiem ukrai?skim, znał bardzo dobrze j?zyk niemiecki. W dzieci?stwie Wilhelm nakrył matk? na stosunku seksualnym ze swoim nauczycielem, o czym opowiedział swemu ojcu. Według samego Wilhelma Reicha, po tym jak zdradził sekret matki jego ojciec zacz?ł si? nad ni? zn?ca?, co w ostateczno?ci doprowadziło do tego, ?e Cecylia Reich popełniła samobojstwo. Wilhelm Reich przez wiele lat obwiniał siebie o przyczynienie si? do jej ?mierci ^[1] .

W momencie wybuchu I wojny ?wiatowej Wilhelm Reich miał 17 lat, a obowi?zkowa słu?ba wojskowa w tym czasie rozpoczynała si?, gdy m??czyzna osi?gn?ł 19 lat. W drugim tygodniu wojny wojska rosyjskie zarekwirowały maj?tek Leona Reicha. Wilhelm wst?pił do wojska, ale poniewa? nie miał przeszkolenia, a był dobrze wykształcony (lub dzi?ki kontaktom ojca), trafił pocz?tkowo do prac biurowych, pracował m.in. w administracji szpitala wojskowego. Dwa ostatnie lata wojny (1917?1918) Reich sp?dził na froncie włoskim, w stopniu podporucznika, dowodz?c oddziałem licz?cym około 40 ludzi. Jego ojciec zmarł w trakcie wojny ^[1] .

Po wojnie przeniosł si? do Wiednia , gdzie pocz?tkowo studiował prawo (zrezygnował po pierwszym semestrze), a nast?pnie rozpocz?ł nauk? w Szkole Medycznej na Uniwersytecie Wiede?skim , ktor? uko?czył w 1922 z tytułem doktora medycyny (skorzystał z mo?liwo?ci odbycia kursu przyspieszonego dla kombatantow). Specjalizował si? w psychiatrii. W czasie studiow w 1919 lub 1920 (miał wowczas 22 lub 23 lata) spotkał profesora Zygmunta Freuda (wowczas 63- lub 64-letniego nauczyciela). Reich zajmował si? negowan? przez Freuda teori? libido według uj?cia Carla Gustava Junga , rownocze?nie, podobnie jak Freud, odrzucał teori? panseksualizmu . Mimo rozbie?no?ci w pogl?dach Reich i Freud podj?li wspołprac?, a sam Reich traktował wowczas Freuda jak ojca ^[2] . Ich wspołpraca polegała na tym, ?e Reich zajmował si? pacjentami polecanymi przez Freuda, a tak?e wspołprowadził pacjentow wraz z Isidorem Sadgerem. Z polecenia Freuda został rownie? członkiem Wiede?skiego Towarzystwa Psychoanalitycznego (członek zwyczajny ? pa?dziernik 1922).

Jedn? z pierwszych pacjentek Reicha była 19-letnia Lore Kahn, z ktor? miał romans. Według dziennika, ktory prowadził Reich, Kahn zachorowała i zmarła w listopadzie 1920 roku. Pocz?tkowo Reich odnotował, ?e Lora Khan zmarła na skutek spania w bardzo zimnym pomieszczeniu, ktore wynajmowała jako miejsce spotka? z Reichem. Matka Kahn podejrzewała natomiast, ?e jej corka zmarła po nieudanym zabiegu aborcji, prawdopodobnie przeprowadzonej nielegalnie przez samego Reicha. Podstaw? takiego twierdzenia była zakrwawiona bielizna znaleziona przez matk? Kahn. Reich twierdził, ?e matka Kahn probuje bezpodstawnie go zniszczy?, jednak po jej samobojstwie cz??ciowo potwierdził jej przypuszczenia, przyznaj?c, ?e Kahn zmarła w wyniku posocznicy po nieokre?lonym zabiegu przeprowadzonym przez Reicha ^[3] .

