Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muhammad el-Baradei
,
arab.
????????????,
Muhammad al-Bar?da??
(ur.
17 czerwca
1942
w
Kairze
) ?
egipski
polityk, prawnik, były dyrektor generalny
Mi?dzynarodowej Agencji Energii Atomowej
(MAEA), organizacji pod auspicjami
Organizacji Narodow Zjednoczonych
, laureat
Pokojowej Nagrody Nobla
w 2005. Wiceprezydent Egiptu od 14 lipca do 14 sierpnia 2013.
Uko?czył prawo na Uniwersytecie w Kairze w 1962, doktoryzował si? z prawa mi?dzynarodowego na nowojorskiej uczelni ? New York University School of Law w 1974. Jego
dyplomatyczna
kariera rozpocz?ła si? w 1964 w egipskim Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Pracował w Stałych Przedstawicielstwach Egiptu przy
ONZ
w
Nowym Jorku
i
Genewie
. Od 1984 el-Baradei był członkiem Sekretariatu IAEA, zajmuj?c w nim wysok? pozycj?. Zanim został dyrektorem generalnym, był doradc? agencji i kierował w niej Departamentem Prawnym (1984-1993). Nast?pnie został asystentem dyrektora generalnego ds. stosunkow zagranicznych (1993-1997). W 1997 zast?pił
Hansa Blixa
na stanowisku dyrektora generalnego IAEA. W 2001 powierzono mu t? funkcj? ponownie.
Ze wzgl?du na odwa?n? krytyk? ameryka?skiego stanowiska, uzasadniaj?cego wojn? w Iraku rzekom? obecno?ci? tajnych składow broni j?drowej w tym regionie, el-Baradei stał si? obiektem bardzo ostrych atakow ze strony rz?du
George’a W. Busha
, ktory m.in. przez wiele miesi?cy starał si? zablokowa? jego ponowny wybor na stanowisko dyrektora generalnego IAEA. Amerykanie zarzucali ponadto Muhammadowi el-Baradei, ?e niedostatecznie wyra?nie pot?pił
ira?ski program nuklearny
. Rz?d USA zaniechał tych atakow dopiero po spotkaniu Muhammada el-Baradei z
sekretarz stanu
Condoleezz? Rice
.
Podczas negocjacji z Iranem pojawiły si? plotki, ?e ?ona el-Baradeia jest Irank?, co mogłoby podwa?a? jego obiektywno??, jednak IAEA natychmiast zdecydowanie to zdementowała.
Wraz z kierowan? przez siebie IAEA został laureatem
Pokojowej Nagrody Nobla
w 2005 r.
W okresie
egipskiej rewolucji
i po niej był uznawany za przywodc? liberalnej cz??ci społecze?stwa i lidera wywodz?cych si? z tej grupy społecznej ugrupowa? i organizacji. Po
zamachu stanu
na pocz?tku lipca 2013 media podały, i? został mianowany nowym
premierem
[1]
, jednak nie obj?ł tego stanowiska z powodu protestu konserwatywnej islamskiej partii al-Nur i został zamiast tego nominowany na
wiceprezydenta
odpowiedzialnego za sprawy zagraniczne
[2]
. Na stanowisku wiceprezydenta został zaprzysi??ony 14 lipca 2013
[3]
. Podał si? do dymisji dokładnie miesi?c po?niej w efekcie
masakry w Kairze
i fali przemocy w kraju, w ktorej zgin?ło ł?cznie ponad 600 osob
[4]
. 18 sierpnia 2013 opu?cił Egipt, udaj?c si? do Wiednia
[5]
. Po rezygnacji z powierzonego mu stanowiska, został w kraju oskar?ony o zdrad? narodow?. W zwi?zku z tym na wrzesie? 2013 wyznaczono mu rozpraw? s?dow?
[6]
.
XX wiek
|
- 1901:
Dunant
,
Passy
- 1902:
Ducommun
,
Gobat
- 1903:
Cremer
- 1904:
IPM
- 1905:
Suttner
- 1906:
Roosevelt
- 1907:
Moneta
,
Renault
- 1908:
Arnoldson
,
Bajer
- 1909:
Beernaert
,
Estournelles de Constant
- 1910:
MSPB
- 1911:
Asser
,
Fried
- 1912:
Root
- 1913:
La Fontaine
- 1917:
Czerwony Krzy?
- 1919:
Wilson
- 1920:
Bourgeois
- 1921:
Branting
,
Lange
- 1922:
Nansen
- 1925:
Chamberlain
,
Dawes
- 1926:
Briand
,
Stresemann
- 1927:
Buisson
,
Quidde
- 1929:
Kellogg
- 1930:
Soderblom
- 1931:
Addams
,
Butler
- 1933:
Angell
- 1934:
Henderson
- 1935:
Ossietzky
- 1936:
Lamas
- 1937:
Cecil
- 1938:
Biuro Nansenowskie
- 1944:
Czerwony Krzy?
- 1945:
Hull
- 1946:
Balch
,
Mott
- 1947:
Kwakrzy
- 1949:
Boyd Orr
- 1950:
Bunche
- 1951:
Jouhaux
- 1952:
Schweitzer
- 1953:
Marshall
- 1954:
WKNZdsU
- 1957:
Pearson
- 1958:
Pire
- 1959:
Noel-Baker
- 1960:
Luthuli
- 1961:
Hammarskjold
- 1962:
Pauling
- 1963:
Czerwony Krzy?
- 1964:
King
- 1965:
UNICEF
- 1968:
Cassin
- 1969:
MOP
- 1970:
Borlaug
- 1971:
Brandt
- 1973:
Kissinger
,
Le
- 1974:
MacBride
,
Sat?
- 1975:
Sacharow
- 1976:
Williams
,
Corrigan
- 1977:
AI
- 1978:
Sadat
,
Begin
- 1979:
Matka Teresa
- 1980:
Esquivel
- 1981:
WKNZdsU
- 1982:
Myrdal
,
Robles
- 1983:
Wał?sa
- 1984:
Tutu
- 1985:
Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej
- 1986:
Wiesel
- 1987:
Arias
- 1988:
Siły pokojowe ONZ
- 1989:
Dalajlama
- 1990:
Gorbaczow
- 1991:
Suu Kyi
- 1992:
Menchu
- 1993:
Mandela
,
de Klerk
- 1994:
Arafat
,
Peres
,
Rabin
- 1995:
Pugwash
,
Rotblat
- 1996:
Belo
,
Ramos-Horta
- 1997:
ICBL
,
J. Williams
- 1998:
Hume
,
Trimble
- 1999:
Lekarze bez Granic
- 2000:
Kim
|
---|
XXI wiek
|
- 2001:
ONZ
,
Annan
- 2002:
Carter
- 2003:
Ebadi
- 2004:
Maathai
- 2005:
MAEA
,
el-Baradei
- 2006:
Grameen Bank
,
Yunus
- 2007:
MZdsZK
,
Gore
- 2008:
Ahtisaari
- 2009:
Obama
- 2010:
Liu
- 2011:
Johnson-Sirleaf
,
Gbowee
,
Karman
- 2012:
Unia Europejska
- 2013:
OPCW
- 2014:
Satyarthi
,
Yousafzai
- 2015:
Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego
- 2016:
Santos
- 2017:
ICAN
- 2018:
Mukwege
,
Murad
- 2019:
Ali
- 2020:
?wiatowy Program ?ywno?ciowy
- 2021:
Ressa
,
Muratow
- 2022:
Bialacki
,
Memoriał
,
Centrum Wolno?ci Obywatelskich
- 2023:
Mohammadi
|
---|