Imre Kertesz

Data i miejsce urodzenia	9 listopada 1929 Budapeszt
Data i miejsce ?mierci	31 marca 2016 Budapeszt
Narodowo??	w?gierska
Dziedzina sztuki	literatura
Wa?ne dzieła
Fiasko Los utracony
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Imre Kertesz (ur. 9 listopada 1929 w Budapeszcie , zm. 31 marca 2016 tam?e ^{[1] [2]} ) ? w?gierski pisarz ?ydowskiego pochodzenia, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2002 ^[3] .

?yciorys [ edytuj | edytuj kod ]

Urodził si? w rodzinie ?ydowskiej. W 1944 w wieku 15 lat został wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau , po?niej przeniesiony do Buchenwaldu ^[3] . Cała jego rodzina ? oprocz matki ? zgin?ła w czasie wojny . Do?wiadczenia te wywarły decyduj?cy wpływ na jego po?niejsz? tworczo??.

W 1945 powrocił na W?gry, gdzie od 1948 pracował jako dziennikarz w gazecie ?Vilagossag”. Z pracy został zwolniony w 1951 roku, gdy czasopismo stało si? oficjalnym organem w?gierskiej partii komunistycznej . Potem pracował m.in. w słu?bach prasowych Ministerstwa Przemysłu, sk?d rownie? go zwolniono w 1953 roku. Od tego czasu po?wi?cił si? głownie pisaniu i wykonywaniu tłumacze?. W latach 50. i 60. tłumaczył z niemieckiego ( Nietzsche , Freud , Hofmannsthal , Schnitzler , Roth , Wittgenstein i Canetti ).

Kertesz mieszkał wraz z ?on? w Berlinie .

Los utracony [ edytuj | edytuj kod ]

W latach 70. napisał powie?? Los utracony , w ktorej opisał do?wiadczenia chłopca w nazistowskich obozach koncentracyjnych: w Auschwitz , w Buchenwaldzie i podobozie mieszcz?cym si? w Zeitz .

W 2005 ksi??ka doczekała si? filmowej adaptacji pod tym samym tytułem . Re?yserii podj?ł si? w?gierski operator, pracuj?cy rownie? za granic?, Lajos Koltai .

Los utracony oraz dwie kolejne powie?ci Fiasko i Kadysz za nienarodzone dziecko stanowi? tzw. ?trylogi? ludzi bez losu”.

Nagrody i wyro?nienia [ edytuj | edytuj kod ]

Był laureatem wielu nagrod literackich ? zarowno w?gierskich, jak i zagranicznych, m.in. Brandenburger Literaturpreis (1995), Leipziger Buchpreis (1997) oraz WELT-Literaturpreis (2000).

W 2002 otrzymał literack? Nagrod? Nobla ?za pisarstwo, ktore wynosi do?wiadczenia jednostki ponad przeciwie?stwa brutalnej historii”.

W 2014 roku otrzymał najwy?sze w?gierskie odznaczenie ? Wielki Krzy? Orderu ?w. Stefana .

Dzieła [ edytuj | edytuj kod ]

• 1975: Los utracony ( Sorstalansag )
• 1977: A nyomkeres?
• 1988: Fiasko ( A kudarc )
• 1990: Kadysz za nienarodzone dziecko ( Kaddis a meg nem szuletett gyermekert )
• 1991: Angielska flaga ( Az angol lobogo )
• 1992: Dziennik galernika ( Galyanaplo ) ^[4]
• 1993: A holocaust mint kultura ^[4]
• 1993: Jegyzokonyv ^[5]
• 1997: Ja, inny. Kronika przemiany ( Valaki mas: a valtozas kronikaja ) ^[6]
• 1998: A gondolatnyi csend, amig a kivegz?osztag ujratolt ^[7]
• 2001: J?zyk na wygnaniu ( A szam?zott nyelv ) ^[8]
• 2003: Likwidacja ( Felszamolas ) ^[9]
• 2006: Dossier K. ( K. dosszie ) ^[10]
• 2008: Europa nyomaszto oroksege ^[11]
• 2011: Mentes maskent ^[12]
• 2014: Ostatnia gospoda. Zapiski ( A vegs? kocsma ) ^[13]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]