Dwa miesi?ce po ?mierci swojej pacjentki Reich prowadził przypadek 19-letniej wowczas studentki medycyny Anny Pink , ktora była przyjaciołk? Lore Khan. Rownie? z ni? wdał si? w romans, a w marcu 1922 roku po?lubił. ?lub odbył si? na skutek nalegania ojca Anny, ktora była wowczas w ci??y, dziecko jednak nie przyszło na ?wiat. Z mał?e?stwa z Ann? na ?wiat przyszły natomiast dwie corki: Eva Reich (1924) i Lore Reich Rubin (1928). Mimo i? nie wiadomo, czy nieokre?lony zabieg, w wyniku ktorego zmarła Kahn, to aborcja, Reich dokonywał aborcji swojej pierwszej ?onie Annie. Mał?e?stwo trwało do roku 1933 ^[1] . Po tych wydarzeniach, a zawłaszcza po samobojstwie matki Lore Kahn, Freud ograniczył wspołprac? z Reichem ^[3] .

Po studiach pracował w Klinice Neurologicznej i Psychiatrycznej Szpitala Uniwersyteckiego kierowanej przez prof. Juliusa Wagnera von Jauregga , gdzie prowadził badania nad problemem napi?cia zwi?zanego z niezaspokojeniem pop?du seksualnego zwłaszcza u m??czyzn w wieku 19?22 lata. Podstawowym obszarem bada? i analiz prowadzonych wowczas przez Reicha i jego wspołpracownikow była masturbacja. Badania zostały podsumowane w 1922 roku esejem ?Uber Spezifitaet der Onanieformen” (?Concerning Specific Forms of Masturbation”) opublikowanym w Internationale Zeitschrift fur Psychoanalyse , vol. 8 (1922). Publikacja zawieraj?ce analiz? zjawiska masturbacji oraz prob? wyja?nienia jej podstaw obecnie uznana jest za przełomow? ^[4] .

Badania te doprowadziły go do wniosku, ?e da si? w sposob fizyczny udowodni? istnienie pop?du seksualnego (1923), co Reich opisał mianem istnienia energii ?yciowej, ktor? nazwał orgonem . Teoria ta prawdopodobnie skłoniła Freuda do rewizji swoich pogl?dow ^[2] . Teoria orgonu nie była dalej przez niego rozwijana w okresie wspołpracy z Freudem (do 1932).

Emigracja do Niemiec, Danii, Szwecji i Norwegii (1930?1939) [ edytuj | edytuj kod ]

W listopadzie 1930 roku udał si? do Niemiec. We wspołpracy z działaj?cymi na terenie Austrii i Niemiec organizacjami komunistycznymi zaj?ł si? edukacja seksualn? w społeczno?ciach robotniczych. Wst?pił do Komunistycznej Partii Niemiec i na jej zlecenie organizował kliniki na terenach robotniczych, prowadził zaj?cia z zakresu edukacji seksualnej oraz zajmował si? publikacj? broszur zwi?zanych z tym tematem. W latach 1932 i 1933 (do lutego 1933) brał udział w konferencjach lub panelach dotycz?cych przyczyn owczesnych problemow społecznych. Jedn? z przyczyn, jak? Reich wskazywał, był brak lub odwracanie skutkow rewolucji seksualnej. W?rod promowanych zagadnie? była promocja bardzo wczesnej inicjacji seksualnej kobiet, rownie? w kontaktach ze starszymi m??czyznami. Głoszone pogl?dy sprawiły, ?e partia zrezygnowała ze wspołpracy z Reichem w zakresie publikacji broszur. W odpowiedzi na te wydarzenia Reich zało?ył własne wydawnictwo Verlag fur Sexualpolitik ^[5] .

Propagowanie seksu w?rod nastoletnich kobiet było najbardziej prawdopodobn? przyczyn? zerwania wspołpracy z Reichem przez Freuda. Oficjalnie nast?piło to 24 marca 1933 roku wypowiedzeniem przez wydawnictwo Freuda kontraktu na publikacj? Charakteranalyse ^[5] .

