Romano Prodi
(wym.
[ro?maːno ?pr?ːdi]
ⓘ
[ro?maːno ?pr?ːdi]
; ur.
9 sierpnia
1939
w
Scandiano
[1]
) ?
włoski
polityk, ekonomista i nauczyciel akademicki, minister i parlamentarzysta, w latach 1996?1998 i 2006?2008
premier Włoch
, od 1999 do 2004 przewodnicz?cy
Komisji Europejskiej
.
Uko?czył szkoł? ?redni? Liceo Classico ?Ludovico Ariosto” w
Reggio nell’Emilia
, a w 1961 studia prawnicze na
Katolickim Uniwersytecie Naj?wi?tszego Serca w Mediolanie
. Kształcił si? nast?pnie na studiach podyplomowych w
Mediolanie
i
Bolonii
, a tak?e w
London School of Economics
[2]
[3]
. Od 1963 był asystentem na wydziale nauk politycznych
Uniwersytetu Bolo?skiego
. W 1971 obj?ł na tej uczelni stanowisko profesora, ktore zajmował do 1999. W pracy naukowej zajmował si? zagadnieniami z zakresu rozwoju małych i ?rednich przedsi?biorstw, a tak?e zale?no?ciami mi?dzy pa?stwem i rynkiem, kwestiami zwi?zanymi z polityk? przemysłow? i prywatyzacj?
[2]
. Wykładał tak?e m.in. na
Uniwersytecie Harvarda
i w
Stanford Research Institute
[4]
. W latach 1974?1978 zarz?dzał domem wydawniczym il Mulino, w 1981 zało?ył przedsi?biorstwo konsultingowe Nomisma. Jako publicysta wspołpracował m.in. z ?
Corriere della Sera
” i ?
Il Sole 24 Ore
”, w 1992 w
Rai 1
prowadził program ekonomiczny
Il tempo delle scelte
[2]
.
W działalno?? polityczn? zaanga?ował si? w 1963, wst?puj?c wowczas do
Chrze?cija?skiej Demokracji
. Został w tym?e roku radnym miejscowo?ci Reggio nell’Emilia, zrezygnował z tej funkcji z uwagi na działalno?? naukow?
[4]
. W 1978 wraz z kilkoma innymi wykładowcami z jego uczelni przekazał wskazowki, ktore miały przyczyni? si? ujawnienia kryjowki, gdzie przetrzymywano porwanego i po?niej zamordowanego przez terrorystow z
Czerwonych Brygad
byłego premiera
Alda Moro
. Romano Prodi powoływał si? wowczas na ?seans spirytystyczny”, co wzbudziło wiele w?tpliwo?ci dotycz?cych faktycznego ?rodła informacji
[5]
[6]
. W?tpliwo?ci te podnoszono ponownie, wi?zały si? z ponawianymi od lat 90. oskar?eniami o domnieman? wspołprac? z
KGB
. Informacje na ten temat miałyby si? znajdowa? w tzw.
Archiwum Mitrochina
[5]
, zarzuty te według
Maria Scaramelli
miał tak?e potwierdzi? przed swoj? ?mierci?
Aleksandr Litwinienko
[7]
[8]
.
W listopadzie 1978 Romano Prodi powrocił do działalno?ci politycznej. Obj?ł wowczas urz?d ministra przemysłu, handlu i rzemiosła w czwartym rz?dzie
Giulia Andreottiego
. Sprawował go do ko?ca funkcjonowania tego gabinetu w marcu 1979
[9]
. W latach 1982?1989 kierował Istituto per la Ricostruzione Industriale (IRI), najwa?niejszym włoskim holdingiem pa?stwowym, nadzoruj?cym mienie pa?stwowe i procesy prywatyzacji
[2]
. Na pocz?tku lat 90. był konsultantem w koncernie
Unilever
, w tym samym czasie głownym klientem jego przedsi?biorstwa doradczego był bank inwestycyjny
Goldman Sachs
[10]
. W latach 1993?1994 ponownie był prezesem IRI, przeprowadzaj?c kolejne prywatyzacje
[2]
. Kontrowersje wzbudziła sprzeda? jednego z przedsi?biorstw spo?ywczych, ktore zostało szybko odsprzedane Unileverowi przy wspołudziale Goldman Sachs. Wobec Romana Prodiego pojawiły si? oskar?enia o konflikt interesow. Rzymska prokurator Giuseppa Geremia w 1996 stwierdziła, ?e materiał dowodowy daje podstawy do przedstawienia owczesnemu premierowi zarzutow. Post?powanie zostało jednak wkrotce zamkni?te, a sama prokurator przeniesiona na
Sardyni?
