Lotten von Kræmer

Charlotte von Kræmer

Lotten

Lotten von Kræmer (1880)
Imi? i nazwisko	Charlotte Louise von Kræmer
Data i miejsce urodzenia	6 sierpnia 1828 Sztokholm
Data i miejsce ?mierci	23 grudnia 1912 Sztokholm
Narodowo??	szwedzka
J?zyk	szwedzki
Alma Mater	Uniwersytet w Uppsali
Dziedzina sztuki	poezja
Wa?ne dzieła
Dikter Fragment jamte andra dikter Skogsblommor: idyller och ballader Eterneller: dikter
Multimedia w Wikimedia Commons

Lotten von Kræmer , wła?c. Charlotte Lovisa von Kræmer (ur. 6 sierpnia 1828 w Sztokholmie , zm. 23 grudnia 1912 tam?e ^[1] ) ? szwedzka pisarka, poetka , filantropka i sufra?ystka . Zało?ycielka Towarzystwa Dziewi?ciu .

Pochodziła z rodziny nale??cej do szlachty . W młodo?ci odebrała najwy?szej jako?ci wykształcenie dost?pne w jej czasach dla kobiety. Poprzez głuchot? wywołan? przej?ciem w dzieci?stwie szkarlatyny , pozostawała w izolacji od ?ycia społecznego w Szwecji i skupiała si? na tworzeniu własnej poezji i prozy. W po?niejszej cz??ci swojego ?ycia po?wi?ciła si? działalno?ci filantropijnej oraz pracy na rzecz praw kobiet.

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Wczesne ?ycie i edukacja [ edytuj | edytuj kod ]

Lotten von Kræmer była cork? gubernatora regionu Uppsala , barona Roberta Fredrika von Kræmera  (inne j?zyki) (ur. 1791, zm. 1880) ^[2] oraz Marii Charlotte Soderberg (ur. 1802, zm. 1869) ^[3] . Dorastała w zamku w Uppsali ? owczesnej siedzibie gubernatora, gdzie pobierała nauki u uczonych z Uniwersytetu w Uppsali , poniewa? jako kobieta nie mogła pobiera? nauk na uniwersytecie ^[4] . Od dzieci?stwa wykazywała si? talentem do rysowania oraz umiej?tno?ciami literackimi ^[5] .

W 1842 przeszła szkarlatyn? , czego nast?pstwem było uszkodzenie słuchu ^[4] . Latem 1846 towarzyszyła rodzinie w podro?y do Niemiec . Rok po?niej wraz z ojcem odwiedziła Niemcy, Austri? i Włochy ^{[4] [5]} . Po konsultacji medycznej podczas tej podro?y dowiedziała si?, ?e posiada nerwowy ubytek słuchu i mo?liwe jest u niej wyst?pienie całkowitej głuchoty . Zagraniczne podro?e oraz choroba odbiły swoj ?lad na ?yciu, filozofii i tworczo?ci poetki. W li?cie do Charlotte Rundgren  (inne j?zyki) , Kræmer okre?liła swoj? głuchot? jako ?stale otwart? i bol?c? ran?” ^[5] .

Dorosłe ?ycie [ edytuj | edytuj kod ]

W 1855 zar?czyła si? potajemnie z konserwatywnym wykładowc? z Uniwersytetu w Uppsali ? Stenem Johanem Stenbergiem (ur. 1818, zm. 1888) ^[4] . Nigdy nie zawarli mał?e?stwa, a zar?czyny zostały zerwane po 15 latach. Jako powod zerwania zar?czyn podaje si? ju? wtedy ci??k? głuchot? Kræmer oraz znaczn? ro?nic? pogl?dow mi?dzy konserwatywnym docentem, a liberaln? Kræmer, ktora opowiadała si? za prawami kobiet i wolno?ciowym podej?ciem do roli kobiet w społecze?stwie ^[5] . Oboje nie zawarli po?niej innego zwi?zku ^[4] .

