Viggo Mortensen
Viggo Mortensen w 2020 roku
|
Imi? i nazwisko
|
Viggo Peter Mortensen Jr.
|
Data i miejsce urodzenia
|
20 pa?dziernika 1958
Nowy Jork
|
Zawod
|
aktor, poeta, muzyk, fotograf, malarz, re?yser, scenarzysta i producent filmowy
|
Wspołmał?onek
|
Exene Cervenka
(1987?1998; rozwod)
|
Lata aktywno?ci
|
od 1984
|
|
|
Viggo Peter Mortensen Jr.
[1]
[2]
(ur.
20 pa?dziernika
1958
w
Nowym Jorku
) ? ameryka?ski aktor teatralny i filmowy, a tak?e poeta, fotograf, malarz oraz re?yser, scenarzysta i producent filmowy
[3]
. Trzykrotnie nominowany do
Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
[4]
.
Urodził si? na nowojorskim
Manhattanie
[5]
jako starszy syn Amerykanki Grace Gamble (z domu Atkinson) i Viggo Petera Mortensena Sr.
[6]
, pochodzenia
du?skiego
[7]
; jego rodzice spotkali si? w
Norwegii
. Dziadek ze strony matki pochodził z
Nowej Szkocji
w
Kanadzie
, a rodzina babki ze strony matki była z
Nowej Anglii
[8]
. Jego rodzina przeniosła si? do
Wenezueli
, a nast?pnie do
Danii
i ostatecznie osiadła w
Argentynie
w prowincji
Cordoba
, w
Chaco
i
Buenos Aires
, gdzie ucz?szczał do szkoły podstawowej i opanował biegle j?zyk hiszpa?ski, podczas gdy jego ojciec zajmował si? ferm? drobiu i ranczem. Kiedy miał 11 lat, rodzice rozwiedli si?, po czym wrocił z matk? do
Nowego Jorku
, gdzie sp?dził reszt? dzieci?stwa
[9]
. W 1976 uko?czył Watertown High School w
Watertown
[10]
.
Studiował w St. Lawrence University w Canton w stanie Nowy Jork, zdobywaj?c w 1980 tytuł licencjata na wydziale
iberystyki
i polityki. Po?niej wyjechał do Europy i zamieszkał w Hiszpanii, Anglii i Danii, gdzie imał si? ro?nych prac dorywczych, takich jak przewoz samochodem ci??arowym w
Esbjerg
czy sprzeda?? kwiatow w
Kopenhadze
[11]
.
Po powrocie do Stanow Zjednoczonych rozpocz?ł karier? aktorsk?
[12]
. Na pocz?tku lat 80. na
Manhattanie
studiował aktorstwo w Warren Robertson’s Theatre Workshop
[13]
.
Pocz?tkowo wyst?pował na małym ekranie jako porucznik w LeBoeuf w
miniserialu
CBS
Jerzy Waszyngton
(
George Washington
, 1984) z
Barrym Bostwickiem
w roli
tytułowej
i jako Bragg w operze mydlanej
NBC
Search for Tomorrow
(1985). Sceny filmowe z jego udziałem w dramacie
Jonathana Demme’a
Szybka zmiana
(
Swing Shift
, 1984) i komedii romantycznej
Woody’ego Allena
Purpurowa ro?a z Kairu
(
The Purple Rose of Cairo
, 1985) zostały ostatecznie wyci?te
[14]
. Na kinowym ekranie zadebiutował rol? farmera Mosesa Hochleitnera ze wspolnoty
amiszow
w dreszczowcu
Petera Weira
?wiadek
(
Witness
, 1985)
[15]
z
Harrisonem Fordem
. Jednocze?nie został obsadzony w roli ?ołnierza w przedstawieniu
Williama Shakespeare’a
Henryk V
w Delacorte Theater w
Central Park
, ale zdecydował si? odrzuci? t? propozycj?
. W latach 1985?1986 w Indiana Repertory Theatre w
Indianapolis
grał
Tybalta
w tragedii szekspirowskiej
Romeo i Julia
[17]
. W 1987 otrzymał nagrod? Dramalogue Critics’ Award za rol? kapitana
nazisty
w spektaklu
Bent
o homoseksualnych wi??niach obozow koncentracyjnych w Coast Playhouse w
West Hollywood
[18]
. W jednym z odcinkow przebojowego serialu NBC
Policjanci z Miami
(
Miami Vice
, 1987)
[19]
pojawił si? go?cinnie jako detektyw Eddie Trumbull u boku
Lou Diamonda Phillipsa
. W dramacie sensacyjnym
Davida Cronenberga
Wschodnie obietnice
(
Eastern Promises
, 2007) stworzył kreacj? Nikołaja Łu?yna, kierowcy rosyjskiego gangstera Siemiona (
Armin Mueller-Stahl
) i ochroniarza jego syna Kiriła (
Vincent Cassel
)
[20]
, ktora przyniosła mu Brytyjsk? Niezale?n? Nagrod? Filmow? i nagrod? Sant Jordi oraz nominacj? do
Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
,
Złotego Globu
,
BAFTA
,
Nagrody Gildii Aktorow Ekranowych
i
Saturna
[21]
.
Najbardziej znany jest z roli
Aragorna
w trzycz??ciowej ekranizacji
Władcy Pier?cieni
w re?yserii
Petera Jacksona
[22]
. Po czterech dniach zdj?? zast?pił wybranego wcze?niej do tej roli
Stuarta Townsenda
, a przyj?ł j? tylko dzi?ki entuzjazmowi syna dla powie?ci
Tolkiena
. Cz??? zarobionych za film pieni?dzy przeznaczył na utworzenie wydawnictwa Perceval Press (nazwanego od imienia jednego z rycerzy
Krola Artura
), publikuj?cego prace
awangardowych
artystow.
8 lipca 1987 po?lubił
Christene ?Exene” Cervenk?
, z ktor? ma syna Henry’ego Blake’a (ur. 28 stycznia 1988). W 1992 doszło do separacji, a w 1997 do rozwodu. W 2009 roku zwi?zał si? z hiszpa?sk? aktork?
Ariadn? Gil
[23]
.
- 2020:
Jeszcze jest czas
(
Falling
)
- 2020:
Jeszcze jest czas
(
Falling
)
- 1994:
Don’t Tell Me What to Do
- 1997:
One Less Thing to Worry About
- 1998:
Recent Forgeries
- 1999:
The Other Parade
- 1999:
One Man’s Meat
- 1999:
Live at Beyond Baroque
- 2003:
Pandemoniumfromamerica
- 2004:
Live at Beyond Baroque II
- 2004:
Please Tomorrow
- 2004:
This, That, and The Other
- 2005:
Intelligence Failure
- 2006:
3 Fools 4 April
- 2007:
Time Waits for Everyone
- 2008:
At All
- 2010:
Canciones de Invierno
- 2011:
Reunion
- 2013:
Aca
1980?1989
|
|
---|
1990?1999
|
|
---|
2000?2009
|
|
---|
2010?2019
|
|
---|
2020?2029
|
|
---|
Nagroda Brytyjskiego Filmu Niezale?nego dla najlepszego aktora