Wielka Brytania w Unii Europejskiej
?
Zjednoczone Krolestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Połnocnej
było członkiem
Wspolnot Europejskich
od 1 stycznia 1973 (na mocy
traktatu podpisanego w 1972 roku
) do 31 stycznia 2020. 23 czerwca 2016 w
referendum
wi?kszo?? głosuj?cych opowiedziała si? za rezygnacj? Wielkiej Brytanii z członkostwa w UE.
Przed akcesj? do Wspolnot
[
edytuj
|
edytuj kod
]
W 1946 w
Zurychu
Winston Churchill
przedstawił koncepcj? powrotu idei
Kalergiego
i
Brianda
, ktore zakładały instytucjonalizacj? procesu
integracji europejskiej
. Według pomysłu Churchilla pierwszym krokiem do utworzenia
Stanow Zjednoczonych Europy
miało by? powołanie
swego rodzaju Rady Europy
. W 1948 Churchill przewodził obradom
kongresu w Hadze
, na ktorym delegaci poparli koncepcje sformalizowania wspołpracy, jednak w wi?kszo?ci sprzeciwiali si? natychmiastowemu wdro?eniu rozwi?za? federalistycznych
[1]
.
4 marca 1947 zawarty został francusko-brytyjski
traktat z Dunkierki
, a w roku nast?pnym Wielka Brytania,
Francja
,
Belgia
,
Holandia
i
Luksemburg
podpisały
traktat brukselski
, ktory otworzył drog? do utworzenia
Unii Zachodniej
. Na czele sztabu generalnego nowego sojuszu stan?ł
marsz. Bernard Law Montgomery
[2]
. Ponadto w 1948 Wielka Brytania stała si? członkiem-zało?ycielem
OEEC
, a w 1949 sygnatariuszem
traktatu waszyngto?skiego
[3]
.
5 maja 1949 w
Londynie
podpisano
Statut Rady Europy
. Nowa organizacja nie otrzymała jednak kompetencji, ktore uczyniłyby z niej zdoln? do przewodnictwa w procesie zasadniczego zbli?enia pa?stw europejskich
[4]
.
Polityka prowadzona przez Wielk? Brytani? zakładała jednak nieanga?owanie si? w ponadnarodowe struktury, szczegolnie takie, ktore mogłyby zagrozi? jej wspołpracy ze
Stanami Zjednoczonymi
oraz
Wspolnot? Narodow
. Z tych przyczyn Wielka Brytania odniosła si? sceptycznie do koncepcji zaproponowanych w
deklaracji Schumana
w 1950 i nie przyst?piła w 1951 do
EWWiS
[5]
. Niech?tna rozwi?zaniom ponadnarodowym odmowiła tak?e udziału w
EWO
[6]
. Z kolei w 1954 wł?czyła si? w prace nad utworzeniem
UZE
[7]
.
W zwi?zku z niech?ci? do oddawania cz??ci suwerennych uprawnie? na szczebel ponadnarodowy Wielka Brytania nie przyst?piła do nowych struktur integracyjnych (
Euratom
i
EWG
) powołanych w 1957 przez
traktaty rzymskie
. W czasie prac przygotowawczych w
komitecie Spaaka
okazało si? bowiem, ?e brytyjskie propozycje utworzenia lu?nej struktury oraz ustanowienia
strefy wolnego handlu
, w opinii rz?dow pozostałych pa?stw były zbyt zachowawcze
[8]
.
D???c do wzmocnienia swojej pozycji wzgl?dem integruj?cych si? pa?stw na kontynencie, a jednocze?nie opieraj?c si? na historycznych powi?zaniach gospodarczych, 3 maja 1960 z inicjatywy Wielkiej Brytanii doszło do powołania
Europejskiego Stowarzyszenie Wolnego Handlu
. W skład ugrupowania weszły wowczas: Wielka Brytania,
Austria
,
Dania
,
Szwecja
,
Szwajcaria
,
Norwegia
i
Portugalia
. Z zało?enia EFTA miała mie? charakter głownie koordynacyjny. Przewidziano m.in. utworzenie strefy wolnego handlu na artykuły przemysłowe w ci?gu 10 lat
[9]
.