[10]
.
W lutym 1995 zainicjował powołanie centrolewicowej koalicji pod nazw?
Drzewo Oliwne
[2]
. Sojusz ten zwyci??ył w
wyborach parlamentarnych w 1996
, a jego lider uzyskał wowczas mandat posła do
Izby Deputowanych
XIII kadencji
[1]
. 17 maja 1996 Romano Prodi obj?ł urz?d premiera, ktory sprawował do 21 pa?dziernika 1998
[11]
, kiedy to zast?pił go
Massimo D’Alema
. Ust?pił w zwi?zku z opuszczeniem koalicji rz?dowej przez
Odrodzenie Komunistyczne
. Zaanga?ował si? nast?pnie w tworzenie nowego liberalnego ugrupowania pod nazw?
Demokraci
[4]
.
W marcu 1999 Romano Prodi został nominowany na przewodnicz?cego Komisji Europejskiej
[4]
. Stanowisko to obj?ł 16 wrze?nia 1999 i zajmował do listopada 2004. W okresie pełnienia przez niego tej funkcji do
Unii Europejskiej
przyst?piło dziesi?? nowych pa?stw, obradował
Konwent Europejski
i podpisano
traktat ustanawiaj?cy Konstytucj? dla Europy
[4]
.
W pa?dzierniku 2005 w wyniku prawyborow, w ktorych otrzymał ponad 74% głosow, został liderem
Unii
, szerokiej koalicji skupiaj?cej ugrupowania centrowe, centrolewicowe i komunistyczne, pozostaj?ce w opozycji do centroprawicy
Silvia Berlusconiego
. Blok ten zwyci??ył w
wyborach parlamentarnych w 2006
, uzyskuj?c dzi?ki nowej ordynacji stabiln? wi?kszo?? w Izbie Deputowanych i jednocze?nie minimaln? wi?kszo?? w
Senacie
[4]
. Romano Prodi uzyskał wowczas mandat posła XV kadencji
[1]
. 17 maja 2006 po raz drugi stan?ł na czele rz?du
[12]
. Brak spojno?ci mi?dzy licznymi koalicjantami powodował kolejne kryzysy polityczne. W lutym 2007, po przegranym głosowaniu dotycz?cym polityki zagranicznej, Romano Prodi podał si? do dymisji. Po kilku dniach kryzys rz?dowy został za?egnany, a rz?d uzyskał wotum zaufania w obu izbach
[4]
.
W pa?dzierniku 2007 obj?ł honorow? funkcj? przewodnicz?cego nowo powołanej
Partii Demokratycznej
, z ktorej zrezygnował w kwietniu 2008
[13]
. Od stycznia do lutego 2008 czasowo wykonywał obowi?zki ministra sprawiedliwo?ci
[14]
. W styczniu 2008 doszło do kolejnego kryzysu rz?dowego, gdy Uni? opu?ciła partia
UDEUR Popolari
, co spowodowało utrat? wi?kszo?ci parlamentarnej w Senacie. W izbie tej 24 stycznia 2008 odbyło si? głosowanie za wotum zaufania dla rz?du, przegrane w stosunku 156 do 161 głosow. Tego samego dnia Romano Prodi zło?ył na r?ce prezydenta Włoch
Giorgia Napolitano
dymisj? gabinetu
[15]
. W marcu 2008 zadeklarował wycofanie si? z działalno?ci politycznej
[16]
. 8 maja 2008, po przedterminowych
wyborach parlamentarnych
, na stanowisku premiera zast?pił go Silvio Berlusconi.
