Ten artykuł od 2017-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Nale?y poda? wiarygodne ?rodła w formie przypisow bibliograficznych . Cz??? lub nawet wszystkie informacje w artykule mog? by? nieprawdziwe. Jako pozbawione ?rodeł mog? zosta? zakwestionowane i usuni?te. Sprawd? w ?rodłach: Encyklopedia PWN  • Google Books  •  Google Scholar  •  Federacja Bibliotek Cyfrowych  • BazHum  • BazTech  • RCIN  • Internet Archive ( texts / inlibrary ) Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tego artykułu . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tego artykułu.

SR-71 Blackbird

SR-71B nad gorami Sierra Nevada , 1994 r.
Dane podstawowe
Pa?stwo	Stany Zjednoczone
Producent	Lockheed
Typ	samolot rozpoznawczo-patrolowy
Załoga	2
Historia
Data oblotu	22 grudnia 1964
Lata produkcji	1963?1969
Wycofanie ze słu?by	1998 1999 (NASA)
Liczba egz.	32
Liczba wypadkow  ? w tym katastrof	12
Dane techniczne
Nap?d	2 silniki strumieniowo-odrzutowe Pratt-Whitney JT11D-20B (J58)
Ci?g	2 × 145 kN
Wymiary
Rozpi?to??	16,94 m
Długo??	32,74 m
Wysoko??	5,64 m
Powierzchnia no?na	167,3 m²
Masa
Własna	27 216 kg
Startowa	77 100 kg
Paliwa	36 415 kg
Zapas paliwa	46 000 l
Osi?gi
Pr?dko?? maks.	>3,3 Ma (>4000 km/h ) [1]
Pr?dko?? przelotowa	3,2 Ma [1]
Pr?dko?? minimalna	280 km/h
Pr?dko?? wznoszenia	60 m/s
Pułap	24 000 [2] ? 36 500 m
Pułap praktyczny	25 000 m
Zasi?g	max. 5150 km bez tankowania w powietrzu
Długotrwało?? lotu	1,5 h
Dane operacyjne
Liczba miejsc
2
U?ytkownicy
USAF / w ko?cowym okresie NASA
Rzuty
Multimedia w Wikimedia Commons

Lockheed SR-71 Blackbird ? samolot dalekiego zwiadu strategicznego, najszybszy samolot kiedykolwiek wprowadzony do słu?by operacyjnej w siłach powietrznych. Zaprojektowany na przełomie lat 50. i 60. XX wieku na zamowienie CIA , eksploatowany przez CIA, NASA oraz USAF . Dwusilnikowy odrzutowy ?redniopłat w układzie delta , osi?gaj?cy pr?dko?? Mach 3,5 oraz pułap 26 000 metrow ^[2] , dzi?ki temu był nieosi?galny dla owczesnych systemow obronnych. SR-71 był samolotem nieuzbrojonym, dwumiejscowym, w drugiej kabinie za pilotem znajdował si? operator RSO, czyli operator elektronicznej aparatury zwiadowczej ( ang. reconnaissance systems officer ). Jej zasi?g pozwalał na gł?bok? penetracj? terenu przeciwnika bez konieczno?ci przekraczania granic i naruszania obszaru powietrznego wroga.

Historia rozwoju konstrukcji [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwsze prace podj?to w połowie lat pi??dziesi?tych w tajnym o?rodku konstrukcyjnym firmy Lockheed ? ADP (Advanced Development Projects ? O?rodek Zaawansowanych Projektow Rozwojowych) w Burbank k. Los Angeles, zwanym Skunk Works, pod kierownictwem Clarence’a ?Kelly’ego” L. Johnsona . Pierwszy lot prototypu Blackbirda o nazwie A-12 odbył si? 24 kwietnia 1962 roku w tajnej bazie USAF Strefa 51 nad jeziorem Groom Lake w Nevadzie. Zbudowano w sumie 15 egzemplarzy, z czego 12 było maszynami jednomiejscowymi, a jeden był dwumiejscow? wersj? treningow? A-12B. Dwa ostatnie A-12 przerobiono na dwumiejscowe maszyny M-21 przenosz?ce bezpilotowy pojazd rozpoznawczy D-21 . 22 grudnia 1964 z bazy AF Plant 42 w Palmdale wystartował pierwszy egzemplarz samolotu SR-71A Blackbird. W styczniu 1966 roku, do USAF trafił pierwszy samolot szkoleniowy SR-71B, a jego ostateczna wersja SR-71A zacz?ła zast?powa? samoloty A-12 rok po?niej. 5 czerwca 1968 doszło do katastrofy A-12. Jeszcze w tym samym roku, ostatni egzemplarz A-12 został wycofany ze słu?by.