Rozwoj gospodarczy w pa?stwach EWG w latach 1957?1960 okazał si? szybszy ni? w Wielkiej Brytanii. Skłoniło to premiera
Harolda Macmillana
do zło?enia w 1961 wniosku o przyj?cie do Wspolnot. Na podobny krok zdecydowały si? wowczas tak?e rz?dy
Irlandii
, Danii i Norwegii. Spotkało si? to z przychylnym przyj?ciem pa?stw
Beneluksu
, jednak napotkało na opor prezydenta
de Gaulle’a
. Obawy francuskie wi?zały si? z inn? struktur? rolnictwa w Wielkiej Brytanii, silnymi wpływami proameryka?skimi w brytyjskiej polityce oraz potencjaln? konkurencj? o przywodztwo polityczne we Wspolnotach
[9]
. W 1963 de Gaulle zawetował przyj?cie nowych członkow
[10]
.
W 1964 brytyjskim premierem został
Harold Wilson
z
Partii Pracy
. Opowiedział si? on jednoznacznie za polityk? zbli?enia ze Wspolnotami i 11 maja 1967 zło?ony został kolejny wniosek o uzyskanie członkostwa
[11]
, znow zawetowany przez
Francj?
27 pa?dziernika 1967
[10]
.
Negocjacje nad wł?czeniem nowych pa?stw do kontynentalnych struktur integracyjnych rozpocz?ły si? w czerwcu 1970. 22 stycznia 1972 podpisane zostały traktaty akcesyjne z czterema pa?stwami. W 3 krajach, oprocz Wielkiej Brytanii odbyły si? referenda
[12]
. 1 stycznia 1973 roku Wielka Brytania, wraz z Dani? i Irlandi?, stała si? członkiem Wspolnot.
Wielka Brytania nie przyst?piła do
strefy Schengen
. Jest tak?e jednym z trzech pa?stw dawnej
pi?tnastki
, ktore nie weszły do
strefy euro
. Wyrazem sceptycznego stosunku Brytyjczykow do licznych inicjatyw Unii Europejskiej jest tak?e pojawienie si? takich okre?le? jak
rabat brytyjski
, czy
protokoł brytyjski
. Innym symbolicznym przejawem s? takie sytuacje jak np. uroczysto?? podpisania
traktatu lizbo?skiego
w 2007, na ktor? premier
Gordon Brown
celowo si? spo?nił, unikaj?c tym samym znalezienia si? na wspolnej fotografii pami?tkowej
[13]
.
W referendum 23 czerwca 2016 obywatele brytyjscy opowiedzieli si? wi?kszo?ci? głosow za
opuszczeniem Unii Europejskiej przez Zjednoczone Krolestwo
. Za zachowaniem członkostwa w UE głosowało 16 141 241 wyborcow, za opuszczeniem UE - 17 410 742 wyborcow
[14]
. 24 stycznia 2017
S?d Najwy?szy Zjednoczonego Krolestwa
wydał wyrok stwierdzaj?cy, ?e proces wyst?pienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej mo?e by? rozpocz?ty po uprzedniej zgodzie
parlamentu brytyjskiego
[15]
. Jednocze?nie orzekł, ?e rz?d nie ma obowi?zku uzyskania zgody
Parlamentu Szkockiego
,
Walijskiego Zgromadzenia Narodowego
i
Zgromadzenia Irlandii Połnocnej
[16]
.
Przewodnictwo w Radzie UE
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Dotychczasowe
[19]
:
- 1 stycznia?30 czerwca 1977
- 1 lipca?31 grudnia 1981
- 1 lipca?31 grudnia 1986
- 1 lipca?31 grudnia 1992
- 1 stycznia?30 czerwca 1998
- 1 lipca?31 grudnia 2005
Priorytety z
prezydencji
w 2005
[20]
:
- aktywny udział Unii w polityce mi?dzynarodowej ? aktywne prace w
rundzie z Dohy
, pomoc pa?stwom
Afryki
, poszukiwanie tanich sposobow redukcji emisji dwutlenku w?gla, partnerstwo z
Rosj?
i
Ukrain?
, liberalizacja rynku cukru, działania na rzecz pokoju na
Bliskim Wschodzie
;
- reformy gospodarcze ? poprawa jako?ci prawodawstwa, liberalizacja rynku usług, zrownowa?ony rozwoj, realizacja
Financial Services Action Plan
, prace nad pakietem
Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals
, wzmocnienie wspołpracy gospodarczej ze
Stanami Zjednoczonymi
;
- bezpiecze?stwo ? walka z
terroryzmem
, działania na rzecz wł?czenia
Turcji
do Unii;
- finansowanie UE ? przeprowadzenie dyskusji i konsultacji na temat przyszło?ci systemu finansowania Unii Europejskiej.
