Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sebastian Alojzy Sierakowski
(ur.
9 stycznia
1743
w
Bogusławicach
, zm.
9 sierpnia
1824
w
Krakowie
) ? architekt,
jezuita
, proboszcz krakowskiej kapituły katedralnej w
1818
roku
[1]
.
Studia odbywał w
Jarosławiu
i we
Lwowie
. Od 1774 kanonik katedralny krakowski i kustosz koronny, po?niej senator
Wolnego Miasta Krakowa
. W 1790 roku był członkiem duchownym
Komisji Porz?dkowej Cywilno-Wojskowej
wojewodztwa krakowskiego
dla powiatow proszowskiego i krakowskiego
[2]
.
Wybudował według własnego planu
ko?cioł w Pleszowie
pod
Krakowem
, wzniesiony w 1806 roku. Był autorem planu regulacji dzielnicy
Marywil
i urz?dzenia pałacu krolewskiego w
Warszawie
. Na przyjazd
Stanisława Augusta
wykonał projekt restauracji zamku wawelskiego (1787). Przyst?pił do
Konfederacji Generalnej Krolestwa Polskiego
w
1812
roku
[3]
. Projektował odbudow? zburzonego
ratusza w Krakowie
,
sukiennic krakowskich
(1818) oraz
dwor w Radziszowie
[4]
. Rownie? w 1818 przedstawił
Senatowi Wolnego Miasta Krakowa
projekt monumentalnych studni-fontann, ktore miały stan?? na czterech rogach
Rynku Głownego
i na dzisiejszym
placu Dominika?skim
(wowczas ul. Szeroka). Projekt przewidywał ozdobienie studni rze?bami o tre?ci historyczno-patriotycznej. Studnie te miały zast?pi? prymitywne drewniane zbiorniki na wod? (
rz?pie
), b?d?ce elementem dawnego systemu wodoci?gowego miasta. Plany Sierakowskiego nie doczekały si? realizacji z powodu braku funduszow
[5]
. Był autorem pierwotnego projektu
altany rz?dowej
w Krakowie
[6]
. Z projektow pomnikowych Sierakowskiego wykonany został nagrobek
Kopernika
w ko?ciele ?w. Anny w Krakowie i prezbiterium
ko?cioła Norbertanek na Zwierzy?cu
. Na jego zlecenie malarz
Michał Stachowicz
wykonał kopie rysunkow grobow na Wawelu, ktore Sierakowski przesłał wraz z dedykacj?
Stanisławowi Kostce Potockiemu
prezesowi Komisji Rz?dowej Wyzna? Religijnych i O?wiecenia Publicznego
[7]
.
Prace teoretyczne: ?Architektura obejmuj?ca wszelki gatunek murowania i budowania” (2 t., 1812), jest jedynym polskim dziełem encyklopedycznym o architekturze, mimo konserwatywnego charakteru zawiera pozytywn? ocen? narodowej i ludowej tradycji architektonicznej. Drugie dzieło: ?Rzecz o tanim... sposobie murowania w Krakowie domow na przedmie?ciach” (Krakow, 1817) w r?kopisie.
Był członkiem
lo? wolnomularskich
w
Pary?u
i
Lwowie
, mowc? lo?y
Cnotliwy Sarmata
[8]
. W XVIII wieku był członkiem lo?y wolnomularskiej
?wi?tynia Izis
[9]
.
- ↑
Nowy Kalendarzyk Polityczny na Rok 1819, Warszawa 1818, s. 95.
- ↑
Dziennik rz?dowo-ekonomiczno handlowy. Zaymui?cy ro?ne Wiadomo?ci, Rz?dowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmuj?cy 3 miesi?ce kwiecie? may czerwiec 1790. R.5. T. II., s. 378.
- ↑
Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Krolestwa Polskiego. 1812, nr 7, s. 59.
- ↑
Rewaloryzacja zało?enia dworskiego w Radziszowie pod Krakowem
. naszradziszow.com, 2014-01-27. [dost?p 2014-01-27].
- ↑
Marek ?ukow-Karczewski.
Wodoci?gi ?redniowiecznego Krakowa
. ?Echo Krakowa”. 132 (13193), 1990-07-11. Krakow.
brak numeru strony
- ↑
J. Dobrzycki
Ziele? Krakowa
, s. 13.
- ↑
Michał Ro?ek,
Groby krolewskie w Krakowie
. Krakow 1977, s. 12.
- ↑
Ludwik Hass
, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 154.
- ↑
Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lo? wolnomularskich oraz ich członkow w latach 1738?1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Krakow 1930, s. 302.
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga
(1934-1939).
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego
(1924-1927).
- Wielka Encyklopedia Powszechna PWN
(1962-1969).
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1400?1499)
|
|
---|
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1500?1599)
|
|
---|
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1600?1699)
|
|
---|
AkademiaKrakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1700?1777)
|
|
---|
Szkoła Głowna Koronna
(1777?1795)
|
|
---|
Szkoła Głowna Krakowska
(1795?1805)
|
|
---|
Lata 1805?1817
[A]
[B]
|
|
---|
Uniwersytet Jagiello?ski
(1817?1899)
|
|
---|
Uniwersytet Jagiello?ski
(od 1900)
|
|
---|
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
Pełni?cy funkcj? rektora w zast?pstwie.
- ↑
Od 1805 do 1809 Uniwersytet poł?czony z Uniwersytetem Lwowskim i zgermanizowany, 1809 repolonizacja po wł?czeniu Krakowa do
Ksi?stwa Warszawskiego
.
- ↑
W latach 1853?1860 rektorow nie wybierano, Uniwersytetem kierował mianowany przez rz?d kurator.
- ↑
Sprawował obowi?zki rektora Tajnego Uniwersytetu.