Na podstawie pierwszych do?wiadcze? terapeutycznych Reich przygotował w 1932 publikacj? Der Sexuelle Kampf der Jugend (tytuł angielski The Sexual Struggle of Youth) , w ktorej wykorzystał przypadki czterech młodych kobiet ? pierwszych pacjentek (w czasie gdy był jeszcze studentem), z ktorymi romansował, w tym Lore Khan i Anny Pink. W ksi??ce tej wyraził m.in. pogl?d, ?e dziewictwo młodych kobiet jest chorob? powoduj?c? niedostateczne docieranie bod?cow cielesnych do ?wiadomo?ci, co po?niej rownie? wielokrotnie zaznaczał ^[6] . Jako leczenie proponował, by terapeuta nakłaniał do kontaktow seksualnych z rowie?nikami, w tym grupowych, lub do innych praktyk i czynno?ci maj?cych skłoni? pacjentk? do inicjacji seksualnej ^[5] . Do?wiadczenia te stały si? podstaw? praktyki obecnie nazywanej wegetoterapi? .

W 1932 roku, w czasie pobytu w Berlinie, zwi?zał si? z tancerk? Els? Lindenberg, ktorej nie po?lubił, mimo i? w pierwszym kwartale 1933 roku rozwiodł si? z Ann? Reich. W po?niejszych latach zmusił swoj? partnerk? Els? Lindenberg (przynajmniej raz w 1935, aborcja została przeprowadzona w Berlinie) oraz swoj? drug? ?on? Ilse Ollendorf ^[1] .

Nast?pnie udał si? do Danii, gdzie ponownie głosił pogl?d o konieczno?ci przeprowadzenia rewolucji seksualnej celem za?egnania kryzysow społecznych. Głoszone pogl?dy były powodem wydalenia go z przez du?skie Ministerstwo Sprawiedliwo?ci w grudniu 1933 roku. Został rownie? wykluczony z Komunistycznej Partii Danii, mimo i? formalnie nigdy do niej nie wst?pił. Reich przeniosł si? do neutralnej Szwecji, ktora wowczas, a? do 1944 roku, udzielała schronienia du?skim i norweskim ?ydom. Reich wraz Lindenberg został zakwaterowany w hotelu, gdzie przyjmował pacjentow. Wielogodzinne pobyty pacjentow skłoniły policj? do wysuni?cia oskar?enia, ?e prowadzi on w hotelu dom publiczny str?cz?c Lindenberg. Było to podstaw? cofni?cia przez władze Szwecji wizy pobytowej i zmuszenie go do wyjazdu. Wrocił wowczas do Danii, mimo ?e nie posiadał wizy pobytowej ^[1] .

W sierpniu 1934 roku udał si? na konferencj? do Szwajcarii, na 13 Mi?dzynarodowy Kongres Psychoanalityczny w Lucernie, gdzie odnotowano jego napady furii, a tak?e ?e mieszkał w namiocie przed sal?, w ktorej odbywał si? kongres, a na oficjalne spotkania chodził z no?em zatkni?tym za pas ^[1] . Krotko przed konferencj?, został rownie? wykluczony z Mi?dzynarodowego Towarzystwa Psychoanalitycznego, co oznaczało brak mo?liwo?ci prowadzenia i publikowania bada? z zakresu psychoanalizy ^[5] . Stracił rownie? mo?liwo?? powrotu do Danii.

