Ko?uchow
(
niem.
Freystadt in Schlesien
[2]
) ?
miasto
w
wojewodztwie lubuskim
, w
powiecie nowosolskim
, siedziba
gminy miejsko-wiejskiej Ko?uchow
. Historycznie na
Dolnym ?l?sku
.
Według danych
GUS
z 30 czerwca 2021 r. Ko?uchow liczył 9231 mieszka?cow
[1]
.
Słownik geograficzny Krolestwa Polskiego
wymienia dwie nazwy miejscowo?ci ?
Ko?uchow
oraz
niemieck?
Freystadt
[4]
. W roku 1613 ?l?ski regionalista i historyk
Mikołaj Henel
z
Prudnika
wymienił miejscowo?? w swoim dziele o geografii ?l?ska pt.
Silesiographia
podaj?c jej łaci?skie nazwy:
Freistadium
,
Eleutheropolis
[5]
. W 1750 roku nazwa
Ko?uchow
wraz z niemieck?
Freystad
wymieniona jest w j?zyku polskim przez
Fryderyka II
po?rod innych miast ?l?skich w zarz?dzeniu urz?dowym wydanym dla mieszka?cow ?l?ska
[6]
.
Miasto nosiło rownie? zgermanizowane nazwy na przestrzeni wiekow jak Wriegenstadt, Friegenstadt, Freinstadt, Freystadt. Polsk? nazw?
Ko?uchow
w ksi??ce ?Krotki rys jeografii Szl?ska dla nauki pocz?tkowej” wydanej w
Głogowku
w 1847 wymienił ?l?ski pisarz
Jozef Lompa
[7]
.
Ko?uchow nale?y do najstarszych miast
Dolnego ?l?ska
.
Pierwsza udokumentowana wzmianka pochodzi z 1273 roku (
Cosuchov
), cho? prawdopodobnie istniał tu
grod
ju? w czasach plemienia
Dziadoszan
.
Prawa miejskie
osada targowa uzyskała ok. 1291. Poło?one przy skrzy?owaniu drog handlowych,
miasto
szybko zyskało na znaczeniu. W latach 1397?1467 stolica udzielnego ksi?stwa. Jego owczesny status podkre?la nie tylko prawa bicia monet, ale tak?e rol?, jak? miasto odegrało podczas
wojny sukcesyjnej o ksi?stwo głogowskie
. Od XIV do XVI w. miasto było o?rodkiem
sukiennictwa
,
garbarstwa
,
garncarstwa
i
piwowarstwa
. Upadek miasta nast?pił podczas
wojny trzydziestoletniej
(1618?1648).
W XIX wieku stało si? lokalnym o?rodkiem przemysłowo-handlowym, powstała tu fabryka maszyn rolniczych i zakłady ceramiczne. Podczas II wojny ?wiatowej miasto zostało znacz?co zniszczone, 13 lutego 1945 do Ko?uchowa wkroczyła Armia Czerwona. Po wojnie Ko?uchow został zasiedlony Polakami, głownie wyp?dzonymi z Kresow Wschodnich
[8]
.
Do dnia dzisiejszego zachowały si? znaczne fragmenty murow obronnych, zamek i ko?cioł.
[9]
.
- Jozef Fit (1998?2006)
[10]
- Andrzej Ogrodnik (2006?2014)
[11]
- Paweł Jagasek (2014?2024)
[12]
- Alina ?migiel (2024? )
[13]
Ko?uchow poło?ony jest w południowej cz??ci
wojewodztwa lubuskiego
w
powiecie nowosolskim
.
Gmin? Ko?uchow
tworz? miasto Ko?uchow i 22
wsie
.
W latach 1975?1998
miasto administracyjnie nale?ało do
woj. zielonogorskiego
.
Miasto le?y na skrzy?owaniu drog wojewodzkich:
- Piramida wieku mieszka?cow Ko?uchowa w 2020 roku
[14]
.
Do wojewodzkiego rejestru
zabytkow
wpisane s?
