Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maciej z Koła
(ur. ok.
1375
w
Kole
, zm.
1441
[1]
[2]
) ? polski duchowny
katolicki
, rektor
Akademii Krakowskiej
, profesor
teologii
i prawnik. Kanonik
wielu?ski
[2]
,
uniejowski
[2]
i
pozna?ski
[2]
,
prałat
kolegiaty w Skalbmierzu
[2]
.
Pochodzenie i wykształcenie
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Był synem Marcina, najprawdopodobniej mieszczanina kolskiego
[2]
. Dokładna data urodzin Macieja z Koła nie jest znana, lecz przyjmuje si?, ?e przyszedł na ?wiat około 1375
[1]
[2]
. Studiował na Wydziale Sztuk Wyzwolonych
Uniwersytetu Praskiego
, gdzie w 1395 zdobył tytuł
bakałarza
, a 4 lata po?niej
magistra
sztuk
[1]
[2]
. Przypuszcza si?, ?e mogł podj?? tak?e studia medyczne lub prawnicze
[2]
.
Działalno?? uniwersytecka w Krakowie
[
edytuj
|
edytuj kod
]
Najprawdopodobniej w 1403 rozpocz?ł prac? jako wykładowca na krakowskim Wydziale Sztuk oraz opiekun
biblioteki uniwersyteckiej
[1]
[2]
. W tym samym czasie studiował rownie?
prawo kanoniczne
[2]
. Po 1405 uzyskał stopie? bakałarza, a w 1408
[2]
lub 1414
[1]
licencjata prawa kanonicznego
[1]
[2]
. Jego promotorem był
Stanisław ze Skarbimierza
[2]
. Najprawdopodobniej nie odbył promocji doktorskiej, gdy? do 1435 tytułował si? stopniem licencjata
[2]
, a ze stopniem
doktora
wyst?pił w ?rodłach tylko raz: w 1439
[2]
. Najprawdopodobniej około 1417 uzyskał stopie? bakałarza na Wydziale Teologii
[2]
, a 10 lipca 1428 uzyskał tam doktorat
[1]
[2]
.
W semestrze zimowym 1423/24 pełnił funkcj?
rektora Akademii Krakowskiej
[1]
[2]
.
W latach 1403 i 1408 był proboszczem w
M?kolnie
[1]
[2]
. W 1403 zasiadał w wielu?skiej kapitule kolegiackiej
[2]
, sk?d prawdopodobnie 5 lat po?niej przeszedł do kapituły w
Uniejowie
[2]
. W tym samym roku otrzymał prowizj? papiesk? na
altari?
?w. Leonarda w
krakowskiej katedrze
oraz rezerwacj? kanonikatu w tamtejszej
kapitule katedralnej
[2]
.
W latach 1411?12 był zast?pc? Michała z Krowicy w krakowskim
s?dzie biskupim
[2]
. Przed 10 lipca 1426 został kanonikiem w pozna?skiej
kapitule katedralnej
[2]
, w posiedzeniach ktorej brał udział w latach 1431?34
[2]
. W 1435 ufundował przy
kaliskiej kolegiacie Wniebowzi?cia NMP
kolegium
mansjonarzy
[2]
.
Na pocz?tku tego samego roku obj?ł rownie?
prałatur?
?
kustodi?
w
kolegiacie
w
Skalbmierzu
[2]
. Na przełomie 1439 i 1440 przeniosł si? w wyniku zamiany z kapituły pozna?skiej do kapituły w Uniejowie
[2]
.
Tworczo?? naukowa Macieja z Koła nie jest znana, a jego dzieła najprawdopodobniej si? nie zachowały
[3]
. Znane s? natomiast r?kopisy prac drobnych, noty i glosy. Przypisuje mu si? noty prawnicze do tekstow m.in.
Bonifacego VIII
,
Jana z Lignano
i innych uczonych
[2]
.
Oprocz tego przypisuje mu si? tak?e głosy i noty w r?kopisach zawieraj?cych traktaty
astrologiczne
i
medyczne
[2]
. Poza tym w r?kopisie zawieraj?cym
De proprietatibus rerum
Bartłomieja Anglika
umie?cił własny, polsko-łaci?sko-niemiecki słownik nazw ro?lin
[2]
. Jego komentarze zidentyfikowano rownie? w dziełach teologicznych takich autorow jak:
Hieronim ze Strydonu
,
Henryk z Langenstein
,
Bernard z Clairvaux
czy
Tomasz z Akwinu
i
Piotr Lombard
[2]
.
Maria Kowalczyk
przypisuje mu tak?e autorstwo kazania o
Stanisławie ze Szczepanowa
pod tytułem
Talis decebat, ut esset nobis pontifex
oraz prawdopodobnie rownie? mowy
Sobrii estote
[2]
. Wszystkie posiadane przez siebie dzieła podarował pod koniec ?ycia bibliotece uniwersyteckiej
[2]
.
Maciej z Koła zmarł najprawdopodobniej na przełomie wrze?nia i pa?dziernika 1441
[2]
. Zachowała si? mowa, ktor? na pogrzebie wygłosił
Bartłomiej z Radomia
, datowana na tydzie? po niedzieli 1 pa?dziernika 1441
[2]
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
650 Wydarze? na 650-lecie Koła
,
Ewaryst
E.
Ja?kowski
i inni
, Koło: Urz?d Miejski w Kole, 2012, s. 6,
ISBN
978-83-911785-1-5
.
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
n
o
p
q
r
s
t
u
v
w
x
y
z
aa
ab
ac
ad
ae
af
ag
ah
ai
aj
ak
Dagmara
D.
Wojcik-Zega
Dagmara
D.
,
Maciej z Koła (zm. IX/X 1441 r.)
, [w:]
Wacław
W.
Uruszczak
(red.),
Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiello?skiego
, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiello?skiego, 2015, s. 239?241,
ISBN
978-83-233-3738-6
.
- ↑
Kazimierz
K.
Wojcik
Kazimierz
K.
,
Maciej z Koła
, [w:]
Andrzej
A.
Maryniarczyk
(red.),
Encyklopedia filozofii polskiej
, t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2011, s. 10
.
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1400?1499)
|
|
---|
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1500?1599)
|
|
---|
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1600?1699)
|
|
---|
AkademiaKrakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1700?1777)
|
|
---|
Szkoła Głowna Koronna
(1777?1795)
|
|
---|
Szkoła Głowna Krakowska
(1795?1805)
|
|
---|
Lata 1805?1817
[A]
[B]
|
|
---|
Uniwersytet Jagiello?ski
(1817?1899)
|
|
---|
Uniwersytet Jagiello?ski
(od 1900)
|
|
---|
- ↑
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
Pełni?cy funkcj? rektora w zast?pstwie.
- ↑
Od 1805 do 1809 Uniwersytet poł?czony z Uniwersytetem Lwowskim i zgermanizowany, 1809 repolonizacja po wł?czeniu Krakowa do
Ksi?stwa Warszawskiego
.
- ↑
W latach 1853?1860 rektorow nie wybierano, Uniwersytetem kierował mianowany przez rz?d kurator.
- ↑
Sprawował obowi?zki rektora Tajnego Uniwersytetu.