Kanał Elbl?ski

Pochylnia Buczyniec na Kanale Elbl?skim
Pa?stwo	Polska
Wojewodztwo	warmi?sko-mazurskie
Lata budowy	1844?1860
Długo??	84,2 km
Ro?nica poziomow	99,5 m
Pocz?tek
Akwen	Szel?g Mały
Miejsce	Bu?ki
Wysoko??	98,2 m n.p.m.
wspołrz?dne	53°40′45″N   20°06′35″E / 53,679167   20,109722
Koniec
Akwen	Druzno
Miejsce	Elbl?g
Wysoko??	0,1 m n.p.m.
wspołrz?dne	54°04′05″N   19°28′45″E / 54,068056   19,479167
Typ kanału	?eglugowy
?luzy	4
Pochylnie	5
Poło?enie na mapie wojewodztwa warmi?sko-mazurskiego pocz?tek koniec
Poło?enie na mapie Polski pocz?tek koniec
Multimedia w Wikimedia Commons

Kanał Elbl?ski ( niem.   Oberlandischer Kanal , pol. Kanał Oberlandzki ^[1] ) ? ?eglowna droga wodna na terenie wojewodztwa warmi?sko-mazurskiego . W 1978 fragment kanału uznano za zabytek techniki, natomiast w 2011 został uznany za pomnik historii ^{[2] [3]} . Kanał Elbl?ski w 2007 r. w plebiscycie ? Rzeczpospolitej ” został uznany za jeden z siedmiu cudow Polski ^[4] .

Parametry i opis [ edytuj | edytuj kod ]

Zgodnie z Rozporz?dzeniem Rady Ministrow z 2002 r. ws. klasyfikacji ?rodl?dowych drog wodnych ^[5] , kanał ma klas? ?eglown? Ia. Jego długo?? wynosi 84,2 km:

• odcinek jezioro Druzno ? ?luza Miłomłyn , długo?ci 52,0 km
• odcinek Miłomłyn ? Iława , długo?ci 32,2 km

Całkowita długo?? kanału z odgał?zieniami wynosi 151,7 km ^[6] , aczkolwiek mo?na spotka? dane okre?laj?ce długo?? głownego szlaku wodnego na 127,5 km, a odnog bocznych ? na 65 km. Powi?zana z Kanałem droga wodna Miłomłyn ? Zalewo liczy 49,9 km.

Długo?? drogi wodnej mi?dzy Ostrod? a Elbl?giem wynosi 82 km, natomiast mi?dzy Ostrod? a Iław? 48 km (w tym 31 km mi?dzy Miłomłynem a Iław?). Ł?czna suma ro?nic poziomow na ?luzach i pochylniach wynosi 103,4 m.

Parametry kanału ^[7] :

• Minimalna szeroko??: 7 m
• Promie? osi łuku szlaku ?eglownego ? 70 m
• Szeroko?? najw??szej ?luzy ? 3,2 m (?luza Ostroda)
• Gł?boko?? tranzytowa ? mniej ni? 1,0 m
• Maksymalne wymiary jednostek pływaj?cych na wozach pochylni
  • szeroko?? przy dnie jednostki ? 2,6 m
  • szeroko?? jednostki gor? ? 3,35 m
  • długo?? jednostki ? 26,8 m
• ?luza z najwi?ksz? ro?nic? poziomow ? Miłomłyn 2,8 m
• Pochylnia z najwi?ksz? ro?nic? poziomow ? Ole?nica 24,5 m

Kanał ł?czy jezioro Druzno z Drw?c? oraz z jeziorem Jeziorak . Z Druzna, poprzez rzek? Elbl?g z Zalewem Wi?lanym , a tak?e przez Kanał Jagiello?ski , Nogat i Wisł? z Morzem Bałtyckim .

Cz??? Kanału, od ?luzy w Miłomłyn do Jeziora Drw?ckiego, nosiła pierwotnie nazw? Kanału Oberlandzkiego , chocia? obecnie u?ywana nazwa to rownie? Kanał Elbl?ski. Z kolei odgał?zienie z Miłomłyna do jeziora Jeziorak nazywa si? Kanałem Iławskim . Kanał Bartnicki (Ducki) ł?czy jezioro Ruda Woda (Duckie) z jeziorem Bart??ek , a Kanał Dobrzycki jezioro Jeziorak z jeziorem Ewingi .

