Muhammad Yunus

???????? ?????

Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1940 Czittagong
Zawod, zaj?cie	ekonomista, nauczyciel akademicki
Narodowo??	banglijska
Tytuł naukowy	profesor ekonomii
Alma Mater	Uniwersytet w Dhace Uniwersytet Vanderbilta
Partia	Nagarik ?akti
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Muhammad Yunus ( beng.   ???????? ????? Muhammod Iunus; ur. 28 czerwca 1940 w Czittagong ) ? bengalski wykładowca ekonomii, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 2006 ^[1] . Opracował poj?cie mikrokredytu .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Trzeci najstarszy z dziewi?ciorga dzieci Yunus, urodził si? 28 czerwca 1940 w muzułma?skiej rodzinie, w wiosce Bathua, Boxirhat Road w Hathazari, koło Chittagong, w Indiach Brytyjskich (obecnie w Bangladeszu). Jego ojcem był Hazi Dula Mia Shoudagar, jubiler, a jego matk? była Sofia Khatun. Wczesne lata dzieci?stwa sp?dził na wsi. W 1944 jego rodzina przeniosła si? do miasta Chittagong i tam został przyj?ty do Lamabazar Primary School. W 1949 jego matka zachorowała na chorob? psychiczn?.

Po?niej zdał egzaminy w Chittagong Collegiate School zdobywaj?c 16. miejsce w?rod 39 tys. studentow ze Wschodniego Pakistanu. W latach szkolnych był aktywnym skautem, w 1952 pojechał do Pakistanu i Indii , a w 1955 do Kanady na zgrupowanie skautow. W czasie studiow w Chittagong College brał udział w działalno?ci kulturalnej i zdobył nagrody za gr? w teatrze dramatycznym. W 1957 rozpocz?ł studia na Wydziale Ekonomii na Uniwersytecie Dhaka i uko?czył je w 1961 roku.

Po uko?czeniu studiow Yunus dostał posad? asystenta w Szkole Ekonomii u profesorow ? Nurula Islama i Rehmana Sobhana. Nast?pnie w 1961 został powołany jako wykładowca ekonomii w Chittagong College. W tym czasie zało?ył rownie? rentown? fabryk? opakowa?. W 1965 zaoferowano mu stypendium Fulbrighta na studia w USA . Uzyskał tam stopie? doktorski z ekonomii na Uniwersytecie Vanderbilta w ramach programu Rozwoju Gospodarczego (GPED) w 1971 roku. Od 1969 do 1972 był adiunktem ekonomii na Middle Tennessee State University w Murfreesboro .

Działalno?? społeczna [ edytuj | edytuj kod ]

W czasie wojny wyzwole?czej w Bangladeszu w 1971 Yunus zało?ył komitet obywatelski i prowadził Centrum Informacji Bangladeszu, wraz z innymi obywatelami Bangladeszu mieszkaj?cymi w Stanach Zjednoczonych, w celu zwi?kszenia wsparcia dla wyzwolenia. Publikował tak?e pismo ?Bangladesh Newsletter” ze swojego domu w Nashville . Po wojnie powrocił do Bangladeszu i został powołany do rz?dowej Komisji Planowania kierowanej przez Nurul Islam. Praca ta wydała mu si? nudna i zrezygnował z niej by doł?czy? do Chittagong University na stanowisku szefa Wydziału Ekonomii. B?d?c pod wra?eniem głodu w Bangladeszu w 1974, zaanga?ował si? w zmniejszenie ubostwa i ustanowił program gospodarczy obszarow wiejskich, jako projekt badawczy. W 1975 opracował projekt Nabajug (Nowa Era) Tebhaga Khamar (trzy wspolne gospodarstwa), ktory został przyj?ty przez rz?d jako Packaged Input Programme. W celu uczynienia projektu bardziej skutecznym, Yunus i jego wspołpracownicy zaproponowali program Gram Sarkar (rz?d wsi). Wprowadzony przez owczesnego prezydenta Ziaura Rahmana w po?nych latach 70. rz?d utworzył 40392 rz?dy wsi (Gram Sarkar). Utworzyły one czwart? warstw? rz?du w 2003 roku. 2 sierpnia 2005, w odpowiedzi na pozew wniesiony przez Bangladesh Legal Aids and Services Trust (BLAST), S?d Najwy?szy uznał Gram Sarkar jako nielegalne i niekonstytucyjne.

W 1976 w ramach projektu badawczego trafił wraz z trojk? swoich studentow do wsi D?obra, w ktorej kobiety wytwarzały bambusowe stołki. Zarabiały po 2 centy dziennie. Nie sta? ich było na zakup materiału za 20 centow, musiały wi?c pobiera? materiał od przyszłego nabywcy. Yunus postanowił udzieli? im po?yczki. Eksperyment okazał si? udany i po pomy?lnym powtorzeniu go w innych miejscowo?ciach, Yunus zało?ył Grameen Bank , udzielaj?cy mieszka?com Bangladeszu niewielkich po?yczek na rozkr?cenie drobnej przedsi?biorczo?ci, zakup potrzebnych materiałow, itp. Klientami Grameen Banku, ktory nie wymaga zastawow, s? najcz??ciej kobiety (96%), po?yczaj?ce 12?15 dolarow. Najwy?sze po?yczki nie przekraczaj? 300 dolarow. Mimo stosunkowo wysokich odsetek spłacanych jest prawie 98% kredytow. Stosowane s? tak?e po?yczki grupowe, w ktorych cała grupa solidarnie por?cza spłat? zobowi?za? ka?dego ze swoich członkow.

Uzasadnieniem przyznania nagrody Yunusowi było o?wiadczenie Komitetu Noblowskiego, ?e ?nie b?dzie mo?na osi?gn?? trwałego pokoju, dopoki du?e grupy ludno?ci nie znajd? sposobu na wydostanie si? z n?dzy”.

22 lutego 2007 Muhammad Yunus zało?ył parti? polityczn? ? Nagarik ?akti ( pol. ?Władza Obywateli”).

Sukces modelu mikrofinansowania Grameen Banku zainspirował podobne przedsi?wzi?cia w wielu krajach, zarowno rozwijaj?cych si?, jak i uprzemysłowionych, w tym w Stanach Zjednoczonych. 1 stycznia 2024 roku został skazany wraz z kilkoma wspołpracownikami na sze?? miesi?cy pozbawienia wolno?ci w wyniku naruszenia prawa pracy ^[2] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Oficjalna strona ( ang. )