Ten artykuł dotyczy sułtana z dynastii Wattasydow. Zobacz te?: inni władcy o imieniu Muhammad asz-Szajch .

Muhammad asz-Szajch al-Mahdi ( arab. ??? ??? ???? ????? ???? ?? ??? = Abu Abd Allah asz-Szajch Muhammad ibn Jahja , zm. 1505 ) ? pierwszy sułtan Maroka z dynastii Wattasydow , syn wezyra Jahji ibn Abu Zakariji Jahji . Panował w latach 1472 - 1505 .

Muhammad asz-Szajch al-Mahdi pochodził z berberskiego klanu Wattasydow , ktorzy od połowy XIV wieku uro?li w sił? jako wezyrowie na dworze marynidzkich sułtanow i mieli realny wpływ na polityk? pa?stwa. Sułtan Abdulhak II probował jednak złama? ich pot?g? i w 1459 roku dokonał rzezi na członkach rodu Wattasydow. Muhammadowi asz-Szajchowi wraz z bratem udało si? jednak uciec i schroni? si? w Asili na połnocy kraju. Tam zebrał wojska do walki przeciw Abdulhakowi, sułtan zgin?ł jednak w 1465 roku w czasie tłumienia powstania w Fezie .

Nastał okres bezkrolewia i rz?dow imamow i bractw islamskich. W 1472 roku Muhammad asz-Szajch al-Mahdi zdołał podporz?dkowa? sobie imamat i ogłosi? si? sułtanem. Z zamieszania w Maroku skorzystali jednak Portugalczycy i zaj?li cz??? maroka?skich portow nad Atlantykiem . Wobec przewagi ich wojsk, Muhammad asz-Szajch al-Mahdi musiał podpisa? zawieszenie broni i uzna? ich podboje (m.in. przej?cie Tangeru ).

Mimo zawieszenia broni Portugalia zaj?ła pozostałe atlantyckie porty w Maroku i zyskała znaczn? kontrol? nad maroka?skim handlem morskim. Po 1497 roku rownie? Hiszpania zaj?ła porty nad Morzem ?rodziemnym . Wszystkim tym podbojom nie towarzyszył wi?kszy opor ze strony Maroka.

Niemoc wattasydzkiego sułtana wobec atakow europejskich mocarstw spowodowała sprzeciw ludno?ci wobec jego władzy i w konsekwencji znaczne osłabienie autorytetu dworu w?rod plemion w kraju. Chocia? Muhammad formalnie uznawany był za władc? całego kraju, realnie sprawował władz? tylko w du?ych miastach na połnocy.

Po ?mierci Muhammada asz-Szajcha na sułta?ski tron Maroka wst?pił jego syn Muhammad al-Burtukali .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Ulrich Haarmann: Geschichte der Arabischen Welt. C.H. Beck Munchen, 2001
• Stephan und Nandy Ronart: Lexikon der Arabischen Welt. Artemis Verlag, 1972