Na Kanale od Ostrody do Elbl?ga jest 5 pochylni ( Buczyniec , K?ty , Ole?nica, Jelenie, Całuny) i 2 ?luzy (Miłomłyn i Zielona). Na całym kanale s? cztery ?luzy: Miłomłyn, Zielona, Ostroda, Mała Ru?.

Przy budowie Kanału Elbl?skiego wykorzystano jeziora le??ce na ro?nych wysoko?ciach mi?dzy Ostrod? i Zalewem Wi?lanym. Ro?nica poziomow si?ga 100 m. Osobliwo?ci? na skal? europejsk? jest zespoł 5 pochylni, po ktorych przetacza si? statki na platformach ustawionych na szynach. Zastosowane w tym celu szynowe urz?dzenia wyci?gowe nap?dzane s? mechanicznie sił? przepływu wody. Od kanału odgał?zia si? kilka szlakow wodnych, m.in. Ostroda ? jezioro Szel?g Mały , Ostroda ? Jezioro Drw?ckie ? Drw?ca ? Wisła .

Ze wzgl?du na walory przyrodnicze i kulturowe teren został obj?ty ochron? prawn? w formie Obszaru Chronionego Krajobrazu Kanału Elbl?skiego ^[8] .

Poło?enie [ edytuj | edytuj kod ]

Pod wzgl?dem fizycznogeograficznym kanał poło?ony jest w makroregionach Pobrze?a Gda?skiego i Pojezierza Wschodniopomorskiego , w mezoregionach ?uław Wi?lanych i Pojezierza Iławskiego .

Nazewnictwo [ edytuj | edytuj kod ]

Poni?ej podano w kolejno?ci chronologicznej wyst?puj?ce w ?rodłach nazwy kanału:

• 1844 Elbing-Osteroder Kanal
• 1845 Elbing ? Deutsch Eylau ? Osteroder Kanal
• 1845 Osterode-Elbinger Kanal
• 1846 Oberlandischer Kanal
• 1861 Elbing-Oberlandischer Kanal
• 1863 Elbinger ? Oberlandische Kanal ^[9]
• 1880 Kanał Elbl?sko-Mazurski
• 1882 Kanał Mazurski
• 1885 Kanał Elbl?gski
• 1893 Kanał Elbl?gsko-Oberlandski
• 1896 Kanał Gornol?dowy
• 1902 Oberlander Kanal
• 1923 Kanał Staropruski
• 1928 Kanał Oberlandzki
• 1929 Oberland-Kanal
• 1931 Kanał Elbl?g ? Wy?yna
• 1931 Kanał Warmijski (Warmi?ski)
• 1947 Kanał Elbl?sko-Ostrodzki
• III 1949 Kanał Elbl?ski
• 1949 Kanał Ostrodzko-Elbl?ski
• 1959 Kanał Druze?ski ^[10]

Oficjalnym dokumentem okre?laj?cym nazwy drog wodnych w Polsce jest urz?dowy wykaz hydronimow, opracowany przez Komisj? Standaryzacji Nazw Geograficznych. Znajdziemy tam trzy nazwy dla poszczegolnych odcinkow tego szlaku wodnego:

• Kanał Elbl?ski - nazwa odcinka od jeziora Drw?ckiego do jeziora Druzno
• Kanał Iławski - nazwa odcinka od Miłomłyna przez Jezioro Karnickie i jezioro Dauby do jeziora Jeziorak
• Kanał Ostrodzki - nazwa odcinka od Ostrody przez Jezioro Pauze?skie do jeziora Szel?g Wielki i Szel?g Mały ^[11]

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

W XIX w. na terenie Mazur zacz?ł dynamicznie rozwija? si? drobny przemysł. Sław? na skal? ?wiatow? zdobyła sosna taborska słu??ca do wyrobu masztow i bardzo poszukiwana przez przemysł szkutniczy . Rozwoj przemysłu wymagał utworzenia sieci komunikacyjnej ł?cz?cej Prusy z Morzem Bałtyckim .

