Mahmud II
(ur.
20 lipca
1785
w
Stambule
, zm.
1 lipca
1839
tam?e) ? sułtan z dynastii
Osmanow
, panuj?cy w latach 1808?1839. Syn sułtana
Abdulhamida I
.
Mahmud II obj?ł tron po detronizacji brata, konserwatywnego sułtana
Mustafy IV
. Był władc? energicznym i odwa?nym, kontynuował dzieło reformy pa?stwa i imperium zapocz?tkowane przez
Selima III
.
W 1826 r. Mahmud II zlikwidował formacj?
janczarow
, co znacznie ułatwiło po?niejsze reformy ustrojowe. Społeczno?? janczarow, konserwatywna i niegodz?ca si? na ?adne zmiany, była nieraz zagro?eniem dla sułtanow, zwłaszcza pod??aj?cych za ideami modernizacji Turcji.
Nast?pnie sułtan zniosł stworzony jeszcze w ?redniowieczu system
timarow
? lenn wojskowych ? i zwi?zanych z nim formacji rycerstwa feudalnego ?
spahisow
. Zlikwidował cła wewn?trzne i wprowadził wolno?? działalno?ci gospodarczej. Sułtan zorganizował centraln? administracj? na wzor europejski.
Dywan
(rad? sułta?sk?) i tradycyjne urz?dy zast?pił Rad? Pa?stwa i ministerstwami. Rozpocz?ł te? modernizacj? prawa tureckiego na wzor europejskich kodeksow. Za jego panowania powstały w imperium osma?skim pierwsze ?wieckie szkoły.
Symbolem zmian i d??enia do europeizacji imperium było wyprowadzenie si? z pałacu
Topkapı
nad
Bosforem
. Mahmud II przywdział te? stroj europejski i nakazał uczyni? to swoim poddanym.
Jednocze?nie panowanie Mahmuda II upłyn?ło pod znakiem kryzysu Imperium Osma?skiego w południowo-wschodniej Europie i cz??ciowo na Wschodzie. W 1815 r. pod naciskiem Rosjan sułtan musiał przyzna? autonomi?
Serbii
. W 1821 r. wybuchło powstanie w Grecji. Ingerencja mocarstw europejskich w sprawy greckie zako?czyła si? kl?sk? w
wojnie turecko-rosyjskiej
, zawarciem
pokoju w Adrianopolu
i w nast?pstwie gwarancj?
autonomii
Grecji, po?niej w wyniku
konferencji londy?skiej
powstaniem niepodległego pa?stwa greckiego w 1830 r. Wtedy tak?e Francuzi zaj?li podlegaj?c? dot?d sułtanowi
Algieri?
. W 1831 r. Rosjanie przymusili pokonanych Turkow do uznania autonomii
Mołdawii
i
Wołoszczyzny
.
Tymczasem w 1832 r. pasza
Egiptu
, formalny
wasal
sułtana,
Muhammad Ali
, wkroczył do
Syrii
i
Azji Mniejszej
. W
bitwie pod Kony?
pokonał wojska sułta?skie. W 1833 r. na ??danie mocarstw europejskich (
Wielkiej Brytanii
,
Austrii
i
Francji
) Mahmud II zawarł w Kutahya pokoj z Muhammadem Alim. Na jego mocy pasza egipski otrzymał w do?ywotnie władanie
Cylicj?
, Syri?, Jordani? i Palestyn?.
W 1833 r. Rosjanie zmusili sułtana do zawarcia z nimi
układu w H?nkar Iskelesi
. Stanowił on, ?e prawosławni mieszka?cy
Imperium Osma?skiego
zostan? obj?ci protektoratem cesarza rosyjskiego. Dawało to Rosji mo?liwo?? mieszania si? w wewn?trzne sprawy Osmanow.
W 1839 r. Mahmud II bez powodzenia probował odzyska? ziemie utracone na rzecz władcy Egiptu. Zmarł w czasie walk z Egipcjanami.