Od pa?dziernika 1934 do sierpnia 1939 roku przebywał w Norwegii . Reich przybył wraz z Els? Lindberg do Oslo w pa?dzierniku 1934 na zaproszenie prof. Haralda Schjelderupa, ktory zorganizował pozwolenie na przyjazd Reicha w celu przeprowadzenia wykładu dotycz?cego wegetoterapii i analizy charakterow ^[1] . W czasie, gdy przebywał w Norwegii, oficjalnie nie prowadził terapii psychoanalitycznej i bada? w tej dziedzinie, ale w tym czasie poddawał terapii pacjentki, głownie młode kobiety, ktore w czasie terapii molestował, zmuszał do odbywania z nim stosunkow seksualnych oraz stosował wobec nich przemoc fizyczn?. Znane s? rownie? przypadki romansow z pacjentkami, mimo i? nadal był zwi?zany z Lindberg ^[5] .

Od roku 1934 (lub od 1935) roku Reich przeprowadził tak zwane eksperymenty bionowe. Ich wynik opublikował w lutym 1938 roku w Oslo pod tytułem Die Bione: zur Entstehung des vegetativen Lebens (tytuł został po?niej skrocony do Die Bione ) ^[7] . Eksperymenty polegał na hodowli pierwotniakow obecnych na zielonych cz??ciach ro?lin, tkankach pochodzenia zwierz?cego, piasku i ?elazie. Nast?pnie preparaty gotował z dodatkiem potasu i ?elatyny, tym samym zabijaj?c pierwotniaki. Do tak przygotowanych preparatow przykładał płomie? palnika. Po spopieleniu preparatow dalej przykładał płomie? palnika i zaobserwował ja?niejsze punkty lub ogniki w kolorze niebieskim lub liliowym. Pojawienie si? ognikow uznał za moment, w ktorym z materii wydostaje si? energia ?yciowa, cho? faktycznie zaobserwował spalanie potasu zawartego w p?cherzykach . Prawdopodobnie zaobserwował p?cherzyki wydzielnicze, ktore nazwał ?bionami”. Mimo braku jakichkolwiek podstaw uznał, ?e s? to prymitywne formy ?ycia, niemaj?ce postaci, b?d?ce skupiskiem energii ?yciowej nazwanej po?niej orgonem . Potwierdzeniem tej teorii miała by? obserwacja, ?e ochłodzona mieszanka gotowanych z potasem i ?elatyn? pierwotniakow po wylaniu na po?ywk? wzrostow?, powodowała pojawienie si? bakterii. Faktycznie Reich nie przestrzegał zasad sterylno?ci pracy ^[5] . Zarowno po ogłoszeniu wst?pnych wynikow bada? (1937), jak i po ich opublikowaniu (od marca do grudnia 1938 roku), udowodniono, ?e Reich bł?dnie zinterpretował wyniki eksperymentow bionowych ^[7] .

Wspołpracownic? Reicha w eksperymentach bionowych była norweska operatorka i fotografka wojenna Kari Berggrav.

W czasie pobytu w Norwegii rozpocz?ł badania z dziedziny biologii, zwłaszcza prob? wyja?nienia podstaw biologicznych wyst?powania zmiennego libido oraz analizie zmian zachodz?cych w ludzkim organizmie wraz ze zmian? pop?du seksualnego, a tak?e w czasie i po prze?yciu orgazmu. Tym samym rozpocz?ł prob? potwierdzenia postulatow Freuda z lat 90. XIX wieku uznaj?cych, ?e mo?na libido przypisa? do okre?lonej substancji chemicznej lub zidentyfikowa? okre?lona reakcj? chemiczn? inicjowan? nerwowym impulsem elektrycznym odpowiedzialn? za zmian? libido ^[7] . Badania rozpocz?ł w 1935 roku i polegały one na badaniu obrazu oscyloskopowego u ochotnikow, ktorzy podł?czeni od oscylografu słuchali opowiada? erotycznych, ogl?dali nagie kobiety, masturbowali si?, dotykali si? w parach lub grupowo i całowali si?. Jednym z ochotnikow był Willy Brandt, ktory w tym czasie był ?onaty z Gertrude Gaasland, asystentk? Reicha. Rownolegle takie same badania prowadził z udziałem pacjentow szpitala psychiatrycznego w Oslo ^[7] . Mimo braku wynikow tego eksperymentu został on opisany w 1937 w Experimentelle Ergebniße Uber Die Elektrische Funktion von Sexualitat und Angst ^[1] .

