Telefon
(z
gr.
τηλ? ? ?daleko” oraz φων? ? ?d?wi?k, głos”) ?
urz?dzenie
ko?cowe doł?czane do zako?czenia ł?cza telefonicznego.
Budowa aparatu telefonicznego
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Głownymi cz??ciami aparatu telefonicznego s?:
Ju? w XVII w. ludzie zacz?li zdawa? sobie spraw? z mo?liwo?ci przesyłania głosu za po?rednictwem metalowego przewodu. Mo?na tego dowie?? w prosty sposob, za pomoc? dwoch metalowych naczy? poł?czonych drutem
[1]
.
Wynalazek telefonu (1877 rok) mo?na porowna? do wynalazku koła. Nigdy wcze?niej nie było mo?liwe tak szybkie porozumiewanie si? na dalekie odległo?ci w sposob nieograniczonego przesyłania wiadomo?ci za pomoc? głosu. Na podstawie odkry? archeologicznych ustalono, ?e pierwsze proby rozmowy na odległo?? stosowane były w dawnych Chinach. U?ywano do zabawy dwoch metalowych kubkow, poł?czonych ze sob? napr??onym sznurkiem ? telefon nitkowy
[2]
. Z takim urz?dzeniem eksperymenty przeprowadzał angielski uczony
Robert Hooke
, ktoremu udało si? skomunikowa? na odległo?? 800 m
[3]
.
Za wynalazc? telefonu uwa?a si?
Aleksandra Bella
, ktory pierwszy opatentował ten wynalazek w 1876 roku, lecz koncepcja narodziła si? wcze?niej. Jedno z pierwszych urz?dze? skonstruował
Antonio Meucci
[a]
. Kiedy jego ?ona zachorowała, Antonio Meucci rozpocz?ł konstruowanie urz?dzenia, ktore umo?liwiało zdaln? komunikacj?. W pracy nad wynalazkiem przełomowy był 1857 rok. Włoch posiadał działaj?cy prototyp zapewniaj?cy poł?czenie mi?dzy dwoma pomieszczeniami znajduj?cymi si? na ro?nych kondygnacjach. W kolejnych latach włoski pionier telekomunikacji udoskonalił swoje odkrycie, ktore nazwał ?teletrofono”. W 1860 roku zaprezentował urz?dzenie, jednak pierwszy aparat telefoniczny nie został opatentowany z prozaicznego powodu ? zgłoszenie patentu było dla włoskiego konstruktora zbyt du?ym wyzwaniem finansowym, ktoremu nie podołał
[2]
. Podobnych prob dokonywał tak?e Niemiec
Philipp Reis
.
W roku 1876 dwoch wynalazcow,
Elisha Gray
i
Alexander Bell
, samodzielnie zaprojektowało swoje telefony. Obaj, w odst?pie kilku godzin, zgłosili urz?dzenia do urz?du patentowego; jako pierwszy opatentował swoj telefon Bell. Elisha Gray i Alexander Graham Bell stoczyli bitw? prawn? o wynalezienie telefonu; zwyci?sko wyszedł z niej Bell
[4]
.
Telegraf
i telefon s? zbudowane na bazie przewodow elektrycznych, a sukces telefonu Bella wynikn?ł bezpo?rednio z jego prob udoskonalenia telegrafu
[5]
.
Pierwszy telefon był konstrukcj? inn? ni? wspołczesne, gdy? słuchawka i mikrofon nie były ze sob? zespolone. Nadajnik i odbiornik wykorzystywały zjawisko pola elektromagnetycznego. Mikrofon był zbudowany z metalowej membrany, ktora wytwarzała drgania powstaj?ce pod wpływem fal d?wi?kowych mowi?cego. Drgania, o ktorych mowa, były przekształcane przez
elektromagnes
. Drugie takie urz?dzenie, umieszczone w słuchawce, odbierało drgania z niemal identycznej
membrany
i przekształcało je w d?wi?k. Wyj?tkowo prosta konstrukcja mikrofonu elektromagnetycznego sprawiała, ?e pocz?tkowo uzyskanie jako?ci poł?czenia, ktor? mo?na było nazwa? satysfakcjonuj?c?, wymagało absolutnej ciszy w otoczeniu. Sytuacj? poprawiło odkrycie
Thomasa Edisona
, ktory w 1877 roku opatentował
mikrofon w?glowy
. W tym urz?dzeniu granulki w?gla zmieniały swoj? oporno?? pod wpływem ci?nienia generowanego przez membran?
[2]
.