W 1857 odbyła podro? do Dublina , w celu wizyty u laryngologa Williama Wilde’a  (inne j?zyki) , ojca Oscara Wilde’a , ktory leczył j? z głuchoty. Podczas pobytu w Irlandii zaprzyja?niła si? z ?on? Williama, Jane Wilde  (inne j?zyki) , ktora zainteresowała j? tematyk? aktywizmu na rzecz praw kobiet ^{[4] [6]} . Obie kobiety prowadziły regularn? korespondencj? do 1885 ^{[7] [6]} .

W 1863 zadebiutowała jako poetka, publikuj?c swoj pierwszy zbior wierszy, ktorych wydawanie kontynuowała nieregularnie, a? do swojej ?mierci. Wi?kszo?? z nich hołdowała znanym kobietom, w cz??ci wyra?ała rownie? pochwał? dla walki Danii w wojnie du?sko-pruskiej . Wczesna tworczo?? Kræmer nie osi?gn?ła jednak znacz?cej popularno?ci. Jej opowiadania, dramaty, dzienniki z podro?y oraz artykuły na tematy religijne, etyczne i polityczne rownie? nie odniosły sukcesu ^[5] .

Podzielała pogl?dy Viktora Rydberga  (inne j?zyki) i opublikowała na ten sam temat pozycj? Tankar i religiosa amnen , w ktorym głosiła, ?e ?wiara i wiedza to rodze?stwo, zjednoczone wewn?trzn? wi?zi? pochodzenia niebia?skiego” ^[8] . Zacz?ła rownie? coraz gło?niej wzywa? do reform społecznych, zwi?kszenia wolno?ci obywatelskich oraz do wyzwolenia kobiet. W po?niejszym ?yciu mowiła, ?e jej inspiracj? byli Olof Eneroth  (inne j?zyki) , Erik Gustaf Geijer i Sophie Adlersparre . W latach 1877?1879 była odpowiedzialna za wydawanie miesi?cznika Var Tid ^{[8] [9]} , w ktorym pisywali m.in. Georg Brandes , Urban von Feilitzen , Hellen Lindgren  (inne j?zyki) oraz podziwiany przez ni? Pontus Wikner  (inne j?zyki) . Miesi?cznik wzywał do pracy na rzecz tolerancji, rownego traktowania oraz dalszego rozwoju społecznego ^[5] .

W 1879 przeprowadziła si? do Sztokholmu , gdzie zamieszkała w kamienicy przy ulicy Villagatan w centrum miasta. W tym domu mieszkała do swojej ?mierci w 1912 ^[1] .

Działalno?? jako filantropka [ edytuj | edytuj kod ]

W 1880 roku zmarł ojciec Kræmer. Jako jedyne ?yj?ce dziecko swoich rodzicow odziedziczyła cało?? jego maj?tku, ktorym według historykow sprawnie zarz?dzała ^[5] .

Odziedziczony maj?tek wykorzystywała w celu dalszego propagowania idei, ktore uznawała za bliskie swojemu sercu. Ufundowała mi?dzy innymi pierwsze stypendium dla studentek na Uniwersytecie w Uppsali ^{[4] [10]} oraz gonfalon na konferencj? International Alliance of Women  (inne j?zyki) w Sztokholmie w 1911 roku ^[11] . W latach 1880?1912 wsparła finansowo wiele o?rodkow działaj?cych na rzecz ubogich, dzieci, kobiet, niepełnosprawnych czy osob odrzuconych przez społecze?stwo ^[5] .

Pomimo odziedziczenia fortuny, ?yła niezwykle oszcz?dnie oraz w izolacji od bogatszej cz??ci społecze?stwa Szwecji. W dniu ?mierci jej maj?tek wynosił blisko 950 000 koron szwedzkich (około 1/15 wysoko?ci maj?tku Alfreda Nobla ). Zgodnie z testamentem jej maj?tek przeznaczono na ustanowienie w 1913 roku Towarzystwa Dziewi?ciu . Suma ta była owcze?nie najwi?ksz? w historii darowizn? przeznaczon? na rzecz szwedzkiej literatury ^[5] .