[15]
:
- zespoł urbanistyczno-krajobrazowy miasta, z połowy XIII-XIX wieku. Zabytkow? cz??? miasta stanowi zespoł architektoniczno-urbanistyczny z kamienicami na parcelach z XII w., ko?ciołem, zamkiem i ratuszem oraz do?? dobrze zachowanymi murami obronnymi otaczaj?cymi star? cz??? miasta. Zało?enie urbanistyczne miasta obj?te jest ochron?
Lubuskiego
Wojewodzkiego Konserwatora Zabytkow
. Du?a cz??? miasta znajduje si? tak?e w tzw. ?strefie ochrony konserwatorskiej”, co znacznie utrudnia inwestycje w tej cz??ci miasta. Zabudowa mieszkalna w starej cz??ci Ko?uchowa to wiele zabytkowych kamieniczek z okresow od XVI do pocz?tku XX wieku. Zespoł zabytkowych domow liczy ponad 270 obiektow
- ko?cioł parafialny pod wezwaniem Oczyszczenia NMP
, został wybudowany w XIII wieku jako skromna, kamienna,
jednonawowa
budowla (według legendy miał powsta? z fundacji
Bolesława Krzywoustego
ju? w 1125 roku). Wielokrotne przebudowy, modernizacje, rozbudowy spowodowały, ?e dzisiaj ko?cioł jest trzynawow? budowl? z kamienia i cegły. Głowna bryła ko?cioła utrzymana jest w stylu gotyckim, wie?a i jej dach prezentuj? styl
barokowy
natomiast sklepienie nawy oraz
prezbiterium
przebudowane zostało w epoce renesansu, pl. Matejki
- ko?cioł filialny pod wezwaniem ?wi?tego Ducha
, powstał z zało?eniem na ko?cioł szpitalny w XIV wieku. Ko?cioł jest budowl? z
kamienia polnego
i cegły utrzyman? w stylu
po?nogotyckim
, ul. 1 Maja
- zespoł Stacji Maryjnych przy drodze do Mirocina (5 kapliczek przydro?nych), z XVII wieku
- cmentarz ewangelicki pod wezwaniem ?wi?tej Trojcy (
lapidarium
) zało?ony w XVII wieku. Mie?ci si? tu ponad 200 zabytkowych płyt nagrobnych z XVII, XVIII oraz XIX wieku.
Lapidarium
stanowi?ce cmentarz ewangelicki nale?y do najokazalszych w Polsce., ul. 1 Maja
- park miejski, z ko?ca XIX wieku
- zamek
, ko?uchowska rezydencja powstała w XIII-XIV wieku i posiadała ro?ne przeznaczenie tak jak i ro?nych wła?cicieli. Zamek był rezydencj? ksi???c?, klasztorem
zakonu karmelitow
, zbrojowni? i siedzib? najznakomitszych rodow. Dawna gotycka wie?a została przebudowana i wkomponowana w zachodnie skrzydło a cały zamek uległ mocnej przebudowie przez ostatnich wła?cicieli zamku ? zakon karmelitow. Obecnie czteroskrzydłowa budowla z kwadratowym dziedzi?cem jest jednym z ciekawszych obiektow na terenie Ko?uchowa a zarazem siedzib? Ko?uchowskiego Centrum Kultury ?Zamek”
- mury obronne
, pierwszy wieniec kamiennych murow powstał na przełomie XIII i XIV wieku i otaczała go szeroka na 20 m
fosa
. W XV wieku został wzniesiony cały pier?cie? fortyfikacji. Do miasta wje?d?ało si? przez trzy bramy (Głogowsk?, ?aga?sk? i Kro?nie?sk?), a od II połowy XV wieku, przez 4 bramy, ktore zostały zburzone w 1819 roku. Jedynymi pami?tkami po bramach jest baszta Bramy Kro?nie?skiej
- ratusz
, najstarszy ko?uchowski ratusz, z XIV wieku był najprawdopodobniej budowl? drewnian?, ktora spłon?ła podczas po?aru miasta w 1488 roku. Nast?pny ratusz został wybudowany w
stylu po?nogotyckim