Wielka Brytania w instytucjach UE
[21]
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- Parlament Europejski
? 73 deputowanych
[22]
,
- Rada Unii Europejskiej
? 29 głosow
[23]
,
- Prezydencja
? 1977, 1981, 1986, 1992, 1998, 2005
[19]
,
- Trybunał Sprawiedliwo?ci Unii Europejskiej
? Christopher Vajda, Eleanor Sharpston ? s?dziowie
[24]
,
- Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
? 24 miejsca
[25]
,
- Komitet Regionow
? 24 miejsca
[26]
,
- Londyn
? siedziba
Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju
[27]
.
Mieszka?cy dwunastu
brytyjskich terytoriow zamorskich
posiadaj?
obywatelstwo Unii Europejskiej
. Spo?rod terytoriow specjalnych w szczegolnej sytuacji jest
Gibraltar
? cz??? Unii Europejskiej, ale poza
uni? celn?
i stref? VAT, a tak?e wył?czony ze
wspolnej polityki rolnej
. Całkowicie poza UE znajduj? si? natomiast
dependencje Korony brytyjskiej
?
Wyspa Man
oraz le??ce u wybrze?y Francji
Wyspy Normandzkie
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 38.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 40.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 41.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 39.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 45.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 49.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 51.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 56.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
a
b
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 62.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
a
b
Witold Goralski:
Unia Europejska
. T. 1: Geneza ? System ? Prawo. Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007, s. 63.
ISBN
978-83-7526-805-8
.
- ↑
Ponownie wraz z Irlandi?, Dani? i Norwegi?.
- ↑
W przypadku Norwegii społecze?stwo opowiedziało si? przeciwko przyst?pieniu.
- ↑
Wojciech Lorenz:
Europejskie ?wi?to w Lizbonie
. rp.pl, 2007-12-14. [dost?p 2009-02-08].
- ↑
Brytyjczycy zagłosowali w referendum unijnym
.
onet.pl
, 24 czerwca 2016. [dost?p 2016-06-24].
- ↑
Wydanie wyroku przez S?d Najwy?szy Zjednoczonego Krolestwa w sprawie procesu wyst?pienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.
[online], urpl.gov.pl, 18 wrze?nia 2017
[dost?p 2020-04-20]
.
- ↑
Brexit: Supreme Court says Parliament must give Article 50 go-ahead
. bbc.com, 24 stycznia 2017. [dost?p 2017-01-24].
- ↑
Wraz ze Szwecj? i Dani?.
- ↑
Brexit. Brytyjskie flagi ?ci?gni?te z budynkow unijnych instytucji w Brukseli. "Do widzenia, Wielka Brytanio"
[online], gazetapl
[dost?p 2020-02-01]
(
pol.
)
.
- ↑
a
b
Leszek
L.
Jesie?
Leszek
L.
,
Prezydencja Unii Europejskiej: zinstytucjonalizowana procedura przywodztwa politycznego
, Warszawa 2011, s. 95,
ISBN
978-83-62453-07-8
,
OCLC
818362900
[dost?p 2020-04-20]
.
- ↑
Programme of the British Presidency
[online], europarl.europa.eu, 23 czerwca 2005
[dost?p 2020-04-20]
(
ang.
)
.
- ↑
Stan na rok 2020.
- ↑
Juliana
J.
Suarez
Juliana
J.
,
Brexit time has come
[online], latinamericanpost.com, 1 lutego 2020
[dost?p 2020-04-20]
(
ang.
)
.
- ↑
Rada Unii Europejskiej
[online], umwd.dolnyslask.pl
[dost?p 2020-04-20]
.
- ↑
Daniel
D.
Boffey
Daniel
D.
,
Last British member of European court of justice could sue EU
[online], theguardian.com, 17 lutego 2020
[dost?p 2020-04-20]
(
ang.
)
.
- ↑
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
[online], europarl.europa.eu
[dost?p 2020-04-20]
(
pol.
)
.
- ↑
The selection process for Committee of the Regions members procedures in the Member States
. cor.europa.eu.
(
ang.
)
.
- ↑
Michał
M.
Strzałkowski
Michał
M.
,
EBOiR ostrzega: Brak umowy ws. brexitu uderzy w kraje kandyduj?ce do UE
[online], www.euractiv.pl, 1 listopada 2018
[dost?p 2020-04-20]
(
pol.
)
.