Ten artykuł dotyczy urz?dzenia. Zobacz te?: inne znaczenia .

Telefon (z gr. τηλ? ? ?daleko” oraz φων? ? ?d?wi?k, głos”) ? urz?dzenie ko?cowe doł?czane do zako?czenia ł?cza telefonicznego.

Budowa aparatu telefonicznego [ edytuj | edytuj kod ]

Głownymi cz??ciami aparatu telefonicznego s?:

• mikrofon zamieniaj?cy d?wi?ki na sygnały elektryczne;
• słuchawka (lub gło?nik ) przetwarzaj?ca sygnały elektryczne na d?wi?ki (mikrofon i słuchawka tworz? zwykle zespoł o wspolnej obudowie, zwany mikrotelefonem , a potocznie tak?e słuchawk?);
• tarcza numerowa lub klawiatura wytwarzaj?ca sygnały wybiorcze;
• przetwornik akustyczny lub optyczny przywołuj?cy abonenta ( dzwonek ).

Historia telefonu [ edytuj | edytuj kod ]

Ju? w XVII w. ludzie zacz?li zdawa? sobie spraw? z mo?liwo?ci przesyłania głosu za po?rednictwem metalowego przewodu. Mo?na tego dowie?? w prosty sposob, za pomoc? dwoch metalowych naczy? poł?czonych drutem ^[1] .

Wynalazek telefonu (1877 rok) mo?na porowna? do wynalazku koła. Nigdy wcze?niej nie było mo?liwe tak szybkie porozumiewanie si? na dalekie odległo?ci w sposob nieograniczonego przesyłania wiadomo?ci za pomoc? głosu. Na podstawie odkry? archeologicznych ustalono, ?e pierwsze proby rozmowy na odległo?? stosowane były w dawnych Chinach. U?ywano do zabawy dwoch metalowych kubkow, poł?czonych ze sob? napr??onym sznurkiem ? telefon nitkowy ^[2] . Z takim urz?dzeniem eksperymenty przeprowadzał angielski uczony Robert Hooke , ktoremu udało si? skomunikowa? na odległo?? 800 m ^[3] .

Za wynalazc? telefonu uwa?a si? Aleksandra Bella , ktory pierwszy opatentował ten wynalazek w 1876 roku, lecz koncepcja narodziła si? wcze?niej. Jedno z pierwszych urz?dze? skonstruował Antonio Meucci ^[a] . Kiedy jego ?ona zachorowała, Antonio Meucci rozpocz?ł konstruowanie urz?dzenia, ktore umo?liwiało zdaln? komunikacj?. W pracy nad wynalazkiem przełomowy był 1857 rok. Włoch posiadał działaj?cy prototyp zapewniaj?cy poł?czenie mi?dzy dwoma pomieszczeniami znajduj?cymi si? na ro?nych kondygnacjach. W kolejnych latach włoski pionier telekomunikacji udoskonalił swoje odkrycie, ktore nazwał ?teletrofono”. W 1860 roku zaprezentował urz?dzenie, jednak pierwszy aparat telefoniczny nie został opatentowany z prozaicznego powodu ? zgłoszenie patentu było dla włoskiego konstruktora zbyt du?ym wyzwaniem finansowym, ktoremu nie podołał ^[2] . Podobnych prob dokonywał tak?e Niemiec Philipp Reis .

W roku 1876 dwoch wynalazcow, Elisha Gray i Alexander Bell , samodzielnie zaprojektowało swoje telefony. Obaj, w odst?pie kilku godzin, zgłosili urz?dzenia do urz?du patentowego; jako pierwszy opatentował swoj telefon Bell. Elisha Gray i Alexander Graham Bell stoczyli bitw? prawn? o wynalezienie telefonu; zwyci?sko wyszedł z niej Bell ^[4] .

Telegraf i telefon s? zbudowane na bazie przewodow elektrycznych, a sukces telefonu Bella wynikn?ł bezpo?rednio z jego prob udoskonalenia telegrafu ^[5] .

Pierwszy telefon był konstrukcj? inn? ni? wspołczesne, gdy? słuchawka i mikrofon nie były ze sob? zespolone. Nadajnik i odbiornik wykorzystywały zjawisko pola elektromagnetycznego. Mikrofon był zbudowany z metalowej membrany, ktora wytwarzała drgania powstaj?ce pod wpływem fal d?wi?kowych mowi?cego. Drgania, o ktorych mowa, były przekształcane przez elektromagnes . Drugie takie urz?dzenie, umieszczone w słuchawce, odbierało drgania z niemal identycznej membrany i przekształcało je w d?wi?k. Wyj?tkowo prosta konstrukcja mikrofonu elektromagnetycznego sprawiała, ?e pocz?tkowo uzyskanie jako?ci poł?czenia, ktor? mo?na było nazwa? satysfakcjonuj?c?, wymagało absolutnej ciszy w otoczeniu. Sytuacj? poprawiło odkrycie Thomasa Edisona , ktory w 1877 roku opatentował mikrofon w?glowy . W tym urz?dzeniu granulki w?gla zmieniały swoj? oporno?? pod wpływem ci?nienia generowanego przez membran? ^[2] .