w 1489 roku jako budowla pi?trowa murowana z cegieł. Wielokrotnie przebudowywany w latach 1554, 1637, 1769 po kolejnych po?arach miasta. W XIX wieku uległ przebudowie nadaj?cej mu neoklasycystyczny charakter. Podczas II wojny ?wiatowej ratusz ulega zniszczeniu. W latach 1963-1969 odbudowany na pozostało?ciach ?ciany gotyckiej od strony połnocnej i XIX-wiecznej neoklasycystycznej ?ciany wschodniej. Relikty te poł?czono z nowoczesn? wspołczesn? architektur?. Gotycka
wie?a
ratuszowa została rownie? odbudowana po tym jak si? zawaliła w 1963 roku
- zespoł pałacowy
? po ostatniej po?odze wojennej zachował si? park,
portal
w stylu barokowym,
kordegarda pałacowa
, zabudowania folwarczne z XIX wieku oraz brama folwarczna, z XVIII?XIX wieku
- pałac
- park dworski, obecnie im. Poniatowskiego
- domy, ul. Chopina 1, 3/4, 14, z XVIII wieku/XIX wieku
- domy, ul. Daszy?skiego 5, 9, 25, 27, z XVII wieku, XVIII wieku, XIX wieku, po 1945 roku
- domy, ul. Drzymały 3, 6, z pocz?tku XX wieku
- domy, pl. Ewangelicki 1/2, 3/4, 5/6, 8, XVIII wieku-XIX wieku
- dom, pl. Garbarska 9, 11 murowano-szachulcowy, 15 z oficyn?, 23, 39, z połowy XIX wieku, z XX wieku
- domy, ul. Głogowska 2, 3, 5, 6, XVIII wieku/XIX wieku
- domy, ul. Klasztorna 6, 8, 10, 12, 2 / Legnicka 1, z XVIII wieku-XIX wieku. W jednym z domow przy ul. Klasztornej zachowała si? zabytkowa
fasada
bogato zdobiona, przedstawiaj?ca płaskorze?by ?w. Piotra i Pawła. Fasada pochodzi z XVIII wieku. W roku 2006 przeprowadzono prace konserwatorskie
- domy, ul. Kopernika 1, 6a, z XVIII wieku/XIX wieku
- domy, ul. Ko?cielna 1, 2, 3, 5, 6, 7, 11, 15, 17, 19, XVIII wieku, z XIX wieku
- domy, ul. Legnicka 3, 5, 7, 9, 11, 12, 13, 15, 17, 18 - Daszy?skiego, z XVII wieku, z XVIII wieku, z XIX wieku-XX wieku
- dom, ul. Limanowskiego 4a, z XVIII wieku/XIX wieku
- domy, ul. 1 Maja 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 26, 37, 39, 47 willa z budynkiem gospodarczym i ogrodem, z XVII wieku, z XVIII wieku/XIX wieku, z XX wieku
- domy, ul. Matejki 1, 3 - plebania, 4, z XV wieku, XVIII wieku, XX wieku
- domy, ul. Moniuszki 1, 2, 4, 6, 8, z XVIII wieku, z XIX wieku, z pocz?tku XX wieku
- domy, ul. Obywatelska 2, 4, 6, 8, 10, 12, XVIII wieku/XIX wieku
- domy, ul. Okrzei 1, 2, 3 i 3a, 4, 6, 7, 8, 11 murowano-szachulcowy, z XVIII wieku/XIX wieku
- kamienice w
Rynku
? trzykondygnacyjne, na parcelach ze ?redniowiecznym rodowodem. Na niektorych elewacjach zachowały si? portale z okresu
renesansu
:
- domy, Rynek 1, 2 i oficyna, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16/17, 18, 19, 26, 28 z oficyn?, 29, 30, 31, z XVI wieku, XVIII wieku/XIX wieku
- dom, ul. Spacerowa 2, z XVIII wieku, z pocz?tku XX wieku
- domy, ul. Szprotawska 1, 6, 11,12, 13,
23 (cerkiew prawosławna pw. Wszystkich ?wi?tych)
, 25, 27, z ko?ca XIX wieku, z pocz?tku XX wieku
- dom, ul. Traugutta 1/2, 3, 11, 13, 15, 25, 27, z XIX wieku/XX wieku
- domy, ul. Zielonogorska 5a, 6, 10, 11, 13, 14, 16, 20, z XVIII wieku/XIX wieku
- dom, ul. Zygmuntowska 29, szachulcowy, z XVIII wieku/XIX wieku
- dom, ul. ?aga?ska 44, murowano-szachulcowy, z połowy XIX wieku
- wie?a ci?nie?