W 1938 roku straciła wa?no?? jego wiza. Przeszkod? utrudniaj?c? jej przedłu?enie były skandale, ktorych uczestnikiem był Reich, a tak?e jego agresywne zachowanie. W 1937 roku Reich wdał si? w awantur?, a tak?e zachowywał si? agresywne wobec jednego ze swoich przyjacioł, ktorego ?ona, b?d?ca pacjentk? Reicha, miała z nim romans. W tym samym czasie Reich romansował z inn? swoj? pacjentk?, 25-letni? projektantk? mody, Gerd Bergersen. Po tej informacji partnerka Reicha, Elsa Lindberg, zapowiedziała rozstanie, na co Reich zareagował, wielokrotnie awanturuj?c si? z m??czyznami wspołpracuj?cymi z Lindberg, w tym bij?c wspołpracuj?cego z ni? kompozytora ^[5] . Sam Reich twierdził, ?e wiza nie została mu przedłu?ona ze wzgl?du na presj? nieprzychylnego mu ?rodowiska naukowego ^[3] .

Emigracja do USA (1939?1957) [ edytuj | edytuj kod ]

W sierpniu 1939 roku udał si? do USA . Tam w Forest Hill w stanie Nowy Jork zało?ył swoje laboratorium, gdzie kontynuował pseudonaukowe badania nad nieistniej?cymi bionami. W 1948 roku ogłosił, ?e odkrył dwa rodzaje bionow. Oprocz poprzednio odkrytych, daj?cych w czasie spalania niebieskie ogniki nazwane ?bionami PA”, zauwa?ył inne, ktorych spalanie powoduje powstanie czerwonych ognikow. Nazwał je ?bionami typu T”, ktore przybieraj? posta? pr?tkow T-bacilli (T jako skrot od niemieckiego słowa Tod , oznaczaj?c? ?mier? ^[8] ). Reich stwierdził, ?e odkrył ?pr?tki T-bacili” w gnij?cych tkankach rakowych pozyskanych ze szpitala. Jako jedyny dowod przedstawił fakt, i? po zaszczepieniu tych tkanek myszom wywoływały one stan zapalny i raka. Doszedł wi?c do wniosku, ?e z czasem zmniejsza si? kosmiczna bezpostaciowa energia zwana orgonem, skupiona w bionach. Proces ten nazwał degradacj? bioniczn?. Miało to sprawia?, ?e wzrastaj? biony typu T, ktore przekształcaj? si? w pr?tki T-bacili . Nowotwory miały by? natomiast spowodowane przez namna?anie si? pr?tkow T. Rzekomym sposobem na przeciwdziałanie tym zmianom miały by? stosunki seksualne, zwłaszcza z młodymi kobietami, dzi?ki czemu w organizmie m??czyzny miałby rosn?? poziom nieistniej?cego faktycznie orgonu ^[9] .

Po?niej przeniosł si? do Rangeley w stanie Maine . Jako były członek Komunistycznej Partii Niemiec pozostawał w kr?gu zainteresowa? FBI .

W 1950 r. Reich zało?ył Orgonomic Infant Research Center, ktory miał zajmowa? badaniami nad rzekomymi blokadami seksualnymi u kilkuletnich dzieci i ich usuwaniem (za pomoc? masa?y oraz masturbacji). O?rodek został zamkni?ty w 1952 roku, gdy jedna z matek oskar?yła Reicha o nieobyczajne zachowanie wobec jej dziecka ^[1] .