Pierwsza faza rozwoju telefonu to poł?czenie dwoch u?ytkownikow, ktore było realizowane r?cznie. Operator urz?dzenia ł?czył ze sob? dwie linie za pomoc? wtyczki i gniazda. Przełomy w rozwoju telefonii nast?piły wraz z wynalazkiem automatycznej centrali telefonicznej oraz rozbudow? publicznych sieci telefonicznych . Rozwi?zanie automatycznej centrali opracował w 1889 roku Almon Brown Strowger ? ameryka?ski wynalazca i przedsi?biorca. W roku 1896 Bell udoskonalił swoj wynalazek ? pojawiły si? pierwsze telefony z okr?gł? tarcz? do wybierania numeru. Zmiana systemu wybierania numeru z tarczy na klawiatur? nast?piła w roku 1963 ^[2] .

Pierwszy telefon w Polsce pojawił si? niedługo po opatentowaniu przez Bella jego wynalazku. Proby telefonu Bella przeprowadzono wykorzystuj?c 14-kilometrowy odcinek toru telegrafu kolei warszawsko-wiede?skiej w roku 1877. Wtedy te? zadecydowano o rozpocz?ciu budowy oddzielnej linii słupow dla telegrafu i telefonu. W styczniu 1878 roku w Warszawie zorganizowano publiczn? prezentacj? mo?liwo?ci telefonu; przewody poł?czyły cukierni? Semadeniego w Ogrodzie Saskim z zakładem optycznym Jakuba Pika przy ul. Niecałej ^[6] . W roku 1882 zostały uruchomione r?czne centrale telefoniczne w Warszawie i w Łodzi. Pionierami telefonii byli te? Polacy. Henryk Machalski (1835?1919) opatentował w 1879 roku mikrofon proszkowy własnej konstrukcji i telefon zbudowany z u?yciem tego mikrofonu. Telefonem tym transmitował w 1881 roku koncert z ?ołkwi do Lwowa. Julian Ochorowicz w latach 1882?1887, pracuj?c w Pary?u, dokonał wielu ulepsze? konstrukcyjnych telefonu, ktorych cz??? znalazła praktyczne zastosowanie ^[7] .

Rozwoj telefonii nast?pował systematycznie na całym ?wiecie, a liczba aparatow telefonicznych zacz?ła by? liczona w milionach. W 1965 r. na ?wiecie funkcjonowało 182,5 mln aparatow telefonicznych ? ok. dwukrotnie wi?cej ni? 10 lat wcze?niej. Najwi?cej telefonow miały Stany Zjednoczone (blisko 89 mln.), Japonia (ponad 12,2 mln), Wielka Brytania (9,9 mln), RFN (8,1 mln), Zwi?zek Radziecki (7,2 mln) i Kanada (7,0 mln). Podawano, ?e jedynie dwa kraje ( Bhutan i Malediwy ) w ogole nie posiadały wowczas telefonow ^[8] .

Pierwszy publicznie dost?pny wideotelefon powstał w 1936 roku w Niemczech z okazji olimpiady i był w urz?dach pocztowych w Berlinie i w Lipsku ^[9] .

Prace nad telefonem bezprzewodowym trwały od lat 40. XX wieku. W 1956 roku firma Ericsson ze Szwecji opatentowała pierwszy telefon komorkowy. Urz?dzenie bardziej przypominało walizk? ze słuchawk? ni? obecne modele telefonow, ktore mieszcz? si? w kieszeni. Pierwszy mobilny telefon opracowała w 1973 roku ameryka?ska firma Motorola. DynaTAC ? Dynamic Adaptive Total Area Coverage to model, ktory zrewolucjonizował rynek telefonow i zapocz?tkował mod? na miniaturyzacj? w tej bran?y. Dla konstruktorow Motoroli inspiracj? był komunikator z filmu ? Star Trek ”. Urz?dzenie zaprezentował wynalazca dr. Martin Cooper . Prezentacji dokonał w Nowym Jorku 3 wrze?nia 1973 roku. 10 lat po?niej zmodyfikowana wersja telefonu DynaTAC trafiła na rynek z cen? sprzeda?y 4 tys. dolarow. Mimo wysokiej ceny i ograniczenia poł?cze? tylko w centrum Chicago, ch?tnych do zakupu DynaTAC nie brakowało. W 1984 roku firma sprzedała 12 tys. egzemplarzy ^[10] .