, powstała w 1908 roku w najwy?szym punkcie miasta (111,80 m
n.p.m.
) przy ul. Szprotawskiej. Jest to budowla z cegły
klinkierowej
o wysoko?ci 38,90
m
, nawi?zuj?ca w swym stylu do ?redniowiecznego budownictwa obronnego. Zw??aj?cy si? ku gorze trzon, wzniesiony na planie koła, podtrzymuje zbiornik typu
Intze
. Wie?a nadal jest u?ytkowana zgodnie z pierwotnym zało?eniem
Inne zabytki:
- wie?a ko?cioła ewangelickiego
? pozostało?? jednego z sze?ciu
protestanckich
ko?ciołow łaski
na
?l?sku
, stoj?ca samotnie w pobli?u starowki. W latach 1709?1710 wzniesiono poza murami miasta ko?cioł ewangelicki, ktory jednak zgodnie z zało?eniami (jak wszystkie inne ko?cioły łaski) nie posiadał wie?y. Wie?? (zachowana do dzisiaj) zbudowano dopiero w 1826 roku. Wysoki koszt prawa do postawienia ko?cioła (95 tys.
guldenow
) spowodował, ?e nie mogła powsta? budowla murowana. Pierwotnie był wi?c to budynek typu
szachulcowego
na planie
krzy?a greckiego
, ktory dopiero w latach 1831 i 1857-1859 przemurowano. Po II wojnie ?wiatowej ko?cioł słu?ył jeszcze ewangelikom do 1950 r., jednak?e w zwi?zku ze zmniejszeniem si? liczebno?ci zboru przekazano go parafii
prawosławnej
. W 1962 roku został przeznaczony na magazyn zbo?owy. W 1968 roku ?wi?tyni? rozebrano, natomiast wie?a ocalała i stoi po dzi? dzie?.
- figura Maryjna z 1736 roku, ufundowana przez radnego Koniga i umieszczona na Mo?cie ?aga?skim, w zachodniej cz??ci miasta, przy ulicy 1 Maja. Stoi ona dokładnie na ?rodku
mostu
, cho? dzisiaj mo?e nie by? to takie oczywiste, gdy? cz??? dawnej fosy została zasypana (łuki zamurowanego prz?sła s? dalej widoczne). Na ceglanym słupie si?gaj?cym dna fosy, stoi piaskowcowy, trzycz??ciowy
cokoł
z
gzymsem
. Nad gzymsem widnieje
łaci?ski
napis: ?
Omnes in Adam peccaverumt / En Mater ad sum nom peccari
”
(w Adamie wszystko było grzeszne. Oto matka, ktora jest bez grzechu)
. Na cokole posta? depcz?ca w??a z jabłkiem w paszczy.
- figura
?wi?tego Jana Nepomucena
z 1715 roku stoj?ca dawniej na
arkadowym
Mo?cie Zielonogorskim. Po jego rozbiorce na przełomie XIX i XX wieku figur? przeniesiono i obecnie znajduje si? w pobli?u Baszty Kro?nie?skiej, w połnocno-zachodniej cz??ci dawnych obwarowa? miejskich. Na dwucz??ciowym
cokole
posta? ?wi?tego w
kontrapo?cie
w typowym stroju, z
biretem
na głowie i
krucyfiksem
opartym na lewym ramieniu. Z przodu cokołu medalion z napisem: ?