Pierwsza faza rozwoju telefonu to poł?czenie dwoch u?ytkownikow, ktore było realizowane r?cznie. Operator urz?dzenia ł?czył ze sob? dwie linie za pomoc? wtyczki i gniazda. Przełomy w rozwoju telefonii nast?piły wraz z wynalazkiem automatycznej
centrali telefonicznej
oraz rozbudow?
publicznych sieci telefonicznych
. Rozwi?zanie automatycznej centrali opracował w 1889 roku Almon Brown Strowger ? ameryka?ski wynalazca i przedsi?biorca. W roku 1896 Bell udoskonalił swoj wynalazek ? pojawiły si? pierwsze telefony z okr?gł? tarcz? do wybierania numeru. Zmiana systemu wybierania numeru z tarczy na klawiatur? nast?piła w roku 1963
[2]
.
Pierwszy telefon w Polsce pojawił si? niedługo po opatentowaniu przez Bella jego wynalazku. Proby telefonu Bella przeprowadzono wykorzystuj?c 14-kilometrowy odcinek toru telegrafu kolei warszawsko-wiede?skiej w roku 1877. Wtedy te? zadecydowano o rozpocz?ciu budowy oddzielnej linii słupow dla telegrafu i telefonu. W styczniu 1878 roku w Warszawie zorganizowano publiczn? prezentacj? mo?liwo?ci telefonu; przewody poł?czyły
cukierni? Semadeniego
w
Ogrodzie Saskim
z zakładem optycznym
Jakuba Pika
przy
ul. Niecałej
[6]
. W roku 1882 zostały uruchomione r?czne centrale telefoniczne w Warszawie i w Łodzi. Pionierami telefonii byli te? Polacy.
Henryk Machalski
(1835?1919) opatentował w 1879 roku
mikrofon
proszkowy własnej konstrukcji i telefon zbudowany z u?yciem tego mikrofonu. Telefonem tym transmitował w 1881 roku koncert z ?ołkwi do Lwowa.
Julian Ochorowicz
w latach 1882?1887, pracuj?c w Pary?u, dokonał wielu ulepsze? konstrukcyjnych telefonu, ktorych cz??? znalazła praktyczne zastosowanie
[7]
.
Rozwoj telefonii nast?pował systematycznie na całym ?wiecie, a liczba aparatow telefonicznych zacz?ła by? liczona w milionach. W 1965 r. na ?wiecie funkcjonowało 182,5 mln aparatow telefonicznych ? ok. dwukrotnie wi?cej ni? 10 lat wcze?niej. Najwi?cej telefonow miały
Stany Zjednoczone
(blisko 89 mln.),
Japonia
(ponad 12,2 mln),
Wielka Brytania
(9,9 mln),
RFN
(8,1 mln),
Zwi?zek Radziecki
(7,2 mln) i
Kanada
(7,0 mln). Podawano, ?e jedynie dwa kraje (
Bhutan
i
Malediwy
) w ogole nie posiadały wowczas telefonow
[8]
.
Pierwszy publicznie dost?pny wideotelefon powstał w 1936 roku w Niemczech z okazji
olimpiady
i był w urz?dach pocztowych w Berlinie i w Lipsku
[9]
.
Prace nad telefonem bezprzewodowym trwały od lat 40. XX wieku. W 1956 roku firma
Ericsson
ze Szwecji opatentowała pierwszy telefon komorkowy. Urz?dzenie bardziej przypominało walizk? ze słuchawk? ni? obecne modele telefonow, ktore mieszcz? si? w kieszeni.
Pierwszy mobilny telefon opracowała w 1973 roku ameryka?ska firma Motorola.
DynaTAC
? Dynamic Adaptive Total Area Coverage to model, ktory zrewolucjonizował rynek telefonow i zapocz?tkował mod? na miniaturyzacj? w tej bran?y. Dla konstruktorow Motoroli inspiracj? był komunikator z filmu ?
Star Trek
”. Urz?dzenie zaprezentował wynalazca dr.
Martin Cooper
. Prezentacji dokonał w Nowym Jorku 3 wrze?nia 1973 roku. 10 lat po?niej zmodyfikowana wersja telefonu DynaTAC trafiła na rynek z cen? sprzeda?y 4 tys. dolarow. Mimo wysokiej ceny i ograniczenia poł?cze? tylko w centrum Chicago, ch?tnych do zakupu DynaTAC nie brakowało. W 1984 roku firma sprzedała 12 tys. egzemplarzy
[10]
.
Pierwsze telefony komorkowe pracowały w analogowych systemach
AMPS
i
NMT
. Przełom to wdro?enie standardu cyfrowego. W Europie i Stanach Zjednoczonych rownolegle pracowano nad niezale?nymi rozwi?zaniami ?
