Jan Muscenius

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Jan Muscenius alias Jan Mucha (ur. 1532 w Kurzelowie , zm. 21 lipca 1602 w Krakowie ) ? polski matematyk i astronom , wielokrotny rektor Akademii Krakowskiej (1592/1593, 1594/1595, 1599/1600, 1601/1602). Znany rownie? jako Jan Musceniusz oraz pod zlatynizowanym nazwiskiem Muscenius lub Musccenius [1] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w Kurzelowie (dawne wojewodztwo sandomierskie , obecnie powiat włoszczowski ), mieszkał w Krakowie.

Edukacj? podstawow? uzyskał w Kurzelowie, nast?pnie został wysłany przez ojca do Niemiec, gdzie kontynuował nauk? we Frankfurcie. W roku 1550, zapisał si? na Wydział Sztuk Wyzwolonych Akademii Krakowskiej. W sierpniu 1558 został członkiem Collegium Minor oraz obj?ł katedr? astrologii.

Od 29 kwietnia 1556 do 24 lutego 1559 był rektorem szkoły katedralnej na Wawelu.

Kilkukrotnie był wybierany na rektora Akademii Krakowskiej (1592/1593, 1594/1595, 1599/1600, 1601/1602).

Zmarł 21 lipca 1602 roku w Krakowie.

W testamencie rozdzielił swoj? kolekcj? ksi??ek pomi?dzy Akademi? Krakowsk? oraz szkoł? kolegiack? w Kurzelowie. Obecnie Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego posiada w swoich zbiorach 59 pi?knie oprawionych ksi??ek z kolekcji Jana Musceniusa [1] .

Badania naukowe [ edytuj | edytuj kod ]

Jan Muscenius 25 sierpnia 1563 roku razem z astronomiami z Akademii Krakowskie (Piotrem z Proboszczowic, Mikołajem z Szadka, Stanisławem Jakobejuszem ) przeprowadził obserwacj? wielkiej koniunkcji Jowisza i Saturna. Obserwacja ta posłu?yła do porownania tablic alfonsy?skich (bazuj?cych na modelu geocentrycznym) oraz tablic pruskich (bazuj?cych na modelu heliocentrycznym Kopernika). Tablice pruskie poprawnie wskazały czas wielkiej koniunkcji Jowisza i Saturna na 25 sierpnia 1563 roku. Separacja k?towa pomi?dzy obserwowanymi planetami wynosiła 6.8 minut łuku. Tablice alfonsy?skie wskazywały inn? dat? koniunkcji, dla ktorej separacja k?towa wynosiła 2 stopnie i 21 minut łuku. Profesorowie z Akademii Krakowskiej zasługerowali u?ywanie oblicze? bazuj?cych na modelu Kopernika jako bardziej dokładnych oraz wykładanie modelu heliocentrycznego podczas wykładow z astronomii [1] [2] .

Od 1555 do 1568 przeprowadził 1649 nieinstrumentalnych obserwacji meteorologicznych [3] .

Publikacje [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ a b c Jan Musceniusz [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dost?p 2020-12-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-06] ( pol. ) .
  2. ↑ Hermann   Kesten , Copernicus and his World , New York: Roy Publishers, 1945, s. 320 .
  3. ↑ A.E.J.   Ogilvie , T.D.   Davies , K.R.   Briffa , History and Climate : Memories of the Future? , Boston, MA: Springer US, 2001, ISBN  978-1-4757-3365-5 , OCLC   851823971 [dost?p 2020-12-20] .
  4. ↑ Jan   Muscenius , Epigrammata In laudem XI. virorum , Krakow: Szymon Kempini, 1601 .
  5. ↑ Teofil   Zebrawski , Bibliografija pismiennictwa polskiego z dziatu matematyki i fizyki. , Krakow: Drukarnia Uniwersytetu Jagiello?skiego, 1873, s. 189 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

Rektorzy Uniwersytetu Jagiello?skiego
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1400?1499)
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1500?1599)
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1600?1699)
AkademiaKrakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1700?1777)
Szkoła Głowna Koronna
(1777?1795)
Szkoła Głowna Krakowska
(1795?1805)
Lata 1805?1817 [A] [B]
Uniwersytet Jagiello?ski
(1817?1899)
Uniwersytet Jagiello?ski
(od 1900)
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Pełni?cy funkcj? rektora w zast?pstwie.
  2. ↑ Od 1805 do 1809 Uniwersytet poł?czony z Uniwersytetem Lwowskim i zgermanizowany, 1809 repolonizacja po wł?czeniu Krakowa do Ksi?stwa Warszawskiego .
  3. ↑ W latach 1853?1860 rektorow nie wybierano, Uniwersytetem kierował mianowany przez rz?d kurator.
  4. ↑ Sprawował obowi?zki rektora Tajnego Uniwersytetu.
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Muscenius&oldid=73879668 ”