Maciej z Koła

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maciej z Koła
Data i miejsce urodzenia

ok. 1375
Koło

Data ?mierci

wrzesie?/pa?dziernik 1441

Rektor Akademii Krakowskiej
Okres sprawowania

1423?24

Wyznanie

katolicyzm

Ko?cioł

łaci?ski

Maciej z Koła (ur. ok. 1375 w Kole , zm. 1441 [1] [2] ) ? polski duchowny katolicki , rektor Akademii Krakowskiej , profesor teologii i prawnik. Kanonik wielu?ski [2] , uniejowski [2] i pozna?ski [2] , prałat kolegiaty w Skalbmierzu [2] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Pochodzenie i wykształcenie [ edytuj | edytuj kod ]

Był synem Marcina, najprawdopodobniej mieszczanina kolskiego [2] . Dokładna data urodzin Macieja z Koła nie jest znana, lecz przyjmuje si?, ?e przyszedł na ?wiat około 1375 [1] [2] . Studiował na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Uniwersytetu Praskiego , gdzie w 1395 zdobył tytuł bakałarza , a 4 lata po?niej magistra sztuk [1] [2] . Przypuszcza si?, ?e mogł podj?? tak?e studia medyczne lub prawnicze [2] .

Działalno?? uniwersytecka w Krakowie [ edytuj | edytuj kod ]

Najprawdopodobniej w 1403 rozpocz?ł prac? jako wykładowca na krakowskim Wydziale Sztuk oraz opiekun biblioteki uniwersyteckiej [1] [2] . W tym samym czasie studiował rownie? prawo kanoniczne [2] . Po 1405 uzyskał stopie? bakałarza, a w 1408 [2] lub 1414 [1] licencjata prawa kanonicznego [1] [2] . Jego promotorem był Stanisław ze Skarbimierza [2] . Najprawdopodobniej nie odbył promocji doktorskiej, gdy? do 1435 tytułował si? stopniem licencjata [2] , a ze stopniem doktora wyst?pił w ?rodłach tylko raz: w 1439 [2] . Najprawdopodobniej około 1417 uzyskał stopie? bakałarza na Wydziale Teologii [2] , a 10 lipca 1428 uzyskał tam doktorat [1] [2] .

W semestrze zimowym 1423/24 pełnił funkcj? rektora Akademii Krakowskiej [1] [2] .

Działalno?? religijna [ edytuj | edytuj kod ]

W latach 1403 i 1408 był proboszczem w M?kolnie [1] [2] . W 1403 zasiadał w wielu?skiej kapitule kolegiackiej [2] , sk?d prawdopodobnie 5 lat po?niej przeszedł do kapituły w Uniejowie [2] . W tym samym roku otrzymał prowizj? papiesk? na altari? ?w. Leonarda w krakowskiej katedrze oraz rezerwacj? kanonikatu w tamtejszej kapitule katedralnej [2] .

W latach 1411?12 był zast?pc? Michała z Krowicy w krakowskim s?dzie biskupim [2] . Przed 10 lipca 1426 został kanonikiem w pozna?skiej kapitule katedralnej [2] , w posiedzeniach ktorej brał udział w latach 1431?34 [2] . W 1435 ufundował przy kaliskiej kolegiacie Wniebowzi?cia NMP kolegium mansjonarzy [2] .

Na pocz?tku tego samego roku obj?ł rownie? prałatur? ? kustodi? w kolegiacie w Skalbmierzu [2] . Na przełomie 1439 i 1440 przeniosł si? w wyniku zamiany z kapituły pozna?skiej do kapituły w Uniejowie [2] .

Tworczo?? [ edytuj | edytuj kod ]

Tworczo?? naukowa Macieja z Koła nie jest znana, a jego dzieła najprawdopodobniej si? nie zachowały [3] . Znane s? natomiast r?kopisy prac drobnych, noty i glosy. Przypisuje mu si? noty prawnicze do tekstow m.in. Bonifacego VIII , Jana z Lignano i innych uczonych [2] .

Oprocz tego przypisuje mu si? tak?e głosy i noty w r?kopisach zawieraj?cych traktaty astrologiczne i medyczne [2] . Poza tym w r?kopisie zawieraj?cym De proprietatibus rerum Bartłomieja Anglika umie?cił własny, polsko-łaci?sko-niemiecki słownik nazw ro?lin [2] . Jego komentarze zidentyfikowano rownie? w dziełach teologicznych takich autorow jak: Hieronim ze Strydonu , Henryk z Langenstein , Bernard z Clairvaux czy Tomasz z Akwinu i Piotr Lombard [2] . Maria Kowalczyk przypisuje mu tak?e autorstwo kazania o Stanisławie ze Szczepanowa pod tytułem Talis decebat, ut esset nobis pontifex oraz prawdopodobnie rownie? mowy Sobrii estote [2] . Wszystkie posiadane przez siebie dzieła podarował pod koniec ?ycia bibliotece uniwersyteckiej [2] .

?mier? [ edytuj | edytuj kod ]

Maciej z Koła zmarł najprawdopodobniej na przełomie wrze?nia i pa?dziernika 1441 [2] . Zachowała si? mowa, ktor? na pogrzebie wygłosił Bartłomiej z Radomia , datowana na tydzie? po niedzieli 1 pa?dziernika 1441 [2] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. a b c d e f g h i 650 Wydarze? na 650-lecie Koła , Ewaryst   Ja?kowski i inni , Koło: Urz?d Miejski w Kole, 2012, s. 6, ISBN  978-83-911785-1-5 .
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak Dagmara   Wojcik-Zega , Maciej z Koła (zm. IX/X 1441 r.) , [w:] Wacław   Uruszczak (red.), Profesorowie Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiello?skiego , t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiello?skiego, 2015, s. 239?241, ISBN  978-83-233-3738-6 .
  3. Kazimierz   Wojcik , Maciej z Koła , [w:] Andrzej   Maryniarczyk (red.), Encyklopedia filozofii polskiej , t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2011, s. 10 .