We wczesnej wersji my?liwskiej YF-12A zamontowano trzy rakietowe pociski zdalnie sterowane; pozostałe wersje samolotu pozostały nieuzbrojone. Wersja ta nie weszła do produkcji i uzbrojenia.

Zbudowano ogołem 32 egzemplarze SR-71. Ze wzgl?du na bardzo wysokie koszty utrzymania samolotu i niezb?dnej do jego eksploatacji infrastruktury został wycofany z linii pod koniec lat osiemdziesi?tych dwudziestego stulecia. Teraz ich rol? przej?ły satelity rozpoznawcze . Trzy sztuki zostały przekazane NASA. Ostatni lot samolotu tego typu odbył si? 9 pa?dziernika 1999 .

Kilka egzemplarzy jest w muzeach: jeden w Nowym Jorku na pokładzie zacumowanego lotniskowca w Intrepid Sea-Air-Space Museum , jeden egzemplarz w muzeum lotnictwa USA w Waszyngtonie, jeden egzemplarz w March Field Air Museum w Kalifornii i kolejny w Evergreen Aviation Museum w McMinnville w Oregonie, niedaleko Portland, oraz w Pima Air and Space Museum w Tucson , jeden egzemplarz znajduje si? w Wielkiej Brytanii, w American Air Museum w Imperial War Museum Duxford . Jeden znajduje si? w muzeum w Huntsville w Alabamie, jeden egzemplarz znajduje si? w Air Force Flight Test Museum w Edwards, Kalifornia.

Blackbirds w linii [ edytuj | edytuj kod ]

Pierwsza wersja Blackbirda A-12 przez cały czas u?ytkowania przez CIA pozostała w tajemnicy i stacjonowała w bazie Groom Lake. Loty operacyjne pod koniec lat 60. odbywały si? z bazy Kadena na Okinawie. Wersja my?liwska YF-12A rozpocz?ła loty w bazie Groom Lake. Po oficjalnym ogłoszeniu przez Prezydenta Lyndona Johnsona istnienia programu Blackbirds samoloty YF-12A przebazowano do Edwards AFB w Kalifornii. Ostatnia wersja Blackbirda SR-71 po wcieleniu do słu?by stacjonowała w bazie Beale AFB niedaleko Sacramento w Kalifornii. Czasowo odbywała rownie? loty z bazy Griffiss koło Nowego Jorku, w Japonii z bazy Kadena na Okinawie. W Europie stacjonowały w bazie RAF Mildenhall w Wielkiej Brytanii. Po nalocie ameryka?skiego lotnictwa na Trypolis w 1986 Blackbird startuj?cy z Wielkiej Brytanii dokonał rekonesansu nad połnocn? Libi? . Gdy w drodze powrotnej mimo braku zgody Francji na przelot nad jej terytorium samolot wleciał w obszar powietrzny Francji , francuskie my?liwce Mirage nie były w stanie go przechwyci? i zmusi? do l?dowania.

Nast?pcy SR-71 Blackbird [ edytuj | edytuj kod ]

Rol? zwiadowcz? SR-71 przej?ły satelity rozpoznawcze , satelity wywiadowcze i drony . Maszyny te pozwalaj? bez ryzyka dla ludzi przeprowadza? misje oraz s? ta?sze w eksploatacji. Prawdopodobnie Pentagon przeprowadzał tajne testy z załogowym samolotem mog?cym w przyszło?ci zast?pi? SR-71. Media, na podstawie nielicznych przeciekow, nazwały ten samolot ? SR-91 Aurora ”. Taka nazwa programu figurowała bowiem w bud?ecie Pentagonu, jednak nie jest pewne czy kryptonim ten rzeczywi?cie dotyczył prac nad tajnym samolotem. Do?? kosztown? pozycj? z bud?etu skojarzono z relacjami o nocnych lotach niezwykłych samolotow i z przeciekami na temat prac nad nowym superszybkim samolotem. Nie wiadomo jak zaawansowane były te prace i czy ?Aurora” została wdro?ona do szerszej produkcji.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• NASA Dryden SR-71 Blackbird Movie Collection [online], NASA [zarchiwizowane z adresu 2008-09-16]   ( ang. ) .
• The Online Blackbird Museum [online], www.habu.org [dost?p 2021-05-06]   ( ang. ) . strona głowna serwisu