Jozef ?wie?y?ski

Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1868 Wlonice
Data i miejsce ?mierci	12 lutego 1948 Sandomierz
Prezydent Ministrow Krolestwa Polskiego
Okres	od 23 pa?dziernika 1918 do 3 listopada 1918
Przynale?no?? polityczna	Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne
Poprzednik	Jan Kanty Steczkowski
Nast?pca	Władysław Wroblewski (p.o.)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Jozef ?wie?y?ski (ur. 19 kwietnia 1868 we Wlonicach , zm. 12 lutego 1948 w Sandomierzu ) ? ziemianin, polityk , lekarz , Prezydent Ministrow Krolestwa Polskiego .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Syn ziemianina Władysława Gerarda ?wie?y?skiego i Heleny z Jaxa-Konarskich ^[1] . Ucz?szczał do gimnazjum w Radomiu , a nast?pnie podj?ł studia medyczne na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim . W 1893 r. po uko?czeniu studiow medycznych wyjechał do Niemiec, gdzie pracował i doskonalił umiej?tno?ci w placowkach medycznych w Berlinie i Gießen ; w tym samym roku po?lubił Wand? Kiniorsk?. Po powrocie do Polski kontynuował karier? medyczn? w Warszawie , jednak z uwagi na zły stan zdrowia ?ony w 1896 r. przeprowadził si? do Jeleniowa , gdzie zamieszkał w maj?tku Kiniorskich. W 1908 r. zakupił maj?tek w Sadłowicach , w zwi?zku z wyborem do Dumy Pa?stwowej Imperium Rosyjskiego dziel?c czas mi?dzy Sadłowicami a Petersburgiem . Zarowno w Jeleniowie, jak i w Sadłowicach prowadził ?wie?y?ski działalno?? społeczn? ^[2] .

Po wybuchu I wojny ?wiatowej zaanga?ował si? w działalno?? Komitetu Pomocy biskupa Adama Stefana Sapiehy ^[2] . W 1919 r. został prezesem Polskiej Macierzy Szkolnej ; funkcj? t? pełnił do 1933 r. ^[3]

Podczas II wojny ?wiatowej prowadził ograniczon? (z uwagi na stan zdrowia) działalno?? konspiracyjn?. W 1944 r. opu?cił Sadłowice i zamieszkał w Sandomierzu, gdzie zmarł w 1948 r. Pochowany został na cmentarzu w Malicach Ko?cielnych ^[2] .

Działalno?? polityczna [ edytuj | edytuj kod ]

Polityk? ?wie?y?ski zainteresował si? na studiach, podczas ktorych działał w konspiracyjnym Zwi?zku Młodzie?y Polskiej ?Zet” ^{[2] [4]} . W 1893 r. wst?pił do Ligi Narodowej ^[3] . W latach 1906?1915 trzykrotnie wybierany był do Dumy Pa?stwowej (Pierwszej, Trzeciej i Czwartej) z guberni radomskiej ^{[4] [1]} . W latach 1915?1918 był prezesem Mi?dzypartyjnego Koła Politycznego ^[3] . W kwietniu 1918 roku został wybrany członkiem Rady Stanu Krolestwa Polskiego ^[5] .

23 pa?dziernika 1918 r. Jozef ?wie?y?ski powołany został na premiera rz?du ( Ministra Prezydenta według owczesnego nazewnictwa) przez Rad? Regencyjn? ^{[1] [6]} . W krotkim okresie urz?dowania podj?ł działania zmierzaj?ce do utrwalenia ogłoszonej 7 pa?dziernika niepodległo?ci , m.in. uczestniczył w organizacji sił zbrojnych ^[7] . Bezskutecznie zabiegał o uwolnienie Jozefa Piłsudskiego , ktoremu chciał powierzy? stanowisko ministra spraw wojskowych ^{[2] [8]} . Gabinet ?wie?y?skiego od pocz?tku miał niewielkie poparcie, nawet w?rod działaczy Ligi Narodowej, z ktorych cz??? sprzeciwiała si? obj?ciu przez ?wie?y?skiego stanowiska premiera ^[9] . Rz?d popadł tak?e w konflikt z Rad? Regencyjn? i lewic?. D???c do uzyskania szerszego poparcia wydał w dniu 3 listopada odezw?, w ktorej odci?ł si? od Rady Regencyjnej i zapowiedział powołanie ?rz?du narodowego” ^[9] . Proba przej?cia władzy zako?czyła si? całkowitym niepowodzeniem i dymisj? rz?du ^[2] .

Jozef ?wie?y?ski brał jeszcze udział w pracach nad projektem Konstytucji marcowej , by nast?pnie całkowicie wycofa? si? z polityki ^[2] . W maju 1931 został wyro?niony godno?ci? członka honorowego Towarzystwo Szkoły Ludowej ^[10] .

Ordery i odznaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

• Krzy? Komandorski z Gwiazd? Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1925) ^{[11] [4]}

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Publikacje Jozefa ?wie?y?skiego w bibliotece Polona