Koncepcja budowy kanału [ edytuj | edytuj kod ]

W pobli?u Elbl?ga, ju? wcze?niej do ?eglugi przystosowano płytkie jezioro Druzno , przez ktore poprowadzono szlak ?eglowny o szeroko?ci 20 m. Tamt?dy wiodł szlak wodny ł?cz?cy si? z portem Elbl?g i dalej z Bałtykiem. Stan ten miał wpływ na powstanie koncepcji poł?czenia jezior le??cych mi?dzy Wisł? a Pasł?k? . Przeszkod? stanowiła 99-metrowa ro?nica poziomu na odcinku 10 km mi?dzy jeziorami Druzno i Piniewo. Ewentualna budowa ?luz wymagałaby budowy około 30 takich obiektow.

Budowa [ edytuj | edytuj kod ]

Nad projektem kanału zacz?to pracowa? w 1837 ^[12] a prace rozpocz?to 28 pa?dziernika 1844. Cztery pierwsze pochylnie suche : Buczyniec , K?ty , Ole?nica i Jelenie uruchomiono w 1860. Projektantem i realizatorem Kanału był Georg Jacob Steenke , ktory przyj?ł zlecenie Fryderyka Wilhelma IV , pragn?cego poł?czy? szlakiem ?eglownym Prusy Wschodnie z Bałtykiem ^[13] .

Podczas robot hydrotechnicznych wyrownywano poziomy wod w zbiornikach na trasie kanału. Na odcinku Miłomłyn ? Buczyniec obni?ono poziomy luster wody do poziomu Jezioraka (99,5 m n.p.m.). Takie działania były przyczyn? obni?enia poziomu wod kilku jezior nawet o ponad pi?? metrow (o tyle obni?ył si? poziom wod w jeziorach Sambrod i Piniewo; w jeziorze Ili?sk ? o 1,5 m, Ruda Woda ? o 1,7 m).

Na Jeziorze Karnickim (97,5 m n.p.m.) wybudowano dwie groble, mi?dzy ktore wpuszczono wody kanału, oraz akwedukt le??cy powy?ej lustra wody tego jeziora.

Pierwszy statek przepłyn?ł kanał 31 sierpnia 1860 (odcinek Ostroda ? Miłomłyn ^[14] ). Prace prowadzono jednak dalej i kanał uruchomiono do ?eglugi towarowej dopiero rok po?niej, 28 pa?dziernika 1861. Ze wzgl?du na por? roku nie skorzystało z niego wtedy wiele statkow. Oficjalnie kanał oddano do eksploatacji wiosn? 1862.

W latach 1872?1876 na odcinku Ostroda-Miłomłyn uruchomiono trzy ?luzy: Miłomłyn, Zielona, Mała Ru?. Ostatni? pochylni? Całuny (poło?on? najbli?ej jeziora Druzno) zbudowano w latach 1874?1881. Zast?piła ona znajduj?ce si? wcze?niej w tym miejscu ?luzy.

Pierwotna koncepcja budowy kanału opierała si? na projekcie pokonania ro?nicy poziomow wod mi?dzy Jeziorem Pniewskim a jeziorem Druzno za pomoc? ?luz komorowych wykonanych z drewna. Pod wpływem rozwi?za? zastosowanych na Kanale Morrisa w USA oraz innym, podobnym do Kanału Elbl?skiego szlaku wodnym w kanadyjskiej Nowej Szkocji , koncepcj? t? zarzucono. Ostatnia pochylnia Całuny zast?piła istniej?ce ju? ?luzy. Przyczyn? zmiany koncepcji był wydłu?ony czas ?luzowania oraz deficyt wody do napełniania ?luz.

Do nap?du mechanizmu nap?dowego pochylni wykorzystano energi? wody przepływaj?cej z wy?szego poziomu na ni?szy. Wprawia ona w ruch koło wodne nasi?bierne a to z kolei mechanizm nap?dzaj?cy liny ci?gn?ce wozki do transportu jednostek pływaj?cych. Wozki transportowe poruszaj? si? po szynach ł?cz?cych odcinki kanału po obydwu stronach pochylni. Energia elektryczna słu?y wył?cznie do o?wietlenia obiektow.

