Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wybitno?? trzech przykładowych szczytow
Na rysunku zaznaczono pionow? strzałk? wybitno?? szczytu B.
Minimalna deniwelacja wzgl?dna
(w skrocie MDW), inaczej
wybitno?? szczytu
? minimalna wysoko?? potrzebna do zej?cia z danego
szczytu
przed wej?ciem na inny wy?ej poło?ony teren. Okre?la to w pewnym stopniu, na ile szczyt wyro?nia si? ze swojego otoczenia. Wybitno?? definiuje si? te? jako ro?nic?
wysoko?ci
mi?dzy danym
szczytem
i
warstwic?
o najni?szej warto?ci go okalaj?c?, ktora nie obejmuje ?adnego wy?szego szczytu. Warto?? tej
warstwicy
okre?la wysoko??
przeł?czy
zwanej kluczow?, oddzielaj?cej dany szczyt od wy?szego, kolejnego szczytu na grzbiecie (
wododziale
). Spo?rod przeł?czy oddzielaj?cych dany szczyt od wy?szych s?siadow przeł?cz? kluczow? jest przeł?cz najwy?sza. Wybitno?? szczytu to inaczej jego
wysoko?? wzgl?dna
nad przeł?cz? kluczow?.
Definiuj?c inaczej: przy podnosz?cym si? poziomie morza przeł?cz kluczowa to miejsce, w ktorym ostatni
przesmyk
l?dowy zostałby zalany przez wody cie?niny oddzielaj?cej od reszty l?du wysp?, ktorej najwy?szym punktem jest dany szczyt.
Wybitno?? najwy?szego szczytu na danym l?dzie rowna jest jego wysoko?ci n.p.m. ?
Mount Everest
jest najwybitniejszym szczytem na
Ziemi
. Drugi co do wysoko?ci szczyt,
K2
, ma wybitno?? 4017 m ? o tyle metrow jest wy?szy od rozdzielaj?cej go z Mount Everestem przeł?czy
Lo Mustang
poło?onej na wysoko?ci 4594 m n.p.m., co daje K2 22. miejsce w?rod najbardziej wybitnych szczytow ?wiata. Drugim pod wzgl?dem wybitno?ci szczytem jest najwy?sza gora Ameryk ?
Aconcagua
o wysoko?ci 6962 m n.p.m. i wybitno?ci 6962 m.
Potocznie u?ywa si? sformułowa? ?wybitny szczyt”, ?wybitna przeł?cz” dla okre?lenia form terenu o stosunkowo du?ych wysoko?ciach wzgl?dnych.
?Sucha wybitno??” i ?mokra wybitno??”
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Wyro?nia si? dwa rodzaje wybitno?ci tzw. ?mokr? wybitno??” (ang.
wet prominence
) i ?such? wybitno??” (ang.
dry prominence
)
[1]
. ?Mokra wybitno??” to wybitno?? opisana w tym artykule. Zakłada ona, ?e powierzchnia ziemi obejmuje wszystkie stałe wody, ?niegi i lody. Dlatego wła?nie ?mokra wybitno??” najwy?szego szczytu na danym l?dzie rowna jest jego wysoko?ci n.p.m. ?Sucha wybitno??” ignoruje istnienie zbiornikow wodnych, ?niegow i lodow zakładaj?c, ?e powierzchni? ziemi stanowi ich dno. ?Sucha wybitno??” szczytu jest rowna jego ?mokrej wybitno?ci”, chyba ?e jest on najwy?szy na danym l?dzie lub jest otoczony przez ?nieg i lod.
?Sucha wybitno??”
Mount Everest
jest rowna ?mokrej wybitno?ci” (8850 m) powi?kszonej o gł?boko?? najwi?kszej gł?bi (
Gł?bia Challengera
10 911 m), czyli 19 761 m. ?Sucha wybitno??”
Mauna Kea
rowna si? ?mokrej wybitno?ci” (4205 m) powi?kszonej o gł?boko?? najwy?szej przeł?czy (ok. 5125 m), czyli około 9330 m. Jest to druga co do wielko?ci ?sucha wybitno??” po Mount Everest
[1]
. ?Sucha wybitno??”
Aconcagui
rowna si? mokrej wybitno?ci (6962 m) plus gł?boko?? najwy?szej przeł?czy w
Cie?ninie Beringa
(ok. 50 m), czyli około 7012 m.
?Sucha wybitno??” stosuje si? te? do
gor podmorskich
.
- ↑
a
b
Adam Helman,
The Finest Peaks?Prominence and Other Mountain Measures
, 2005.