W 1954 został oskar?ony o prowadzenie nielegalnych bada?. Poniewa? odmowił stawienia si? przed s?dem w charakterze oskar?onego, wyrok obliguj?cy go do zaprzestania działalno?ci został wydany zaocznie. Nie zastosował si? do decyzji s?du i został w maju 1956 w rozprawie s?dowej skazany na 2 lata wi?zienia. Wtedy to rownie? skonfiskowano wszystkie jego dzieła z wydawnictwa, po czym spalono je w nowojorskiej spalarni. Zmarł na zawał serca 3 listopada 1957 w wi?zieniu federalnym w Lewisburgu w stanie Pensylwania ^[1] .

Idea freudomarksizmu [ edytuj | edytuj kod ]

W 1927 r. Wilhelm Reich zaanga?ował si? w działalno?? polityczn? po tym, gdy był ?wiadkiem brutalnie stłumionej demonstracji w Wiedniu. Wst?pił wowczas do Austriackiej Partii Komunistycznej. W 1929 roku wydał ksi??k? Dialektischer Materialismus und Psychoanalyse ( Materializm dialektyczny a psychoanaliza ), w ktorym przedstawił idee nazwane niedługo potem freudomarksizmem. Jej podstawowym zało?eniem było odrzucenie autorytetow, ktore według tych pogl?dow tłumiły naturaln? psychik? człowieka, jego instynkty i pop?d seksualny ^{[10] [1]} .

Idee te we wczesnych latach propagował Siegfried Bernfeld , ktory znał Reicha z okresu swojej pracy w Wiedniu (1922-1925), a tak?e ktory wspołpracował z Reichem w latach 1930?1932 w ramach propagowania wczesnego rozpoczynania edukacji szkolnej, w tym edukacji ideologicznej. W 1932 Reich wydał ksi??k? Der Einbruch der Sexualmoral ( Upadek moralno?ci seksualnej ), w ktorej modyfikuje zało?enia swojej idei. Z przedstawionymi przez Reicha tezami dotycz?cymi szczegolnego znaczenia edukacji seksualnej polemizuje Erich Fromm . W efekcie tego sporu Fromm i niektorzy członkowie szkoły frankfurckiej doprecyzowuj?, w latach 1932?1936, ide? freudomarksizmu ^{[5] [11]} .

Dzieła [ edytuj | edytuj kod ]

• Der triebhafte Charakter: eine psychoanalytische Studie zur Pathologie des Ich (1925)
• Die Funktion des Orgasmus: zur Psychopathologie und zur Soziologie des Geschlechtslebens (1927)
• Dialektischer Materialismus und Psychoanalyse (1929)
• Der Einbruch der Sexualmoral (1932)
• Charakteranalyse: Technik und Grundlagen fur studierende und praktizierende Analytiker (1933)
• Massenpsychologie des Faschismus: zur Sexualokonomie der politischen Reaktion und zur proletarischen Sexualpolitik (1933); zabroniona w Niemczech w czasach III Reszy
• Die Sexualitat im Kulturkampf: Zur sozialistischen Umstrukturierung des Menschen (1936) → Die sexuelle Revolution (1966)
• Die Bione (1938)
• Die Entdeckung des Orgons. Band 1: Die Funktion des Orgasmus (1942, 1969)
• Die Entdeckung des Orgons. Band 2: Die Krebsbiopathie (1948, 1974)
• Menschen im Staat (1937, 1995)
• Christusmord (1952, 1978) → Mordercy Chrystusa (1995, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co)

Biografie [ edytuj | edytuj kod ]

• Ilse Ollendorff Reich, Wilhelm Reich (EN, DE)
• David Boadella, Wilhelm Reich (EN, DE)
• Bernd A. Laska, Wilhelm Reich (DE) (biblio)
• Sharaf, Myron: Fury on Earth Biography of Wilhelm Reich . ? N.Y., 1983. (EN, DE)
• David Zane Mairowitz, Reich for Beginners (EN, DE) (comic)

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• charakterologia
• cloudbuster
• pleomorfizm cykliczny
• psychologia psychoanalityczno-rozwojowa

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Wilhelm Reich w projekcie LSR