Na ka?dej pochylni s? dwa wozki, korzystaj?ce z dwoch rownoległych torow. Gdy jeden z nich jedzie w jednym kierunku, drugi jedzie w przeciwnym. Wozki wa?? po 24 tony i po uruchomieniu pochylni obydwa ruszaj? pod gor?, nast?pnie - gdy wozek jad?cy w stron? dolnego kanału minie szczyt pochylni - jeden jedzie w gor?, a drugi w doł i wtedy si? rownowa??. Natomiast na ostatnim odcinku, gdy wozek jad?cy w stron? gornego kanału minie szczyt, oba jad? w doł. Krotki odcinek, na ktorym oba wozki jad? pod gor?, przes?dza o no?no?ci pochylni - mo?na na niej transportowa? statki o wadze do 50 ton w jednym kierunku, albo dwa statki o wadze do 38 ton w obu kierunkach jednocze?nie.

Wozki s? ci?gni?te przez liny zaczepione do wozkow od gornej strony pochylni. W czasie pracy jedna z nich, ci?gn?ca wozek z dołu w gor? pochylni, nawija si? na b?ben, druga za? odwija, opuszczaj?c drugi wozek w doł. Od dolnej strony pochylni wozki ł?czy trzecia lina, ktora przebiega przez koła zwrotne znajduj?ce si? na dolnej stacji. Holuje ona gorny wozek na pocz?tku przejazdu, gdy oba jad? w gor?. Wozki maj? po osiem koł z podwojnymi, bli?niaczymi obr?czami jezdnymi. Cztery koła z dolnej strony pochylni opieraj? si? o szyny wewn?trzn? obr?cz?, a cztery z gornej zewn?trzn?. Na dolnej i gornej stacji w cz??ci podwodnej szyny s? rozdwojone, koła dolne trafiaj? na inne szyny ni? gorne i tym sposobem wozek przybiera pozycj? poziom?, umo?liwiaj?c? statkom wpłyni?cie na? lub spłyni?cie.

Najni?ej poło?ona pochylnia Całuny, zbudowana po?niej ni? pozostałe, zamiast koła wodnego ma nap?d w postaci turbiny Francisa , natomiast system przeci?gania wozkow jest taki sam. ^[15]

Ostatni odcinek systemu kanałow z Ostrody do Starych Jabłonek (a wła?ciwie do Staszkowa ) przez Jezioro Pauze?skie o długo?ci 16,8 km ^[16] oddano do u?ytku dopiero w 1873. Z uwagi na wzgl?dy ochrony przyrody odcinek ten jest dost?pny wył?cznie dla kajakow i ?aglowek.

Budowa kanału była dro?sza o około 10% od kosztu budowy Wie?y Eiffla w Pary?u . Warto?? poniesionych nakładow inwestycyjnych odpowiadała warto?ci 2,4 t złota ^{[17] [18]} .

Znaczenie gospodarcze kanału [ edytuj | edytuj kod ]

Kanał w XIX w. (1844?1860), jako szlak komunikacyjny, pełnił wa?n? rol? gospodarcz? przyczyniaj?c si? do rozwoju pojezierzy Ostrodzkiego i Iławskiego i ich komunikacji z portami w Gda?sku i Elbl?gu , do ktorych przewo?ono głownie płody rolne (zwłaszcza zbo?e) i drewno. Mniejsze znaczenie miał dla transportu artykułow przemysłowych. Rozwoj transportu kolejowego (zwłaszcza po 1872, kiedy przez Ostrod? przeprowadzono lini? Pozna? ? Toru? ? Olsztyn ? Wystru? ) i po?niej samochodowego wpłyn?ł na zmniejszenie przewozow towarowych na kanale i ju? w latach 30. XX wieku był on wykorzystywany jedynie przez turystow.

Pierwszy raz tury?ci popłyn?li kanałem w 1912 na pokładzie łodzi motorowej ?Seerose” (?Ro?a morska”) nale??cej do przedsi?biorstwa ?eglugowego Schiffs-Reederei Adolf Tetzlaff. W tym samym roku do eksploatacji wprowadzono statek ?Herta”. W 1925 słu?b? podj?ła jednostka wycieczkowa ?Heini”, a dwa lata po?niej (1927) statek ?Konrad”. W tym samym 1927, w sezonie letnim rozpocz?to regularne rejsy pasa?erskie po kanale.