W latach 2008?2014 jako specjalny wysłannik
sekretarza generalnego ONZ
brał udział w ro?nych misjach pokojowych w
Afryce
. W 2009 powrocił jednocze?nie do działalno?ci akademickiej m.in. na
Brown University
[14]
.
W 1969 o?enił si? z Flavi? Franzoni. Ma dwoch synow ? Giorgia i Antonia
[2]
. W młodo?ci brał udział w wy?cigach kolarskich, w po?niejszych latach je?dził wspolnie z takimi kolarzami jak
Eddy Merckx
,
Mario Cipollini
,
Gianni Bugno
czy
Paolo Bettini
[17]
. Jego bratem był
Vittorio Prodi
.
Odznaczenia i wyro?nienia
[
edytuj
|
edytuj kod
]
- ↑
a
b
c
Romano Prodi
. camera.it. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
President Romano Prodi ? CV
. ec.europa.eu. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
Romano Prodi
. clubmadrid.org. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
Prodi, Romano
. treccani.it. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
a
b
The seance that came back to haunt Romano Prodi
. independent.co.uk, 2 grudnia 2005. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
Seans spirytystyczny Prodiego
. wp.pl, 31 marca 2006. [dost?p 2016-09-23].
- ↑
The Litvinenko murder: Scaramella ? The Italian Connection
. independent.co.uk, 3 grudnia 2006. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
'Multiple attempts' on Litvinenko
. bbc.co.uk, 22 stycznia 2007. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
Governo Andreotti IV
. governo.it. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
a
b
Italians claim country run by Goldman Sachs
. telegraph.co.uk, 29 maja 2007. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
Governo Prodi
. governo.it. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
Governo Prodi II
. governo.it. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
Prodi lascia la presidenza Pd. ?Serve un forte rinnovamento”
. la Repubblica.it, 16 kwietnia 2008. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
Biografia
. romanoprodi.it. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
Prodi Resigns, Berlusconi Rejoices
. spiegel.de, 25 stycznia 2008. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
Romano Prodi sko?czył z polityk?
. rp.pl, 9 marca 2008. [dost?p 2016-09-23].
- ↑
Prodi makes important decisions while cycling
. cyclingnews.com, 31 pa?dziernika 2007. [dost?p 2016-09-23].
(
ang.
)
.
- ↑
Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana
. quirinale.it, 2 czerwca 1993. [dost?p 2016-09-23].
(
wł.
)
.
- ↑
Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 kwietnia 1997 r. o nadaniu orderow (
M.P. z 1997 r. nr 38, poz. 376
? pkt 2.).
- ↑
Odlikovanja
. predsednica-slo.si. [dost?p 2024-04-25].
(
słowe?.
)
.
- ↑
Vyznamenania
. prezident.sk. [dost?p 2022-08-07].
(
słow.
)
.
Przewodnicz?cy Wysokiej Władzy Wspolnoty W?gla i Stali
|
|
---|
Przewodnicz?cy Komisji Wspolnoty Energii Atomowej
|
|
---|
Przewodnicz?cy Komisji Wspolnoty Gospodarczej
|
|
---|
Przewodnicz?cy Komisji Wspolnot
|
|
---|
Przewodnicz?cy Komisji
|
|
---|
W dniu powstania
|
|
---|
Po?niejsi członkowie
|
|
---|
W dniu powstania
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|
W dniu powstania
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|
W dniu powstania
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|
Ministrowie rozwoju gospodarczego Republiki Włoskiej
Przewodnicz?cy z urz?du
|
|
---|
Stali przewodnicz?cy
|
|
---|