A / M.D.G / B.V.M / S.I.N / N.I.F.F / F.A.S / 1715
”
- monolitowy krzy? kamienny w Mirocinie Dolnym
? mo?liwe, ?e po?no?redniowieczny, znajduj?cy si? w lesie mi?dzy
Mirocinem Dolnym
a Ko?uchowem, o wymiarach 138 x 68 x 22/34 cm. Wykonany ze
zlepie?ca
.
Ko?uchow jest o?rodkiem przemysłowo-usługowym.
W Ko?uchowie mieszcz? si? punkty usługowe, sklepy i inne obiekty handlowe, s? stacje benzynowe, stacje obsługi pojazdow, warsztaty mechaniczne i elektrotechniczne, liczne magazyny, oddziały bankow, towarzystw ubezpieczeniowych i leasingowych. Istnieje poczta, komisariat policji, stra? po?arna, o?rodek zdrowia, przychodnie, Dom Pomocy Społecznej i gabinety lekarskie, a tak?e targowisko miejskie przy ul. Kolorowej.
Od strony połnocnej miasta przy
drodze wojewodzkiej nr 283
powstała nowa strefa przemysłowa o powierzchni 34
ha
, czekaj?ca na inwestorow. Na terenie strefy znajduje si? nowo wybudowana oczyszczalnia ?ciekow
[16]
oraz market budowlany
PSB Mrowka
.
W mie?cie istnieje kilka instytucji, ktore stanowi? kulturaln? baz? Ko?uchowa. S? to:
- Centrum Kultury Zamek ? ktore prowadzi i organizuje wiele imprez artystycznych i kulturalnych np. Dni Ziemi Ko?uchowskiej, Turniej Rycerski, plenery artystyczne, liczne wystawy, bale sylwestrowe i okoliczno?ciowe.
Sekcje i koła działaj?ce przy Centrum Kultury ?Zamek”
[17]
:
- Pracownie artystyczne:
- Pracownia plastyczna
- Pracownia krawiecka
- Izba Regionalna ? w Baszcie Kro?nie?skiej, gromadz?ca pami?tki i eksponaty nawi?zuj?ce tematyk? do Ko?uchowa
- Placowka Wychowania Pozaszkolnego Zespoł Folklorystyczny ?Lubuskie Słoneczko” ? zespoł wyst?puje na wielu estradach krajowych i zagranicznych, ma w swoim dorobku wyst?py w wielu krajach Europy, laureat wielu nagrod.
- Biblioteka
Publiczna Miasta i Gminy Ko?uchow
Imprezy cykliczne odbywaj?ce si? w mie?cie:
- Dni Ziemi Ko?uchowskiej ? od 1976 r. (koniec maja)
- Turniej Rycerski ? od 1996 r. (poł?czony z Dniami Ziemi Ko?uchowskiej)
- Festiwal Henrykowski ? koncerty muzyki powa?nej w ko?ciele parafialnym pod wezwaniem Oczyszczenia NMP od 2015 r. (koniec sierpnia)
- Cosuchowia Dance ? gala muzyki
Disco-polo
od 2016 r. (koniec lipca)
- ?wi?to Jabłka ? jarmark produktow regionalnych od 2016 r. (połowa wrze?nia).
W Ko?uchowie działa tak?e oddział Towarzystwa Miło?nikow Lwowa i Kresow Południowo-Wschodnich, organizuj?cy szereg wydarze? kulturalnych, w tym Prezentacje Kultury Polakow z Kresow Wschodnich i Bukowiny
[18]
[19]
.
W mie?cie swoj? siedzib? ma klub piłkarski
Miejski Klub Sportowy ?Korona” Ko?uchow
(do stycznia 2009 r. Miejski Klub Sportowy ?Polmo” Ko?uchow), ktory został zało?ony w 1946 roku i wyst?puje w IV lidze lubuskiej
[20]
.