W 1948 dzi?ki staraniom Adolfa Tetzlaffa i pełnomocnika rz?du Zygmunta Mianowicza ponownie uruchomiono urz?dzenia kanału, dzi?ki czemu mo?liwe si? stało wznowienie regularnych rejsow turystycznych ^[19] . Pocz?tkowo armatorem była ?egluga Gda?ska , ale w połowie lat 70. pływaj?ce po kanale statki przej?ła ?egluga Mazurska z Gi?ycka . Od 1992 armatorem był samorz?dowy Zakład Komunikacji Miejskiej w Ostrodzie ? ?egluga Ostrodzko-Elbl?ska. W 1999 w skład nale??cej do ?eglugi Ostrodzko-Elbl?skiej białej floty wszedł osmy, zakupiony wowczas statek o nazwie ?Ostroda” (65 miejsc; pozostałe statki tej wielko?ci to wyprodukowane w latach 60.: ?Kormoran”, ?Birkut”, ?Marabut”, ?Pingwin”, ?Łab?d?”; mniejsze statki to: ??uraw” mieszcz?cy 35 osob oraz ?Perkoz” ? 12 osob) ^[20] . Statki tego armatora przewoziły rocznie około 50 tys. pasa?erow. 25 pa?dziernika 2010 nast?piło przekształcenie ZKM w Ostrodzie w firm? ?egluga Ostrodzko-Elbl?ska Sp. z o.o.

Przez wiele lat po 1945 statki tzw. białej floty odbywały całodzienne rejsy pomi?dzy portami w Elbl?gu i Ostrodzie, a tak?e krotsze mi?dzy Ostrod? a Starymi Jabłonkami oraz Miłomłynem. Jeszcze na pocz?tku XXI wieku na zamowienie realizowano rejsy na odcinku Miłomłyn ? Iława . W 2013 roku, z uwagi na remont kanału, rejsy statkow realizowane były wył?cznie mi?dzy Elbl?giem a Całunami oraz z Ostrody przez Miłomłyn do Iławy. Po zako?czeniu remontu Kanału nie s? ju? prowadzone regularne rejsy statkow na całej długo?ci mi?dzy Elbl?giem a Ostrod?. Statki pływaj? z Elbl?ga tylko do pochylni Buczyniec, a z Ostrody do Miłomłyna. Ponadto w 2018 oferowano rejsy na trasach Ostroda ? Stare Jabłonki, Ostroda ? Jezioro Pauze?skie ? Ostroda, Iława ? Sarnowek ? Iława, rejs z Iławy po Jezioraku i z Ostrody po Jeziorze Drw?ckim oraz po pochylni Buczyniec ^[21] .

Wymiary ?luz [ edytuj | edytuj kod ]

Nazwa ?luzy	Spad maksymalny [m]	Wymiary komor [m]
Miłomłyn [22]	3,54	33,88 × 3,60
Zielona [23]	1,96	34,19 × 3,55
Ostroda [24]	2,04	29,15 × 3,26
Mała Ru? [25]	1,64	29,33 × 3,19

Locja Kanału Elbl?skiego [ edytuj | edytuj kod ]

Locja zawiera podstawowe informacje ?eglugowe. Długo?ci odcinkow, umiejscowienie i dane głownych urz?dze? hydrotechnicznych.

Locj? podzielono na 4 cz??ci

• ?luza Miłomłyn ? pochylnia Buczyniec,
• Pochylnia Buczyniec ? jezioro Druzno,
• ?luza Miłomłyn ? Jezioro Szel?g,
• ?luza Miłomłyn ? Iława.