Pierwsze telefony komorkowe pracowały w analogowych systemach AMPS i NMT . Przełom to wdro?enie standardu cyfrowego. W Europie i Stanach Zjednoczonych rownolegle pracowano nad niezale?nymi rozwi?zaniami ? GSM i CDMA . Po wdro?eniu regulacji dla poł?cze? cyfrowych w 1993 roku, nast?pił rozkwit bran?y telekomunikacyjnej i u?ytkownikow telefonow komorkowych przybywało w tempie wyznaczanym przez mo?liwo?ci produkcyjne firm telekomunikacyjnych ^[10] .

Koniec XX wieku to znacz?cy rozwoj technologii połprzewodnikow. Matryca dotykowa pierwszy raz została zastosowana w komorce w 1992 roku. Udało si? tego dokona? korporacji IBM we wspołpracy z firm? Bellsouth. Pierwszym modelem telefonu obsługiwanym przez dotyk był model Simon, całkowicie pozbawiony fizycznej klawiatury. Do wybierania numeru słu?yły wirtualne przyciski wy?wietlane na monochromatycznym ekranie. To urz?dzenie ? niesamowicie innowacyjne ? było wyposa?one w szereg przydatnych funkcji, jak kalkulator, kalendarz, zegar, notatnik. Oprocz nawi?zywania poł?cze? głosowych, model Simon umo?liwiał te? wysyłanie e-maili. Mo?na zatem zało?y?, ?e IBM ze swoim pierwszym telefonem dotykowym, rozpocz?ł nast?pn? wielk? rewolucj? w konstruowaniu wspołczesnych telefonow ? smartfonow ^[10] .

Powstanie telefonu komorkowego wi??e si? z wynalezieniem układow scalonych , co spopularyzowało bezprzewodow? ł?czno?? radiotelefoniczn?. Działa ona na zasadzie centrali, ktora wysyła sygnały nadawczo-odbiorcze do szeregu podstacji, obsługuj?cych lokalnie posiadaczy telefonow komorkowych w swoim zasi?gu działania. Istniej?ce od pocz?tku lat osiemdziesi?tych przesyłały d?wi?ki zapisane w sposob analogowy ( NMT ). Po opracowaniu cyfrowego systemu ł?czno?ci ( GSM ), telefonia komorkowa była najdynamiczniej rozwijaj?cym si? działem gospodarki ?wiatowej. W obecnym czasie upowszechniaj? si? rownie? telefony III generacji ( UMTS , 3G ), umo?liwiaj?ce nie tylko ł?czno?? wizyjn? z rozmowc?, ale tak?e wykonywanie przy pomocy aparatu operacji bankowych, ogl?danie telewizji, komfortow? ł?czno?? z Internetem czy te? obsług? domowych urz?dze?.

Rodzaje telefonow [ edytuj | edytuj kod ]

• telefon stacjonarny ? zwi?zany na stałe z konkretnym miejscem, w ktorym jest zainstalowany;
  • telefon stacjonarny bezprzewodowy ? telefon komunikuj?cy si? przy u?yciu fal radiowych ze stacj? bazow?, podł?czon? do sieci telefonicznej i elektrycznej.
• telefon komorkowy ? rodzaj aparatu telefonicznego, komunikuj?cego si? z sieci? naziemn? przy u?yciu fal radiowych;
• telefon satelitarny ? wykorzystuj?cy sztuczne satelity Ziemi;
• telefon internetowy lub telefon IP ? typ aparatu telefonicznego, ktory w przeciwie?stwie do tradycyjnych aparatow, nie jest podł?czany do zwykłej linii telefonicznej, lecz bezpo?rednio do sieci komputerowej (wykorzystuje technologi? VoIP ).

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz galeri?: Telefon oraz kategori?: Telefony w Wikimedia Commons

Zobacz kolekcj? cytatow o telefonie w Wikicytatach

Zobacz hasło telefon w Wikisłowniku

• centrala telefoniczna
• budka telefoniczna , automat telefoniczny
• ISDN
• ipsofon
• modem
• radiotelefon , telefon komorkowy
• Telefon VoIP
• numer telefonu , numer kierunkowy , numer alarmowy

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Telefon S. Freunda, 1889 w zbiorach Wirtualnego Muzeum Małopolski ( ang.  ?  pol. )
• Aparat wrzutowy AWS 7, 1997 w zbiorach Wirtualnego Muzeum Małopolski ( ang.  ?  pol. )