Pozostałe kluby sportowe:
- Ludowe Zrzeszenia Sportowe
- Sekcja Szachowa przy Społdzielni Mieszkaniowej ?Odrodzenie”
- Sekcja Strzelecka przy Zespole Szkoł Ponadgimnazjalnych
- Klub sportowy Judo UKS Ippon Ko?uchow
- Klub Karate Ronin Ko?uchow
[21]
Od 2015 roku swoj? działalno?? prowadzi Uczniowski Klub Sportowy SG Ko?uchow. Klub siatkarski zrzeszaj?cy blisko 40 zawodniczek. Od 2018 roku Klub wspołpracuje z Fundacj? Małgorzaty Glinki.
Ko?uchow posiada do?? dobrze rozwini?t? baz? rekreacyjno-sportow?. Przy ul. Zielonogorskiej znajduje si? stadion miejski i boiska rekreacyjno-sportowe. Przy Zespole Szkoł Ponadgimnazjalnych znajduje si? nowoczesna hala sportowa. Druga hala poło?ona jest przy ulicy Anny Haller. 15 czerwca 2009 r. otwarto dwa nowe boiska, jedno przy stadionie miejskim (wspołfinansowane z programu ?
Moje Boisko ? Orlik 2012
”) oraz drugie przy ulicy Anny Haller (wspołfinansowane z programu ?Blisko Boisko ? PZU”). W 2016 r. przy ul. Moniuszki powstało k?pielisko miejskie z
bud?etu obywatelskiego
. W 2019 r. stadion miejski został rozbudowany o cz??? lekkoatletyczn? i uzyskał certyfikat
Polskiego Zwi?zku Lekkiej Atletyki
[22]
.
Szkoły w Ko?uchowie
Na terenie miasta i Gminy Ko?uchow funkcjonuj? 2 przedszkola publiczne, 3 szkoły podstawowe i 1 szkoła ?rednia.
Lista szkoł w Ko?uchowie:
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bolesława Krzywoustego
- Szkoła Podstawowa nr 2
- Szkoła Podstawowa w Mirocinie Dolnym
- Zespoł Szkoł Ponadgimnazjalnych nr 5 im. Leszka Kołakowskiego
Przedszkola:
Na terenie miasta działalno?? religijn? prowadz? nast?puj?ce Ko?cioły i
zwi?zki wyznaniowe
:
Wspołpraca mi?dzynarodowa
[
edytuj
|
edytuj kod
]
|
Zobacz w indeksie
Słownika geograficznego Krolestwa Polskiego
hasło
Ko?uchow
|
- ↑
a
b
Wyniki bada? bie??cych - Baza Demografia - Głowny Urz?d Statystyczny
[online], demografia.stat.gov.pl
[dost?p 2020-07-19]
.
- ↑
Zarz?dzenie Ministrow: Administracji Publicznej i
Ziem Odzyskanych
z dnia 7 maja 1946 r. (
M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85
).
- ↑
Pruski dokument z roku 1750 ustalaj?cy urz?dowe opłaty na ?l?sku ? "Wznowione powszechne taxae-stolae sporz?dzenie, Dla samowładnego Xi?stwa Sl?ska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywa? si? powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750"
- ↑
Ko?uchow
w "Słowniku geograficznym Krolestwa Polskiego" Tom VII, str. 577
- ↑
Detlef Haberland:
Die ?Silesiographia” und ?Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld
. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Ła?cucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 175.
ISBN
978-83-910595-2-4
.
- ↑
"Wznowione powszechne taxae-stolae sporz?dzenie, Dla samowładnego Xi?stwa Sl?ska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywa? si? powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750".
- ↑
Jozef Lompa
, ?Krotki rys jeografii ?l?ska dla nauki pocz?tkowej”, Głogowek 1847, str.13.
- ↑
Janusz
J.
Czerwi?ski
Janusz
J.
,
Ryszard
R.
Chanas
Ryszard
R.