?luza Miłomłyn (km 0,0) ? pochylnia Buczyniec (km 36,77) [ edytuj | edytuj kod ]

• kilometr 0,0 ? ?luza Miłomłyn. W tym miejscu rozpoczyna si? kilometra? w kierunkach:
  1. Jezioro Druzno .
  2. Jezioro Szel?g .
  3. Jezioro Jeziorak .
• Kilometry 0,0?3,10. Kanał sztuczny z wrotami bezpiecze?stwa w km 0,45.
• Kilometry 3,10?5,25. Kanał naturalny; biegnie przez jezioro Ili?sk o ?redniej gł?boko?ci 24 m.
• Kilometry 5,25?7,85. Kanał sztuczny, ł?cz?cy jeziora Ili?sk i Ruda Woda .
• Kilometry 7,85?20,90. Na długo?ci 13 km trasa wiedzie przez jezioro Ruda Woda . Szeroko?? waha si? w granicach 250?500 m. Gł?boko?? ?rednia ? 24 m.
  • W km 12,10 ? odgał?zienie do jeziora Bartnickiego ( Kanał Bartnicki ).
• Kilometry 20,90?22,70. Kanał sztuczny. W kilometrze 20,91 ustawiono wodowskaz Cypel .
• Kilometry 22,70?27,30. Jezioro Sambrod ; ?rednia gł?boko?? 4,0 m. Szeroko?? ?rednia jeziora ? 300 m.
• Kilometry 27,30?29,0. Odcinek szlaku ł?czy jeziora: Sambrockie i Piniewskie.
• Kilometry 29,00?30,50. Jezioro Piniewskie .
• Kilometry 30,50?36,77. Kanał sztuczny ? prowadzi do pochylni Buczyniec. W kilometrze 36,33 wrota bezpiecze?stwa.
• Zwierciadło wody na tym odcinku (od Miłomłyna do pochylni Buczyniec) znajduje si? na wysoko?ci 99,50 m n.p.m.

Pochylnia Buczyniec (km 36,77) ? jezioro Druzno (km 52,00) [ edytuj | edytuj kod ]

Trasa kanału wiedzie przez 9,2-kilometrowy odcinek na ktorym znajduj? si? suche pochylnie.

Nazwa pochylni	Kilometra? i ro?nica wysoko?ci pochylni
Buczyniec	km 36,77 ? 20,62 m
K?ty	km 39,10 ? 18,88 m
Ole?nica	km 41,66 ? 24,20 m
Jelenie	km 43,97 ? 21,99 m
Całuny	km 46,00 ? 13,83 m

• Kilometry 46,30 ? 52,00. Kanał sztuczny.
• Kilometr 52,00 ? uj?cie do jeziora Druzno.

Ro?nice w wysoko?ciach pochylni [ edytuj | edytuj kod ]

Nazwa	Ro?nice wysoko?ci w metrach
Pochylnia Buczyniec	20,62
Pochylnia K?ty	18,88
Pochylnia Ole?nica	24,20
Pochylnia Jelenie	21,99
Pochylnia Całuny	13,83

?luza Miłomłyn (km 0,0) ? jezioro Szel?g Mały (km 33,30 km) [ edytuj | edytuj kod ]

• Kilometry 0,0?4,62. Kanał sztuczny (mi?dzy ?luzami Miłomłyn i Zielon?). Zwierciadło wody na wysoko?ci 96,30 m n.p.m.
• Kilometry 4,62?10,50. Trasa biegnie dolin? rzeki Liwy, ko?czy si? w Jeziorze Drw?ckim. Zwierciadło wody na wysoko?ci 94,9 m n.p.m.
• Kilometry 10,50?14,80. Kanał prowadzi przez jezioro Drw?ckie, ko?czy si? w mie?cie Ostroda . ?rednia gł?boko?? jeziora ? 15 m. Zwierciadło wody na wysoko?ci 94,9 m n.p.m.
• Kilometry 14,80?15,11. Krotki odcinek kanału sztucznego od jeziora Drw?ckiego, prowadzi do ?luzy Ostroda.
• Odcinek od 4,62?15,11 km jest najni?szym w tej cz??ci kanału. Zwierciadło wody na wysoko?ci 94,9 m n.p.m.

