한국   대만   중국   일본 
Sebastian Alojzy Sierakowski ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Sebastian Alojzy Sierakowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sebastian Alojzy Sierakowski
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

9 stycznia 1743
Bogusławice

Data i miejsce ?mierci

9 sierpnia 1824
Krakow

Wyznanie

chrze?cija?skie

Ko?cioł

katolicki

?luby zakonne

1774

Sebastian Alojzy Sierakowski (ur. 9 stycznia 1743 w Bogusławicach , zm. 9 sierpnia 1824 w Krakowie ) ? architekt, jezuita , proboszcz krakowskiej kapituły katedralnej w 1818 roku [1] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Studia odbywał w Jarosławiu i we Lwowie . Od 1774 kanonik katedralny krakowski i kustosz koronny, po?niej senator Wolnego Miasta Krakowa . W 1790 roku był członkiem duchownym Komisji Porz?dkowej Cywilno-Wojskowej wojewodztwa krakowskiego dla powiatow proszowskiego i krakowskiego [2] .

Wybudował według własnego planu ko?cioł w Pleszowie pod Krakowem , wzniesiony w 1806 roku. Był autorem planu regulacji dzielnicy Marywil i urz?dzenia pałacu krolewskiego w Warszawie . Na przyjazd Stanisława Augusta wykonał projekt restauracji zamku wawelskiego (1787). Przyst?pił do Konfederacji Generalnej Krolestwa Polskiego w 1812 roku [3] . Projektował odbudow? zburzonego ratusza w Krakowie , sukiennic krakowskich (1818) oraz dwor w Radziszowie [4] . Rownie? w 1818 przedstawił Senatowi Wolnego Miasta Krakowa projekt monumentalnych studni-fontann, ktore miały stan?? na czterech rogach Rynku Głownego i na dzisiejszym placu Dominika?skim (wowczas ul. Szeroka). Projekt przewidywał ozdobienie studni rze?bami o tre?ci historyczno-patriotycznej. Studnie te miały zast?pi? prymitywne drewniane zbiorniki na wod? ( rz?pie ), b?d?ce elementem dawnego systemu wodoci?gowego miasta. Plany Sierakowskiego nie doczekały si? realizacji z powodu braku funduszow [5] . Był autorem pierwotnego projektu altany rz?dowej w Krakowie [6] . Z projektow pomnikowych Sierakowskiego wykonany został nagrobek Kopernika w ko?ciele ?w. Anny w Krakowie i prezbiterium ko?cioła Norbertanek na Zwierzy?cu . Na jego zlecenie malarz Michał Stachowicz wykonał kopie rysunkow grobow na Wawelu, ktore Sierakowski przesłał wraz z dedykacj? Stanisławowi Kostce Potockiemu prezesowi Komisji Rz?dowej Wyzna? Religijnych i O?wiecenia Publicznego [7] .

Prace teoretyczne: ?Architektura obejmuj?ca wszelki gatunek murowania i budowania” (2 t., 1812), jest jedynym polskim dziełem encyklopedycznym o architekturze, mimo konserwatywnego charakteru zawiera pozytywn? ocen? narodowej i ludowej tradycji architektonicznej. Drugie dzieło: ?Rzecz o tanim... sposobie murowania w Krakowie domow na przedmie?ciach” (Krakow, 1817) w r?kopisie.

Był członkiem lo? wolnomularskich w Pary?u i Lwowie , mowc? lo?y Cnotliwy Sarmata [8] . W XVIII wieku był członkiem lo?y wolnomularskiej ?wi?tynia Izis [9] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. Nowy Kalendarzyk Polityczny na Rok 1819, Warszawa 1818, s. 95.
  2. Dziennik rz?dowo-ekonomiczno handlowy. Zaymui?cy ro?ne Wiadomo?ci, Rz?dowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmuj?cy 3 miesi?ce kwiecie? may czerwiec 1790. R.5. T. II., s. 378.
  3. Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Krolestwa Polskiego. 1812, nr 7, s. 59.
  4. Rewaloryzacja zało?enia dworskiego w Radziszowie pod Krakowem . naszradziszow.com, 2014-01-27. [dost?p 2014-01-27].
  5. Marek ?ukow-Karczewski. Wodoci?gi ?redniowiecznego Krakowa . ?Echo Krakowa”. 132 (13193), 1990-07-11. Krakow.  
  6. J. Dobrzycki Ziele? Krakowa , s. 13.
  7. Michał Ro?ek, Groby krolewskie w Krakowie . Krakow 1977, s. 12.
  8. Ludwik Hass , Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 154.
  9. Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lo? wolnomularskich oraz ich członkow w latach 1738?1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Krakow 1930, s. 302.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

  • Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939).
  • Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927).
  • Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962-1969).

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]