?mier? [ edytuj | edytuj kod ]

Lotten von Kræmer zmarła we ?nie 23 grudnia 1912 roku w wieku 84 lat. Została pochowana na Starym Cmentarzu  (inne j?zyki) w Uppsali , pod drzewami, ktore zasadził jej ojciec ^[4] .

Towarzystwo Dziewi?ciu [ edytuj | edytuj kod ]

W 1910 Kræmer napisała testament, w ktorym zapisała cało?? swojego maj?tku na ustanowienie organizacji literackiej, ktorej misj? byłoby wspieranie tworczo?ci literackiej w?rod szwedzkich artystow, eseistow i pisarzy ^{[12] [13]} . Organizacja została powołana do ?ycia jako odpowied? na działania Akademii Szwedzkiej , ktorej Kræmer zarzucała niewystarczaj?cy poziom wsparcia dla szwedzkich tworcow ^[14] . Towarzystwo od swojego ustanowienia znajduje si? w kamienicy przy ulicy Villagatan w Sztokholmie ^[1] .

Według zasad ustalonych przez Kræmer w testamencie, Towarzystwo miało składa? si? z dziewi?ciu członkow ^{[12] [15]} :

Polskie tłumaczenie:

W?rod oryginalnych członkow Towarzystwa powołanych przez Kræmer znale?li si? ^{[15] [16]} :

• Fotel z numerem 1 ? ksi??? Eugeniusz Bernadotte ^[a] (został zast?piony przez Viktora Almquista  (inne j?zyki) ^{[15] [17]} )
• Fotel z numerem 2 ? Selma Lagerlof ^[18]
• Fotel z numerem 3 ? Karl Wahlin  (inne j?zyki) ^[19]
• Fotel z numerem 4 ? Ellen Key ^[20]
• Fotel z numerem 5 ? Bror Geijer-Gothe  (inne j?zyki) ^[b] (został zast?piony przez Erika Hedena  (inne j?zyki) ^{[15] [21]} )
• Fotel z numerem 6 ? Kerstin Hard af Segerstad  (inne j?zyki) ^{[22] [23]}
• Fotel z numerem 7 ? Goran Bjorkman  (inne j?zyki) ^{[24] [25]}
• Fotel z numerem 8 ? Anna Maria Roos  (inne j?zyki) ^[26]
• Fotel z numerem 9 ? John Landquist  (inne j?zyki) ^[27]

Zobacz multimedia zwi?zane z tematem: Lotten von Kræmer

Tworczo?? [ edytuj | edytuj kod ]

• Dikter , Sztokholm , 1863
• Hemresan: sang , Uppsala , 1864
• Fantasi-klangvaxter kring verklighets stam , Sztokholm , Bonnier, 1865
• Strid: svenskt original , Uppsala , 1869
• Ackorder , Uppsala , 1870
• Bland skotska berg och sjoar , Sztokholm , 1870
• Tout pour la patrie!” , Sztokholm , 1872
• Felicia: svensk familjedram i tre akter , Sztokholm , 1882
• Nya dikter , Sztokholm , 1882
• Florence Nightingale: poesi , Sztokholm , 1886
• En kampande ande: trenne religiosa dikter , Sztokholm , 1886
• Sanger och bilder , Sztokholm , 1886
• Poesiens vandring / med teckningar av Jenny Nystrom , Sztokholm , 1888
• Karins brollop: berattelse , Sztokholm , 1890
• Hermes och Diotima: skadespel i fem akter , Sztokholm , 1892
• Den kampande anden: religiosa vackelser och religiost lif , Sztokholm , 1892
• Skadespel och berattelser , Sztokholm , 1893
• Hagringar och luftslott: dikter , Sztokholm , 1895
• Eterneller: dikter , Sztokholm , 1896
• Tva dikter , Sztokholm , 1896
• Skogsblommor: idyller och ballader , Sztokholm , 1896
• Till Ingeborg och andra dikter , Sztokholm , 1897
• Fragment jamte andra dikter , Sztokholm , 1902
• Nasta gang: berattelser och skisser , Sztokholm , 1902

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]