• Kilometry 15,11?15,35. Kanał sztuczny. Ł?czy Ostrod? z jeziorem Puzy (Pauze?skim).
• Kilometry 15,35?16,82. Kanał wiedzie przez jezioro Puzy .
• Kilometry 16,82?19,13. Kanał sztuczny ł?cz?cy jezioro Puzy ze ?luz? Mała Ru?.
• Kilometry 19,13?21,42. Kanał sztuczny ł?cz?cy ?luz? Mała Ru? z jeziorem Szel?g Wielki , rzeka Szel??nica płynie rownolegle do kanału własnym korytem.
• Kilometry 21,42?31,30. Kanał prowadzi przez jezioro Szel?g Wielki .
• Kilometry 31,30-31,80. Odcinek Szel??nicy o długo?ci 500 m ł?cz?cy jezioro Szel?g Wielki z jeziorem Szel?g Mały , na nim jedyny w Polsce tunel ?eglowny (wybudowany w 1876 r.) pod kilkudziesi?ciometrowym nasypem w poprzek jeziora. Nasypem biegnie droga i linia kolejowa mi?dzy Olsztynem a Ostrod? .
• Kilometry 31,80-33,30. Kanał prowadzi jeziorem Szel?g Mały , najpierw koło miejscowo?ci Stare Jabłonki , a po przej?ciu przez w?sk? cie?nin? na drug? cz??? jeziora, koło miejscowo?ci Staszkowo . Koniec kanału w małej osadzie Bu?ki na południowym ko?cu jeziora. Zwierciadło wody na wysoko?ci 98,2 m n.p.m.

?luza Miłomłyn (km 0,0) ? Iława (km 32,20) [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Kanał Iławski .

• Kilometry 0,0?10,01. (?luza w Miłomłynie). Kanał sztuczny ? trasa wiedzie do jeziora Dauby . Kanał przebiega przez jezioro Karnickie , po sztucznie usypanym nasypie o długo?ci 484 m.
  • Bramy bezpiecze?stwa w km 6,50 i 8,91. Szeroko?? kanału ? 39,0 m.
• Kilometry 10,01?11,50. Kanał biegnie przez jezioro Dauby. ?rednia gł?boko?? ? 2,0 m.
• Kilometry 11,50?32,30. Kanał prowadzi przez jezioro Jeziorak . Poziom zwierciadła na odcinku Miłomłyn ? Iława znajduje si? na wysoko?ci 99,50 m n.p.m.

Rewitalizacja kanału [ edytuj | edytuj kod ]

Od sierpnia 2011 do maja 2015 roku prowadzono gruntown? rewitalizacj? kanału polegaj?c? na kompleksowej przebudowie wszystkich pi?ciu pochylni, umocnieniu brzegow oraz odmuleniu szlaku wodnego. ?eglug? na kanale wstrzymano na 2 lata z ko?cem sezonu letniego 2012 ^[26] . Wynosz?cy 115 mln zł koszt rewitalizacji kanału w cz??ci sfinansowano ze ?rodkow unijnych ^[27] , a sam projekt realizowany był w ramach zatwierdzonego 12 czerwca 2007 roku przez Zarz?d Wojewodztwa Warmi?sko?Mazurskiego Programu Rozwoju Turystyki w obszarze Kanału Elbl?skiego i Pojezierza Iławskiego ^[28] . Prace polegaj?ce na pogł?bieniu kanału przeprowadzono w 2011 roku, a remont pochylni (wymiana wszystkich elementow mechanicznych i hydrotechnicznych, m.in. koła wodne, budynki maszynowni, turbiny nap?dowej, filary, torowiska, liny) w latach 2013?2015. Ponadto w Buczy?cu powstała izba historyczna z sal? multimedialn? oraz ekspozycj? m.in. form odlewniczych urz?dze? pochylni oraz dokumentow dotycz?cych powstania kanału, w tym tych z oryginalnymi podpisami jego budowniczego Georga Jacoba Steenke ^[29] . 29 maja 2015 roku na terenie pochylni Buczyniec nast?piło otwarcie zrewitalizowanego kanału ^[30] .

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

• P?tla Toru?ska
• Pochylnia K?ty
• Pochylnia Ole?nica

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Kanał Elbl?ski ? locja Piotra Saleckiego
• Kanał Elbl?ski opis na stronie Rejonowego Zarz?du Gospodarki Wodnej w Gda?sku . [dost?p 2011-01-11]. ( pol. ) .
• ?egluga Ostrodzko-Elbl?ska
• Pojezierze Iławskie ? Kanał Elbl?ski
• Kanał Elbl?ski ? zamieszanie z nazewnictwem