GSM
i
CDMA
. Po wdro?eniu regulacji dla poł?cze? cyfrowych w 1993 roku, nast?pił rozkwit bran?y telekomunikacyjnej i u?ytkownikow telefonow komorkowych przybywało w tempie wyznaczanym przez mo?liwo?ci produkcyjne firm telekomunikacyjnych
[10]
.
Koniec XX wieku to znacz?cy rozwoj technologii połprzewodnikow. Matryca dotykowa pierwszy raz została zastosowana w komorce w 1992 roku. Udało si? tego dokona? korporacji IBM we wspołpracy z firm? Bellsouth. Pierwszym modelem telefonu obsługiwanym przez dotyk był model Simon, całkowicie pozbawiony fizycznej klawiatury. Do wybierania numeru słu?yły wirtualne przyciski wy?wietlane na monochromatycznym ekranie. To urz?dzenie ? niesamowicie innowacyjne ? było wyposa?one w szereg przydatnych funkcji, jak kalkulator, kalendarz, zegar, notatnik. Oprocz nawi?zywania poł?cze? głosowych, model Simon umo?liwiał te? wysyłanie e-maili. Mo?na zatem zało?y?, ?e
IBM
ze swoim pierwszym telefonem dotykowym, rozpocz?ł nast?pn? wielk? rewolucj? w konstruowaniu wspołczesnych telefonow ? smartfonow
[10]
.
Powstanie
telefonu komorkowego
wi??e si? z wynalezieniem
układow scalonych
, co spopularyzowało bezprzewodow? ł?czno?? radiotelefoniczn?. Działa ona na zasadzie centrali, ktora wysyła sygnały nadawczo-odbiorcze do szeregu podstacji, obsługuj?cych lokalnie posiadaczy telefonow komorkowych w swoim zasi?gu działania. Istniej?ce od pocz?tku lat osiemdziesi?tych przesyłały d?wi?ki zapisane w sposob analogowy (
NMT
). Po opracowaniu cyfrowego systemu ł?czno?ci (
GSM
), telefonia komorkowa była najdynamiczniej rozwijaj?cym si? działem gospodarki ?wiatowej. W obecnym czasie upowszechniaj? si? rownie? telefony III generacji (
UMTS
,
3G
), umo?liwiaj?ce nie tylko ł?czno?? wizyjn? z rozmowc?, ale tak?e wykonywanie przy pomocy aparatu operacji bankowych, ogl?danie telewizji, komfortow? ł?czno?? z Internetem czy te? obsług? domowych urz?dze?.
- telefon stacjonarny
? zwi?zany na stałe z konkretnym miejscem, w ktorym jest zainstalowany;
- telefon komorkowy
? rodzaj aparatu telefonicznego, komunikuj?cego si? z sieci? naziemn? przy u?yciu fal radiowych;
- telefon satelitarny
? wykorzystuj?cy sztuczne satelity Ziemi;
- telefon internetowy
lub
telefon IP
? typ aparatu telefonicznego, ktory w przeciwie?stwie do tradycyjnych aparatow, nie jest podł?czany do zwykłej linii telefonicznej, lecz bezpo?rednio do sieci komputerowej (wykorzystuje technologi?
VoIP
).
- ↑
Wła?ciwym pomysłodawc? był francuski wynalazca
Charles Bourseul
, ktory opublikował w paryskim czasopi?mie
L’Illustration
(26 sierpnia 1854) artykuł pt. ?Transmission electrique de la parole”.
- ↑
Brian Williams
Encyklopedia Pyta? i odpowiedzi
.
- ↑
a
b
c
d
Pollard
P.
Michael
Pollard
P.
,
Aleksander Graham Bell: Historia wynalezienia telefonu i jego wpływu na nasze ?ycie
, 1992
.
Brak numerow stron w ksi??ce
- ↑
Hooke Robert
, [w:]
Encyklopedia PWN
[dost?p 2021-02-28]
.
- ↑
Об истории телефонной связи в Одессе ? odessa-future.com.ua
[online]
[dost?p 2021-08-31]
(
ros.
)
.
- ↑
Ilustrowana Encyklopedia: Wynalazki & Odkrycia Studio:Fenix, s. 72.
- ↑
Maria Ziołkowska
,
Sk?d my to mamy?
, Nasza Ksi?garnia, Warszawa 1975, s. 69?71.
- ↑
Telefon ? Wynalazki i odkrycia
[online], wynalazki.andrej.edu.pl
[dost?p 2019-11-08]
.
- ↑
(hs):
Telefony na ?wiecie
, [w:] ?
Poznaj ?wiat
” R. XIV, nr 3 (160), marzec 1966, s. 39.
- ↑
wideotelefon
[online]
.
- ↑
a
b
c
Witold
W.
Tomaszewski
Witold
W.
,
Telefony Komorkowe
, 2004
.
Brak numerow stron w ksi??ce