,
Dolny ?l?sk - przewodnik
, Warszawa:
Wyd. Sport i Turystyka
, 1977, s. 352-353
.
- ↑
A.
A.
Gorski
A.
A.
,
W.
W.
Krawczuk
W.
W.
,
Analecta Freystadiensia czyli kronika Ko?uchow
, 2016,
ISBN
978-83-940237-9-9
.
brak strony (ksi??ka)
- ↑
Czy nie?yj?cy burmistrz i jego zast?pca doczekaj? si? pami?tkowej tablicy w Ko?uchowie?
[online], 17 lutego 2014
[dost?p 2024-05-07]
.
- ↑
Kto zostanie burmistrzem Ko?uchowa? Andrzej Ogrodnik czeka na rywali
[online], 20 stycznia 2014
[dost?p 2004-05-07]
.
- ↑
Paweł Jagasek podsumował dwa lata na stanowisku burmistrza Ko?uchowa
[online], 29 stycznia 2017
[dost?p 2024-05-07]
.
- ↑
Zobacz wyniki wyborow 2024 do rady miasta i na burmistrza w gm. Ko?uchow
[online], 16 kwietnia 2024
[dost?p 2024-05-07]
.
- ↑
Ko?uchow w liczbach
[online], Polska w liczbach
[dost?p 2022-07-04]
, liczba ludno?ci w oparciu o dane GUS.
- ↑
Rejestr zabytkow nieruchomych woj. lubuskiego
. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 39-44. [dost?p 2013-01-30].
- ↑
Oficjalna strona internetowa miasta i gminy Ko?uchow
. Oferty inwestycyjne. Dost?p 2009-03-31
- ↑
Kultura i sport - Ko?uchow
[online], web.archive.org, 28 listopada 2019
[dost?p 2019-11-28]
[zarchiwizowane z
adresu
2019-11-28]
.
- ↑
Im było tu po drodze - Lubuskie Kresy
[online], lubuskie.pl
[dost?p 2023-11-17]
(
pol.
)
.
- ↑
Nie wyobra?am sobie teraz ?ycia bez kresowej pasji
[online], plus.gazetalubuska.pl, 16 czerwca 2017
[dost?p 2023-11-17]
(
pol.
)
.
- ↑
90minut.pl - skarb MKS Korona/Polmo Ko?uchow
- ↑
O klubie ? Klub Karate Ronin
[online]
[dost?p 2024-05-07]
(
pol.
)
.
- ↑
Byli?cie ju? pobiega? na orliku w Ko?uchowie? Jak wra?enia? ? Tygodnik KR?G
[online], web.archive.org, 28 listopada 2019
[dost?p 2019-11-28]
[zarchiwizowane z
adresu
2019-11-28]
.
- ↑
Dane według
wyszukiwarki zborow
, na oficjalnej stronie ?wiadkow Jehowy
jw.org
[dost?p 2018-10-14]
.
- ↑
Informacja z prac burmistrza wrzesie? 2004
. kozuchow.pl. [dost?p 2004-06-25]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2018-09-03)].
- ↑
Wspołpraca zagraniczna
. kozuchow.pl. [dost?p 2011-09-16].
- Bractwo Krzy?owcow
, PTTK ?widnica, wrzesie? 2001.
- Folder promocyjny wydany przez UMiG Ko?uchow
, wyd. Promocja-Presti?, Bydgoszcz 2001.
- Wielkopolska na weekend ? przewodnik na weekend
, wyd. Pascal, Bielsko-Biała 2004.
- Tomasz Andrzejewski:
Zamek w Ko?uchowie - postulaty badawcze
, w: Lubuskie Materiały Konserwatorskie, tom 6 (2009), Zielona Gora 2009.
Wsie
|
|
---|
Integralne
cz??ci wsi
|
|
---|
Nieistniej?ce
|
|
---|
Miasta na prawach powiatu
|
|
---|
Miasta powiatowe
|
|
---|
Miasta gminne
|
|
---|